Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 6

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  długość życia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Od czasu transformacji społeczno-gospodarczej obserwowany jest w Polsce systematyczny wzrost długości życia. O ile w ostatniej dekadzie XX w. było to przede wszystkim efektem obniżenia umieralności dzieci, o tyle w XXI w. przyczynia się do tego w największym stopniu spadek natężenia zgonów osób starszych. W artykule przedstawiono wyniki badania wpływu zmian umieralności osób starszych na przyrost przeciętnego dalszego trwania życia noworodków w latach 2002–2017 według województw oraz dokonano identyfikacji przestrzennego zróżnicowania w oddziaływaniu najważniejszych przyczyn zgonów. Badanie z wykorzystaniem metody dekompozycji przyrostu długości życia pokazało, że we wszystkich województwach w Polsce przyrost ten jest przede wszystkim wynikiem spadku umieralności osób starszych, ale efekty tych zmian były znacznie zróżnicowane przestrzennie. Ocenę międzywojewódzkich dysproporcji w natężeniu zgonów wyróżnionych grup ludności przeprowadzono na podstawie standaryzowanych współczynników zgonów z najważniejszych przyczyn. Uzyskane wyniki pokazały, że ciągle występują znaczne dysproporcje przestrzenne w tym obszarze.
PL
Społeczeństwo nowoczesne wraz z rozwojem technologii medycznych i innowacjami naukowymi przyczynia się do poprawy jakości życia i zdrowia ludności oraz wydłużenia długo-ści życia. Wiele schorzeń, niegdyś uznawanych za nieuleczalne dziś z powodzeniem można wy-leczyć. Jednak towarzyszy tym pozytywnym aspektom zjawisko medykalizacji umierania i śmierci, które zostają schowane w szpitalu, gdzie rodzina nie zawsze towarzyszy choremu w tych ostatnich chwilach. Społeczeństwo ponowoczesne przynosi nowe dwie alternatywy umie-rania: hospicja i eutanazję.
EN
The modern society contributes to improve people’s quality of living and of health as well as to increase their life span by developing medical technology and science innovations. Many illnesses once considered incurable are successfully treated today. However, these positive as-pects are accompanied by the phenomenon of the medicalization of death and dying. These are concealed in hospitals where families are not always with their patients in the last moments of their lives. The post-modern society provides two new alternatives to die – hospices and eutha-nasia.
3
Publication available in full text mode
Content available

SELECTED THEORIES OF AGEING

75%
EN
Aging is a biological process, the mechanisms of which are not fully known to us. Therefore, there are many theories on the mechanisms governing it. This paper describes the four theories that provide information on the molecular aspects of aging of organisms. The first theory assumes the impact of telomere length on the length of life. Telomeres are nucleoprotein structures located at the ends of chromosomes, which protect against the loss of genetic information and which shorten with each cell cycle. Excessively shortened telomeres are conducive to the development of cancer, and aging of cells and organisms. The second, mitochondrial, theory describes the impact of accumulating mutations in the mtDNA on aging. According to this theory, the aging process is caused by free radicals, i.e. chemically reactive molecules, formed in the mitochondria of eukaryotic cells as the result of the reduction of molecular oxygen. The toxic effect of such reactive oxygen species leads to the accumulation of oxidative damage and malfunctioning of cells. According to the third, immunological, theory, the main cause of aging is decreased immune function and reduced amount of produced T and B lymphocytes and disturbances in the production of antibodies, all of which progress with age. According to the fourth, cell theory, homeostatic imbalance is the main cause of ageing. Aging of cells in the elderly causes them to be more prone to the so-called old-age diseases. Each of the described theories provides a better understanding of the extremely complex process that is ageing, even though they do not provide complete explanations of its mechanism.
PL
Starzenie się jest złożonym procesem biologicznym, którego mechanizmy nie do końca są znane. Istnieje wiele teorii dotyczących mechanizmów tego procesu. W pracy opisano cztery teorie, które poruszają molekularny aspekt starzenia się organizmów. Jest to teoria telomerowa zakładająca wpływ długości telomerów na długość życia. Telomery to zlokalizowane na końcach chromosomów struktury nukleoproteinowe, chroniące przed utratą informacji genetycznej, ulegające skróceniu z każdym cyklem komórkowym. Nadmiernie skrócone telomery sprzyjają powstawaniu nowotworów, starzeniu się komórki i organizmów. Teoria mitochondrialna mówi o wpływie kumulujących się mutacji w mtDNA na procesy starzenia. Według niej za procesy starzenia odpowiedzialne są wolne rodniki powstające w mitochondriach komórek eukariotycznych w wyniku redukcji tlenu cząsteczkowego. Teoria immunologiczna za główną przyczynę starzenia uważa postępującą z wiekiem obniżoną czynność układu odpornościowego, zmniejszoną ilość powstających limfocytów T i B oraz zaburzenie produkcji przeciwciał. Teoria komórkowa w braku homeostazy upatruje główne przyczyny starzenia się organizmów. Starzenie komórkowe u osób w podeszłym wieku sprzyja zapadaniu na pewne typy chorób, nazywane starczymi. Każda z opisanych teorii umożliwia lepsze poznanie tego niezwykle złożonego procesu, jakim jest starzenie, choć nie wyjaśnia w pełni jego mechanizmów.
EN
This article focuses on increasing demand for health services within polish national care system. It presents demographic, economic and social development context of this situation. The rules governing polish national care system are also demonstrated. The privet health insurances are indicated as an instrument alleviating the burden on public health care system. The data used come from Central Statistical Office of Poland and Eurostat.
PL
W artykule poruszono tematykę zwiększającego się popytu na świadczenia w ramach systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Zaprezentowane zostały czynniki determinujące ten wzrost. Omówiono zasady funkcjonowania systemu ochrony zdrowia. Wskazano dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne jako instrument pozwalający na odciążenie państwowego systemu. Źródłem informacji ilościowych wykorzystywanych w pracy były opracowania GUS-u i Eurostatu.
EN
The signifi cance of rural poverty is underscored by the fact that a high percentage of the national population resides in the rural areas, is poor, and dependent on agriculture. The aim of this study is therefore to analyse the determinants of poverty status among cassava growing households in Oyo State, Nigeria. The specifi c objectives were to describe the socio-economic characteristics of the respondents, analyse the determinants of poverty status among the respondents, and examine the poverty profi le of the respondents based on their income class. Descriptive statistics, Probit Regression analysis and Foster-Greer-Thorbecke (FGT) poverty measures were used to analyse the objectives, respectively. The result shows that number of years spent in school, household size and household assets were found to be the signifi cant determinants of the poverty status of the respondents. Household size had a negative eff ect on the household’s poverty status, while household assets and years of schooling had positive eff ects on status. The results of the FGT measures show that poverty incidence, depth and severity are higher in the low-income class than in the high-income class. In conclusion, farmers who are members of larger households, those with little or no formal education and those with minimal assets were poorer than others. It is therefore recommended that a family-planning campaign and farmers’ educational programs should be intensifi ed in the study area.
PL
Występowanie ubóstwa na obszarach wiejskich ma tym większe znaczenie, że zamieszkuje je duży procent populacji, panuje tam bieda i powszechna zależność od rolnictwa. Celem artykułu było wskazanie czynników ubóstwa rolników uprawiających maniok w stanie Oyo, w Nigerii. Do celów szczegółowych zaliczono: socjoekonomiczną charakterystykę respondentów, analizę czynników ubóstwa oraz określenie profi lu ich ubóstwa na podstawie poziomu dochodów. W celu przeprowadzenia odpowiedniej analizy zastosowano statystyki opisowe, analizę regresji logistycznej oraz miarę FGT (Foster-Greer-Thorbecke). Jak wskazują wyniki, liczba lat nauki, wielkość gospodarstwa domowego oraz jego zasoby to kluczowe czynniki wpływające na status ubóstwa respondentów. Wielkość gospodarstwa domowego ma negatywny wpływ na sytuację ekonomiczną, podczas gdy posiadane zasoby i lata nauki oddziałują pozytywnie. Miary FGT pokazują, że występowanie ubóstwa, jego stopień i wielkość zależą wprost od poziomu dochodów. Podsumowując, rolnicy prowadzący większe gospodarstwa domowe, słabo wykształceni (lub bez wykształcenia) oraz ci, którzy dysponują najmniejszymi zasobami, są biedniejsi niż pozostali. Zaleca się zatem zintensyfi kowanie na badanym obszarze kampanii dotyczących planowania rodziny oraz programów edukacyjnych dla rolników.
6
38%
EN
The social, demographic and economic changes make intergenerational transfers in family gain in importance. An increase in the lifespan and divorce rates, a drop in fertility and a declining number of children in family, an increase in the participation of women in the labour force – all these changes affect the nature, form and volume of intergenerational transfers. The paper presents the theories of altruism and reciprocity (exchange) as two main models explaining intergenerational transfers in family. The papers also provides a review of literature on: forms of transfers, their relations to income, education and social links, as well as the consequences that divorces, the lifespan or the welfare state have for intergenerational transfers.
PL
Zmiany demograficzne, społeczne i gospodarcze sprawiają, że temat transferów międzypokoleniowych w ostatnich latach nabiera szczególnego znaczenia. Rosnąca długość życia, malejąca liczba dzieci w rodzinie, upowszechnienie rozwodów, wzrost aktywności zawodowej wśród kobiet i tym podobne – wszystko to sprawia, że transfery międzypokoleniowe w rodzinach w krajach wysoko rozwiniętych ulegają silnym przeobrażeniom. Artykuł prezentuje teorie altruizmu i wymiany – jako dwa podstawowe modele tłumaczące występowanie transferów międzypokoleniowych w rodzinach. Opierając się na literaturze, przeanalizowano formy transferów międzypokoleniowych, związki prawdopodobieństwa wystąpienia i wysokości transferów z dochodem rodziców i dzieci (wnuków) z siłą więzi oraz wykształceniem beneficjentów i darczyńców. Szczególną uwagę zwrócono na konsekwencje, jakie dla transferów międzypokoleniowych mają rozwody, długość życia oraz państwo opiekuńcze.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.