Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  defining
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Koncepcja opisu konotacji nazw własnych w Słowniku metafor i konotacji nazw własnych

100%
Rutkowski M.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
|
2012
|
vol. 19
|
issue 1
141-148
PL
The article discusses issues related to the rules for a description and explanation of connotations of proper names in Słownik metafor i konotacji nazw własnych [Dictionary of Proper Names and their Metaphors and Connotations] due to be published soon. The discussion covers a range of detailed problem issues that, in view of the fact that no lexicographical patterns are available, have to be resolved arbitrarily − in particular with reference to the shape or form of definitions in the dictionary.
2
Publication available in full text mode
Content available

O sposobach definiowania znaczeń leksyki religijnej w tematycznych słownikach internetowych

99%
Czarnecka K.
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
|
2015
|
issue 29
EN
The research material comprises dictionaries of terms related to Catholicism, functioning on Polish websites. The aim of this lexicographical-nature study is the description of dictionary definitions, namely ways of defining meanings that appear in the online dictionaries collected. The author distinguishes 3 types of texts appearing in the section of the headword, in which a definition is traditionally placed: 1) information about what the headword means, tending to be balanced, provided in stylistically neutral vocabulary, sometimes with features of academic style – objective definitions; 2) information about the meaning of a word, supplemented by a humorous or satirical presentation of the designatum – subjective definitions; 3) Texts that replace a proper definition, connected to headwords in different ways – pseudo-definitions (failed definitions or comments). The number of dictionaries published on the Internet proves that the model of a dictionary as a way to share information is considered useful and attractive. The method of composing a definition, however, shows how different objectives are attributed to online dictionaries: not only should they impart knowledge about the language, but first of all describe the world and shape favorable or reluctant attitude of readers to religious issues.
3
Publication available in full text mode
Content available

Wybrane informacyjne problemy definiowania zrównoważonego i trwałego rozwoju – ujęcie teoretyczne

86%
Czaja S., Becla A.
Optimum. Studia Ekonomiczne
|
2016
|
vol. 1(79)
PL
Ważnym problemem współczesnej teorii ekonomii jest definiowanie podstawowych pojęć, a przede wszystkim stworzenie wspólnego języka, którego elementy będą akceptowalne środowiskowo, użyteczne w praktyce i dostatecznie precyzyjne z punktu widzenia poznawczego i metodyczno-metodologicznego. W opracowaniu przedstawiono główne etapy dyskusji, która doprowadziła do powstania w polskim piśmiennictwie kategorii „zrównoważony i trwały rozwój”. Dyskusja ta toczy się od końca lat osiemdziesiątych XX wieku i w znacznym zakresie była spowodowana stosowaniem angielskiego zwrotu „Sustainable Development”. Omówiono również główne aspekty sporów towarzyszących procesowi kreacji tej kategorii. Dotyczyły one przede wszystkim jej wymiaru semantycznego oraz kognitywnego. Zaprezentowano określone wyzwania informacyjne związane nie tylko z samym pojęciem zrównoważonego i trwałego rozwoju, ale także z kwestiami poznawczymi i implementacyjnymi, zwłaszcza w zakresie kwantyfikacji tej kategorii (ważne pod względem gromadzenia odpowiednich danych statystycznych) oraz modelowania tego typu rozwoju. Powszechne wykorzystanie we współczesnej ekonomii języka formalno-matematycznego stawia przed każdą taką kategorią nowe wyzwania. Dotyczą one przede wszystkim sposobów i precyzyjności pomiarów, jak również bardziej generalnych kwestii – charakteru opisywanych relacji. Z praktycznego punktu widzenia nie bez znaczenia są jednocześnie wyzwania związane z kosztami pozyskiwania odpowiednich informacji w kontekście ich: wiarygodności, aktualności, kompletności oraz relewantności i towarzyszących im zagrożeń – redundancji i szumów informacyjnych.
EN
Defining of the basic notions is an important problem of the modern theory of economics. What is particularly significant is the creation of a common language whose elements will be acceptable for the scientific community, useful in practice, and sufficiently precise from the cognitive and methodological points of view. This paper presents the main stages of the debate which introduced the category of 'balanced and steady development' into the Polish literature. The debate has lasted since the 1980s and was triggered by the widespread use of the English phrase 'sustainable development'. The main aspects of the disputes which accompanied the rise of the concept are also discussed, particularly those related to its semantic and cognitive dimensions. Specific informative challenges connected not only with the notion of 'balanced and steady development' itself, but also with the cognitive and implementation issues, especially as regards the quantification of this category (important from the viewpoint of collecting relevant statistical data) and the modelling of this type of development. The use of mathematical language that is prevalent in the contemporary economics poses new challenges for every such category. They concern above of all the methods and the precision of measurement, as well as more general matters associated with the nature of described relationships. From the practical point of view, the main challenges include those connected with the costs of obtaining appropriate information in the context of their credibility, currentness, completeness, and relevance, as well as the accompanying threats of redundancy and information noise.
4

Słownik ilustrowany języka polskiego M. Arcta jako dzieło popularnonaukowe 1. połowy XX wieku

72%
Kasza M.
Język Polski
|
2012
|
vol. 92
|
issue 1
43–54
PL
Przedmiotem niniejszego artykułu jest Słownik ilustrowany języka polskiego M. Arcta jako dzieło popularnonaukowe pierwszej połowy XX wieku. Autorka przedstawia pokrótce autora dzieła, historię wydań słownika oraz jego strukturę i charakter. Następnie uwzględnia także opinie na temat słownika we współczesnej literaturze językoznawczej. Badawcza część pracy poświęcona jest metodom definiowania nazw roślin i zwierząt pod kątem cech popularnonaukowych. Analiza obejmuje najczęstsze składniki definicji, a także zwraca uwagę na rolę ilustracji obrazkowych w definicjach językowych. Analiza dzieła z pierwszej połowy XX w. została oparta na współczesnych teoriach metaleksykograficznych i semantycznych.
EN
The main subject of the article is The Illustrated Dictionary of Polish Language by M. Arct as a work of popular science from the first half of the twentieth century. It briefly presents the author of the dictionary, the history of editions, its structure and character. Besides, opinions concerning the dictionary in contemporary linguistic literature are also included. The research part of the article is devoted to the methods of defining the names of plants and animals with regard to popular science properties. The analysis contains the most popular elements of definitions and takes notice of the meaning of illustrations in linguistic definitions. The analysis of the dictionary from the first half of the twentieth century has been based on contemporary meta-lexicographical and semantic theories.
5
Publication available in full text mode
Content available

O interiekcjach kaszubskich w perspektywie leksykograficznej

72%
Kaszewski M.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2020
|
vol. 19
163-180
EN
The subject of this sketch is the status of the class of interjections in the Kashubian language, the role of interjections in the linguistic awareness of the Kashubian lexicographers, methods of defining these units in three dictionary sources, their characteristics, and an attempt at typology.
PL
Przedmiotem szkicu jest status klasy interiekcji w języku kaszubskim, miejsce wykrzykników w świadomości lingwistycznej kaszubskich leksykografów, metody opisu tych jednostek w trzech źródłach słownikowych, ich zróżnicowanie oraz próba typologii.
6
Publication available in full text mode
Content available

Objaśnianie terminów religijnych w Ilustrowanym słowniku katechetycznym Beaty Boguszewskiej

72%
Nowak M.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 6
141-154
EN
The article discusses the microstructure of the Illustrated Catechetical Dictionary addressed to school children. The publication has been composed by Beata Boguszewska (Wydawnictwo JUT, Szczebrzeszyn 2018) and is among few such lexicons in Poland. As intended by its author, the dictionary, with its 336 entries, explains basic theological concepts, terms related to prayer, liturgy and sacraments, and complements the knowledge obtained through school catechetical instruction. The iconic code indicated in the lexicon title has an auxiliary character-Boguszewska’s dictionary features no “pure” iconographic definitions. The entries are generally devoid of linguistic information (occasionally there are simplified etymological explanations of the type: this word comes from language x (and) means…). The lexicon adopts a discursive model of concept explanation. Definitions (full-sentence, analytical, and devoid of unnecessary scientistic elements) are incorporated into narratives (short stories), which constitute entry paragraphs. The particular stories serve not only to explain the concepts, as in a regular dictionary (nominative and descriptive function), but they also provide a wider educational context for the believer (educational and formative function). The recipient of the work is clearly profiled as a (true) friend (of Lord) Jesus.
PL
W artykule omawia się mikrostrukturę adresowanego do dzieci szkolnych Ilustrowanego słownika katechetycznego autorstwa Beaty Boguszewskiej (Wydawnictwo JUT, Szczebrzeszyn 2018), jednego z nielicznych tego typu leksykonów w Polsce. W zamierzeniu twórcy słownik, obejmujący 336 haseł, ma wyjaśniać podstawowe pojęcia teologiczne, terminy związane z modlitwą, liturgią oraz sakramentami i stanowić uzupełnienie wiedzy otrzymanej w czasie katechezy szkolnej. Sygnalizowany w tytule leksykonu kod ikoniczny ma charakter pomocniczy – w słowniku Boguszewskiej nie występują „czyste” definicje ikonograficzne. Artykuły hasłowe są zasadniczo pozbawione informacji językowych (sporadycznie pojawiają się uproszczone objaśnienia etymologiczne typu: słowo / wyraz pochodzi z języka x (i) oznacza…). W leksykonie przyjęto dyskursywny model objaśniania pojęć. Definicje (pełnozdaniowe, analityczne, pozbawione zbędnych elementów scjentystycznych) wkomponowane są w narracje (opowiadania) stanowiące artykuł hasłowy. Specyficzne opowiadania służą nie tylko oczekiwanemu od słownika objaśnianiu pojęć (funkcja nominatywna i deskryptywna), ale także ogólniejszemu kształceniu i wychowaniu człowieka wierzącego (funkcja wychowawczo-formacyjna). Odbiorca dzieła jest wyraźnie profilowany jako (prawdziwy) przyjaciel (Pana) Jezusa.
7
Publication available in full text mode
Content available

Psychological Determinants of Meta-Linguistic Skills by Pre-School Children

72%
Jachimowska K., Pawłowska P.
Logopaedica Lodziensia
|
2020
|
issue 4
61-72
PL
Artykuł dotyczy psycholingwistycznych zjawisk związanych z metajęzykiem, świadomością metajęzykową oraz dziecięcą sprawnością semantyczną. Głównym celem działań empirycznych było zgłębienie psychologicznych i językowych uwarunkowań nabywania znaczeń wyrazów przez dzieci 4- i 6-letnie. Sprawdzono, jak dzieci rozumieją znaczenia wyrazów z dwóch kategorii: dom oraz rodzina. Zaprezentowane w artykule analizy i wnioski dotyczące kreowania znaczeń pojęć skoncentrowane są wokół symbiozy dwóch płaszczyzn: poznawczej oraz językowej. Analiza zebranego materiału empirycznego wskazała, że dzięki ich kompilacji ujawnia się specyfika dziecięcej refleksji metajęzykowej oraz profili pojęć – ściśle zdeterminowanych przez procesy mentalne.
EN
The paper concerns psycholinguistic phenomena connected with meta-language, meta-linguistic awareness and children’s semantic skills. The main aim of empirical activities was to analyze psychological and linguistic conditionings of acquiring the meanings of words by 4- and 6-year-old children. It was examined how children understand the meaning of words from two categories: home and family. The analyses and conclusions on the creation of meaning presented in the paper are focused around the symbiosis of two planes: cognitive and linguistic. An analysis of the collected empirical material shows that their compilation reveals the unique nature of children’s meta-language reflection, the character of concepts and notion profiles which are closely determined by mental processes.
8
Publication available in full text mode
Content available

Jaki właściwie jest dziwny świat? O znaczeniu przymiotnika dziwny i jego bliskoznaczników

72%
Wołk M.
Linguistica Copernicana
|
2017
|
vol. 14
EN
The paper focuses on the Polish adjective dziwny [‘strange’] in its most typical position, that is adjacent to a noun. The aim of the analysis is to provide a description of its meaning which leads to proposing its semantic definition. Hence, the connectivity of this adjective is characterised, with a view to indicating possible selectional limitations imposed on nouns which could enter a collocation with it. In order to propose fundamental semantic hypotheses, the analysed lexical properties of the focal adjective are compared with other predicates with a similar meaning, that is expressions such as dziwaczny [‘bizzare’], nietypowy [‘untypical’], osobliwy [‘peculiar’] and specyficzny [‘specific’].
PL
Głównym przedmiotem badań w niniejszym artykule jest przymiotnik dziwny występujący w najczęstszej dla niego pozycji, tj. przy rzeczowniku. Celem analizy jest opis jego znaczenia prowadzący do sformułowania definicji semantycznej. Środkiem do niego jest charakterystyka łączliwości tego wyrażenia ukierunkowana na wskazanie ewentualnych ograniczeń selekcyjnych nałożonych na rzeczowniki mogące przy nim występować. Sformułowaniu zasadniczych hipotez semantycznych służy także porównanie rozpatrywanych właściwości leksykalnych centralnego przymiotnika dziwny z predykatami o podobnym znaczeniu, tj. wyrażeniami dziwaczny, nietypowy, osobliwy i specyficzny.
9

Formalna analiza konceptualna – reprezentacja wiedzy – przekład

58%
Boroch R.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
vol. 61
|
issue 6: Językoznawstwo
121-154
EN
The article presents the possibilities of using Formal Concept Analysis, FCA, in intralingual and machine translations. Let me draw your attention to the necessity of joining formal and conceptual systems into one system based on relations of the particular semantic deposits SD in the specific knowledge representation KR with defining linguistic units. I called this defining a hybrid defining. The hybrid defining of linguistic units enables to examine their cognitive (hybrid) meaning, which is implemented in a form of a coherent semantic map of meanings. An exemplifying material, by means of which a process of meaning creation is shown, is a light unit.
10
Publication available in full text mode
Content available

Marginalia to the new edition of Bogusław Wolniewicz’s 'Things and Facts'

37%
Jadacki J., Jadacki J.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2020
|
issue 1
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.