Search results

1

Narrating Resistance: Ludmilla Alexeyeva and Paul Goldberg’s „The Thaw Generation” (1990)

100%

Jüttner C., Lecke M.

Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia

|

2016

|

vol. 5: Special Issue, vol. I: THE TROPICS OF RESISTANCE: Languages, genres, rhetoric

55-66

EN

The production and circulation of literary, documentary, and political texts were among the main activities of dissenters in the Soviet Union. Many of them also kept diaries or notebooks, wrote memoirs or engaged in other forms of life writing. While these texts more or less explicitly claim to authentically represent reality, they nonetheless arise as a construction based on literary strategies. The analysis of the latter in Ludmilla Alexeyeva and Paul Goldberg’s The Thaw Generation is the subject of this article. We discuss the rhetoric of these memoirs focusing particularly on stylistic features and argumentative structures that are meant to grant the text credibility among American and Russian readers.

2

Ewolucja opozycji politycznej na Ukrainie

100%

Romaniuk A.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2015

|

issue 3(34/1)

5-24

EN

The article presents the evolution of the political opposition in Ukraine. The author provides the legal basis for the formation and activities of the political opposition and their evolution, as well as the factors facilitating functioning of the political opposition – a form of government and electoral system. We consider four stages evolution of the political opposition. The parliamentary and nonparliamentary forms of opposition are also discussed.

3

Europa Środkowa – wspólnota tekstów. Intertekstualność jako przestrzeń funkcjonowania i podtrzymywania mitu środkowoeuropejskiego

86%

Upalevski I.

Sprawy Narodowościowe

|

2016

|

issue 48

EN

Central Europe – a community of texts. Intertextuality as a plane of functioning and maintaining the myth of Central EuropeIn this article I examine two primary (sets of) questions:1. How, why and by whom the concept of Central Europe has been (re)constructed, (re)defined and (re)imagined within the field of literature in the course of the 20th century(?); and2. Through what transformations this concept has gone during the major social and political shifts in the region(?). In order to do so I am employing Roland Barthes’ semiological approach on myth in the analysis of the texts in which concept and the myth of Central Europe is constituted. I argue that these texts, creating the myth of Central Europe, use/adopt/resemantize texts/signs which previously functioned in other semiological systems. While the so called Habsburg Myth is its core structural element, the myth of Central Europe adopts/reinterprets even such cultural texts in relation to which it stands in ideological opposition – for example the myth of national tragedy. Referring to the concept of discourse community, introduced and developed in the linguistics and literary theory by John Swales, as well as to the concept of intertextuality, I argue that Central Europe can be approached as a community of texts within which the notion of the Central-Europeanness is (re)evaluated, (re)imagined and thus historically maintained. Europa Środkowa – wspólnota tekstów. Intertekstualność jako przestrzeń funkcjonowania i podtrzymywania mitu środkowoeuropejskiegoW niniejszym artykule zajmuję się pytaniami: jak, dlaczego i przez kogo pojęcie Europy Środkowej zostało społecznie zrekonstruowane w literaturze regionu na przestrzeni XX wieku oraz jak przybiegała jego transmisja/dystrybucja w zmieniających się kontekstach społeczno-politycznych. By odpowiedzieć na te pytania, semiologiczne podejście do mitu Rolanda Barthesa zostanie zastosowane w analizie tekstów budujących pojęcia, ale także mit Europy Środkowej. Analiza ta ma pokazać, że myślenie w kategoriach Europy Środkowej aktywizuje się w chwili dodatkowej semantyzacji znaków/tekstów istniejących już wcześniej w innych systemach semiologicznych. Podczas gdy tzw. mit habsburski jest jego podstawowym elementem strukturalnym, mit Europy Środkowej nawiązuje także do takich tekstów kultury, w stosunku do których stoi w opozycji – na przykład mit tragedii narodowej. Odwołując się do koncepcji wspólnoty dyskursywnej, wprowadzonej do językoznawstwa i teorii literatury przez Johna Swalesa, jak również do pojęcia intertekstualności, zakładam, że Europa Środkowa istnieje w postaci pewnej wspólnoty tekstów, w której pojęcie środkowoeuropejskości jest negocjowane, oceniane i wyobrażane na nowo.

4

Muzeum niepokorności

86%

Paić Ž.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2014

|

issue 6

291-307

PL

-

5

Rewolucja porzucona przez własne dzieci, czyli o paradoksie niepolitycznej polityki widzianym z Polski

72%

Uczkiewicz K.

Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia

|

2015

|

vol. 3: Elity w krajach Europy Środkowej i Wschodniej po roku 1989

43 - 56

EN

The events taking place during the Autumn of Nations 1989 transformed Central Europe so significantly that — though in the majority of Eastern Bloc countries it happened without bloodshed — the change may be called revolutionary. Later fate and life choices of the leaders and participants of the 1989 revolution in Poland and Czechoslovakia have been as different as their ways to democracy. Difference is a source of mutual fascination, which in Poland has centered mostly around the person of Václav Havel. Why did the citizens of Czechoslovakia — who at the end of 1989 had organized mass demonstrations and a general strike throughout the whole country, and who had been ready to take a great risk to express their disapproval of the government’s policy — having achieved instant victory, peacefully return home and leave the political scene to officials and technocrats? Why did the ethos and discourse of the Velvet Revolution remain alive only in a narrow circle of intellectuals — former dissidents? Why did the new elite reduce its significance to the role of an effective gadget for the purpose of the Western media? The article presents the fate of the “children of the Velvet Revolution” as seen from the Polish perspective.

6

Глазами „другого” (заметки о прозе Е.Г. Эткинда)

72%

Кривонос В.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2014

|

issue 6

EN

In the article E.G. Etkind’s prose is discussed from the point of view of its place and role in the dissident movement in the Soviet Russia. The particular attention is paid of Etkind’s ideological differences with the political regime and of the Jewish theme which was very important to his selfconsciousness. The article shows how Etkind’s position defined the angle of the narrative in his prose, and especially his view of the events.

7

Чешская доля: иллюзии и реальности (полемика Милана Кундеры и Вацлава Гавела)

72%

Григорьевна Задорожнюк Э.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2014

|

issue 6

EN

The article is devoted to the analysis of the M. Kundera and V. Havel polemics over the fate and fortunes of the Czech ethnical identity, Czechoslovakian nationhood and ways of Czechoslovakian society development after the August, 1968. This polemic, together with the Prague Spring reflection, caused broad resonance, and some of its statements are still timely. The acceptability of the paradox of Havel being a spokesman of „the Czech lot” while at the same time being its critic in the polemic was proven.

8

Nastroje społeczne w Rumunii u progu rewolucji 1989 roku w świetle relacji polskiej ambasady w Bukareszcie

71%

Kastory A.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2020

|

vol. 27

151-166

EN

The aim of the article is to show the perception of the situation in Romania before the so-called Romanian revolution of 1989 on the basis of the notes and reports from the Polish embassy in Bucharest. Different texts of Romanian dissidents, critical towards the communist regime of Nicolae Ceauşescu, were included in these sources. The Polish officials noticed each manifestation of resistance against the regime and followed the process of concretization of an organized opposition. From their point of view, isolated protests, expressed in the form of open letters to President Ceauşescu or the chairman of the Writers' Union, did not foreshadow any imminent fall of the Romanian dictator. However, they became the evidence of the Romanians' complete rejection of the existing political system. The content and form of all interpreted protests show understanding and correct recognition of the sources of the catastrophic situation of Romania. The events of December 1989 confirmed that Romanians were ready to completely reject the existing social, economic and political system.

PL

Tekst powstał w oparciu o notatki opracowywane w 1989 roku przez polską ambasadę w Bukareszcie i dołączane do nich rożne teksy rumuńskich dysydentów, krytyczne wobec reżimu Nicoale Ceauşescu. Urzędnicy ambasady odnotowywali każdy przejaw sprzeciwu i oczekiwali pojawienia się zorganizowanej opozycji politycznej. Z ich punktu widzenia odosobnione akty protestu, kierowane w postaci listów otwartych do Prezydenta N. Ceauşescu czy przewodniczącego Związku Pisarzy, nie zwiastowały szybkiego upadku dyktatora. W kontekście wydarzeń z grudnia 1989 roku należy jednak uznać te protesty za świadectwo odrzucenia istniejącego systemu przez większość społeczeństwa. Ich treść i forma świadczą o zrozumieniu oraz trafnym wskazaniu źródeł katastrofalnej sytuacji Rumunii. Społeczeństwo rumuńskie było gotowe odrzucić ówczesny ustrój społeczny, gospodarczy i polityczny.

9

Sejmiki poselskie 1766 roku

71%

Kosińska R.

Kwartalnik Historyczny

|

2018

|

vol. 125

|

issue 4

EN

Przedmiotem badań w niniejszym artykule są sejmiki 1766 r. Autor opisuje przygotowania do kampanii zarówno dworu, jak i opozycji, a następnie na podstawie instrukcji oraz korespondencji relacjonującej przebieg lokalnych zgromadzeń odpowiada na pytanie, czyim sukcesem się okazały sejmiki. The article focuses on the sessions of dietines (sejmiki, assemblies of the local nobility) convened in 1766. The author presents the preparations for the campaign of both the court and the opposition, and then – on the basis of instructions and letters describing the course of local gatherings – answers the question of which side was victorious at the dietines.

10

DYSYDENCI I NOMADOWIE W PAŃSTWACH (NIE TYLKO) POSTTOTALITARNYCH. CZYLI DLACZEGO TYLE PROBLEMÓW, SKORO JEST TAK DOBRZE?

61%

Rafał Paweł Wierzchosławski R. P. W.

Porównania

|

2019

|

vol. 24

|

issue 1

275-284

EN

Aviezer Tucker’s book The Legacies of Totalitarianism: A Theoretical Framework can be classified among works which settle with the totalitarian past and discuss the issue of the victory of liberal democracy in post-Soviet states after 1989. From the many issues examined in his book, I would like to focus here on the author’s interesting intuition that dissidents played an important role not only in the overthrow of communism (real socialism) but also in the preservation of the liberal democracy in Central and Eastern Europe, which, in his view, is now threatened by the demons of populism, nationalism, xenophobia, etc. The essential question is whether dissidents have managed to create such an institutional framework as will protect the society against the temptation of populism, by offering citizens – all social groups – a state with stable, effective structures, respect for individual freedom, and a sense of safety (including social security), or the institutional problems he mentions results from the negligence and desertion of the elites in the first years of the transformation –a state of things which has lasted until now?

PL

Książka Aviezera Tuckera The Legacies of Totalitarianism. A Theoretical Framework wpisuje się nurt prac, które podejmują kwestię zwycięstwa liberalnej demokracji w krajach o totalitarnej przeszłości i postsowieckiej dominacji po 1989 roku. W tekście analizuję problemy, które można wskazać w kontekściesugestii autora, że dysydenci (i kategoria życia w prawdzie) odgrywali istotną rolę nie tylko w obaleniu komunizmu (realnego socjalizmu), lecz także pełnią ją w utrzymaniu zdobyczy liberalnej demokracji w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, która obecnie ma być zagrożona demonami populizmu, nacjonalizmu, ksenofobii. Zasadnicze pytanie mojego tekstu dotyczy kwestii, czy byli dysydenci potrafili stworzyć dobre i funkcjonalne państwa, czy też nowe elityzdezerterowały, pozostawiając instytucje państwowe na łup pasożytujących na nich nomadów, co prowadzi do sprzeciwu obywateli. Kwestia ta dotyczy, jak się wydaje, nie tylko krajów tego regionu, lecz także całej Europy.

11

Jiří Lederer (1922–1983) – dziennikarz, dysydent, wygnaniec polityczny

58%

Kaliski B.

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

|

2019

|

issue 17

PL

Bohaterem szkicu biograficznego jest Jiří Lederer, czeski dziennikarz, działacz polityczny, dysydent, kilkakrotnie więziony. Autor opisuje jego ideowe korzenie i ewolucję od socjalizmu, przez komunizm, do demokratycznego socjalizmu spod znaku Praskiej Wiosny (socjalizmu z ludzką twarzą), aż po przymusową emigrację.

EN

The protagonist of the biographical sketch is Jiří Lederer, a Czech journalist, political activist, and dissident who was imprisoned several times. The author describes Lederer’s ideological roots and ideological evolution from socialism through communism, democratic socialism under the banner of Prague Spring (socialism with a human face) to forced emigration.

12

Akt końcowy KBWE i jego wpływ na instytucjonalizację ruchu praw człowieka w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej 1975–1991 (wybrane aspekty)

58%

Jach A.

Nowa Polityka Wschodnia

|

2017

|

vol. 2(13)

157-175

EN

On the 1st of August 1975 in Helsinki, 35 countries signed the Final Act of the CSCE. Running the Helsinki process was crucial for the institutionalization of the human rights movement in Central and Eastern Europe. For the first time the principle of respect for human rights, treated as a manifestation of European security, achieved a high status in the basic international document. Although at the beginning the conference did not have any means of direct impact on Member States, thanks to the adopted mechanisms (Review Conferences ) it became possible to international control over the observance of the principle of protection of human rights. As a result, already in 1976, the first non-governmental organizations, upholding the findings of Helsinki, were established in the USSR, Poland and Czechoslovakia,. In this way, the European communist states were subjected not only international but also internal pressure of societies. Social transformations in each of these countries have become the nucleus of the emerging civil society. The final result of, ongoing since 1973, the CSCE process in 1989, was a fall of the Iron Curtain in 1991 and end of the Yalta–Potsdam order, dividing Europe into the political sphere of influence for more than four decades.

RU

1 августа 1975 года был подписан в Хельсинках главами 35 государств За ключительный акт Соглашения по безопасности и сотрудничестве в Европе. У запущенного Хельсинского процесса было решающее значение для институционализации европейского правозащитного движения. Впервые принцип соблюдения прав человека добился высокого статуса в основном международном документе. Хотя, с начала Хельсинское Соглашение не располагало никакими средствами непосредственного воздействия на государства-члены, то благодаря принятым механизмам (обзорным конференциям) стал возможным международный контроль над соблюдением принципа защиты прав человека. Благодаря этому в 1976 году в СССР, Польше и Чехословакии учредились первые неправительственные организации стоящие на страже соблюдения принципов Хельсинского Соглашения. Таким образом европейские коммунистические государства были подвергнуты не только международной, но также внутреннему общественному давлению. Эти особенности в результате привели к возникновению гражданского общества. Продолжающийся от 1973 года Хельсинский процесс в 1989 году привел к падению железного занавеса, а затем в 1991 году ялтинско-потсдамскойсистемы, которая поделила Европу на более 40 лет на две сферы политического влияния.

13

Defining the Ideological ‘Enemy’: The KGB’s Reports on ‘Trends in the Tactics of the Enemy for Conducting Ideological Subversion’, 1974–1988

44%

Selvage D.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2020

|

issue 18

389-403

PL

Od 1974 r. sowiecki Komitet Bezpieczeństwa Państwowego (KGB) zaczął przekazywać służbom bezpieczeństwa z innych krajów bloku wschodniego roczne lub półroczne raporty pt. "Tendencje dotyczące taktyki wywrotowych działań ideologicznych wroga przeciw ZSRR". Raporty skupiały się na rzeczywistych lub domniemanych działaniach USA, a także Chin, krajów islamskich i zagranicznych organizacji mających na celu wzmacnianie opozycji politycznej w ZSRR. Raporty w połączeniu z odbywającymi się raz na trzy lata spotkaniami wydziałów służb bezpieczeństwa krajów bloku wschodniego odpowiedzialnych za zwalczanie "wywrotowych działań ideologicznych" miały mobilizować „bratnie organy” do przeciwdziałania wpływom zagranicy i kontaktom zagranicznym nasilającym się za sprawą odprężenia w stosunkach Wschód–Zachód w latach siedemdziesiątych. Raporty sygnalizowały także obszary, w których KGB zabiegała o pomoc sojuszniczych służb bezpieczeństwa. Artykuł analizuje zmieniające się treści raportów oraz ich odbiór przez służby bezpieczeństwa bloku wschodniego na przykładzie Stasi w NRD.

EN

Beginning in 1974, the Soviet Committee for State Security (KGB) began sending the other Soviet-bloc security services annual or semi-annual reports entitled "Trends in the Tactics of the Enemy for Conducting Ideological Subversion against the USSR". The reports focused on real and alleged efforts of the United States, as well as China, Islamic countries and foreign organisations, to encourage political opposition inside the Soviet Union. The reports, in conjunction with the triennial meetings of the divisions of the Soviet-bloc security services responsible for combatting "ideological subversion", served to mobilise these "fraternal organs" against increased foreign influence and contacts in the wake of the East-West détente of the 1970s. They also signalled areas in which the KGB would seek assistance from its allied security services. The article analyses the evolving content of the reports and the reaction of the Soviet-bloc security services to them based on the example of the East German Stasi.

Refine search results

Narrating Resistance: Ludmilla Alexeyeva and Paul Goldberg’s „The Thaw Generation” (1990)

Ewolucja opozycji politycznej na Ukrainie

Europa Środkowa – wspólnota tekstów. Intertekstualność jako przestrzeń funkcjonowania i podtrzymywania mitu środkowoeuropejskiego

Muzeum niepokorności

Rewolucja porzucona przez własne dzieci, czyli o paradoksie niepolitycznej polityki widzianym z Polski

Глазами „другого” (заметки о прозе Е.Г. Эткинда)

Чешская доля: иллюзии и реальности (полемика Милана Кундеры и Вацлава Гавела)

Nastroje społeczne w Rumunii u progu rewolucji 1989 roku w świetle relacji polskiej ambasady w Bukareszcie

Sejmiki poselskie 1766 roku

DYSYDENCI I NOMADOWIE W PAŃSTWACH (NIE TYLKO) POSTTOTALITARNYCH. CZYLI DLACZEGO TYLE PROBLEMÓW, SKORO JEST TAK DOBRZE?

Jiří Lederer (1922–1983) – dziennikarz, dysydent, wygnaniec polityczny

Akt końcowy KBWE i jego wpływ na instytucjonalizację ruchu praw człowieka w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej 1975–1991 (wybrane aspekty)

Defining the Ideological ‘Enemy’: The KGB’s Reports on ‘Trends in the Tactics of the Enemy for Conducting Ideological Subversion’, 1974–1988