Search results

1

Norwid w badaniach Rolfa Fiegutha

100%

Trybuś K.

Studia Norwidiana

|

2021

|

vol. 39

169-188

EN

This article aims discusses Rolf Fieguth’s studies of works by Norwid, focusing primarily on the German Slavist’s interpretations of the cycle Vade-mecum and the long poem Quidam. The first work reconstructed here, along with its assumptions and conclusions, is Fieguth’s 1985 study on “poetry in a critical phase”and the second is the 2005 essay on the comparative contexts of Norwid’s famous cycle (the latter was published in Polish in 2011). A lot of room is devoted in this section to Fieguth’s analysis of distortions introduced by Norwid at various levels of the poem’s organization. These remarks are complemented with an account of Fieguth’s comparatist conceptof “cultural confrontation,” which goes beyond dualistic accounts of literary creativity, revealing the invariably broad, European context of meetings between poets and texts, facilitated by the process of national cultures permeating each other. The second part of the article is devoted to Fieguth’s 2014 book Zaproszenie do „Quidama”. Portret poematu Cypriana Norwida [An invitation to Quidam. A portrait of Cyprian Norwid’s long poem]. Reflections on this publication concern not only its detailed findings about Norwid’s long poem but also the critic’s methodological assumptions, which have helped him to update the long-standing genre in the history of literature, namely the “author and his particular work” type of monograph. Among the issues addressed in the book, the article discusses, in particular, the difficulties accompanying interpretations of Quidamand the question of Norwid’s classicism. The third part of the article draws attention to Fieguth’s remarks onNorwid made in recent years (2017, 2018, 2020). The article thus summarizes Rolf Fieguth’s thirty years of research on the most important poetic achievements of the Polish poet.

PL

Autor tego artykułu stara się przedstawić badania Rolfa Fiegutha, poświęcone twórczości Norwida, koncentrując uwagę przede wszystkim na studiach wybitnego niemieckiego slawisty o cyklu poetyckim Vade-mecum i poemacie Quidam. W pierwszej kolejności rekonstrukcji tu podlegają założenia i ustalenia studium o „poezji w fazie krytycznej” z 1985 roku, a także późniejszy szkic o komparatystycznych kontekstach cyklu wierszy Norwida z 2005 roku (opublikowany po polsku w 2011 r.). Wiele uwagi w tej części artykułu poświęca się dokonanej przez Fiegutha analizie zakłóceń w poezji autora Vade-mecum na różnych poziomach organizacji wiersza. Uwagi te dopełnia charakterystyka sformułowanej przez Fiegutha koncepcji komparatystycznej „konfrontacji międzykulturowej”, która wykracza poza dualne ujęcia twórczości literackiej, odsłaniając zawsze szeroki, europejski kontekst spotkań poetów i ich tekstów uczestniczących w procesie przenikania się kultur narodowych. Druga część artykułu poświęcona jest książce Rolfa Fiegutha Zaproszenie do „Quidama”. Portret poematu Cypriana Norwida z 2014 roku. Refleksja o tej publikacji dotyczy nie tylko szczegółowych ustaleń jej autora na temat poematu Norwida, ale także przyjętych przez niego założeń metodologicznych, które pozwoliły odświeżyć dawny gatunek historii literatury, jakim była monografia typu „autor i dzieło”. Szerzej spośród zagadnień przedstawionych w tej książce autor artykułu omawia trudności towarzyszące lekturze Quidama i problematykę Norwidowskiego klasycyzmu. W trzeciej części artykułu zwraca się uwagę na pojedyncze glosy Rolfa Fiegutha do jego badań nad Norwidem, pochodzące z lat ostatnich (2017, 2018, 2020). Całość artykułu jest podsumowaniem ponad trzydziestoletnich studiów Rolfa Fiegutha nad najważniejszymi poetyckimi dokonaniami polskiego poety.

2

Treny od 19 do 1: niedoskonałość i doskonałość

100%

Marinelli L.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

9-30

EN

This article presents a renewed attempt at explaining the cyclical nature of Jan Kochanowski’s Treny [Laments] in relation to their interpretative contexts, in particular that of Psałterz Dawidów [David's Psalter]. When poetically paraphrasing the Psalms, Kochanowski might have come across the medieval tradition of symbolic and arithmetic speculation, which, according to the author of this article, allows for a numerological reading of Treny within the framework of the idea of the humanitas / divinitas unity. This idea brings Kochanowski’s funeral cycle closer to both the Orphic-Pythagorean tradition, blended into a Christian humanist neo-Platonism, and the fundamental Christological truths in Christianity – from this perspective, the imperfection of the number 19 leads to the perfection of the number 1, which reflects the One (Giordano Bruno). At the same time, the author tries to prove that the given sequence of works in the cycle (for example, the special position of the number 11) strengthens and supports the dramatic nature of the thoughts of the poet, who is struggling with a personal tragedy.

PL

Artykuł stanowi ponowną próbę wyjaśnienia istoty cykliczności Trenów Jana Kochanowskiego w odniesieniu do ich kontekstów interpretacyjnych, w tym zwłaszcza Psałterza Dawidowego. Dokonując swej poetyckiej parafrazy Psalmów, Kochanowski mógł się zetknąć ze średniowieczną tradycją spekulacji symboliczno-arytmetycznej, co według autora dopuszcza możliwość lektury numerologicznej Trenów w ramach idei jedności humanitas / divinitas. Idea ta przybliża cykl żałobny Kochanowskiego zarówno do tradycji orficko-pitagorejskiej, wtopionej w humanistyczny neoplatonizm chrześcijański, jak i do podstawowych w chrześcijaństwie prawd chrystologicznych: w tej perspektywie niedoskonałość liczby 19 prowadzi do doskonałości liczby 1, oddającej prajednię (Giordano Bruno). Autor stara się przy tym udowodnić, że określona kolejność utworów w cyklu (na przykład szczególna pozycja numeru 11) wzmacnia i podbudowuje dramatyzm myśli poety, zmagającego się z osobistą katastrofą.

3

Echa tradycji renesansowej w wybranych pieśniach Józefa Morelowskiego

71%

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2015

|

issue 5

456-465

PL

Józef Morelowski to zapomniany poeta oświecenia; autor, który został skazany na literacki niebyt. Wśród utworów Morelowskiego tylko Treny na rozbiór Polski włączono do obiegu czytelniczego. Inne utwory, takie jak cykl 78 pieśni, nie zostały ani szerzej odczytane, ani poznane. Interesujące jest, co wpływa na taki stan rzeczy – czyżby epoka oświecenia przyswoiła sobie wiersze o tematyce patriotycznej, skazując inne na zapomnienie? W Pieśniach znajduje się, oprócz różnorodności tematyki, także bogactwo motywów i nawiązań do tradycji literackiej innych epok, zwłaszcza renesansu. Analiza wybranych pieśni Morelowskiego ukaże ich związki z polskim dziedzictwem kulturowym.

EN

Józef Morelowski is a forgotten poet of the Enlightenment, condemned to literary oblivion. Amongst his works, readers are aware only of Lamentations on the dissolution of Poland. Other works, such as the cycle of 78 songs, were neither widely known nor read. It is interesting to reflect on what caused such a state of affairs - did the Enlightennment really assimilate poems of patriotic subject matter for itself, sentencing others to oblivion? Apart from the diversity of the subject matter, a wealth of motives and references to the literary tradition of other ages is also found in in Songs. An analysis of selected songs shows their links with the Polish cultural legacy.

4

Przekształcenia mitologii miłosnej jako zasada konstrukcyjna Roksolanek Szymona Zimorowica

71%

Mileszczyk R.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2020

|

vol. 1 (12)

33-43

EN

“Roksolanki” by Szymon Zimorowic is one of the greatest achievements of Polish love poetry. It is characterized by an unconventional and multi-faceted approach to the subject matter, which is strongly tied with tradition. The reader is presented with the perspective from amor coniugalis to amor profanus. There are praises of the sanctity of the marriage relationship, which coexist in one choir with the acceptance and appreciation of promiscuity. As a result, the structure of the cycle seems to be spontaneous and therefore more authentic as a ritual form. In the construction of the work, however free, there are hidden superior semantic structures based on constantly recurring and evolving motifs. Through gradual transformations in the sphere of symbolism, imagery and axiology, the poet changes the vision of love mythology, degrading the position of Venus and Cupid, and in their place, as patrons of love, placing Rozymund and Lilidora.

5

Vade-mecum wobec anglojęzycznego cyklu poetyckiego drugiej połowy XIX wieku

71%

Samsel K.

Studia Norwidiana

|

2021

|

vol. 39

99-115

EN

The aim of the study is to initiate the considerations over the systemic ways of Vade-mecum’s reading that at the same time may determine the new starting point to rearrange the comparative reflection on the cycle and its precursorship. Possibilities of reading as such seem to be given by so called synthetic comparatistics, and in that spirit there is being coinstuted the basic line of compilating and comparing – Vade-mecum with Alfred Tennyson’s In Memoriam, Walt Whitman’s Leaves of Grass as well as Gerard Manley Hopkins’s Poems. The result of confronting of those perspectives have been expressed in specific conclusions, among others – the strong cycle’s semanticising tendency in Norwid’s, Tennyson’s, Whitman’s and Hopkins’s cases and, after all, the experiments in the area of maintaining and breaking the continuity of cycle’s diegesis – clearly outlined within the Norwid’s and Whitman’s cycles. Studying as well as comparing the structural aspects of cycles of Norwid, Tennyson, Whitman and Hopkins may lead to the cautious fixing the new point zero of research – literary comparatistics, which could be named the conditional and analytical ones.

PL

Celem studium jest zainicjowanie rozważań nad systemowymi sposobami czytania Vade-mecum, które zarazem stanowić mogłyby punkt wyjścia do uporządkowania porównawczego namysłu nad cyklem i jego prekursorstwem. Możliwości lektury podobnego typu wydaje się stwarzać tzw. komparatystyka syntetyczna i to w jej duchu ustanawiana jest w niniejszym artykule podstawowa linia zestawiania, a także porównywania: Vade-mecum z In Memoriam Alfreda Tennysona, Leaves of Grass Walta Whitmana, a także Poems Gerarda Manleya Hopkinsa. Rezultatem konfrontowania tych ujęć stają się konkretne wnioski, m.in. silna tendencja semantyzacyjna cyklu obecna zarówno u Norwida, jak i u Tennysona, Whitmana albo Hopkinsa, a także eksperymenty w zakresie utrzymywania i zrywania ciągłości diegezy cyklu pojętego jako całość, widocznie zarysowujące się w obrębie cyklów Norwida i Whitmana. Badanie i porównywanie aspektów strukturalnych cyklów Norwida, Tennysona, Whitmana oraz Hopkinsa może wieść w kierunku ostrożnego ustalania nowego punktu wyjścia w badaniach: komparatystyki, którą można by naraz określić mianem warunkowej i analitycznej.

6

Cykl prozatorski (cykl narracyjny, cykl opowiadań)

36%

Malicka P.

Forum Poetyki

|

2017

|

issue 10

132-139

EN

This entry attempts to demonstrate the linkages and distinctions that emerge between descriptions of the literary cycle, the novel sequence, and the poetic cycle in the context of the prose cycle, as well as to summarize the current state of research on these issues in Poland. Although research into the matter of cyclicality had already drawn the interest of Russian Formalists, this theme sparked interest in our own country as late as the 1990s, mainly at the initiative of scholars from the University of Białystok’s Faculty of Philology. This text attempts to systematize concepts of cyclicality in the prose context with the help of scholarship by Krystyna Jakowska, Bogumiła Kaniewska, Jan Trzynadlowski and Rolf Fieguth.

PL

Hasło ukazuje powiązania i różnice występujące pomiędzy takimi określeniami, jak cykl literacki, cykl nowelistyczny czy cykl poetycki w kontekście cyklu prozatorskiego, a także obrazuje stan badań nad zagadnieniem w Polsce. Choć badania nad zagadnieniem cykliczności interesowały już formalistów rosyjskich, tematyka ta spotkała się z zainteresowaniem w naszym kraju dopiero w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, głównie za sprawą badaczy z Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku. Tekst podejmuje próbę usystematyzowania pojęcia cykliczności w odniesieniu do prozy na podstawie prac Krystyny Jakowskiej, Bogumiły Kaniewskiej, Jana Trzynadlowskiego i Rolfa Fiegutha.

Refine search results

2 Studia Norwidiana

1 Forum Poetyki

1 Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Roczniki Humanistyczne

2 2021

2 2020

1 2017

1 2015

1 Malicka P.

1 Marinelli L.

1 Mileszczyk R.