Search results

1

Społeczeństwo informacyjne a gospodarowanie czasem wolnym. Etyczne konsekwencje desakralizacji życia społecznego

100%

Brzozowski T. T.

Przedsiębiorczość - Edukacja

|

2009

|

vol. 5

69-82

EN

The author of this article has analyzed the problem of planning and spending free time bymembers of the post-industrial society. The commerce, as exchange of information, createsnew conditions for customs in the marketplace and in the community. These factors have considerable inﬂuence on the change in the lifestyle of modern society. This is a problem for Polish society as well. Because we observe changes in ways ofearning money and changes in social structure, the issue is related to the form of experiencingsacrum. So two questions arise: What does it mean in present day? And how will it affect thesocial perception of spiritual needs? The author of this text tries to answer the abovementioned questions.

2

Secularization, Confessional Ideology, and Society

71%

Tăut M. V.

Roczniki Teologiczne

|

2021

|

vol. 68

|

issue 7

91-106

PL

Sekularyzacja, ideologia konfesyjna i społeczeństwo Życie społeczne jest fundamentem egzystencji człowieka i – rozszerzając – całej cywilizacji. W artykule zostaje przedstawiona droga, poprzez którą przynależność religijna wpływała na historyczną ewolucję społeczeństwa i relacji międzyludzkich. Po analizie relacji pomiędzy wyznaniami chrześcijańskimi i ekonomią kapitalistyczną w kontekście procesów sekularyzacyjnych, zostały ukazane konsekwencje desakralizacji dla duchowego zdrowia współczesnego człowieka i socjologiczne implikacje tworzące błędy współczesnego świata. Wspólnota jest zastępowana przez separację, solidarność przez indywidualizm, a wewnętrzna duchowa równowaga człowieka jest zagrożona duchowym chaosem, który zdaje się skazywać całe społeczeństwo na samotność i dezintegrację.

EN

Social life is the keystone of the existence of a human and a people and, by extension, of an entire civilization. In this essay I will try to present the way in which religious affiliation has influenced the historical evolution of society and interpersonal relationships. Therefore, after analyzing the relationship between the Christian denomination and the capitalist economy in the context of the secularization process facing the peoples of Europe, I will present the consequences of the desacralization of the world for the spiritual health of modern humans and the consequent sociological implications which tend to create faults in the contemporary world. Communion is replaced by separation, solidarity by individualism, and the inner emotional balance of human beings is jeopardized by the spiritual chaos that seems to condemn the whole society to loneliness and disintegration.

3

Desakralizacja myśli politycznej w czasach nowożytnych

63%

Szymański Ł.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2018

|

vol. 65

|

issue 2

EN

The subject of this article is the demonstration of the changes that occurred in modern times in the perception of the goal of the state and politics and desirable attitudes of the ruler. The article presents a comparison of the medieval political thought and the thought developed by later political writers: N. Machiavelli, J. Bodin, H. Grotius, and T. Hobbes. The conclusion that follows from the considerations is that, in the Renaissance and Baroque times, the deprivation of the political thought of the sacral themes became evident. What is interesting is that the causes of transformations were at the same time found in the contradictions existing in the Middle Ages. The reception of Aristotelianism, undermining the authority of the papacy and the creation of sovereign states thoroughly and permanently changed the perception of politics and the functioning of the state.

PL

Przedmiotem artykułu jest ukazanie zmian, jakie nastąpiły w czasach nowożytnych, w postrzeganiu celu państwa, polityki i pożądanych postaw władcy. W pracy przedstawiono porównanie myśli politycznej średniowiecza z tą, która była autorstwem późniejszych pisarzy politycznych: N. Machiavellego, J. Bodina, H. Grotiusa i T. Hobbesa. Nasuwającym się wnioskiem z rozważań jest konstatacja, że w czasach renesansu i baroku uwidoczniło się pozbawienie dotychczasowej myśli politycznej wątków sakralnych. Interesującym zagadnieniem jest to, że przyczyny przeobrażeń tkwiły również w samych sprzecznościach istniejących w średniowieczu. Recepcja arystotelizmu, podkopanie autorytetu papiestwa i powstanie suwerennych państw dogłębnie i trwale zmieniły postrzeganie polityki i funkcjonowania państwa.

4

Zanikanie świętości. Natura i źródła procesu desakralizacji w kulturze Zachodu

63%

Chmiel B.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2017

|

vol. 36

|

issue 1

EN

The aim of this article was to indicate the essential elements of the process of desacralization of Western culture. In the first part, I individuated fundamental elements characterizing the “traditional” concept of culture, whose main feature was the lack of a sharp distinction between the realm of the sacred and the profane grounded in the idea of cosmic order. The second part concerns the genesis of desacralization, which – in the case Western culture – is associated with the idea of the sophists’ concepts and ideas of the Renaissance. In both cases, desacralization is associated with anthropocentrism. The essence of anthropocentrism is the perception of reality, in which man perceives himself not as an integral part of the divine order, which he should recognize and accomplish in the right way, but as an autonomous creator, directing the world according to his own laws. The question whether these human laws are in harmony with the divine order or remain in contradiction with it appears to be secondary – essential is genesis and nature of order in the human world.

PL

Celem niniejszego artykułu było wskazanie zasadniczych elementów składających się na proces desakralizacji kultury Zachodu. W pierwszej części przedstawiono zasadnicze elementy charakteryzujące „tradycyjne” pojmowanie kultury, którego wyróżnikiem był brak ostrego rozróżnienia na sferę sacrum i profanum ugruntowany w idei kosmicznego ładu. Druga część dotyczy genezy desakralizacji, którą – w przypadku kultury zachodniej – należy wiązać najpierw z myślą sofistów, a następnie z ideami renesansu. W obu przypadkach desakralizacja wiąże się z antropocentryzmem. Istotą antropocentryzmu jest takie postrzeganie rzeczywistości, w którym człowiek pojmuje samego siebie nie jako integralną część boskiego ładu, który winien rozpoznać i realizować we właściwy sobie sposób, ale jako autonomicznego twórcę kreującego „swój” świat wedle własnych praw. Kwestia, czy owe ludzkie prawa są zgodne z boskim porządkiem, czy pozostają z nim w sprzeczności jawi się tym samym jako drugorzędna – tym, co zasadnicze, jest geneza i natura ładu panującego w świecie człowieka.

5

Uwagi na temat możliwości rozróżniania między „formą” a „sensem” ekspresji religijnej

63%

Chmiel B.

Analecta Cracoviensia

|

2016

|

vol. 48

EN

The purpouse of this paper is to examine basal assumptions lying at the bottomof intentional transformations of religious expression’s forms. According to examinedconcept “forms” in which these ideas are transmited and taught, are historicaly conditioned,variable and thus should be adjusted to mentality of conteporary culture. Thisproposal rest upon assumtion that we are able to distinguish between relative “form”of expresion and its objective “essence”/“menaning”. Consideration conducted in anarticle prove that this assumtion lack of justification and such efforts to “modernise”religious language leads do desacralisation.

PL

Przedmiotem artykułu jest przedstawienie problematyki związanej z leżącym u podstaw„modernizacji” języka teologii rozróżnieniem na absolutny/ahistoryczny „sens”Objawienia oraz jego relatywną/dziejowo uwarunkowaną „formę”. Celem analiz jestwykazanie, że owo rozróżeninie nie może być pojmowane jako obowiązujące absolutnie.Jest ono jedynie relatywnie ważne, gdy występuje w ramach poszczególnychteologicznych „paradygmatów”. Dodatkowo wskazano argumenty za tezą, wedlektórej takie próby „modernizacji” form wyrazu mogą przyczyniać się do stopniowejlaicyzacji chrześcijańskiego przesłania.

6

O boskim doznaniu (erotycznym), anielskich przeżyciach (seksualnych) i świętym zakazie (pracy po godzinach) – z zagadnień profanizacji słownictwa religijnego

63%

Pacuła J.

Świat i Słowo

|

2014

|

vol. 12

|

issue (2)23

285-312

EN

The article is regarding the process of passing the sacred vocabulary to the colloquial Polish. Date „profanation” („secularization”) was used for indicating secularizing, the gap with the sacred (of desacralization), the exempting the language from stiff religious-ethical norms. In the article secondary meanings and semantic functions of three adjectives were described: divine (boski), angelic (anielski), saint (święty). The historical-linguistic prospect allowed to notice the progressing debasement of senses of these lexemes. Notations appearing in general dictionaries of Polish are observed material (so historical, as well as contemporary) and individuals excerpted from press, literary texts and statements placed on internet forums. Such a scope of sources enables the wide inspection of the issue just enough, because corresponds to the theory of the popular style as the stylish centre of the Polish. The applied analysis method is referring to anthropological linguistics and the sociolinguistics.

7

Desakralizacja leksyki religijnej na podstawie Praktycznego słownika współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej

63%

Migdał J., Piotrowska-Wojaczyk A.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 6: Językoznawstwo

71-79

PL

W artykule podjęto problematykę desakralizacji leksyki religijnej. W leksykograficznych sposobach ujmowania słownictwa religijnego jak w zwierciadle odbijają się dzieje Kościoła katolickiego w Polsce, a także przemiany zachodzące w świadomości samych wiernych. Postępująca laicyzacja życia pociąga za sobą zeświecczenie języka Podstawą zawartych w tekście spostrzeżeń jest materiał językowy wyekscerpowany z pięćdziesięciotomowego Praktycznego słownika współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej, wydawanego w Poznaniu w latach 1994-2005. Nawet z pobieżnego oglądu badanego słownictwa widać, że bardzo bogaty zbiór leksyki religijnej zmienia wraz z przekształceniami roli religii w życiu współczesnego Polaka. Słowa będące pierwotnie nośnikami religijnych treści zaczynają funkcjonować w znaczeniach nowych, niezwiązanych z życiem religijnym, niekiedy zachowując jedynie swój sens metaforyczny. Następujący zanik składnika sakralności w rezultacie prowadzi do zaniku właściwego rozumienia danego wyrazu, a nawet staje się przyczyną jego niezrozumiałości.

EN

The article addresses the question of desacralization of religious lexis. A lexicographic manner of discussing religious vocabulary, like in a mirror, reflects the history of the Catholic Church in Poland, and also the changes occurring in the awareness of believers. A progressing laicization of life entails the secularization of language. The observations included in the text are based on linguistic material excerpted from the fifty-volume Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny (“Practical Dictionary of Modern Polish”) edited by Halina Zgółkowa, which was published in Poznań in the years 1994-2005. Even a superficial evaluation of the studied vocabulary shows that a very extensive collection of religious lexis becomes modified as the role of religion in the life of a modern Pole changes. The words which had originally been carriers of religious content began to function in new meanings, unrelated with religious life, sometimes preserving only their metaphorical significance. Observable disappearance of the element of sacredness finally prevents proper understanding of a given word, or even becomes the reason for its being ununderstandable.

8

Artysta między godnością a zawstydzeniem. "Impresje" nie tylko o dokonaniach artystycznych

51%

Nadrowski H.

Studia Theologica Varsaviensia

|

2016

|

vol. 54

|

issue 1

159-176

EN

The achievements of each artist are connected to his craftsmanship, professionalism, and most importantly his vocation. His personal decisions regarding his art have a direct impact on it, as he can act in a positive and responsible way, or negative with destructive and demoralizing way. Often we hear of the “priesthood” of an artist and of his prophetic mission, which becomes an annunciation and a kind of epiphany of beauty. To that end, many say that artists through their work bring salvation to many. In many ways, art plays an essential part in fulfilling Theology by giving it a commentary. In a specific way it is connected to sacramental art, which has many layers. This sort of art should always be decent and respectful and at the same time make it easier for people to connect to God, during the liturgy, as well as during the personal prayer, meditation, contemplation and adoration. These pieces of art should always create a sense of unity and harmony. After all, we always look and search for a deeper meaning of art, not forgetting its iconological and theological sense. When we talk about art that is considered shameless, we also touch the artist’s lack of professionalism, inability to create high class art; its cheapness and plagiarism, but also it’s destructive, full of degradation and demoralizing context. In the context of the religious sacrum, those negative behaviors in art, together with its loss of prophetic and sacred meaning, often lead to: profanation, heresy, blasphemy, and idolatry. A great abuse of freedom of expression that cannot be tolerated is an absolute ignorance when it comes to God, dismissing God altogether while promoting self. At the same time, the recipient is ignored and disdained. Still just as valid today are the importance of dialogue and the cooperation of three different backgrounds: The artists, investors and consumers. The achievements of the artists should not only enhance the heritage of given generation, but most importantly lift up the spirit of believers and even making easier for them to reach salvation

9

The causes and effects of desacralization: difficult adaptation of religious structures to new purposes

51%

Cora D.

Folia Historica Cracoviensia

|

2021

|

vol. 27

|

issue 1

27-54

PL

Problematyka związana z adaptacją obiektów sakralnych do nowych funkcji pojawia się w Europie coraz częściej. W artykule omówiono przyczyny desakralizacji – zjawiska sekularyzacji i laicyzacji społeczeństwa, a także jej następstwa – problematykę zniesienia święceń z kościoła czyli eskksekrację, która została zanalizowana w świetle zapisów Kodeksu Prawa Kanonicznego. Dokonano opisu adaptacji obiektów sakralnych do nowych funkcji na wybranych europejskich przykładach, które pozwoliły na przedstawienie tematyki w najszerszy możliwy sposób.

EN

Adaptation of sacred buildings to new functions is an increasingly common subject in Europe. The article discusses the causes of desacralization – secularization and laicization of society – and its effects, as well as the subject of deconsecration (removal of the church’s consecration) analysed in the light of the provisions of the Code of Canon Law. Examples of adaptations of European sacred buildings to new purposes were described, allowing the subject to be presented in the most comprehensive manner possible.

10

Boże Narodzenie na sprzedaż? O desakralizacji języka religijnego w reklamie

51%

Rybka M., Sławek J.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 6: Językoznawstwo

213-239

EN

Religious symbols are characteristic for their rich semantic content and many intertextual connections. What is more, religious symbols are strongly embeded in many consuments' minds. In modern advertising the references to religion have mainly persuasive function, as they encourage each recipient to purchase certain goods or to make use of the offered services. Sacrum in Christmas advertisements is rarely presented, because it is very often replaced by regional Christmas customs and traditions. Advertisements undergo different processes of unification and globalization, so they are known and understood by almost every receipient. Elements of sacrum used in commercials enter the profane area and this process is caused by the semantic context that leads to reinterpretation and secularization of the sacrum elements. Only few examples present that this process can be reversed and something that have seemed to be secular becomes sacralised in the advertisements.

PL

Symbolika religijna ma bogatą treść, wiele powiązań intertekstualnych i mocno zakodowana jest w świadomości wielu odbiorców. We współczesnej reklamie nawiązania do religii pełnią przede wszystkim funkcję perswazyjną, zachęcają odbiorcę do nabycia określonych towarów lub skorzystania z oferowanych usług. Sacrum w reklamie świątecznej występuje jednak coraz rzadziej, jego miejsce zajmują odwołania do zwyczajów wigilijnych, regionalnych tradycji. Przekazy reklamowe ulegają procesom unifikacji i globalizacji, dzięki czemu są znane i zrozumiałe prawie przez wszystkich. Wykorzystywane w spotach reklamowych elementy ze sfery sacrum wchodzą do sfery profanum pod wpływem szeroko rozumianego kontekstu, najczęściej podlegają wtedy reinterpretacji i laicyzacji. Tylko pojedyncze przykłady pokazują, że proces ten może ulec odwróceniu i coś, co wydawało się już wyłącznie świeckie, komercyjne może powrócić do sfery sacrum.

11

Polityka jako zajęcie arcyludzkie

51%

Buchner W.

|

2012

|

vol. 3

|

issue 4

141-162

PL

Esej jest próbą analizy współczesnej polityki demokratycznej w kontekście jej klimatu moralnego, obyczajowego, a także intelektualnego. Spojrzenie to wpisuje się w długą tradycję krytyki demokracji, która odsyła do konserwatywnej myśli XIX stulecia, jako reakcji na upodmiotowienie i desakralizację życia publicznego. Szczególny nacisk położony zostaje na kwestię podmiotowości społecznej i jej demagogiczny wymiar. Na tym podłożu wyrasta bowiem ideologia niemających pokrycia uprawnień człowieka, którą wspiera współcześnie odwoływanie się do praw pluralistycznego społeczeństwa i jego różnorakich, często wzajemnie sprzecznych, systemów wartości, przy wzrastającej obojętności na normy religijne i prawnonaturalne. W kontekście demokratycznej polityki wychodzą na jaw jej arcyludzkie cechy, których najczęściej nie można uważać za pożądane. Pesymistyczny wydźwięk eseju związany jest nade wszystko ze spostrzeżeniem, iż przesączenie do polityki cech wybitnie ludzkich, czyni z niej grę czysto koniunkturalną i pozbawioną wszelkich ograniczeń. Walczący o władzę i pozycję w społeczeństwie człowiek współczesnej demokracji, pozbawiony odpowiedniego zaplecza społecznego i kulturalnego, działa w życiu publicznym pod sztandarem frazesów humanitarnych, co tylko zaostrza brutalny wymiar polityki.

12

Nowa ewangelizacja drogą do odnowy współczesnego świata

38%

Parzyszek C.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2013

|

issue 20

203-218

PL

Człowiek doświadcza dziś wielu zagrożeń dla swego rozwoju, zwłaszcza duchowego. Proces dechrystianizacji, ujawniający swoje oblicze pod różnymi postaciami, wskazuje na aktywność tych podmiotów społecznych, które w sposób zamierzony podejmują działania, aby wykluczyć sacrum, szczególnie z życia publicznego: politycznego, gospodarczego oraz kulturalnego. Celem takiego zaplanowanego procesu jest wypłukiwanie wartości chrześcijańskich i promocja jawnie głoszonej ideologii laicyzacji i budowa zeświecczonego społeczeństwa. Autor niniejszego artykułu uznał za rzecz niezmiernie pożądaną, aby dokonać szerszej refleksji nad obrazem współczesnego świata, odsłonić jego prawdziwe oblicze tak bardzo zsekularyzowane. Istnieje też pilna potrzeba dotrzeć do najgłębszych treści, które kryje nowa ewangelizacja – mocno akcentowana przez papieży: bł. Jana Pawła II a szczególnie Benedykta XVI – i zapytać o możliwości jej realizacji, aby dokonać odnowy współczesnego świata, w którym przyszło nam żyć, pracować i rozwijać się jako uczniowie Chrystusa.

EN

A man is confronted today with many threats to his development, especially the spiritual one. The process of dechristianization, manifesting itself in varied forms, points at the activity of the social agents who work purposefully for the excluding of sacrum from the public life: political, economical and cultural. The objective of such planned process is to dilute the Christian values, propagate the ideology of laicization and build up the secularized society. The author of this article thought it greatly desirable to reflect broadly on the picture of the contemporary world and to unmask its true face which is very secularized. There is also an urgent need to reach the deepest contents of the new evangelization – strongly accentuated by the popes: blessed John Paul II and especially Benedict XVI – and to ask about the possibilities of its realization to renew the contemporary world in which we happen to live, work and develop as Christ’s disciples.

13

Ateizm urojony – rzeczywiste wyzwanie

32%

Zatwardnicki S.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2015

|

issue 22

189-207

PL

„Ateizm urojony” to zjawisko, w którym można dostrzec rzeczywiste wyzwanie. Zarówno wierzący, jak i niewierzący żyją w świecie, w którym utracone zostało poczucie sacrum. Autor wyszedł z założenia, że jeśli poglądy prezentowane przez „nowych ateistów” okazują się możliwe do przyjęcia przez tak wielu ludzi, musi to oznaczać, że odwołują się do pewnej zmiany, jaka zaszła w mentalności ludzi na przestrzeni wieków. Należy ją rozpoznać, poszukać jej przyczyn i, jeśli to możliwe, podjąć próbę wskazania kierunku „leczenia”. W artykule ukazano, w jaki sposób słuszne rozróżnienie pomiędzy Bogiem a światem (a także tym, co nadprzyrodzone a naturą) doprowadziło do niepożądanego rozdzielenia.

EN

„Atheism Delusion” is a phenomenon where one can see „a real challenge”. Both believers and unbelievers live in a world where the sense of the sacred has been lost. The author started with the idea that if the views presented by the „new atheists„ turn out to be acceptable to so many people it must mean they refer to a change that has taken place in the mentality of people over the centuries. We should recognize it, look for its causes, and, if possible, try to identify the direction of „treatment”. The article shows how the right distinction between God and the world (as well as the supernatural and nature) has led to an undesirable separation.

Refine search results

Społeczeństwo informacyjne a gospodarowanie czasem wolnym. Etyczne konsekwencje desakralizacji życia społecznego

Secularization, Confessional Ideology, and Society

Desakralizacja myśli politycznej w czasach nowożytnych

Zanikanie świętości. Natura i źródła procesu desakralizacji w kulturze Zachodu

Uwagi na temat możliwości rozróżniania między „formą” a „sensem” ekspresji religijnej

O boskim doznaniu (erotycznym), anielskich przeżyciach (seksualnych) i świętym zakazie (pracy po godzinach) – z zagadnień profanizacji słownictwa religijnego

Desakralizacja leksyki religijnej na podstawie Praktycznego słownika współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej

Artysta między godnością a zawstydzeniem. "Impresje" nie tylko o dokonaniach artystycznych

The causes and effects of desacralization: difficult adaptation of religious structures to new purposes

Boże Narodzenie na sprzedaż? O desakralizacji języka religijnego w reklamie

Polityka jako zajęcie arcyludzkie

Nowa ewangelizacja drogą do odnowy współczesnego świata

Ateizm urojony – rzeczywiste wyzwanie