Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 34

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  dar
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
W niniejszym artykule zostaje podjęta refleksja nad współzależnością sfery rynkowej, funkcjonującej według logiki kontraktu (transakcji rynkowej), i pozarynkowego obszaru aktywności gospodarczej, gdzie istotnym paradygmatem interakcji jest logika daru. Chodzi więc o ukazanie, w jaki sposób w ramach ładu społeczno-gospodarczego powyższe zasady stojące u podstaw wymiany w społeczeństwie się uzupełniają. Przy tej okazji ukazany jest opis „przedrynkowych” paradygmatów gospodarowania na podstawie dorobku Karla Polanyiego, takich jak wzajemność, redystrybucja oraz gospodarstwo domowe. Szczególna uwaga zostaje następnie zwrócona na dar, który przedstawiony jest jako wcześniejszy w stosunku do kontraktu, stanowiąc zarazem warunek konieczny zaistnienia tej ostatniej. Celem podejmowanych analiz jest ukazanie, w jaki sposób zrozumienie badanej współzależności stanowi niezbędny element integralnej wizji funkcjonowania ładu społeczno-gospodarczego i zarazem zapewnia adekwatną perspektywę dla formułowania rekomendacji z zakresu polityki społecznej i ekonomicznej.
EN
The paper analyzes interdependence of the market sphere which functions according to the logic of contract, and the sphere of non-market activity within economy, where the logic of gift dominates as a paradigm. The purpose of the analysis is to present how the above concepts of societal exchange intertwine and complete each other within the socio-economic order. This is followed by the description of ‘pre-market’ economic paradigms (based on Karl Polanyi’s contribution) such as reciprocity, redistribution and household. Special attention is paid to category of gift, which is presented as prior to contract and being a necessary condition of the former one. The purpose of the analysis undertaken in this paper is to show how understanding of the interaction discussed here is necessary for creating integrated vision of how socio-economic order functions and offers adequate perspective for formulating recommendations within social and economic policy.
Roczniki Teologiczne
|
2020
|
vol. 67
|
issue 9
159-170
EN
Gift giving in the birth rite in the past as well as today plays an important role, is one of his most important habits. The article presents situations in which the gifts were given, who was the recipient and what were and are the present forms of the gifts, as well as what they mean. The basis of the analysis are ethnographic materials from the Lublin region found and developed, obtained by the author, as well as from the archives of Lublin museums and the Archives of the Polish Ethnographic Atlas of Cieszyn.
PL
Obdarowywanie w obrzędzie narodzinowym w przeszłości jak i współcześnie odgrywa ważną rolę, stanowi jeden z istotniejszych jego elementów. W artykule przedstawione zostały sytuacje, w których dochodziło do składania darów, kto był obdarowywany i jakie były i są obecnie formy darów, a także jakie one mają znaczenie. Podstawę analizy stanowią etnograficzne materiały z terenu Lubelszczyzny zastane i wywołane, pozyskane przez autorkę, jak też pochodzące z archiwów lubelskich muzeów i Archiwum Polskiego Atlasu Etnograficznego z Cieszyna.
EN
The article deals with the verbal form in indefinite constructions with dar la gana and dar gana in Spanish. The results show that dar la gana was expanded morphologically to other tenses, while dar gana shows a decrease on its tenses in contemporary Spanish. It is concluded that the first one was fixed on indefinite constructions unlike the latter. The results also show an alternation between de indicative and the subjunctive moods. It is explained through its association with de distinction between specific and non-specific.
ES
El estudio se centra en el componente verbal de las construcciones indefinidas con dar la gana y dar gana. Los resultados apuntan a que dar la gana se expandió morfológicamente a otros tiempos verbales; mientras que dar gana presenta en el español contemporáneo un descenso en los tiempos verbales en los que aparece. Se concluye que la primera se fijó en las construcciones indefinidas volviéndose productiva, y la segunda no. Asimismo, en los resultados se observa una alternancia entre el indicativo y el subjuntivo. El hecho se asocia a la distinción entre específico y no específico.
4
Content available remote

Miejsce daru i filantropii w ekonomii

99%
PL
W pracy zostały podjęte zagadnienia związane z ekonomicznym znaczeniem takich pojęć jak: dar, altruizm filantropia i wzajemność. Praca stanowi skrócony przegląd stanowisk wiodących ekonomistów zajmujących się tą tematyką. Autorki także podjęły temat opłacalności darowania i odwzajemnienia w sensie spójności społecznej oraz kapitału społecznego. Jak wskazują badania, społe¬czeństwa z najbardziej rozwiniętym kapitałem społecznym należą do tych, w których darowanie ma najbardziej altruistyczny wymiar. W ostatniej części artykułu zostało omówione inwestowanie etyczne jako jeden z wymiarów kapitału spo¬łecznego i rola tego typu inwestowania dla rynku kapitałowego oraz portfela inwestycyjnego inwestorów
PL
Artykuł zajmuje się zjawiskiem nagród przyznawanych podmiotom znajdującym się poza strukturą organizacyjną organizacji przyznającej nagrodę. Formułowana jest definicja tego zjawiska oraz proponowana rama analityczna składająca się z czterech wymiarów. Pozwala to na identyfikację różnych typów nagród opartą na cechach nagrody jako takiej, niezależnie od rzeczywistości, w której nagroda funkcjonuje (np. nagrody literackie, nagrody w obszarze jakości). Następnie, na podstawie studium przypadku z branży motoryzacyjnej, sformułowana została propozycja teoretyczna głosząca, iż postrzegany obiektywizm jest jedną z konstytutywnych cech nagrody. Odgrywanie obiektywizmu okazuje się tym, co odróżnia proces przyznawania nagrody od wymiany darów i transakcji rynkowych.
EN
The article discusses phenomenon of awards functioning outside boundaries of one organization. A definition of outside-organizational awards has been formulated and a framework of four dimensions of awards has been developed. The framework allows researchers identify diverse types of awards based on awards-characteristic features not on the realm in which a particular awards function (e.g. literary awards, quality awards, etc.). Finally, based on case study from automotive industry, a theoretical proposition has been offered. According to the proposition, perceived objectivity of an award is one of the constitutive characteristics of awards in general. The fact that award givers highlight the objectivity in awardees selection process makes an awarding process distinct from gift giving and market transaction.
EN
The article presents the following research hypothesis: A young generation of adult children of Poles is a net beneficiary of family financial transfers of a non-returnable nature. The article purposes are as follows: analyzing the scale, frequency, and directions of transferring and receiving financial gifts by akin households. The applied research methods included: critical analysis of the subject literature, simple statistical methods, method of a diagnostic survey. The survey studies, conducted in 2018, have shown that 39.9% of Poles provided financial support to their relatives in the last 6 months, while a smaller percentage (28.6%) of respondents declared that in the same period received a monetary donation from the family. Population under the age of 24 represents the only age group which receives more financial support than actually provides. Private financial transfers are predominantly of an intergenerational nature, as the majority of transfers occur between parents and adult children.
PL
Sformułowana w artykule hipoteza badawcza brzmi: Młode pokolenie dorosłych dzieci Polaków jest beneficjentem netto rodzinnych transferów finansowych o charakterze bezzwrotnym. Wśród celów artykułu znalazło się rozpoznanie skali, częstotliwości oraz kierunków przekazywania i otrzymywania darów finansowych przez spokrewnione gospodarstwa domowe. Wykorzystane metody badawcze to: krytyczna analiza literatury przedmiotu, proste metody statystyczne, metoda sondażu diagnostycznego. Z przeprowadzonych w 2018 r. badań ankietowych wynika, że 39,9% Polaków w ciągu ostatnich 6 miesięcy udzieliło wsparcia finansowego swoim krewnym, zaś mniejszy odsetek (28,6%) respondentów zadeklarował, że w tym okresie otrzymał od rodziny darowiznę pieniężną. Osoby poniżej 24. roku życia stanowią jedyną grupę wiekową, która więcej wsparcia finansowego otrzymuje, niż przekazuje. Prywatne transfery finansowe mają głównie charakter międzypokoleniowy, ponieważ najwięcej przepływów zachodzi między rodzicami a dorosłymi dziećmi.
EN
In this article the maternity was appeared as an achievement of the calling to embody and likeness to God. The mystery of the creation is strictly connected with the fact that the man was also gifted with the spiritual life. This kind of life makes that the man becomes relative of God. The maternity is realized as well as personal-ethical and not only bio physiological. The main point of the maternity is a conscious woman’s response to God’s invitation in taking part in creation. This means that the woman agrees to accept a gift of a new life what is in the same time a gift of herself. This is the way how the woman participates in God’s power of creation. It is connected with the mystery of eternal giving birth in God.
PL
W tym artykule macierzyństwo zostało ukazane jako realizacja powołania kobiety do urzeczywistnienia obrazu i podobieństwa do Boga. Tajemnica stworzenia łączy się z obdarowaniem człowieka życiem duchowym, które wprowadza go w pokrewieństwo z Bogiem. Macierzyństwo realizuje się na poziomie osobowo-etycznym, a nie tylko biofizjologicznym, jako wolna i świadoma odpowiedź kobiety do udziału w dziele stwarzania. Otwierając się na dar nowego życia, kobieta staje się bezinteresownym darem z siebie samej, uczestniczy w stwórczej mocy Boga i w złączeniu z ojcostwem, odzwierciedla tajemnicę odwiecznego rodzenia w Bogu.
8
Publication available in full text mode
Content available

Zaufanie ukryte w solidarności

71%
EN
The personal experience of trust and solidarity indicates a deep interpenetration of the content contained in these terms. The main research assumption of this article (above all axiological) is the claim that we can not talk about of solidarity in isolation from authentic trust between a person and a person. We trust only reliable people. We trust people with clear moral principles and people who recognize and profess the true values necessary to build a meaningful life. It is known that it is very difficult to give someone trust, who is morally unstable, who fails, who is not faithful to constant and universally binding moral norms. The author of the article tries to justify the thesis that the ethics of solidarity is based on the ethics of trust and that trust and solidarity are basic values in social life, constituting the basis for building a genuine community.
EN
This article presents the vita of Antoni Brosz (1910–1978), a bibliophile and collector from Cracow, who was also a translator of Slavic languages. During about 40 years he completed a collection of exlibrises containing about 20000 signs altogether (including duplicates). In accordance with his last will, less than 16000 units (including about 10000 Polish signs and about 6000 foreign signs) were handed over to the Jagiellonian Library at the end of 1980. In 1999, the archival materials (including personal documents, letters as well as workshop notes) were also consigned to the Library. Antoni Brosz was the co-founder of the prewar Circle of Exlibris Lovers, which formed part of the Book Lovers Society. He participated actively in the Circle’s work and maintained contacts with numerous Polish and foreign collectors. He also collected so-called “Orkaniana”, i.e. materials concerning Władysław Orkan.
PL
W artykule przedstawiono postać Antoniego Brosza (1910–1978) – krakowskiego bibliofila i kolekcjonera, tłumacza z języków słowiańskich. Przez około 40 lat zgromadził on zbiór ekslibrisów liczący około 20 000 znaków (wraz z dubletami). Zgodnie z jego ostatnią wolą niespełna 16 000 jednostek (około 10 000 znaków polskich, około 6000 znaków zagranicznych) zostało przekazanych do zasobów Biblioteki Jagiellońskiej pod koniec 1980 roku, a w 1999 roku do zasobów tych trafiły również materiały archiwalne (między innymi dokumenty osobiste, korespondencja, notatki warsztatowe). Antoni Brosz był współzałożycielem powojennego Koła Miłośników Ekslibrisu, działającego w strukturach Towarzystwa Przyjaciół Książki, aktywnie uczestniczył w jego działalności, a także utrzymywał liczne kontakty z kolekcjonerami polskimi i zagranicznymi. Gromadził także orkaniana – materiały związane z Władysławem Orkanem.
EN
This article presents the person of Antoni Brosz (1910–1978), a bibliophile and collector from Kraków, who was also a translator of Slavic languages. Over a period of about 40 years, he compiled a collection of bookplates containing about 20,000 items (including duplicates). In accordance with his will, nearly 16,000 items (including about 10,000 Polish and 6,000 foreign plates) were donated to the Jagiellonian Library at the end of 1980. In 1999, the collector’s archival materials (including personal documents, letters as well as working notes) were also consigned to the Library. Antoni Brosz was the co-founder of the postwar Circle of Bookplate Lovers, which formed part of the Book Lovers Society. He participated actively in the Circle’s work and maintained contacts with numerous Polish and foreign collectors. He also collected “Orkaniana,” materials related to the work of the Young Poland artist Władysław Orkan.
PL
W artykule przedstawiono postać Antoniego Brosza (1910–1978) – krakowskiego bibliofila i kolekcjonera, tłumacza z języków słowiańskich. Przez około 40 lat zgromadził on zbiór ekslibrisów liczący około 20 000 znaków (wraz z dubletami). Zgodnie z jego ostatnią wolą niespełna 16 000 jednostek (około 10 000 znaków polskich, około 6000 znaków zagranicznych) zostało przekazanych do zasobów Biblioteki Jagiellońskiej pod koniec 1980 roku, a w 1999 roku do zasobów tych trafiły również materiały archiwalne (między innymi dokumenty osobiste, korespondencja, notatki warsztatowe). Antoni Brosz był współzałożycielem powojennego Koła Miłośników Ekslibrisu, działającego w strukturach Towarzystwa Przyjaciół Książki, aktywnie uczestniczył w jego działalności, a także utrzymywał liczne kontakty z kolekcjonerami polskimi i zagranicznymi. Gromadził także orkaniana – materiały związane z Władysławem Orkanem.
11
Publication available in full text mode
Content available

A brief anthropology of family

71%
EN
This article intends to think the concrete reality of the family from the perspective of a philosophical anthropology, based on the biblical-Christian hermeneutic model. At the same time, starting from this particular anthropology, it suggests a general anthropology according to a family matrix. This anthropology is understood as relation of different persons, based on the model of donation. The concrete mode of its accomplishment occurs in family relations, like filiation, fraternity, conjugality and parenthood.
PL
Artykuł stawia sobie za zadanie przemyślenie konkretnej rzeczywistości rodziny z perspektywy antropologii filozoficznej, opartej na biblijno-chrześcijańskim modelu hermeneutyki. Jednocześnie, rozpoczynając od tej szczególnej antropologii, proponuje się antropologię ogólną, zgodną z modelem rodziny. Antropologia ta jest rozumiana jako relacja różnych osób, oparta na modelu darowania. Konkretny sposób jej realizacji pojawia się w relacjach rodzinnych jak synostwo, braterstwo, partnerstwo i rodzicielstwo.
Verbum Vitae
|
2020
|
vol. 37
|
issue 1
35-47
EN
The presented article deals with the biblical expression “spirit of Wisdom” (cf. Wis 7:7) and examines its relation to the figure of The Holy Spirit as revealed definitively in the New Testament. After a short presentation of the relation between spirit and wisdom in the Old Testament, we analyze some aspects of wisdom’s activity, based on the text of Wis 7-9, and then compare those characteristics with selected passages from the New Testament, showing the activity of the Holy Spirit. The article presents some analogies and similarities between these two realities, wisdom and the Holy Spirit. Both are depicted as a spiritual gift which guides people’s choices. The aspect of continuous presence is underlined, as well as the connection with joy and fulfillment of human life. These similarities seem to derive from the spiritual nature of both realities, their coming from the same source – from God, and from the historical contexts in which the book of Wisdom and the New Testament books were written.
PL
Artykuł zajmuje się biblijnym wyrażeniem „duch mądrości” (por. Mdr 7,7) i bada jego relację do osoby Ducha Świętego, ostatecznie objawionego w Nowym Testamencie. Po krótkiej prezentacji relacji między duchem a mądrością w Starym Testamencie zostaną przeanalizowane niektóre aspekty działania mądrości na podstawie tekstów z Mdr 7-9, które będą następnie zestawione z wybranymi fragmentami z Nowego Testamentu, ukazującymi działanie Ducha Świętego. Artykuł prezentuje analogie i podobieństwa w działaniu tych dwóch rzeczywistości. Zarówno mądrość, jak i Duch Święty są ukazywani jako duchowy dar, który kieruje wyborami człowieka. Podkreśla się aspekt ich ciągłej obecności w życiu wierzącego, a także ścisły związek z radością i osiągnięciem życiowego spełnienia. Te analogie wydają się wynikać z duchowej natury obu rzeczywistości, pochodzenia z tego samego źródła – od Boga – oraz z kontekstu historycznego, w którym powstają – Księga Mądrości oraz teksty nowotestamentowe.
EN
This article is an attempt to interpret the Catholic dogma of the Immaculate Conception of the BVM in the light of the theology of the Paschal Mystery, represented here mainly by the Alsatian theologian F.-X. Durrwell. Of course, the dogma proclaimed by Pius IX in 1854 remains unchanged in its content and meaning, but due to the ever-changing cultural and social conditions of human life, the unchanging meaning of dogmatic truth requires a fuller explanation by using categories that facilitate its acceptance and understanding, not only for a theologian, but also for an ordinary Christian looking for a deeper understanding of his faith. Thus, rediscovering the soteriological, and not only the apologetic meaning of the Resurrection, the theology of the Paschal Mystery presents the Redemption in Jesus Christ as an eschatological reality existing in the Crucified and Risen Savior, who is sacramentally present and available to everyone in the Church. A necessary condition for experiencing this salvation is faith in Christ. The terminology of so-called juridical theology, which speaks of satisfaction, merit and privilege, has been replaced here with the personalistic categories of person, relationship, communion and gift. Thanks to this, the truth of the Immaculate Conception, dogmatized in 1854 according to the terms of that time and shown mainly in its negative aspect, acquires greater clarity. It is now easier to see that the Immaculate Conception is not so much the privilege of Mary distinguished by keeping her free from the stain of original sin in virtue of the future merits of her Son, but her deep personal identity resulting from God’s election of her “before the foundation of the world” to be His Son’s Mother. Thus, it is a relationship with the Holy Spirit that is completely elusive from human reason. There is such a great Fullness of the Spirit in the humble Servant of the Lord that she becomes for the Eternal Word of the Father in earthly reality, that which in the immanent Trinity is the Spirit Himself - the Womb of God where the Father eternally begets His Son. Thus, the Holy Spirit-who is the Divine power of begetting, Divine Immaculate Conception - makes Mary a New Creature, New Eve, Immaculate Conception. The fullness of the Holy Spirit in Mary and her indissoluble union with Christ, the New Adam, is the source of her extraordinary holiness and freedom from sin. The dogma of the Immaculate Conception of the BVM, seen in the light of the theology of Paschal Mystery, tells us that man’s salvation consists in a personal relationship with the Triune God. Freedom from sin is the fruit of communion with God, not the other way around. For grace is always first.
PL
W artykule została podjęta próba interpretacji katolickiego dogmatu o niepokalanym poczęciu NMP w oparciu o dorobek teologii paschalnej reprezentowanej tu głównie przez alzackiego teologa F.-X. Durrwella. Dogmat ogłoszony przez Piusa IX w 1854 roku jest oczywiście niezmienny co do swej treści i sensu, ale ze względu na nieustannie zmieniające się warunki kulturowe i społeczne właśnie ten niezmienny sens prawdy dogmatycznej domaga się pełniejszego ukazania przy użyciu kategorii ułatwiających jego przyjęcie i zrozumienie nie tylko teologowi, ale i zwyczajnemu chrześcijaninowi poszukującemu zrozumienia swej wiary. Odkrywając na nowo soteriologiczne, a nie tylko apologetyczne znaczenie centralnej tajemnicy zmartwychwstania, teologia paschalna ukazuje misterium odkupienia i zbawienia człowieka w Jezusie Chrystusie jako rzeczywistość eschatologiczną, istniejącą w Ukrzyżowanym i Zmartwychwstałym, który jest sakramentalnie obecny i dostępny w swoim Kościele dla każdego człowieka przez wiarę w Niego. Prawniczy język teologii jurydycznej mówiącej o zadośćuczynieniu, zasługach i przywilejach zostaje tu zastąpiony przez personalistyczne kategorie osoby, relacji, komunii i daru. Dzięki temu także prawda o niepokalanym poczęciu, zdogmatyzowana w 1854 roku według używanych wówczas pojęć oraz ukazana głównie w swym aspekcie negatywnym, nabiera większej wyrazistości. Widać więc teraz lepiej, że niepokalane poczęcie to nie tyle przywilej Maryi wyróżnionej przez Boga przez zachowanie jej od zmazy grzechu pierworodnego ze względu na przyszłe zasługi jej Syna, ile jej głęboka osobowa tożsamość wypływająca z Bożego wybrania jej „przed założeniem świata” na Matkę Jego Syna. Chodzi tu zatem o nieuchwytną dla ludzkiego rozumu relację do Ducha Świętego, taką Jego pełnię w Służebnicy Pańskiej, że staje się ona dla Słowa Ojca w ziemskiej rzeczywistości tym, czym w immanentnej Trójcy jest właśnie ten Duch - łonem Boga, w którym Ojciec odwiecznie rodzi Syna. Duch Święty, który jest Boską mocą rodzenia, Boskim niepokalanym poczęciem czyni zatem Maryję nowym stworzeniem, Nową Ewą, Niepokalanym Poczęciem. Pełnia Daru Ducha Świętego oraz zjednoczenie Maryi z Chrystusem Nowym Adamem są źródłem jej nadzwyczajnej świętości i wolności od grzechu. Dogmat o niepokalanym poczęciu Maryi widziany w świetle teologii paschalnej ukazuje więc sens zbawienia człowieka polegający na jego osobowym i wolnym zjednoczeniu z Trójjedynym Bogiem. Wolność od grzechu jest owocem komunii z Nim, nie odwrotnie. Łaska bowiem jest zawsze pierwsza.
|
2019
|
vol. 27
|
issue 4
13-40
PL
W artykule objaśniamy, na czym polega metafizyczny i kulturotwór­czy sens aktu ofiary dokonanego z własnego życia w imię wyższych wartości. Na początku omówiliśmy przyczyny współczesnego kryzy­su kultury i zaniku postaw metafizycznych. Sformułowaliśmy tezę, że odrodzenie metafizyki we współczesnej kulturze może być ugrun­towane w doświadczeniu jakości metafizycznych, które uobecniają się w czynach heroicznych polegających na złożeniu ofiary z włas­nego życia za drugiego człowieka. Następnym krokiem w naszych analizach było określenie koniecznych i wystarczających warun­ków do bycia ofiarą, a dalej na przykładzie E. Stein oraz S. Weil po­kazaliśmy, czym jest ofiara absolutna z własnego życia. Przy pomocy metody interpretacji humanistycznej zrekonstruowaliśmy przesłan­ki opisowe i normatywne, które zmotywowały owe kobiety do pod­jęcia czynu ofiarniczego. I choć ofiary Weil i Stein nie spełniają po­danych kryteriów umożliwiających zaliczenie ich czynu do kategorii ofiary, to jednak uznaliśmy, że są to ofiary absolutne ze względu na to, że były skierowane na realizację najwyższych ideałów moralnych i religijnych. Wykorzystując opracowaną przez polskiego fenomeno­loga Romana Ingardena kategorię „jakości metafizycznych”, zapro­ponowaliśmy interpretację, w której czyn ofiarny został zinterpreto­wany jako czyn supererogacyjny; fenomenologicznie uobecniają się w nim jakości metafizyczne, takie jak świętość, wzniosłość itp. Taki czyn ma również wymiar kulturotwórczy, polega na budowaniu kultu­ry i cywilizacji życia, w których wartość istnienia drugiego człowieka jest korelatem pragnienia metafizycznego, a nie potrzeb o charakterze biologicznym i psychologicznym. W artykule wykazano, że aksjologia i metafizyka mają do odegrania ważną rolę w przezwyciężeniu współ­czesnego kryzysu kulturowego.
EN
The article explains the metaphysical, culture-making and creative act sacrificing one’s own life in the name of higher values. At the beginning we discuss the causes of a contemporary cultural crisis and the disap­pearance of metaphysical attitudes. We have formulated a thesis that the revival of metaphysics in contemporary culture can be grounded in the experience of metaphysical qualities that are present in heroic acts of offering one’s own life for another. The next step in our analysis was to identify the necessary and sufficient conditions for self-sacrifice, and then, on the examples of E. Stein and S. Weil, we show what the ultimate sacrifice of one’s own life is. Using the method of humanis­tic interpretation, we have reconstructed the descriptive and normative reasons which motivated the two women to their acts of self-sacrifice. And although Weil and Stein do not meet the criteria to be categorized as self-sacrifices, we have found that they indeed were ultimate sacri­fices because they were directed towards the realization of the highest moral and religious ideals. Using the category of “metaphysical quali­ties” developed by the Polish phenomenologist Roman Ingarden, we proposed an interpretation in which the sacrificial act was interpreted as supererogation in which metaphysical qualities such as holiness, sublimity, etc. are phenomenologically present. Such an act also has a cultural-creative dimension, consisting in building a culture and civilization of life in which the value of the existence of another human being is a correlate of a metaphysical desire rather than biological and psychological needs. The thesis is that, contrary to the contemporary crisis in metaphysics and axiology, they are essential and irremovable elements of culture, without which it cannot grow properly.
EN
The article raises the issue of hierarchical and charismatic gifts in terms of their theological, ecclesiological, theological-spiritual and pastoral context. Its point of departure is the rediscovery of the charism during the Second Vatican Council and in subsequent parts it follows briefly the development of the charism after the Council, not only within consecrated life. Further on, the article recalls its position, including hierarchical gifts in the ecclesiology of communion. In the essential part of the article, the author considers the role of charisms in building up the community of the Church through monks, priests and laymen. He takes into account their relationship with love – the greatest gift of the Spirit - and with its communion function. After explaining the mutual relationship between communio and missio of the Church, he goes on to present the role of charisms in the attainment of the mission of evangelisation through the clergy, monks and laymen. He also presents orienting charisms towards a deeper participation of the faithful in the holy sacraments.
PL
Artykuł podejmuje zagadnienie darów hierarchicznych i charyzmatycznych od strony teologicznej, eklezjologicznej, teologiczno-duchowej i duszpasterskiej. Wychodzi od ponownego odkrycia charyzmatu podczas Soboru Watykańskiego II i śledzi pokrótce rozwój jego teologii po Soborze, nie tylko w nurcie życia konsekrowanego. Następnie przypomina jego usytuowanie w eklezjologii komunijnej. W zasadniczej części swego artykułu autor rozpatruje rolę charyzmatów w budowaniu wspólnoty Kościoła przez zakonników, kapłanów i świeckich. Uwzględnia ich związek z miłością – największym darem Ducha. Po wyjaśnieniu wzajemnej relacji pomiędzy communio i missio Kościoła, przechodzi do ukazania roli charyzmatów w urzeczywistnieniu misji ewangelizacyjnej przez duchownych, zakonników i świeckich. Ukazuje też ukierunkowanie charyzmatów na głębszy udział wiernych w sakramentach świętych.
16
57%
EN
The article attempts an ethical analysis of the words of the marriage vows pronounced by the spouses in the liturgy of the sacrament of matrimony. The analysis is shown over against the words of the civil ceremony which is enriched with new content. A conscientious reading of the words of the marriage vows in Catholic liturgy allows us to discover the personalistic dimension of the human being and his/her love. It especially portrays the human being as called into existence through a free and personal gift of the Giver. It is an image of the human being as one who can fulfill oneself by offering oneself as a disinterested gift.
PL
Artykuł podejmuje próbę analizy etycznej słów przysięgi małżeńskiej wypowiadanej przez małżonków w liturgii sakramentu małżeństwa. Analiza ta jest ukazana na tle słów ślubowania w ceremonii cywilnej, wzbogacanej nowymi treściami. Rzetelne odczytanie słów przysięgi małżeńskiej w liturgii katolickiej pozwala odkryć personalistyczny wymiar człowieka i jego miłości. Szczególnie zaś kreśli obraz człowieka jako istoty powołanej z daru miłości darmowego i osobowego Dawcy. Jest to obraz człowieka, który może zarazem spełnić siebie poprzez bezinteresowny dar z siebie samego.
EN
This article is concerned with a phenomenological exploration of Western mysticism, more concretely the mysticism of Saint John of the Cross. The research lies within the context of broader phenomenological inquiries of the phenomenology of the person as well as the phenomenology of the religious experience. The first part briefly outlines the author’s methodological and thematic standpoint. The article then clarifies the basic concepts of ‘distance’, ‘nearness’ and ‘desire’. In so doing, it will be able to present the philosophical conclusions arising from the elaborated perspective: the crucial role of passivity, the question of appropriating identity and the essential character of mysticism. It concludes with an interpretation of mysticism as the most radical experience of interpersonality.
PL
Artykuł jest fenomenologicznym studium mistyki zachodniej, a zwłaszcza mistyki św. Jana od Krzyża. Badania są prowadzone w szerszym kontekście fenomenologii osoby i fenomenologii doświadczenia religijnego. Część pierwsza określa metodologiczny i merytoryczny punkt wyjścia badań. Następnie wyjaśnia się pojęcia „oddalenia”, „bliskości” i „pragnienia”, co prowadzi do sformułowania filozoficznych wniosków pojawiających się w przyjętej perspektywie badawczej: fundamentalne znaczenie „bierności”, kwestię ‘utraty’ tożsamości i istotny charakter mistyki. W konkluzji interpretuje się mistykę jako najbardziej radykalne doświadczenie relacji międzyosobowej.
EN
The main goal of this article is to present the thought of Tadeusz Styczeń, a Polish ethicist and theologian, on love among human beings. The attention is focused on the dimension of love between a man and a woman as a sincere gift of oneself to a beloved person by showing the relationship between 'me' of the person who loves, and 'you' of the person who is loved. Moreover, the article attempts to present love between a man and a woman as affirmation of the person one loves, as expressed in the statement: `It is so good you exist!'. The role and meaning of the human body is also discussed as it is the language in which a person can express his/her dedication to the loved one to the fullest. In this context, the relationship between 'me' and the body of the person who loves is also found significant. The special care is also given to the meaning of the sign of the body, which Styczeń presents as an image of the human 'me'. In this context, the uniqueness of human existence is portrayed against the created world. It was pointed out that the individual 'me' expresses itself the most effectively by action, which becomes a method for looking into a human soul. This action is possible thanks to the human body, which evolves into the language of interpersonal communication. And finally, it is shown how important is the part which a human face plays in this process of communication.
PL
Podstawowym celem artykułu jest omówienie i ukazanie myśli polskiego etyka i teologa Tadeusza Stycznia dotyczącej miłości ludzkiej. W sposób szczególny starano się zwrócić uwagę na wymiar miłości jako bezinteresownego daru pomiędzy kochającymi się: mężczyzną i kobietą, ukazując relację pomiędzy „ja” osoby kochanej i „ty” osoby kochającej. Podjęto również próbę ukazania miłości ludzkiej jako afirmacji drugiej osoby, wyrażającej się w sformułowaniu „Jak dobrze, że jesteś!”. Przedstawiono także rolę i znaczenie ciała ludzkiego jako języka, w którym człowiek najpełniej wyraża dar z siebie dla drugiej osoby. Istotne w tym kontekście stało się też przedstawienie relacji między „ja” osoby i swoim ciałem. Wyszczególniono znaczenie znaku ciała, które Styczeń przedstawia jako obraz ludzkiego ja. W tym kontekście przedstawiono wyjątkowość ludzkiej egzystencji na tle świata stworzonego, podkreślając, że „ja” osoby ludzkiej najlepiej wyraża się poprzez działanie, które staje się metodą, aby wejrzeć do wnętrza ludzkiego. Działanie to jest zaś możliwe dzięki ludzkiemu ciału, które staje się językiem komunikacji międzyosobowej. W końcu ukazano, jaką rolę w tym komunikowaniu się odgrywa ludzkie oblicze.
PL
Jan Ponętowski (ok. 1530–1598) w latach 1577–1587, opat w Hradište na Morawach, zgromadził jedną z najcenniejszych polskich kolekcji sztuki swego czasu. W Bibliotece Jagiellońskiej zachował się zbiór około 900 grafik w oprawnych tomach, ponadto książki ilustrowane rycinami i 3 akwafortowe rolki. Jest to grafika z XVI wieku, niemal wyłącznie w technikach metalowych, w 4/5 pochodzenia niderlandzkiego, w drugiej kolejności włoskiego. Zachowała się też część biblioteki, w tym kilka rękopisów średniowiecznych i inkunabułów. Zwracają uwagę cenne oprawy artystyczne między innymi z aksamitu i jedwabiu, zdobione perłami lub koralami, zaś inne, skórzane, zdobione są najczęściej plakietami. Większość opraw powstała w Czechach. Znaczna część kolekcji, w tym tkaniny, obrazy na płótnie lub desce i większość paramentów liturgicznych nie dochowała się do naszych czasów, również większość biblioteki uległa rozproszeniu. Ponętowski dbał bardzo o upamiętnienie swej osoby, używał kilku superekslibrisów i ekslibrisów, lubił podkreślać drogocenność i urodę posiadanych dzieł. W kolekcji grafiki przeważa tematyka religijna i historyczna, zwykle dotycząca nieodległej przeszłości i widoczne jest upodobanie do alegorii. Nie można odmówić Ponętowskiemu smaku artystycznego: nie spotyka się w zbiorze dzieł o niskiej jakości. Celem publikacji jest ustalenie listy zachowanych obiektów z kolekcji i dostępnych informacji o obiektach zaginionych. Artykuł zawiera zestawienie obiektów przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej (w porządku sygnatur), wspomniano też o kilku znajdujących się w innych miejscach. Uwzględniono też spis daru Ponętowskiego dla krakowskiego uniwersytetu sporządzony przez ofiarodawcę w 1592 roku. Spis nie jest precyzyjny: pewne obiekty traktuje tylko zbiorczo, niektóre bardzo skrótowo. Tam gdzie było to możliwe i potrzebne dodano uzupełnienia lub objaśnienia – niekiedy tylko hipotetyczne – zapisów dotyczących przeważnie obiektów, które się nie zachowały.
EN
Jan Ponętowski (ca. 1530–1598), who was the abbot in Hradište (Moravia) from 1577 to 1587, was also a collector who managed to bring together one of the most valuable Polish art collections of his time. Of this collection, about 900 prints bound in volumes, a number of books illustrated with engravings and woodcuts as well as three rolls of etchings are now held by the Jagiellonian Library. All of these are sixteenth-century prints, made for the most part by the use of metal techniques. Four fifths of them come from the Netherlands and the rest from Italy. Part of Ponętowski’s library has also survived, including several manuscripts and incunabula. Some of these books have extremely fine artistic bindings made of materials such as silk or velvet and adorned with pearls and coral, while others – made of leather – are mostly decorated with plaques. Most of the bindings come from Bohemia. Unfortunately, a large part of Ponętowski’s collection – including fabrics, paintings on canvas and on wooden boards as well as most of the church paraments – has not survived. Additionally, most of the library has been dispersed. Ponętowski, who very much wished to be remembered by future generations, used several supralibros and bookplates. He also liked to highlight the beauty and costly nature of the artworks in his possession. The subjects which prevail among Ponętowski’s etchings are religion and history, the latter concerning events from the recent past. It is also evident that the abbot was very fond of allegories. His artistic taste is unquestionable, as no poor quality works can be found in his collection. The aim of this publication is to make a complete list of both the preserved and the lost items from Ponętowski’s collection. The article contains a list of objects held by the Jagiellonian Library (according to the shelf marks). It also mentions several items that are to be found in other locations as well as the list of Ponętowski’s donation to the Cracow University (written by the donator himself in 1592). The present list is not a detailed one. Certain objects are mentioned collectively – some in a very brief manner. Where possible and where necessary, the author has added appropriate explanations (which in some cases are only hypothetical). These mostly concern the entries on lost objects.
EN
Jan Ponętowski (ca. 1530–1598), abbot of Hradište (Moravia) from 1577 to 1587, was a collector who managed to bring together one of the most valuable Polish art collections of his time. Of this collection, about 900 prints bound in volumes, a number of books illustrated with engravings and woodcuts, as well as three rolls of etchings are now held by the Jagiellonian Library. All of these are sixteenth-century prints, made for the most part using metal techniques. Four fifths of them come from the Netherlands and the rest from Italy. Part of Ponętowski’s library has also survived, including several manuscripts and incunables. Some of these books have extremely fine artistic bindings made of materials such as silk or velvet and adorned with pearls and coral, while others – made of leather – are mostly decorated with plaques. Most of the bindings come from Bohemia. Unfortunately, a large part of Ponętowski’s collection – including fabrics, paintings on canvas and on wooden boards, as well as most of the church paraments – has not survived. Additionally, most of the library has been dispersed. Ponętowski, who strongly wished to be remembered by future generations, used several supralibros and bookplates. He also liked to highlight the beauty and costly nature of the artworks in his possession. The subjects which prevail among Ponętowski’s etchings are religion and history, the latter concerning recent events. It is also evident that the abbot was very fond of allegories. His artistic taste is unquestionable, as no poor quality works can be found in his collection. The aim of this publication is to make a complete list of both the preserved and the lost items from Ponętowski’s collection. The article contains a list of objects held by the Jagiellonian Library (according to the shelf marks). It also mentions several items that are to be found in other locations as well as the list of Ponętowski’s donation to the University of Kraków (written by the donator in 1592). The present list is not a detailed one. Certain objects are mentioned collectively – some in a very brief manner. Where possible and where necessary, the author has added appropriate explanations (which in some cases are only hypothetical). These mostly concern the entries on lost objects.
PL
Jan Ponętowski (ok. 1530–1598) w latach 1577–1587, opat w Hradište na Morawach, zgromadził jedną z najcenniejszych polskich kolekcji sztuki swego czasu. W Bibliotece Jagiellońskiej zachował się zbiór około 900 grafik w oprawnych tomach, ponadto książki ilustrowane rycinami i 3 akwafortowe rolki. Jest to grafika z XVI wieku, niemal wyłącznie w technikach metalowych, w 4/5 pochodzenia niderlandzkiego, w drugiej kolejności włoskiego. Zachowała się też część biblioteki, w tym kilka rękopisów średniowiecznych i inkunabułów. Zwracają uwagę cenne oprawy artystyczne między innymi z aksamitu i jedwabiu, zdobione perłami lub koralami, zaś inne, skórzane, zdobione są najczęściej plakietami. Większość opraw powstała w Czechach. Znaczna część kolekcji, w tym tkaniny, obrazy na płótnie lub desce i większość paramentów liturgicznych nie dochowała się do naszych czasów, również większość biblioteki uległa rozproszeniu. Ponętowski dbał bardzo o upamiętnienie swej osoby, używał kilku superekslibrisów i ekslibrisów, lubił podkreślać drogocenność i urodę posiadanych dzieł. W kolekcji grafiki przeważa tematyka religijna i historyczna, zwykle dotycząca nieodległej przeszłości i widoczne jest upodobanie do alegorii. Nie można odmówić Ponętowskiemu smaku artystycznego: nie spotyka się w zbiorze dzieł o niskiej jakości. Celem publikacji jest ustalenie listy zachowanych obiektów z kolekcji i dostępnych informacji o obiektach zaginionych. Artykuł zawiera zestawienie obiektów przechowywanych w Bibliotece Jagiellońskiej (w porządku sygnatur), wspomniano też o kilku znajdujących się w innych miejscach. Uwzględniono też spis daru Ponętowskiego dla krakowskiego uniwersytetu sporządzony przez ofiarodawcę w 1592 roku. Spis nie jest precyzyjny: pewne obiekty traktuje tylko zbiorczo, niektóre bardzo skrótowo. Tam gdzie było to możliwe i potrzebne dodano uzupełnienia lub objaśnienia – niekiedy tylko hipotetyczne – zapisów dotyczących przeważnie obiektów, które się nie zachowały.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.