Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: dialektologia grecka

Sort By:

Limit search:

Tesalska i kreteńska nazwa tykwy pospolitej

100%

Kaczyńska E., Witczak K. T.

Roczniki Humanistyczne

2015

vol. 63

issue 3: Filologia Klasyczna

23-42

W dziele pt. Uczta mężów (IX 369b) Atenajos przytacza cztery greckie nazwy rzepy (Brassica campestris L., syn. Brassica rapa L.’): βουνιάς, γογγυλίς, lak. γάστρα oraz beoc. ζεκελτίς. Trzy pierwsze apelatywy mają doskonałą motywację w zachowanej leksyce greckiej. Czwarty wyraz pozostaje etymologicznie i słowotwórczo niejasny. Atenajos podaje, że dwaj greccy autorzy, Amerias oraz Timachidas, przytaczają dialektalny (niewątpliwie tesalski) termin ζακελτίς f. ‘tykwa pospolita, tykwa zwyczajna, kalebasa, Lagenaria siceraria (Molina) Standl.’. W leksykonie Hesychiosa z Aleksandrii pojawiają się dwie pokrewne glosy: ζακελτίδες • κολοκύνται. ἢ γογγυλίδες (HAL ζ-24); ζακαυθίδες • κολοκύνται (HAL ζ-30). Pierwsza glosa odnosi się do tesalskiej leksyki. Druga glosa (niepotrzebnie emendowana w wydaniach M. Schmidta i K. Lattego) dokumentuje zmianę spółgłoski płynnej λ [l] do [ṷ], co jest zjawiskiem typowo kreteńskim, dobrze poświadczonym w leksykonie Hesychiosa, por. [1] αὐκάν • ἀλκήν. Κρῆτες (HAL α-8277); [2] αὐκυόνα • ἀλκυόνα. Κρῆτες (HAL α-8280); [3] αὕμα • ἅλμη, ὑπὸ Κρητῶν (HAL α-8324); [4] αὖσος • ἄλσος. Κρῆτες (HAL α-8347); [5] θεύγεσθαι • θέλγεσθαι. Κρῆτες (HAL θ-427). Proces welaryzacji *λ [l] potwierdzają też teksty epigraficzne odnalezione w trzech ośrodkach centralnej Krety (Gortyna, Fajstos, Lebena). W tej sytuacji Hesychiosowy termin ζακαυθίδες ‘tykwy’ (sprowadzający się do uprzedniego *ζακαλθίδες) musi być uznany za typowy dialektyzm centralnokreteński.

In his work Deipnosophistae (IX 369b) Athenaeus discusses four Greek names for ‘turnip, Brassica campestris L., syn. Brassica rapa L.’, namely βουνιάς, γογγυλίς, Laconian γάστρα and Boeotian ζεκελτίς. Three first appellatives are clearly motivated by the Greek vocabulary. The fourth term is unclear etymologically. According to Athenaeus (IX 369b), two Greek writers, Amerias and Timachidas, refer to a dialectal (evidently Thessalian) term ζακελτίς f. ‘bottle gourd, Lagenaria siceraria (Molina) Standl’. In his lexicon Hesychius of Alexandria registers two related glosses: ζακελτίδες • κολοκύνται. ἢ γογγυλίδες (HAL ζ-24); ζακαυθίδες • κολοκύνται (HAL ζ-30). The former refers to the Thessalian item. The latter one (wrongly printed as ζακυνθίδες • κολοκύνται in M. Schmidt’s and K. Latte’s editions) demonstrates a change of the liquid stop λ [l] to [ṷ], which is explained as a Cretan phenomenon, attested also in the Hesychian lexicon, see e.g. [1] αὐκάν • ἀλκήν. Κρῆτες (HAL α-8277); [2] αὐκυόνα • ἀλκυόνα. Κρῆτες (HAL α-8280); [3] αὕμα • ἅλμη, ὑπὸ Κρητῶν (HAL α-8324); [4] αὖσος • ἄλσος. Κρῆτες (HAL α-8347); [5] θεύγεσθαι • θέλγεσθαι. Κρῆτες (HAL θ-427). The same phonological process of velarization of *λ [l] is securely confirmed in three towns of Central Crete (Gortys, Leben, Phaestus) by numerous epigraphic texts. It is highly probable that the Hesychian term ζακαυθίδες ‘calabash gourds’ (as if from *ζακαλθίδες) must be treated as a dialectal form typical of Central Cretan.

Refine search results

1 Roczniki Humanistyczne

1 2015

1 Kaczyńska E.

1 Witczak K. T.

Search results

Tesalska i kreteńska nazwa tykwy pospolitej