Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  delimitacja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Prawodawca stanął przed problemem dokonania delimitacji obszarów metropolitalnych, a także utworzenia w ich granicach administracyjnych związków metropolitalnych. Niewątpliwie jest to problem o złożonym charakterze, wymagający wiedzy interdyscyplinarnej. Wydaje się bowiem, że przeprowadzenie tak znaczących zmian w strukturze administracyjno-terytorialnego wymaga wiedzy geograficznej, ekonomicznej, urbanistycznej i socjologicznej, o innych dyscyplinach wiedzy nie wspominając. Nie da się jednak wskazanego problemu rozwiązać bez odwoływania się do wiedzy prawniczej. Jedynie metodologia badawcza właściwa tej profesji, tj. dogmatycznoprawna analiza materiału normatywnego i wykładnia prawa, może mu sprostać. Wszelkie działania delimitacyjne i metropolitalnotwórcze są bowiem prawnie uwarunkowane.
PL
Celem artykułu jest identyfikacja i diagnoza problemów obszarów metropolitalnych w Polsce. W pierwszej części autorzy przedstawiają przegląd najważniejszych przejawów procesów metropolizacji wraz z próbą wskazania problemów, jakie mogą im towarzyszyć w skali lokalnej i regionalnej. Stanowi to podstawę do identyfikacji najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce, dla których przeprowadzono delimitację ich obszarów metropolitalnych. W kolejnej części artykułu wyróżnione obszary scharakteryzowano pod kątem ukazania ich najważniejszych problemów rozwojowych. W efekcie możliwe stało się sformułowanie rekomendacji dotyczących działań, które usprawniłyby funkcjonowanie największych miast i ich otoczenia.
EN
The aim of the paper is to indicate metropolitan areas in Poland as well as to provide the assessment of their situation. The first part is devoted to literature review focused on identification of the most significant trade-offs of metropolisation process in regional and local scale. This constitutes a base for indication of the most important cities in Poland for which delineation of their metropolitan areas are provided. In the next part these metropolitan areas were characterised to reveal obstacles in their development. This enables authors to provide recommendations regarding activates that should be undertaken to facilitate growth of the largest cities and their surroundings.
PL
Wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (MRR) w sprawie mieszkalnictwa, stworzyły potencjalne warunki do realizacji projektów rewitalizacyjnych w obszarach mieszkalnictwa, współfinansowanych ze środków unijnych. Nieadekwatność szczegółowych zapisów tych wytycznych w stosunku do definicyjnego rozumienia rewitalizacji oraz ograniczone możliwości agregacji danych polskiej statystyki publicznej, spowodowały wystąpienie uchybień w wytyczaniu obszarów zdegradowanych. Efektem tego była realizacja projektów będących głównie projektami remontowymi lub modernizacyjnymi. Wyznaczone kryteria określania obszarów zdegradowanych, poprzez niewłaściwe odniesienie (w stosunku do wskaźników wojwódzkich), spowodowały częściowe wykluczenie wielu obszarów miejskich z działań rewitalizacyjnych finansowanych z funduszy unijnych. Treścią artykułu jest przedstawienie i ocena tych kryteriów, ich wpływu na sposób delimitacji obszaru oraz wnioski sugerujące niezbędne zmiany w tym zakresie.
EN
Guideline of Ministry of Regional Development on housing have created the potential conditions for implementation of regeneration projects in the areas of housing, co-financed from the EU funds. The inadequacy of the detailed provisions of these guidelines in relation to the definitional understanding of revitalization and the limited data aggregation of Polish official statistics caused the deficiencies in determining degraded areas. The result was the implementation of repair or modernization projects mainly. Set criteria for determining degraded areas, by using inappropriate reference (in relation to regional indicators) have resulted in the exclusion of many urban territories from revitalization activities financed from the EU sources. The content of this article is to present and evaluate these criteria, their impact on the way of the delimitation of the areas and the conclusions suggesting necessary changes in these guidelines.
PL
W artykule zaproponowano i skonstruowano zagregowany miernik dobrobytu na rynku pracy w Polsce na przykładzie roku 2013. Miernik ten okazał się pozytywnie skorelowany z poziomem cywilizacyjnym, dobrostanem społecznym, dobrobytem materialnym i dobrostanem psychicznym. Oznacza to, że wraz z polepszeniem się sytuacji na rynku pracy poprawia się jakość życia społeczeństwa w Polsce. Nie wykazano statystycznie istotnego związku między dobrobytem na rynku pracy a współczynnikiem dzietności.
EN
We propose and construct an indicator of labour market well-being in Poland for the year 2013. The indicator is positively related to the degree of civilizational welfare, social welfare, material welfare and psychological wellbeing in Poland. We conclude that ameliorating the labour market situation improves the quality of the public’s life. The link between our labour market indicator and the total fertility rate turned out to be statistically insignificant.
EN
A The paper attempts to empirically identify the metropolitan area in the Kuyavian-Pomeranian for the cities of Bydgoszcz and Torun. Obtaining the results of the delimitation of the study were used for comparison with the formally existing Bydgoszcz-Torun Metropolitan Area (B-TOM). To accomplish the intended purpose of the identification procedure used in the work proposed by P. Swianiewicz, U. Klimska and M. Smetkowskiego. In the second approach for cognitive reasons to attempt to identify the metropolitan area on the basis of the municipalities used additionally selected methods of taxonomic so. Methods area. In addition, the results obtained delimitation tested using measures of correctness clusters to their verification.
PL
W pracy podjęto próbę empirycznej identyfikacji obszaru metropolitalnego w województwie kujawsko-pomorskim dla miast Bydgoszczy i Torunia. Uzyskanie wyniki delimitacji posłużyły do porównania z formalnie istniejącym Bydgosko-Toruńskim Obszarem Metropolitalnym (B-TOM). Do realizacji zamierzonego celu wykorzystano procedury identyfikacji zaproponowane w pracach przez P. Swianiewicza, U. Klimską oraz M. Smętkowskiego. W drugim ujęciu ze względów poznawczych do przeprowadzenia próby identyfikacji obszaru metropolitalnego na podstawie gmin zastosowano dodatkowo wybrane metody taksonomiczne tzw. metody obszarowe. Ponadto otrzymane rezultaty delimitacji poddano weryfikacji przy wykorzystaniu mierników poprawności skupień.
EN
The Kurpie Zielone ethnographic region is located in the north-eastern part of Mazovia. It is assumed that a significant part of its borders runs along the rivers: Orzyc in the west, Narew in the south and Pisa with Skroda in the east. From the north, its course is identical to the former historical border between Poland and East Prussia. The cited borders of the region are indicative of its range, although their location is largely beyond any doubt. There are three sections of the border where it is reasonable to specify the border line. The aim of the article is to delimitate the Kurpie Zielone ethnographic region. The article uses the method consisting in superimposing maps showing the distribution of individual features characterizing a region and extinguishing or disappearing beyond its borders. The following were used: the spatial extent of the Kurpie Plain and the range of the Kurpie dialect, as well as the division of the state and church administration from the period preceding the colonization of the area. This analysis made it possible to determine the approximate location of its boundaries in accordance with the rules of regionalization.
PL
Region etnograficzny Kurpie Zielone ukształtował się w północno-wschodniej części Mazowsza. Przyjmuje się, że znaczna część jego granic biegnie wzdłuż rzek: Orzyca na zachodzie, Narwi na południu oraz Pisy ze Skrodą na wschodzie. Od północy jej przebieg jest tożsamy z byłą historyczną granicą pomiędzy Polską a Prusami. Przytoczone granice regionu prezentują jego zasięg orientacyjnie, choć ich przebieg w większości nie budzi wątpliwości. Występują trzy odcinki granicy, przy których zasadne jest doprecyzowanie linii granicznej. Celem artykułu jest delimitacja regionu etnograficznego Kurpie Zielone. W artykule wykorzystano metodę polegającą na nałożeniu na siebie map przedstawiających rozmieszczenie pojedynczych cech charakteryzujących region i wygasających lub zanikających poza jego granicami. Wykorzystano do tego: zasięg przestrzenny Równiny Kurpiowskiej oraz zasięg występowania gwary kurpiowskiej, a także podział administracji państwowej i kościelnej z okresu poprzedzającego kolonizację obszaru. Niniejsza analiza pozwoliła na określenie prawdopodobnego przebiegu jego granic zgodnie z zasadami regionalizacji.
PL
Ponieważ działania na rzecz zwiększania spójności gospodarczej w ujęciu przestrzennym są ważnym elementem polityki publicznej, a metropolie to główne ośrodki wzrostu gospodarczego, istotne jest zrozumienie, jaki jest zasięg przestrzenny dyfuzji rozwoju z dużych miast do otaczających je regionów, oraz które obszary charakteryzują się szczególnie niskim poziomem rozwoju na skutek braku funkcjonalnych powiązań z metropoliami. Niniejszy artykuł jest próbą zdelimitowania zjawiska dyfuzji rozwoju z miast metropolitalnych w Polsce, a także wskazania obszarów dotkniętych polaryzacją rozwoju. Analiza została przeprowadzona na poziomie gmin z wykorzystaniem miary lokalnej korelacji przestrzennej (LISA).
EN
Strengthening economic cohesion of regional economies is usually considered as one of the major goals of regional policy. At the same time, metropolitan cities are recognized as main centres of economic growth, influencing the development perspectives of more peripheral areas. It is therefore important to know the range and the mechanism of spillover of socio-economic development from metropolises to their surroundings, as well as to identify the areas which are economically lagging as a result of missing functional links with metropolises. The authors apply the local spatial correlation measures (local Moran’s statistics – LISA) in the analysis of municipal revenues in order to delimit the diffusion and polarization of economic development in Poland.
PL
W artykule przedstawiono propozycję graficznej procedury porządkowania i grupowania obiektów opisanych pojedynczą cechą ujętą w formie szeregu przekrojowego, czasowego lub przekrojowo-czasowego. Metoda ta nawiązuje do klasycznej metody porządkowania opracowanej ponad 100 lat temu przez Jana Czekanowskiego. Zaletami proponowanej procedury są mała pracochłonność, intuicyjność i możliwość realizacji za pomocą arkusza kalkulacyjnego z zastosowaniem kilku elementarnych funkcji. Metodę wykorzystano do analizy taksonomicznej zbioru 28 krajów Unii Europejskiej opisanych trzema cechami: stopa bezrobocia, zagrożenie ubóstwem oraz długość życia, odnoszącymi się do dwóch lat – 2010 oraz 2015 r.
EN
The paper presents a graphical procedure for sorting and grouping objects described by a single variable taken in the form of cross-sectional, time series or panel data. This method draws on the classical taxonometric method developed over 100 years ago by Jan Czekanowski. The advantages of simplified vector delimitation are that it is not labour intensive but is intuitive and can be handled with simple spreadsheet functions. The method was used for the taxonomic analysis of a set of 28 EU countries described by three characteristics: the unemployment rate, poverty risk and life expectancy for the two years 2010 and 2015.
EN
Delimitation of functional urban areas of supra-local importance for the purposes of spatial planning – on the example of the Łódzkie voivodeship
EN
The article attempts to delimit the Zone of Demographic Influence (SWD) for the core city into surrounding areas. The proposed method of delimitation is presented on the example of former voivodeship cities, which currently experience large population losses. There is a scientific discussion whether the negative impact of these negative changes is the loss of a significant administrative function of the voivodeship capital. Determining the extent of the city’s impact zone as a supra-regional center may verify the thesis of unfavorable demographic change when the entire complex of city and surrounding gminas is analyzed. The processes of suburbanisation, which are still very strong in Polish reality, should determine population analysis across administrative borders. The delimitation of these zones was based on two indicators recommended by the Ministry of Development to designate functional areas 1) commute to work and 2) check in municipalities surrounding the core city. The result is a delimitation to the SWD of 220 municipalities, including urban gminas – 8, urban and rural gminas – 35 and rural gminas – 177.
PL
W artykule dokonano delimitacji stref bezpośredniego wpływu demograficznego (SWD) miasta ‐ rdzenia na obszary otaczające. Zaproponowaną metodę delimitacji zaprezentowano na przykładzie byłych miast wojewódzkich, które obecnie doświadczają dużych strat ludnościowych. Istnieje naukowa dyskusja, czy wpływ na te negatywne zmiany ma utrata znaczącej funkcji administracyjnej stolicy województwa. Określenie zasięgu strefy oddziaływania miasta jako ośrodka ponadlokalnego może zweryfikować tezę o niekorzystnych zmianach demograficznych, gdy analizie poddane zostaną całe zespoły miejskie. Procesy suburbanizacji, które nadal pozostają bardzo silne w polskiej rzeczywistości powinny determinować analizy ludnościowe ponad granicami administracyjnymi gmin. Delimitacji tych stref dokonano w oparciu o dwa wskaźniki rekomendowane przez Ministerstwo Rozwoju do wyznaczania obszarów funkcjonalnych 1) dojazdy do pracy oraz 2) zameldowania w gminach otaczających dla osób pochodzących z miasta - rdzenia. Efektem jest zaliczenie do SWD 220 gmin, w tym gmin miejskich – 8, gmin miejsko-wiejskich – 35 oraz gmin wiejskich – 177.
PL
W artykule przedstawiono problem zaludnienia miejskich obszarów funkcjonalnych wokół wybranych miast średniej wielkości w Polsce i Republice Czeskiej. Badanie obejmuje 6 miast (po polskiej stronie – Jelenia Góra, Legnica i Wałbrzych – zlokalizowanych w regionie dolnośląskim; po stronie czeskiej – Hradec Králové, Liberec i Usti nad Labem). Te ośrodki centralne wraz z obszarami podmiejskimi współtworzą miejskie obszary funkcjonalne o zróżnicowanej strukturze demograficznej i dynamice rozwojowej. W analizowanym okresie wzrost liczby ludności odnotowano tylko w Libercu. Największa populacja wśród badanych obszarów odnosi się również do miejskiego obszaru funkcjonalnego Liberca. Liczba ludności na obszarach podmiejskich badanych miast Polski i Czech jest relatywnie młodsza niż w miastach-rdzeniach. Podejście funkcjonalne do rozwoju obszarów miejskich zakładające odejście od postrzegania problemów i wyzwań jedynie przez pryzmat granic administracyjnych staje się coraz ważniejsze.
EN
The article presents the population problem of urban functional area around chosen medium-sized towns in Poland and Czech Republic. Research work refers to 6 towns (on Polish side – Jelenia Góra, Legnica and Wałbrzych – located in Lower Silesia region; on Czech side – Hradec Králové, Liberec and Ústí nad Labem). These core cities with suburban areas co-create the functional urban areas with varied demographic structure and development dynamics. In the analyzed period, the population growth was observed only in Liberec. The largest total population among studied areas refers also to Liberec functional urban area. The population in suburban areas examined Polish and Czech cities is relatively younger than in the core cities. Functional approach for development of urban areas founding depart from perception of problem and challenges only by prism of administrative borders becomes more important.
EN
International space law, after years of stagnation, faces new challenges. Colonization of celestial bodies, moon mining and other human activities in outer space affect the problem of delimitation of this space. The participation of private sector in the conquest of space also requires attention.
PL
Międzynarodowe prawo kosmiczne, po latach stagnacji, staje przed nowymi wyzwaniami. Kolonizacja ciał niebieskich, górnictwo księżycowe i inna działalność ludzka w przestrzeni kosmicznej powodują zwrócenie uwagi na delimitację tejże przestrzeni. Uwagi wymaga również udział podmiotów sektora prywatnego w podboju kosmosu. Wymagać to będzie przygotowania ram prawnych dla osób fizycznych i prawnych w prawie ze swej natury przynależącego do działu publicznego a nie prywatnego.
EN
This article is retrospective in nature and covers the subject of social and poli­tical influence of the Soviet Union in Central Asia, as well as several factors strictly associated with this region, e.g. the religion of Islam and regional nationalisms. Based on a broad spectrum of research with primary focus on the region’s historical background, the content covers the key periods of development of modern Central Asia and evokes the most evident examples of Soviet activity in the area. The social issues, as well as legal and administrative matters addressed in the article acquire new importance in connection with Moscow’s current geopolitical activity in terms of its vested interests. From this point of view, this article depicts the parallel between the Russian Federation’s foreign policies and its instruments, and the internal policy of the Soviet Union, in which the former is deeply rooted.
PL
Artykuł ma charakter retrospektywny i odnosi się do tematyki przestrzeni społeczno-politycznej Związku Radzieckiego w Azji Centralnej oraz nieprzerwanie z nią związanych – religii islamu i nacjonalizmów regionalnych. Skupiając się przede wszystkim na tle historycz­nym regionu, treść oparta na szerokim spektrum badań prowadzi przez najważniejsze okresy kształtowania współczesnej Azji Środkowej i przywołuje najjaskrawsze przykłady radzieckiej aktywności. Poruszone w nim kwestie zarówno natury społecznej, jak też prawno‑administra­cyjnej nabierają szczególnego znaczenia w obliczu obecnej geopolitycznej aktywności Moskwy w strefie tzw. żywotnych interesów. W tym wymiarze, treść artykułu nasuwa na myśl paralelę miedzy polityką zagraniczną Federacji Rosyjskiej i jej instrumentami a polityką wewnętrzną Związku Radzieckiego, w której ta pierwsza jest głęboko zakorzeniona.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.