Search results

1

Z historii językowego obrazu świata wartości prezentowanego w czasopismach dla dzieci

100%

Bajerowa I.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2009

|

vol. 21

205-234

PL

Autorka opisuje różnice między obrazami świata wartości u końca XIX i XX wieku, zawartymi w języku czasopism dla małych dzieci: „Światełku” (z końca XIX w.) i „Misiu” (z k. XX w.). Podstawą materiałową są wyrazy nacechowane wartościująco, zaczerpnięte z tych czasopism. Autorka klasyfikuje je w zależności od rodzaju wartości, której dotyczy dany leksem, wyróżniając wartości poznawcze, estetyczne, moralne, obyczajowe, witalne, rodzinne, odczuciowe, obiektów posiadania, obiektów różnej aprobaty, transcendentne. Porównanie danych z obu źródeł w ramach poszczególnych kategorii pozwala ustalić podobieństwa i różnice, traktowane jako sygnały zmian diachronicznych. Najwyraźniej zarysowują się następujące różnice: zespół wartości zawartych we współczesnym języku kierowanym do dzieci jest bardziej wewnętrznie urozmaicony, bogatszy, zwłaszcza dzięki rozbudowie kategorii poznawczej (wzrost liczby zapożyczeń, np. pojawiają się nieznane dotąd postaci ludzi z dawnych epok czy ze współczesnych krain egzotycznych). Zubożenie jednak jest widoczne w zanikaniu kategorii transcendentnych (wyeliminowanie wartości religijnych – brak obecnych dawniej postaci świętych) i cofaniu się kategorii moralnej (zmniejszenie frekwencji nazw odnoszących się do takich wartości, jak dzielność, dobroć, szczerość, i antywartości, jak łakomstwo, zuchwalstwo; zupełny zanik pola charytatywnego, przedstawiającego ludzką nędzę materialną i pomoc niesioną ubogim) oraz w ograniczaniu kategorii rodzinnej (ginie pole krewnych bocznych, zaciera się obraz matki, pojawiają się postacie zastępcze – „przyszywani” wujkowie i ciocie). Zaobserwowane zmiany językowego obrazu świata wartości – zdaniem autorki – sygnalizują zmianę celów wychowawczych na przestrzeni ostatnich stu lat.

EN

The article compares the world of values presented in journals for small children: Światełko (the end of the 19th c.) and Miś (the end of the 20th c.). The data are evaluative terms used in these publications. They are classified depending on the kind of value inherent in a term, such as esthetic, moral, transcendental, to do with life, family, feelings, possessions, desired objects or acquisition of knowledge. A comparison of data from both sources within categories allows one to establish similarities and differences, treated as signals of diachronic changes. The following differences come to the fore: the values contained in present-day Polish are internally more diverse, richer, especially thanks to an elaboration of the category of learning and acquisition of knowledge (more borrowings, e.g. references to figures from former epochs or contemporary exotic places). However, one may also observe an impoverishment of certain categories of values (an elimination of religious values – no references to saints, once common) and a regress of the moral category (a lower frequency in the use of terms referring to such values as courage, goodness or frankness, as well as to anti-values, such as gluttony, audacity; a disappearance of the domain of charity, poverty and help for the poor). The category of the family is also more restricted (second cousins are not mentioned, the image of the mother is vague, „external” aunts and uncles appear). The changes in the linguistic picture of values, according to the author, signal a change in educational goals over the last century.

2

“The wicked witch in iron shoes”: The representation of the war in the children's weekly “Świerszczyk” in 1945–1946

100%

Zaborski M.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2021

|

issue 3

3

Ecology in the edutainment discourse in children's and parenting magazines ( Kukbuk Dzieciaki, 2017–2021)

100%

Staniów B.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2023

|

issue 1

4

War just before the war. The military and army life in children's press: The case of the children's magazine Poranek [ Morning] (1937–1939)

100%

Zaborski M.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2022

|

issue 4

5

Religious Themes in Polish Press for Children and Adolescents in the Years 1863–1918

100%

Rogoż M.

|

2017

|

vol. 20

|

issue 3

39-52

XX

The subject of discussion are religious themes present in the Polish-language general profile press for children and young people published on the area of the former Commonwealth in the years 1863–1918 by editors not directly connected with churches or religious associations. The considerations include the contents of several hundred magazines, nevertheless, detailed qualitative analysis was carried out on the following representative representations from the three partitions: “Przyjaciel Dzieci” (1863–1915), “Wieczory Rodzinne” (1880–1914), “Towarzysz Pilnych Dzieci” (1876–1883), “Mały Światek” (1888–1918), “Jutrzenka Polska” (1904–1914), “Anioł Stróż” (1895–1909) and “Przyjaciel Dziatwy” (1898–1914). The religious content played a significant role in these periodicals, ranging from 3.4% to 11.1% of the printed area.

PL

Przedmiot rozważań stanowi tematyka religijna obecna na łamach polskojęzycznej prasy dla dzieci i młodzieży o profilu ogólnym wydawanej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w latach 1863–1918 przez redakcje nie związane bezpośrednio z kościołami czy związkami wyznaniowymi. W przeprowadzonych rozważaniach uwzględniono treść kilkuset czasopism, niemniej jednak szczegółowej analizie ilościowej i jakościowej poddano następujące, reprezentatywne tytuły z 3 zaborów: „Przyjaciel Dzieci” (1863–1915), „Wieczory Rodzinne” (1880–1914), „Towarzysz Pilnych Dzieci” (1876–1883), „Mały Światek” (1888–1918), „Wiek Młody” (1893–1904), „Jutrzenka Polska” (1904–1914), „Anioł Stróż” (1895–1909) oraz „Przyjaciel Dziatwy” (1898–1914). Treści religijne odgrywały w poszczególnych pismach niebagatelną rolę zajmując od 3,4% do 11,1% zadrukowanej powierzchni

Refine search results

4 Rocznik Historii Prasy Polskiej

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 2023

1 2022

1 2021

1 2017

1 2009

2 Zaborski M.

1 Bajerowa I.

1 Rogoż M.

1 Staniów B.

Z historii językowego obrazu świata wartości prezentowanego w czasopismach dla dzieci

“The wicked witch in iron shoes”: The representation of the war in the children's weekly “Świerszczyk” in 1945–1946

Ecology in the edutainment discourse in children's and parenting magazines ( Kukbuk Dzieciaki, 2017–2021)

War just before the war. The military and army life in children's press: The case of the children's magazine Poranek [ Morning] (1937–1939)

Religious Themes in Polish Press for Children and Adolescents in the Years 1863–1918