Search results - CEJSH

1

SAMORZĄD TERYTORIALNY W III RP JAKO ELEMENT ZDECENTRALIZOWANEJ ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

100%

Chochowski K.

International Journal of Legal Studies (IJOLS)

|

2019

|

vol. 6(2)

389-402

PL

Niniejszy artykuł prezentuje rozważania dotyczące decentralizacji administracji publicznej i samorządu terytorialnego jako jej istotnego przejawu. Określono w nim istotę decentralizacji administracji publicznej, pojęcia pokrewne oraz rolę samorządu terytorialnego w dualistycznym systemie administracji publicznej w Polsce. Celem niniejszych rozważań było wykazanie, iż samorząd terytorialny rzeczywiście stanowi przejaw zdecentralizowanej administracji publicznej w Polsce.

2

Andrew Selee, Decentralizacja, demokratyzacja i nieformalna władza w Meksyku, [Decentralization, Democratization, and Informal Power in Mexico], The Pennsylvania State University Press, Pensylwania, 2011.

100%

Brudzińska K.

Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny

|

2012

|

vol. 20

|

issue 2(76)

149-154

PL

W prezentowanej książce autor podejmuje pogłębioną analizę wpływu procesów decentralizacji oraz demokratyzacji na struktury terytorialne w Meksyku. Na łamach 180-stronicowej książki zastanawia się, czy decentralizacja wzmacnia proces demokratyzacji, czy też może ogranicza jej potencjał? Wartością dodaną publikacji jest ocena wpływu relacji nieformalnych na wspomniane powyżej procesy.

3

Polityka regionalna - balast czy czynnik rozwoju?

100%

Pyszkowski A.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2000

|

issue 1(1)

73-77

PL

Polityka rozwoju regionalnego jest integralnie związana z decentralizacją systemu władz publicznych. Jej istotą , w odróżnieniu od klasycznego wzorca wyrównawczego rozwoju regionalnego, jest próba wygrywania, a nie – wyrównywania międzyregionalnych zróżnicowań . Reforma ustrojowa zaledwie otwiera, a nie – wyczerpuje sama przez się możliwości kształtowania realnej polityki rozwoju regionalnego. Przesunięcie gestii i środków jej realizacji ze szczebla ogólnokrajowego na samorządny poziom wojewódzki może przynieść w sferze gospodarowania środkami publicznymi efekty porównywalne do tych, które w sferze gospodarki niesie prywatyzacja majątku państwowego. Jeśli możliwości te zostaną wykorzystane, to ciężar problemu przesunie się z areny zmagań o centralnie dzielone beneficja na płaszczyznę efektywnej alokacji środków, a więc – swoistej „gry o sumie dodatniej”, co sprzyjać będzie obniżeniu kosztów transformacji i rozwoju oraz spotęguje ich efekty. Przy widocznym niedorozwoju instytucjonalnym publicznych podmiotów polityki intraregionalnej duże wrażenie może czynić wyraźny rozkwit instytucjonalny polityki regionalnej na poziomie ogólnokrajowym. Wytłumaczeniem tego fenomenu mogą być przygotowania do „wielkiego dzielenia”. Spiritus movens tych przygotowań to perspektywa pozyskania z Unii Europejskiej środków wspierających rozwój regionalny.

4

Lokalny interwencjonizm samorządowy, czyli kształtowanie gminnego rozwoju gospodarczego

100%

Sztando A.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2000

|

issue 1(1)

79-89

PL

Przypisanie władzom lokalnym działań w sferze gospodarczej rodzi zaskakującą analogię do stanowiącej domenę państwa kategorii interwencjonizmu, która odnosi się do czynnego oddziaływania na gospodarkę narodową . Albowiem wraz z rozwojem procesów decentralizacji władzy i zastępowania rozwoju sektorowego nową logiką rozwoju terytorialnego, samorząd terytorialny stał się nowym podmiotem ingerencji w procesy rynkowe, a także ich aktywnym uczestnikiem. Decentralizacja władzy musi być więc traktowana również jako decentralizacja interwencjonizmu. Podstawową przyczyną obaw, jakie mogą się pojawić przed zaakceptowaniem systemu gospodarczych oddziaływań władz na poziomie lokalnym, jest zdecydowanie negatywny bilans doświadczeń minionego ustroju społeczno-gospodarczego. Obawy te są jednak w przeważającej części bezpodstawne, ponieważ interwencjonizm lokalny nie polega na ręcznym sterowaniu działalnością podmiotów gospodarczych.

5

Skłonność do konkurencji podatkowej

100%

Walasik A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 485

472-482

PL

W warunkach decentralizacji władztwa podatkowego, władze lokalne konkurują między sobą o ograniczone co do ich wydajności źródła podatków. Celem artykułu jest opracowanie założeń modelu skłonności do konkurencji podatkowej w warunkach mobilnych źródeł opodatkowania. Przedmiotem opracowania jest wskazanie różnic między zdolnością jurysdykcji podatkowych do konkurencji oraz skłonnością do konkurencji podatkowej. Wprowadzono i zdefiniowano pojęcia jurysdykcji podatkowej oraz mobilności bazy podatkowej. Potencjał zróżnicowania jurysdykcji podatkowych określa zdolność do konkurencji podatkowej i zależny jest od zakresu i stopnia decentralizacji władztwa podatkowego. Potencjał mobilności źródeł podatkowych opisuje skłonność do konkurencji podatkowej, zależną od kosztów ponoszonych w związku z występowaniem barier wyjścia i wejścia do jurysdykcji podatkowej oraz kosztów przeniesienia bazy podatkowej między jurysdykcjami podatkowymi.

6

Wybrane uwarunkowania funkcjonowania lokalnej polityki społecznej na przykładzie pomocy społecznej

100%

Krzyszkowski J.

Praca Socjalna

|

2020

|

vol. 35(4)

19-33

PL

Prezentowany artykuł zawiera rozważania dotyczące lokalnej polityki społecznej i pomocy społecznej. W pierwszej części omówione zostają kwestie definicyjne oraz koncepcje teoretyczne związane z pojmowaniem lokalnej polityki społecznej. W drugiej części zostały przedstawione główne reformy przeprowadzone w obszarze polityki i pomocy społecznej po 1989 r., wyniki badań tej sfery życia społecznego oraz wnioski z analiz empirycznych.

7

OBRAZY PRZYWÓDZTWA POLITYCZNEGO NA POZIOMIE REGIONALNYM

100%

Kotras M., Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny; Instytut Socjologii

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2008

|

vol. 33

PL

Artykuł jest próbą diagnozy aktualnego charakteru przywództwa politycznego w województwie łódzkim. Jego celem jest opis motywacji i strategii dotyczących wykonywania swojego mandatu i działań podejmowanych przez radnych sejmiku województwa łódzkiego. Problem ten charakteryzowany jest na gruncie przemian dokonujących się we współczesnej Europie, z naciskiem na ich instytucjonalny wymiar w postaci ewolucji struktur Unii Europejskiej i unijnej polityki regionalnej. Zmienia się nie tylko postrzeganie regionów w Europie (stopniowy wzrost ich autonomii), ale też rola władz w regionie. Polega to na odchodzeniu od tradycyjnego modelu przywództwa (bossy) w kierunku New Public Management. W artykule odnoszę się do teoretycznego ujęcia przywództwa, które włącza do analizy przywództwa zmienne kontekstowe i sytuacyjne. Za ważne uważam również założenie, iż przywództwo ma charakter oddolny (jest nadawane, pochodzi od społeczności np. regionalnej, lokalnej) i jest konsekwencją akceptacji grupy w imieniu której jest sprawowane. Dlatego przywiązuje również wagę do widoczności (visibility) lidera i jego relacji z otoczeniem (wewnętrznym i zewnętrznym). Próba rekonstrukcji charakteru przywództwa jest moim zdaniem kluczowa dla ustalenie tego, czy istnieje spójna wizja rozwoju regionu wśród przywódców politycznych na szczeblu województwa. W artykule odnoszę się do badań, które przeprowadziłem wśród radnych sejmiku województwa łódzkiego II kadencji oraz wśród członków zarządu województwa łódzkiego. Kadencja ta rozpoczęła się 2002 roku i trwała 4 lata. Zastosowaną metodą był pogłębiony wywiad swobodny, koncentrujący się na zagadnieniach przywództwa, roli i cechach radnego oraz powiązań regionu i polityki regionalnej z zagadnieniami integracji europejskiej. Ogółem przeprowadziłem 14 wywiadów; było to 13 wywiadów z radnymi sejmiku wojewódzkiego oraz 1 wywiad z członkiem zarządu województwa, który nie był radnym sejmiku (został powołany na funkcję w zarządzie w wyniku głosowaniu). Radni, z którymi przeprowadziłem wywiady stanowili blisko 40% składu osobowego sejmiku II kadencji (w sejmiku zasiadało 36 radnych); reprezentowali oni wszystkie kluby będące w sejmiku. Ponadto do badania dobierałem osoby, które pełniły w sejmiku istotne funkcje, takie jak: zasiadanie w zarządzie województwa, przewodniczenie komisjom sejmiku, nadzorowanie jednostek pozostających pod nadzorem sejmiku (WFOŚ). Przeprowadzone wywiady nie upoważniają do stwierdzenia, że mamy do czynienia z silnym regionalnym przywództwem i przywódcami regionalnymi w samorządowych władzach województwa. Jest to konsekwencja m.in.: anonimowości regionalnych polityków, dwuwładzy w regionie, braku tożsamości regionalnej w województwie łódzkim i problemów związanych z decentralizacją. Proces budowy i kreacji przywództwa politycznego w regionie łódzkim jest wciąż w fazie tworzenia go.

8

Polityczne przesłanki i determinanty decentralizacji władzy publicznej w Indiach (1947–2000)

100%

Bywalec G.

Historia i Polityka

|

2020

|

issue 33 (40)

PL

W sierpniu 1947 roku na mapie świata pojawiło się nowe, demokratyczne państwo, Indie. Podstawowym problemem pierwszych rządów niepodległego państwa było określenie jego ustroju politycznego i administracyjnego, a w szczególności podziału kompetencji pomiędzy rząd centralny, rządy stanowe i w późniejszym okresie samorządy lokalne, które zostały wprowadzone obligatoryjnie dopiero w 1992 roku na mocy poprawek nr 73 i 74 do konstytucji Indii. Można zaryzykować tezę, iż optymalizacja relacji politycznych i gospodarczych na linii rząd federalny – stany – samorządy lokalne jest podstawową determinantą sprawnego funkcjonowania Federacji Indyjskiej, a może nawet warunkiem jej przetrwania. Głównym celem artykułu jest identyfikacja politycznych przesłanek oraz determinant procesów decentralizacyjnych w Indiach w latach 1947–2000, a także wskazanie kierunku i siły ich wpływu na badane procesy.

9

Suwerenność wspólnot lokalnych jako warunek decentralizacji władzy publicznej poprzez samorząd terytorialny

100%

Bąkiewicz M.

Kwartalnik Naukowy OAP UW "e-Politikon"

|

2014

|

issue 11

120-135

PL

Artykuł stanowi prośbę zaprezentowania wieloaspektowej istoty decentraliza-cji władzy publicznej. Konstytucyjna zasada decentralizacji władzy wyrażona w ustawie zasadniczej z 2 kwietnia 1997r. zajmuje wysoką pozycję w katalogu zasad ustrojowych Rzeczypospolitej Polskiej. Praktyczne zastosowanie decen-tralizacji wymaga jednak zapewniania szeregu gwarancji prawnych i politycz-nych. Jedną z kluczowych gwarancji decentralizacji władzy publicznej jest po-szanowanie suwerenności wspólnoty lokalnej korzystającej periodycznie z in-strumentów demokracji pośredniej (wybory) i bezpośredniej (referenda).

EN

The article attempts to present a multi-aspect nature of decentralization of power. The constitutional principle of decentralization of power set forth in the Constitution Act of 02 April 1997 ranks highly in the catalogue of the system principles of the Republic of Poland. However, the practical application of decentralization requires a number of legal and political guarantees. One of the key guarantees of decentralization of power is the respect for independence of a local community in taking avail of instruments of indirect and direct democracy (elections and referendums, respectively).

10

System finansowania oświaty niepublicznej w Polsce

89%

PIĘTA-SZAWARA A.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2017

|

vol. 8

|

issue 4

36-42

PL

Szkoły i placówki niepubliczne są finansowane ze źródeł prywatnych, przede wszystkim z czesnego opłacanego przez rodziców uczniów, oraz ze środków publicznych w postaci dotacji udzielanych im przez jednostki samorządu terytorialnego. W niniejszym artykule na podstawie analizy prawnej wspartej przeglądem literatury przedstawiono złożoność obecnych rozwiązań w zakresie trybu i zasad udzielania dotacji oświatowej podmiotom niepaństwowym i niesamorzą-dowym, a także sposób ich uzyskiwania, wykorzystywania i rozliczania przez beneficjentów. Uwzględniono przy tym zróżnicowanie szkół niepublicznych oraz ewolucję najważniejszych rozwiązań proceduralnych w warunkach decentralizacji polityki oświatowej w Polsce na prze-strzeni ostatnich 25 lat.

EN

Non-public schools and institutions are financed from private sources, mainly from tuition fees paid by parents and public funds in the form of grants awarded by local government units. This article, based on a legal analysis supported by the literature review, presents the complexity of current solutions in the mode and principles of granting educational grants to non-state and non-governmental entities, as well as the way they are acquired, used and settled by beneficiaries. The paper has taken into account diversity of non-public schools and the evolution of the most important procedural solutions under the decentralization of education policy in Poland over the last 25 years.

11

Ekonomiczne aspekty secesji. Uwagi na temat gospodarczych efektów secesji w koncepcji Hansa-Hermanna Hoppego

88%

Hankus P. M.

Ekonomia. Wrocław Economic Review

|

2016

|

vol. 22

|

issue 4

25-33

EN

The paper examines Hans-Hermann Hoppe’s economic rationale for secession and arguments presented in the works of this thinker in favor of secession. After a brief introduction to his views on the issue in question main drawbacks in his argumentation are being pointed out, conclusions are being drawn and suggestions are being made as to what and where should be changed and fixed in order to make it no longer suffering from inconsistencies and methodological slips as well as presenting more coherent set of claims.

12

Prawo i polityka rynku pracy w epoce postindustrialnej. Część II – „Działania przystosowawcze”

88%

Świątkowski A. M.

Horyzonty Polityki

|

2019

|

vol. 10

|

issue 32

119-132

PL

CEL NAUKOWY: Autor prezentuje działania przystosowawcze, umożliwiające wykorzystanie instrumentów wypracowanych w okresie przemysłowym do zmian dokonujących się w epoce postindustrialnej. Nowe wzorce pracy, takie jak: wolność, autonomia, elastyczność w relacji z pełnowymiarowym zatrudnieniem stanowią wyzwanie w XXI wieku. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autor stawia diagnozę zjawisk przedstawionych w części I artykułu oraz prezentuje prognozy procesów zmierzających do ustalenia co powinno być zrealizowane, aby sprostać gospodarczym wyzwaniom i umożliwić ustalenia kierunku rozwoju polityki zatrudnienia na rynkach pracy. PROCES WYWODU: W drugiej części autor koncentruje się na następstwach wywoływanych w epoce postindustrialnej w zatrudnieniu w sferze przemysłowej. Przede wszystkim zwraca uwagę na konieczność rozwoju dialogu społecznego między pracownikami a przedsiębiorcami w celu zagwarantowania poszczególnym pracownikom w układach zbiorowych pracy prawa do szkolenia zawodowego. Wskazuje na podstawowe obowiązki władz publicznych poszczególnych państw wobec części starszych pracowników zatrudnionych w poprzedniej epoce na etatach w zakładach przemysłowych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Współczesny świat musi potraktować bardzo poważnie potrzebę zapewnienia swobodnego dostępu do kształcenia na demokratycznych, otwartych dla społeczeństwa zasadach. Asertywność i przenikliwość w środowisku partnerów społecznych wspieranych przez władze publiczne na poziomie państwowym powinna być potraktowana jako najistotniejsze wyzwanie przez wszystkie warstwy społeczeństwa, zarówno osób młodych i starszych, konserwatywnych oraz postępowych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Układy zbiorowe pracy lub systemy emerytalne obejmujące wszystkich zawodowo aktywnych obywateli pozwolą pracującym przetrwać i utrwalić przekonanie mądrość ludzka nie będzie mogła być zastąpiona przez maszyny.

13

Polityka rodzinna i edukacyjna - główny priorytet polityki społecznej państwa

88%

Skawińska M.

Kwartalnik Naukowy OAP UW "e-Politikon"

|

2012

|

issue 3

129-149

PL

Ewolucja współczesnej rodziny w Polsce związana jest z dynamicznymi przemianami życia społecznego, politycznego i gospodarczego w kraju. Kierunki tych przemian Implikują działanie państwa w kierunku zwiększonej pomocy rodzinom. Przed polityka rodzinną stoi obecnie wyzwanie dotyczące nie tylko łagodzenia ujemnych skutków ubożenia i ubóstwa rodzin, ale także godzenia potrzeb związanych z aspiracjami materialnymi i zawodowymi rodziny i potrzebami dzieci. Jednym z zadań, jakie stawia przed sobą polityka społeczna, jest także wyrównywanie szans edukacyjnych na różnych etapach ich życia jednostki i rodziny. Edukacja to przede wszystkim przekazywanie wiedzy i umiejętności. Dlatego też jednym z celów, bodaj najważniejszym, jaki dzisiaj stoi przed polityką edukacyjną państwa na progu XXI wieku, jest rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy, poprzez dostosowanie oferty edukacji szkół i placówek kształcenia zawodowego do potrzeb rynku, wzmocnienie edukacji ustawicznej dla dorosłych oraz rozwój kadr nowoczesnej gospodarki i przedsiębiorczości.

EN

The Polish society traditionally attaches great importance to values that are carried out in a family. For that reason, the need of Family Policy being pursued by the country results from social functions performed by a family. For instance, realization of the procreation function decides upon the population structure, through fulfilling the educational and socialization functions family participates in a formation and development of human capital. Bonds upon which family is based, create foundations for a development of social capital, which is substructure of civil society.

14

Decentralizacja zadań z zakresu ochrony zabytków – stan obecny i perspektywy zmian ustroju administracji konserwatorskiej

75%

Zalasińska K.

Ochrona Zabytków

|

2015

|

issue 2

163-170

EN

Decentralisation of tasks in the scope of conservation of monuments underwent three phases: in 1990, 1998 and 2003. They were accompanied by alterations in the conservation administration system. Changes in the systemic position of monument conservation authorities – at the central and local level – are a subject of justified criticism of the conservation milieu. The question about direction of changes of indicated administrative structures remains valid. Systemic changes should include a decentralisation of certain tasks of Voivodeship Conservators of Monuments. The proposal of the new model of monument conservation, discussed in this article, has been presented during the II Conservators Congress.

15

Samorządy zawodowe i zakres ich samodzielności, w świetle doktryny oraz orzecznictwa

75%

Karcz-Kaczmarek M., Maciejewski M.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2015

|

vol. XCV (95)

57-76

PL

Samorządy zawodowe stanowią istotną formę decentralizacji administracji publicznej w Polsce. Zgodnie z Konstytucją RP sprawują one pieczę nad należytym wykonywaniem zawodów zaufania publicznego w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony. Powierzone im zadania publiczne samorządy realizują w sposób samodzielny, pozostając pod nadzorem państwa. Z punktu widzenia prawnego samorząd jest kategorią jednolitą. Ustawodawca nie ustanowił jednak, w odróżnieniu od jednostek samorządu terytorialnego, sądowych gwarancji ochrony samodzielności jednostek samorządu zawodowego. Kwestią problematyczną zarówno w literaturze, jak i orzecznictwie sądowym, pozostaje określenie zakresu i granic przysługującej zrzeszeniom zawodowym samodzielności i niezależności w wykonywaniu zadań publicznych. Wątpliwości dotyczą w szczególności uchwalania korporacyjnych kodeksów etycznych, stanowiących podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej członków samorządów zawodowych. W artykule przedstawiono kształtowanie się podglądów doktryny i orzecznictwa, dotyczących istoty i ustrojowej roli samorządów zawodowych oraz podstaw prawnych podejmowanych przez tego rodzaju zrzeszenia działalności.

EN

The professional autonomies (self-governments) are an essential form of decentralization of public administration in Poland. According to The Constitution of the Republic of Poland of 2nd April, 1997 professional self-governments shall concern a profession in which the public repose confidence, with the proper practice of such professions in accordance with, and for the purpose of protecting, the public interest. Self-governments perform entrusted public task independently, under supervision of state. From the legal point of view self-government is homogeneous category. It was not established, as in case of the units of local government, that the independence of professional autonomies shall be protected by the courts. In literature, as well as in judicial jurisdiction, it is problematic to determine of range and borders of professional independence in performance of public task. The doubt concern especially corporate ethical code. The paper presents research and jurisdiction points of view concerning nature and structural role of professional self-governments in Poland.

16

Ponowoczesność jako posthumanistyczna kondycja społeczno-kulturowa: perspektywa pedagogiczno-socjologiczna

75%

Lipowicz M.

Przegląd Pedagogiczny

|

2017

|

issue 2

34-50

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie ponowoczesności jako rzeczywistej kondycji społeczno-kulturowej. Z perspektywy pedagogicznej najbardziej podstawową cechą tej kondycji jest osłabienie idei człowieczeństwa, co sprawia, że adaptacyjno-emancypacyjny paradygmat edukacji utracił swoją dawną legitymizację antropologiczną. Z tego powodu podstawowe zasady uspołecznienia, wychowania i edukacji stały się w ponowoczesności „grą” znaków i sensów nastawionych na samorealizację i autokreację indywidualną. W konsekwencji uformowały się nowe sposoby pojmowania życia zarówno indywidualnego, jak i wspólnotowego. Te strukturalne zmiany stosunków społecznych będę w ostatniej części artykułu odnosił do pewnych wątków post- i transhumanizmu. Docelowo zechcę pokazać, iż ponowoczesność w pełni realizuje się w posthumanistycznej rekonfiguracji rzeczywistości społeczno-kulturowej, w której edukacja zmierza do pojednania ludzi z bytami nie-ludzkimi.

17

WYJAŚNIENIA LOKALNEJ POLITYKI SPOŁECZNEJ. PODEJŚCIA I TRADYCJE BADAWCZE

75%

Theiss M.

Polityka Społeczna

|

2017

|

vol. 44

|

issue 5-6(518-519)

14–20

EN

The article provides the analysis of methodology of contemporary research on local social policy in Poland. Its goal is to map the main current approaches which explain the differentiation of local social policy. In the article it is claimed that the majority of contemporary Polish analyses of local social policy propose technical and managerial explanations of its diversity. Thus, the economic, demographic, political and cultural explanations tend to be overlooked. In the article it is shown how explanations focusing on technical aspects correlate with narrow understanding of local social policy and how they obscure spatial aspect of social inequalities.

PL

Celem artykułu jest przeanalizowanie współczesnych nurtów wyjaśniania różnic w lokalnej polityce społecznej. W artykule formułowana jest teza, że znaczna część polskiej literatury przedmiotu opiera się na założeniu o tym, że lokalną politykę społeczną należy wyjaśniać głównie w kategoriach sprawności samorządu. Na plan dalszy schodzą zatem omawiane w artykule wyjaśnienia ekonomiczne, demograficzne, polityczne i kulturowe. Artykuł ukazuje, że sprawnościowe wyjaśnianie lokalnej polityki społecznej jest powiązane z jej wąskim rozumieniem oraz utrudnia identyfikację przestrzennych aspektów nierówności społecznych.

18

Scotland’s independence referendum 2014 in the context of devolution settlement: historical background, political framework and constitutional consequences

75%

Łokucijewski K.

Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem

|

2015

|

vol. 7

|

issue 1

241-261

PL

Referendum w sprawie niepodległości Szkocji, przeprowadzone 18 września 2014 r., stanowiło jedno z najważniejszych wydarzeń w historii współczesnego brytyjskiego systemu politycznego. Było również wyrazem doniosłych zmian prawnych, jakim podlega ustrój terytorialny Zjednoczonego Królestwa. Celem artykułu jest przedstawienie kontekstu historycznego oraz uwarunkowań polityczno-prawnych, jakie doprowadziły do wrześniowego referendum. Proces przekształceń struktury terytorialnej państwa, określany mianem dewolucji, został zapoczątkowany w 1997 r. Szkockie referendum stanowiło konsekwencję całego ciągu znaczących reform, które doprowadziły do transformacji państwa unitarnego, jakim Wielka Brytania była jeszcze 20 lat temu, w obecny system quasi-federalny o niezwykle silnej dynamice zmian. W artykule poddano również analizie kampanię referendalną oraz podjęto próbę sformułowania możliwych scenariuszy wydarzeń związanych z określonym wynikiem referendum.

EN

The paper analyses a referendum on Scotland’s independence held on 18 September 2014, in particular within the legislative and political framework of the devolution settlement, implemented across the United Kingdom since 1997. Development of Scottish political separatism under the Scottish National Party and its long-time leader Alex Salmond has led to radical changes in the pattern of politics in Scotland. The pro independence SNP has ruled in Edinburgh since 2007, first through a minority government and then securing an absolute majority at Holyrood. It had consistently pushed for a referendum on independence and, after several months of negotiations, managed to sign on 15 October 2012 the Edinburgh Agreement with the British government. The Agreement paved the way for legislation regarding the referendum, in the form of the Scottish Independence Referendum (Franchise) Act and the Scottish Independence Referendum Act. “Yes” vote on 18 September would undoubtedly have enormous constitutional, political, economic, and social consequences for everyone involved, including the complex issues of Scotland’s EU and NATO membership, the exploitation of massive North Sea oil and gas reserves and retaining the British pound as future Scottish currency. But “No” vote would also mean significant adjustment of the British territorial constitution and considerable changes of Scotland’s relationship with the rest of the UK.

19

Wpływ odzyskania niepodległości na kształt struktur i zakres samodzielności władz samorządu terytorialnego na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego

75%

Kołaczkowski B., Ratajczak M.

Studia Prawa Publicznego

|

2013

|

issue 3

161-189

EN

The foundations of local self-government in Poland developed in the nineteenth century, when the country was still under foreign rule. It was the time when the three partitioning powers started to implement, in the territories they governed, the first forms of self-government. The degree of the decentralisation of power varied. This paper focuses on the nature and depth of the changes that influenced the shaping and structures of the local government being formed in the territories of the former Congress Kingdom of Poland and the lands taken away by the Russian Empire, so-called Western Krai, after Poland regained independence in 1918. The primary aim of the study was to determine whether the transition from the local self-government existing under the Russian occupation to the local self-government structures at the beginning of the Second Polish Republic (1918-1939) were evolutionary or revolutionary in character. In order to achieve the research objective, the authors discuss the solutions for local self-government adopted in the Congress Kingdom of Poland and in Western Krai and compare them with the solutions applied in the Second Polish Republic. The findings of the research indicate that after regaining independence, the structures of local self-government were not created entirely new, but were merely modified and given more competences to increase their efficiency and to democratise the principles upon which they functioned. At the same time, however, also in the Second Polish Republic, likewise under the Russian partition, the far-reaching restrictions of independence of local authorities were maintained and were subjected to strict central government supervision.

PL

Fundamenty instytucji samorządu terytorialnego kształtowały się w XIX w., a zatem w okresie, gdy Polska znajdowała się pod zaborami. Oparte na różnych stopniach decentralizacji instytucje samorządowe wprowadzone były przez wszystkie państwa zaborcze, w tym także przez carską Rosję. Przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza charakteru i głębi zmian w dziedzinie kształtu struktur oraz zakresu samodzielności władz samorządu terytorialnego na ziemiach byłego Królestwa Polskiego oraz tzw. Ziemiach Zabranych po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Zasadniczym celem analizy było znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy można mówić o ewolucyjnym przejściu od struktur władz samorządowych, istniejących w okresie zaboru rosyjskiego, do odpowiednich struktur w początkach II Rzeczypospolitej (II RP), czy też zmiany miały charakter rewolucyjny. Dla realizacji wyznaczonego celu badawczego autorzy omówili rozwiązania w zakresie samorządności terytorialnej przyjęte przez ustawodawcę rosyjskiego w Królestwie Polskim oraz na Ziemiach Zabranych i porównali je z rozwiązaniami zastosowanymi w II RP. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że po odzyskaniu niepodległości nie utworzono instytucji zupełnie nowych, lecz dokonano zmian, które jedynie usprawniły, zwiększyły efektywność i zdemokratyzowały zasady działania władz samorządu terytorialnego. Utrzymano ponadto daleko idące ograniczenia samodzielności władz samorządowych; w II RP, podobnie jak w czasach zaborów, działalność administracji lokalnej podlegała ścisłemu nadzorowi.

20

Origins of Warsaw's political otherness

75%

Faliński S.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2016

|

vol. Zeszyt

|

issue XXX

190-203

EN

After the revival of a local government in Poland in 1990, the capital of the country and at the same time the biggest city in Poland worked in a different system than other Polish cities. The system in years 1990–2002 was based on the operation of separate municipalities in the area of Warsaw, each with their own legal personality. The system evolved in that period. During the term 1990–1994 the city was divided into seven municipal districts-boroughs: Warsaw-Mokotów, Warsaw- Ochota, Warsaw-Wola, Warsaw-Żoliborz, Warsaw-Praga Północ, Warsaw-Praga Południe and Warsaw-Śródmieście. The head of Warsaw was the mayor of the capital city of Warsaw, chosen by all councilmen. The system was faulty. A new system was introduced in 1994. Consequently the central part of the city with dense developments and a population of about one million residents became one municipality called Warsaw-Centre, which was divided into districts. There were ten boroughs around it: Warsaw-Ursynów, Warsaw-Wilanów, Warsaw-Wawer, Warsaw-Targówek, Warsaw-Rembertów, Warsaw-Białołęka, Warsaw-Bielany, Warsaw-Bemowo, Warsaw-Ursus and Warsaw-Włochy. In 1998 it was decided that another level of local government would be introduced; that was the Warsaw county with its own separate bodies. The very complicated system existed until 2002 when a new one came into force. In the end whole Warsaw became one commune comprising eighteen districts.

PL

Od odrodzenia się w Polsce w 1990 roku samorządu terytorialnego, stolica państwa i największe polskie miasto ma odmienny ustrój niż inne polskie miasta. Ustrój ten w latach 1990–2002 był oparty na istnieniu w ramach Warszawy odrębnych, posiadających osobowość prawną gmin. W okresie tym ustrój ewoluował. Podczas kadencji 1990–1994 miasto było podzielone na siedem dzielnic – gmin: Warszawa-Mokotów, Warszawa-Ochota, Warszawa-Wola, Warszawa-Żoliborz, Warszawa-Praga Północ, Warszawa-Praga Południe i Warszawa-Śródmieście. Na czele Warszawy stał wybierany przez wszystkich radnych prezydent miasta stołecznego Warszawy. Ustrój źle funkcjonował. W 1994 roku wszedł w życie nowy ustrój, w którym centralna, dysponująca zwartą zabudową, część miasta została jedną, liczącą około miliona mieszkańców, gminą Warszawa-Centrum, dzielącą się na dzielnice. Wokół niej istniało dziesięć gmin: Warszawa-Ursynów, Warszawa-Wilanów, Warszawa-Wawer, Warszawa Targówek, Warszawa-Rembertów, Warszawa-Białołęka, Warszawa-Bielany, Warszawa-Bemowo, Warszawa-Ursus i Warsaw-Włochy. W 1998 roku zdecydowano o wprowadzeniu do miasta kolejnego szczebla samorządu – powiatu warszawskiego z własnymi, odrębnymi organami. Ten bardzo skomplikowany ustrój istniał do 2002 roku, kiedy wszedł w życie ustrój z całą Warszawą jako jedną gminą i osiemnastoma dzielnicami.

Refine search results