Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  cultural transformation
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Folkloorist kirjandusse ehk variatsioonid Rainisega lati ja eesti kultuuris

100%
Mihkelev A.
Mäetagused
|
2019
|
vol. 75
141-156
EN
Rainis (Jānis Pliekšāns, 1865–1929) was a very famous Latvian modernist writer of the beginning of the 20th century. His literary works are connected with Estonian culture via different motifs. Rainis’ texts, translated into Estonian, contain indications of double cultural translation, and thus constitute a very interesting case in European culture. The article analyses Rainis’ plays “Uguns un nakts” (Fire and Night, 1905), “Zelta zirgs” (The Golden Steed, 1909), “Pūt, vējiņi!” (Blow, Wind! 1914), and “Jāzeps un viņa brāļi” (Joseph and His Brothers, 1919). According to Latvian and Estonian researchers, Rainis’ play titled “The Golden Steed” drew on Friedrich Reinhold Kreutzwald’s fairy tale about a princess who slept for seven years. On the other hand, a story about a princess who slept on a glass mountain is well known in Northern Europe. Rainis also used motifs from the Estonian epic “Kalevipoeg” (Kalev’s Son) and the mythological story “Koit ja Hämarik” (Dawn and Dusk). The motif he used in his drama “Blow, Wind!” is the orphan motif from “Kalevipoeg”. Both the slave girl from the latter and Baiba from Rainis’ drama were orphans and had to work hard for their stepfamily. The orphan motif certainly points to several variants of the Cinderella story which have spread all over the world. The myth of Dawn and Dusk is a story by an Estonian writer, Friedrich Robert Faehlmann (1798–1850), which inspired both sculptor August Weizenberg and Rainis in the creation of their characters. The personification of the motifs of sunrise and sunset are repeated several times in Rainis’ play “Blow, Wind!”. There is a situation involving Baiba and Uldis, in which their passion becomes stronger and stronger, while it all ends with a farewell kiss from Baiba and her jumping into the water. Estonian writer Johannes Semper has analysed folk motifs in the “Kalevipoeg” and he sees its parallels with the Finnish epic “Kalevala” in this regard: the motif of the maiden who commits suicide by drowning is repeated several times in the latter. This reminds us of the story of Kullervo, who met a nice maiden on his travels and raped her. Next day it turned out that the girl was Kullervo’s sister, and the maiden drowned herself. According to Semper there were more tragic stories which implicate the epics: the story of Kalevipoeg and Saarepiiga in the epic “Kalevipoeg” and the story of Väinämöinen and Aino in the epic “Kalevala”. All these motifs are well known in Europe and have existed in national literatures for a very long time (cf. Ophelia in Shakespeare’s “Hamlet”). Rainis’ drama “Fire and Night” (1905), based on the Latvian epic “Lāčplēsis” (Bear Slayer, 1888), is probably the most significant symbolic work in Latvian literature. The drama demonstrates how literary symbols work in culture where the fundamentally new is created, and it is a process which contains the moment of explosion according to semiotician and literary scholar Yuri Lotman. All these symbols are dynamic, and it depends on the context and on the readers how these literary figures and texts are interpreted. Rainis’ symbols are polysemantic and one and the same symbol can change meanings several times within a play. The drama “Joseph and His Brothers” (1919) is based on a biblical myth and it is a neo-mythological literary work and also a cultural translation and transformation. The Bible functions as a metatext in Rainis’ text and in Latvian culture describing, via auto-communication, the Latvian culture itself. The Estonian translation functions in a similar way in Estonian culture because Latvian and Estonian cultural contexts are similar.
2
Content available remote

Kariery zawodowe w dobie transformacji kulturowych (socjopedagogiczna perspektywa oglądu)

100%
Piorunek M.
Polityka Społeczna
|
2014
|
vol. 41
|
issue 3(480) ROZWÓJ ZAWODOWY W PROCESIE PRACY
25-29
PL
Artykuł koncentruje się na ukazaniu specyfiki karier zawodowych Polaków, które są efektem procesów globalizacji i przemian kulturowych, a także transformacji ustrojowo-gospodarczych, dla których cezurę czasową stanowił 1989 r. W artykule selektywnie zanalizowano realia społeczno-kulturowe definiujące perspektywę personalnego postrzegania rzeczywistości rynkowej. Wskazano na zróżnicowane (dotąd obecne i nowe) wzorce karier zawodowych charakterystyczne dla osób funkcjonujących obecnie na rynku pracy. Przy tym karierę traktowano jako konstrukt temporalny, odnoszący się do przebiegu zindywidualizowanego doświadczenia, na które nie nakładano zobiektywizowanych kategorii oceny, nie zaś, jak to ma miejsce w potocznym odbiorze – jako hierarchię uzyskiwanych pozycji zawodowych w biegu życia. Odwołano się także do potencjalnej roli poradnictwa zawodowego (poradnictwa kariery) w procesie konstruowania przez jednostkę kształtu swojej kariery.
EN
Vocational careers at the time of cultural transformations (a social and pedagogical review perspective) focuses on presenting the specific features of vocational careers among Poles that are an outcome of globalisation and cultural transformations, combined with the system and economic transformations for which 1989 was a turning point. It selectively analyses the social and cultural reality that defines a perspective of personal perception of the market reality. The article identifies various (existing and new) vocational career patterns that are specific for people currently active in the labour market. In the article, the career is viewed as a temporal construct that concerns an individual experience to which no objective evaluation criteria were applied; it is not a hierarchy of vocational positions acquired during the course of one’s life – as this concept is popularly understood. References are also made to a potential role of vocational guidance (career guidance) during the structuring by individuals of their career forms.
3
Publication available in full text mode
Content available

Dziedzictwo cnoty oraz teoria uczestnictwa w kontekście „obyczajowego przyspieszenia”

84%
Huzarek T.
Studia Gdańskie
|
2014
|
issue 34
59-68
PL
MacIntyre ukazuje niewspółmierność współczesnego języka moralności wobec dokonujących się przemian obyczajowych. Załamanie się uniwersalnego i racjonalnego uzasadnienia moralności prowadzi w konsekwencji do pojawienia się teorii emotywistycznych, w myśl których wszelkie spory moralne są nierozstrzygalne w racjonalny sposób. Rozwiązaniem, które proponuje MacIntyre, jest narracyjna koncepcja osób ludzkich oraz odnowiona za pomocą pojęć praktyki, narracji i tradycji Arystotelesowska etyka cnót. MacIntyre jednak zbyt mocno akcentuje rolę wspólnoty w konstytuowaniu się tożsamości osobowej człowieka. To zaś stwarza realne niebezpieczeństwo zapoznania podmiotowości osób ludzkich i zredukowania ich do życia społecznego. Z tego względu projekt MacIntyre’a wydaje się być niewystarczający i należy go uzupełnić adekwatnym ujęciem relacji, jaka zachodzi między „ja” a „ty”, aby ukazać pierwotność osoby wobec relacji.
EN
MacIntyre shows the incommensurability of modern morality’s language in relation to the cultural transformation taking place. The breakdown of the universal and rational justification of morality leads to the moral theory, according to which all moral disputes are unsolvable in a rational way. The solution, which MacIntyre suggests is a narrative conception of human beings and restoration with assistance of the concepts of practice, narration and traditions Aristotelian virtue ethics. MacIntyre, however, too strongly emphasizes the role of the community in the constitution of the human personal identity. Moreover, this can create a real danger of losing ontological structure of human beings and reduce their to no more then social life. For this reason, the project MacIntyre seems to be insufficient and should be implemented by an adequate formulation of the relationship which exists between „I” and „you” in order to show primordiality of the person towards the relationship.
4
Publication available in full text mode
Content available

Kariery zawodowe doby transformacji kulturowych. Pytania o poradnictwo

84%
Piorunek M.
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
|
2013
|
vol. 26
|
issue 1-2
EN
The article focuses on presenting the specific features of vocational careers among Poles that are an outcome of globalisation and cultural transformations, combined with the system and economic  transformations for which 1989 was a turning point. It selectively analyses the social and  cultural reality that defines a perspective of personal perception of the market reality. The article identifies various (existing and new) vocational career patterns that are specific for people currently active in the labour market. References are also made to a potential role of vocational guidance (career guidance) during the structuring by individuals of their careers. There were emphasised the dilemmas of the vocational guidance theory and practice that are related to the specificity of “unstable” modernity where questions are asked about career sense and planning possibilities, how much assistance should be provided to have one’s career accomplished, or whether various assistance forms (e.g. coaching, mentoring, counselling) are necessary and effective.
PL
Tekst artykułu koncentruje się na ukazaniu specyfiki karier zawodowych Polaków, będącychefektem procesów globalizacji i przemian kulturowych, a także transformacji ustrojowo-gospodarczych,dla których cezurę czasową stanowił rok 1989. W artykule selektywnie zanalizowano realiaspołeczno-kulturowe definiujące perspektywę personalnego postrzegania rzeczywistości rynkowej.Wskazano na zróżnicowane (dotąd obecne i nowe) wzorce karier zawodowych charakterystycznedla osób funkcjonujących obecnie na rynku pracy. Odwołano się także do potencjalnej roli poradnictwazawodowego (poradnictwa kariery) w procesie konstruowania przez jednostkę kształtu swojejkariery. Wyeksponowano wątek dotyczący dylematów teorii i praktyki tego poradnictwa związanychze specyfiką „płynnej” nowoczesności, w której rodzą się pytania o sens i możliwości planowaniakariery, zakres pomocy w jej realizacji, wreszcie o konieczność zastosowania i efektywnośćzróżnicowanych form tego pomagania (np. coaching, mentoring, poradnictwo).
5
Publication available in full text mode
Content available

Cultural Security in Shaping the Generation of Civilizational Advancement Within the Universalization of Cultural Transformations. Based on Research Conducted in Samoa

84%
Jaworowska M.
Polish Political Science Yearbook
|
2021
|
issue 4 (50)
161-173
EN
The Author has demonstrated that Samoan youth is not indifferent to cultural universals, despite attempting to co-create them in the course of a multi-cultural dialogue and globalization processes. The study was founded on research results conducted through local observations and a questionnaire distributed among students of the Faculty of Education at the National University of Samoa in Apia. The research aimed to learn about the opinions, aspirations, attitudes, and value systems of Samoan students as they represent the educated elite of the 21st-century generation. The interviewed approve of contemporary civilizational novelties, as long as those do not harm the traditional culture. The socialization process in the Samoan youth has been occurring on a borderland between upbringing, traditional family-tribal, and the modern state-citizen education in schools and social life. Family and traditional customs are still vivid despite being more open to contemporary civilization and state developments. Although cautious towards novelties that might threaten the Samoan culture, these attitudes may be assessed as a reformatory. Based on the results obtained in Samoa, it is justifiable to state that the process of cultural transformation universalization has been occurring there in many areas of reality.
6
Publication available in full text mode
Content available

Zmiany cywilizacyjne w mentalności muzułmańskiej na przykładzie Maroka

67%
Staniszewska P. H.
Nurt SVD
|
2013
|
issue Wydanie specjalne 2013
77-84
PL
Artykuł niniejszy ukazuje zmiany, jakie zaszły na przestrzeni ostatnich lat w Królestwie Maroka. Dotyczą one wyrazu zewnętrznego, który jest przejawem głębszych procesów zachodzących na poziomie mentalnościowym zarówno ustawodawców, jak i obywateli. Przyjmowanie wzorców zachodnich jest połączone z głębokim poszanowaniem tradycji i prawa, co daje rezultaty w postaci nowoczesnego państwa muzułmańskiego. Kraj ten, opierając się na sprawdzonych zasadach zgodnych z Koranem, adaptuje pewne rozwiązania przyjęte w krajach europejskich. Obywatele akceptując te zmiany, zaczynają po części żyć na modłę zachodnią, co można zauważyć obserwując przykładowe zachowania ludności marokańskich miast.
EN
The present article describes transformations that have occurred in the last few years in the Kingdom of Morocco. They concern the Kingdom’s external picture which is a symptom to more profound processes occurring at the mental level of both the legislators and the citizens. Taking the western patterns connects with intense respect for tradition and law – which results in a modern Muslim country. The country, basing upon the trusted principles that are in accordance with Qur’an – adapts certain schemes functioning in the European states. The citizens by accepting these transformations begin to live in the fashion of the west – which may be observable on the example of people from Moroccan cities.
7
Publication available in full text mode
Content available

Nowa Estetyka i rzeczywistość poszerzona o sferę cyfrową

67%
Mirocha Ł.
Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy MASKA
|
2013
|
issue 17
7–23
EN
The paper describes an innovative and interdisciplinary New Aesthetics movement, which is an attempt to analyze the process of blending the virtual reality and our world. The participants of the movement that was born on the Internet are both scientists, theorists and artists and designers. They focus primarily on locating patterns present in contemporary culture which are digitally-based such as pixelation manifesting itself in art and architecture. Aesthetic perspective is the starting point for analyzing status of technological artifacts and technology itself as well as human-technology interaction in the contemporary world. In addition to the New Aesthetics, two ideas are taken into consideration to support the claim: Object-Oriented Ontology and Lev Manovich’s idea of augmented space.
PL
Artykuł opisuje nowatorski, interdyscyplinarny ruch Nowej Estetyki będący próbą analizy procesu przenikania światów: wirtualnego i realnie istniejącego. Uczestnikami ruchu, który narodził się w internecie, są zarówno naukowcy, teoretycy jak i artyści czy designerzy. Koncentrują się oni przede wszystkim na odszukiwaniu wzorców estetycznych pochodzenia cyfrowego obecnych we współczesnej kulturze, np. pikselizacji ujawniającej się w sztuce czy architekturze. Refleksja estetyczna jest punktem wyjścia do rozważań na temat statusu artefaktów technologicznych i technologii we współczesnym świecie oraz relacji człowiek – technologia. Obok Nowej Estetyki, w artykule zostają przywołanie koncepcje: poszerzonej przestrzeni Lva Manovicha oraz ontologii zorientowanej podmiotowo (Object-Oriented-Ontology).
8
Publication available in full text mode
Content available

"There is no store in Tarda again..." Some remarks on the functioning of rural communities in south-western Mazury on the example of Bartężek, Tarda and Winiec

67%
Walczak K.
Zeszyty Wiejskie
|
2023
|
vol. 29
263-287
PL
Niniejszy artykuł opisuje ekonomiczne i społeczno-kulturowe przemiany, jakich doświadczyły w ostatnich dekadach społeczności trzech wsi: Bartężka, Tardy i Wińca, położonych w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego. Bezpośrednią przyczynę owych przekształceń stanowiły transformacje polityczno-gospodarcze, jakie nastały w Polsce po 1989 r. Specyficzne, a często w przeważającym stopniu negatywne, skutki tych przemian są jednak pokłosiem współczesnej historii tego regionu i jego mieszkańców; w szczególności wyzwania, jakie stanowiło dla nowo formującego się państwa polskiego oswojenie, włączenie i zespolenie, zarówno w wymiarze administracyjno-gospodarczym, jak i (co najistotniejsze!) symboliczno-kulturowym, terenów tzw. Ziem Odzyskanych z resztą kraju. Wielki eksperyment, jakim była budowa nowego, w zamyśle nowoczesnego społeczeństwa Ziem Północnych i Zachodnich, nie wszędzie się powiódł. Miejscowości i ich mieszkańcy, które zostały przedstawione w pracy, stanowią tego przykład. Czynniki obiektywne, w decydującym stopniu bezrobocie i wykluczenie komunikacyjne, które od początku lat 90. XX w. trapiły i częściowo nadal trapią mieszkańców, nałożyły się na brak dostatecznie silnych więzi społecznych i kulturowych spajających grupę pomiędzy jej członkami oraz z zamieszkiwaną przestrzenią. Efektem tego procesu był gwałtowny odpływ (jeśli nie ucieczka) przede wszystkim młodych ludzi w poszukiwaniu zarobku i nowego miejsca w życiu. Odpływ ten zadecydował o dzisiejszej kondycji społecznej i kulturowej opisanych miejscowości, jak i zapewne wielu im podobnych w tym regionie. Artykuł, posiłkując się etnograficznym detalem, odsłania kulisy ekonomiczno-społecznej zapaści wymienionych wiosek i tworzących je społeczności oraz wskazuje na społeczno-kulturowe i symboliczne przyczyny tego procesu.
EN
This article describes the economic and socio-cultural transformations experienced in recent decades by the communities of three villages, Bartężek, Tarda and Winiec, located in the western part of the Warmia-Mazury province. The immediate cause of these changes was the political and economic transformations that took place in Poland after 1989. However, the aftermath of the specific, and often predominantly negative, effects of these transformations are seen in the contemporary history of the region and its inhabitants; in particular, the challenge faced by the newly forming Polish state to domesticate, incorporate and unite – both administratively and economically, as well as (most importantly!) symbolically and culturally – the areas of the so-called Recovered Territories with the rest of the country. The great experiment, which was the formation of a new and modern society (in intention) of the Northern and Western Territories, was not successful everywhere. The localities and their inhabitants featured in the work are examples of this. Objective factors, mostly unemployment and transportation exclusion, which afflicted and partly continue to afflict the residents since the early 1990s, overlapped with the lack of sufficiently strong social and cultural ties binding the group together and with the inhabited space. The result of this process was a rapid exodus (if not flight) of primarily young people in search of income and a new place to live. This exodus determined the social and cultural condition of the described villages today, and perhaps many similar ones in the region. The article, using ethnographic detail, reveals the backstage of the economic and social collapse of the villages mentioned and the communities that comprise them, and points to the socio-cultural and symbolic causes of this process.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.