Search results

1

Demoniczność Boga jako założenie ekskluzywistycznego i inkluzywistycznego teizmu

100%

Kaźmierczak Z.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2016

|

vol. 28/2

20-38

EN

In this article I claim that there is a hidden assumption of the demonic character of God in the exclusivist and inclusivist theism. Exclusivism and inclusivism assume that God is partial and in fact does not care about most people in the world, choosing to reveal himself fully only in one part of the world. This kind of neglect for other people reflects the standard ethnocentrism and seems to be an expression of it. The only way to avoid the view that God is demonic is to accept the religious pluralism. The idea of religion would need to be changed: from the idea of religion as a place of revelation of God to the idea of religion as a place for searching for God. Accepting religious pluralism would lead, however, to the destruction of religions as we know them, since the core of their doctrines is based on the assumption of their superiority.

2

Josef Váchal: zapis żałoby

100%

Sosnowska D.

Studia Polsko-Ukraińskie

|

2020

|

vol. 7

168-177

XX

The article presents the experiences of loss, grief, and mourning endured by Josef Váchal and described by him in his book In memoriam Marie Váchalové (1923). Josef Váchal, who was one of the leading artists of the Czech art in the twentieth century, was a pioneer of printmaking in Czechia, famous for his woodcuts. He was also an interesting painter, draughtsman, and sculptor. While reading, the reader turns from the verbal description to the visual one and back again, since the book combines words and images. It contains 45 colour and 25 black-and-white woodcuts. This is a very personal and intimate confession of pain after the death of the artist’s wife, but also the record of his remorse and guilt for the romance he had in the last years of her life. However, the book also raises important metaphysical questions. Standing watch over the coffin and catafalque, Váchal photographed the dead woman for two days. The photographs became the basis for his woodcuts included in the book. The aim of this activity was not so much to commemorate his wife as to tell the story of the posthumous fate of the soul, which fascinated the artist as a mystic, interested also in the esoteric knowledge and spiritualism. The article deals with questions about the relationship between demonism and holiness, as shown and experienced by Váchal, and about his understanding of death and God.

3

Ireneusz Iredyński and acedia

80%

Wroniszewski M., Wroniszewski M.

Ruch Literacki

|

2019

|

issue 3

4

Demoniczne źródła nauk społecznych

80%

Łuczewski M.

Stan Rzeczy

|

2011

|

issue 1(1)

16-47

PL

Celem niniejszej pracy jest ukazanie represji szatana w myśli Zachodu oraz udowodnienie, że był to proces niezbędny dla rozwoju nauk społecznych. Rozpoczynam od szkicu teorii religii i teologii jako funkcjonalnych systemów kulturowych – opisujących, wyjaśniających i zmieniających rzeczywistość – które operują binarnym kodem Bóg–szatan, tworzącym jednocześnie ich tożsamość. Następnie wskazuję na pięć strategii neutralizacji demonicznego elementu tego kodu: przemilczanie, anestezję, metaforyzację, negację i subwersję, które czynią teologię niefunkcjonalną, a tym samym podatną na instrumentalizację. Przy użyciu tych pojęć śledzę wreszcie neutralizację szatana i dekonstrukcję teologii od chrześcijańskiego neoplatonizmu poprzez scholastykę i tradycję hermetyczną po – co stanowi główną oś mojego wywodu – Machiavellego, Francisa Bacona, Kartezjusza i Hobbesa. Pokazuję przy tym, że żaden z ojców nauk społecznych nie negował istnienia Boga, lecz każdy – na swój własny sposób – neutralizował szatana. Machiavelli czynił to po to, aby zakwestionować teleologiczność poznania (epistemologia), Bacon i Kartezjusz, aby ugruntować metodę naukową (metodologia), a Hobbes – aby wyodrębnić właściwy przedmiot nauki (ontologia). Te operacje były następnie powielane przez kolejne pokolenia myślicieli aż do naszych dni, sprawiając, że początkowe wyparcie demonów samo uległo wyparciu. Naukowcy zapomnieli o tym, że zapomnieli o demonach. Dopiero Max Weber na powrót odkrył demoniczność nauki. Nie doprowadziło to jednak do jej dekonstrukcji, lecz do dalszego rozwoju.

EN

The aim of this paper is both to trace the process of repression of the demonic in history of Western thought as well as to prove that it was necessary for development of social sciences. I start with a theory of religion and theology as functional cultural systems, which employ a binary code God/Satan to describe, explain and change social world. I then go on to show five strategies of neutralization of the demonic: silencing, anesthesia, metaphorization, negation and subversion, which render theology unfunctional and prone to instrumentalization. With the help of these concepts I investigate transformations of theology starting with neo-Platonism through scholasticism and hermetic tradition to Machiavelli, Bacon, Descartes and Hobbes. I show hereby that they did not question existence of God but – each in their own way – neutralized Satan. Machiavelli did it to free science from scholastic teleology (epistemology), Bacon and Descartes to ground scientific method (methodology), and Hobbes to define object of science (ontology). Since then this repression has been repeated time and again by most prominent thinkers of modern era. It is only Max Weber who rediscovered the demonic in social sciences. Surprisingly, this did not bring about deconstruction of social sciences, but to their further development.

Refine search results

1 IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

1 Ruch Literacki

1 Stan Rzeczy

1 Studia Polsko-Ukraińskie

1 Kaźmierczak Z.

1 Sosnowska D.

1 Wroniszewski M.

1 Łuczewski M.

1 2021

1 2019

1 2016

1 2011

Demoniczność Boga jako założenie ekskluzywistycznego i inkluzywistycznego teizmu

Josef Váchal: zapis żałoby

Ireneusz Iredyński and acedia

Demoniczne źródła nauk społecznych