Search results

1

Rewolucja, Rewolucja, Rewolucja,

100%

Turowski A.

Sztuka i Dokumentacja

|

2018

|

issue 19

11-16

PL

Przedmiotem refleksji poniższego tekstu jest kondycja współczesnej sztuki rewolucyjnej (tożsamej z pojęciem sztuki krytycznej) wyrosłej z dziedzictwa teorii i praktyki awangardy, pojmowanej jako świadomej politycznie aktywności i demokratycznej odpowiedzialności. Pytanie o jej współczesny status musi - z natury rzeczy - wypływać dziś z dwubiegunowej perspektywy zakreślającej, z jednej strony, jej (sztuki rewolucyjnej) skomercjalizowany "walor" marketingowy, a dopiero z drugiej, jej zdolność kształtowania współczesnej historii. Istota rewolucyjnego charakteru współczesnego Artysty-Intelektualisty tkwi więc nieustannie w jego subwersyjnej postawie demokratyczno-obywatelskiej, ale także w permanentnej czujności przed niebezpieczeństwem utraty ostrości dziejowego horyzontu.

2

KAPITALIBALIZM 2

84%

Klaman G.

Sztuka i Dokumentacja

|

2018

|

issue 19

125-130

3

Dzisiejsze wczoraj. Pamięć o wojnie w polskiej sztuce współczesnej po 1989 roku

67%

Lorenc M.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2015

|

issue 1(25)

221-241

EN

Yesterday Today: Memory of the War in Polish Contemporary Art after 1989 The purpose of this text is to attempt a synthetic portrayal of the issue of memory of the Second World War as a source of inspiration in Polish contemporary art since 1989. The year 1989, which marked the beginning of systemic transformation in Poland, was also the beginning of the process of transformation of the paradigm of collective memory of World War II. The appearance of issues omitted in the institutionalized discourse of the period of the Polish People’ s Republic contributed to an increase in artists’ interest in the mechanisms of constructing the collective image of the past. The particular ‘memory boom,’ which involved a sharp increase in the number of publications on so-called ‘white spots’ in the history of Poland, also manifested itself in the visual arts, among others, in the works of Mirosław Bałka, Zbigniew Libera, Wilhelm Sasnal, Piotr Uklański and Artur Żmijewski. Most of the works created in the 1990s and in the first decade of the 21st century concerned the memory of the Holocaust and Polish-Jewish relations during the German occupation. In many cases, the means of artistic expression employed by their creators evoked controversy and objections by those who found them inappropriate. The basic objections raised against artists referring to ‘war issues’ were: the instrumental references to the issue of the Holocaust, dictated by trends, and the lack of deep reflection on the attitudes of perpetrators, victims and witnesses of the events at that time. The fact that artists drew from collective images brought with it other effects also. Many works created in this period served the following functions: c a t h a r t i c – involving the purification through art of the recipient’ s feelings and emotions, h e u r i s t i c – resulting from treating creation and its outcomes as a research process whose important elements include the posing of hypotheses and their verification, m n e m o t e c h n i c a l – being an exercise in memory through the medium of art and, finally – c o m m e m o r at i v e, embedded – following Pierre Nora – in the era of commemoration and the call to remembrance. The manners of portraying themes of memory of the war in Polish contemporary art since 1989 seem to have confirmed the social aspect of artistic creation, involving – in the case being discussed – the exposing of, but also the formation of collective images of the past.

4

André Cadere: Rozpocząć Sztukę od Nowa. Komentarz do Konferencji z Louvain

67%

Brogowski L.

Sztuka i Dokumentacja

|

2018

|

issue 19

281-291

PL

Wychodząc od opublikowanego w 1974 roku tekstu André Cadere pod tytułem Prezentacja pracy. Sposoby jej użycia, drugie wydanie Dokumentów Artystów w Galerii im. Andrzeja Pierzgalskiego przedstawia mało w Polsce znaną pracę tego artysty. Reprodukowany tutaj dokument nie zastępuje dzieła i nie jest równoważny praktyce artystycznej: ale nie jest on jedynie czymś wtórnym, bo jest także jednym z jego sposobów prezentacji własnej sztuki. Wygłoszony przez artystę na Uniwersytecie w Louvain wykład nie jest konstrukcją teoretyczną sensu stricto, której jego praktyka artystyczna byłaby realizacją; miał on jedynie na celu uwypuklenie pojęć i refleksji naturalnie zawartych w jego codziennej praktyce sztuki. A praktyka Cadere otwierała nowy sposób tworzenia i prezentowania sztuki, którego istotą było całkowite uwolnienie jej od instytucji takich, jak galeria, muzeum czy centrum sztuki. Pozwalającą na to metoda opierała się na założeniu, że każdy uczyniony z tej pracy użytek jest pewnym sposobem jej prezentacji. Jego sztuka nie potrzebuje przestrzeni wystawowej innej, niż jakakolwiek przestrzeń, w jakiej się on znajduje, a miejsce dzieł zajęły w niej wielobarwne, złożone z segmentów drążki, tworzone według ściśle określonego systemu, którego elementem był także błąd. Tym sposobem dzieło traciło swe uprzywilejowane miejsce w centrum uwagi i w przestrzeni, a jego misją nie miało już być niesienie treści narratywnych i jakości estetycznych, lecz skupienie uwagi na przestrzeni, w której jest ono prezentowane. Drążki Cadere nie potrzebują ani postumentów, ani galeryjnych ścian, bo każdy sposób ich użycia jest zarazem pełnoprawnym sposobem ich prezentacji: mogą być oparte o ścianę, w galerii lub w jakiejkolwiek innej przestrzeni, położone na stole lub na podłodze, mogą też być niesione przez samego artystę na ulicy, w mieście, czy w przestrzeniach jakichkolwiek instytucji, w muzeum; mogą też znaleźć dla siebie miejsce poza salami wystawienniczymi, nie tracąc ani sensu ani wartości, a nawet przeciwnie, nabierając właściwego im znaczenia. Ta antropologiczna koncepcja sztuki opuszczającej ramy instytucjonalne, aby przeniknąć do codziennej rzeczywistości, podważa dominującą ciągle jeszcze w społeczeństwach zachodnich koncepcję socjologiczną, zgodnie z którą to właśnie instytucje „świata sztuki” nadają ostatecznie status dzieł różnym przedmiotom. Odmawiając instytucjom tego typu władzy, Cadere stał się dla nich samych rodzajem zagrożenia i wielokrotnie spotykał się z ich strony z brutalnymi reakcjami: niejednokrotnie zakazywano mu wstępu na wernisaż lub wręcz „wypraszano” manu militari z ich przestrzeni. Ale jego sztuka była nie tylko eksperymentalną prowokacją zwróconą przeciwko instytucjom sztuki; proponowała ona także radykalnie odmienną jej ekonomię, odrzucając miedzy innymi praktykę podpisu artysty na samym dziele, kluczowy element fetyszyzacji dzieła jako towaru na rynku sztuki, i zastępując go certyfikatem sporządzonym przez notariusza, przewidującym również ewentualną rekonstrukcję drążków w wypadku ich zaginięcia lub zniszczenia. Opierając się na tych fundamentach, Cadere proponował dogłębne przemyślenie doświadczenia sztuki w kontekście epoki, w której przyszło mu żyć. Był świadom tego, że praktyka jaką wymyślił i wdrażał w życie miała charakter nierozłącznie artystyczny i polityczny, a jego krytyczna postawa w największym może stopniu dotyczyła pytań o przyszłość kultury, którą Cadere wiązał ze sferą widzenia, decydującym doświadczeniem epoki reklam, telewizji i rozwoju mass mediów. Wyzwolił sztukę z wąskiego kręgu instytucji sztuki poszerzając granice pola artystycznego, określonego przez możliwość poznania rzeczywistości za sprawą widzenia. „Dlatego widzenie, sztuka, malarstwo są w pierwszej linii walki ideologicznej”, mówił w Louvain, podkreślając znaczenie sfery widzenia dla kształtu kultury: „Praca tu prezentowana” – mówił – „trzyma się na uboczu, pozwalając ujawnić się naturze miejsca, gdzie się znajduje, oraz widza, który na nią patrzy.”

Refine search results

3 Sztuka i Dokumentacja

1 Pamięć i Sprawiedliwość

3 2018

1 2015

1 Brogowski L.

1 Klaman G.

1 Lorenc M.

1 Turowski A.

Rewolucja, Rewolucja, Rewolucja,

KAPITALIBALIZM 2

Dzisiejsze wczoraj. Pamięć o wojnie w polskiej sztuce współczesnej po 1989 roku

André Cadere: Rozpocząć Sztukę od Nowa. Komentarz do Konferencji z Louvain