Search results

1

Etyka troski i jej granice w psychoterapii i pomocy psychologicznej

100%

Melonowski M.

Psychologia Wychowawcza

|

2019

|

vol. 57(15)

230-241

PL

Polem problemowym artykułu jest jeden z najważniejszych współczesnych sporów etycznych, to jest spór pomiędzy tak zwaną „etyką troski” a „etyką sprawiedliwości”. „Etyka troski” jest koncepcją autorstwa Carol Gilligan, wyrosłą z jej polemiki z koncepcją rozwoju rozumowania moralnego Lawrence’a Kohlberga. „Etyka sprawiedliwości” zaś to zbiorcze miano na różne koncepcje rozwijane w łonie etyki tradycyjnej. Tradycyjna etyka dążyła do wskazania uniwersalnych reguł działania niezależnych od osoby działającego i jego przeżyć, a jej centralnymi kategoriami były „sprawiedliwość” i „dobro”. Drugi rodzaj etyki centralną kategorią czyni „troskę”, a zobowiązania moralne mają mieć charakter stopniowalny. W artykule odnoszę ten spór do kwestii psychoterapii i pomocy psychologicznej. Twierdzę, że sama dynamika relacji psychoterapeutycznej poniekąd wymusza na terapeucie posługiwanie się raczej „etyką troski”, niż sprawiedliwości. Na podstawie kilku przykładów z praktyki klinicznej ukazuję niebezpieczeństwa związane z nieobecnością bądź zbyt małą obecnością „etyki sprawiedliwości” w pracy terapeutycznej. Twierdzę, że samo posługiwanie się „etyką troski” w rozumieniu i ocenie działania pacjenta, może być czynnikiem zawężającym obszar potencjalnego oddziaływania terapeutycznego oraz powoduje ograniczenie możliwości rozwoju moralnego pacjenta.

2

Odpowiedzialność trajektorią w świat dobra

89%

Rynio A.

Roczniki Pedagogiczne

|

2021

|

vol. 13(49)

|

issue 2

61-78

EN

This publication focuses attention around an attempt to answer three fundamental questions: 1) What is responsibility and when does it become a trajectory - leading into the world of good? 2) What conditions are necessary for such responsibility to exist? 3) How is goodness itself understood and what is implicit in the concept of the “world of goodness” in the broadest sense? In answering this question, based on an analysis of representative literature on the subject, the author introduces the very notion of responsibility and good, and describes the conditions necessary for their occurrence. Among the conditions necessary for the existence of responsibility, she assigns a special place to the integral upbringing of the person.

PL

Publikacja koncentruje uwagę wokół próby odpowiedzi na trzy zasadnicze pytania: 1) Czym jest odpowiedzialność i kiedy staje się trajektorią – prowadzącą w świat dobra? 2) Jakie warunki są niezbędne, aby taka odpowiedzialność zaistniała? 3) Jak jest rozumiane samo dobro i co kryje się w pojęciu szeroko rozumianego „świata dobra”? Odpowiadając na podstawie analizy reprezentatywnej literatury przedmiotowej, autorka przybliża samo pojęcie odpowiedzialności, jak i dobra oraz opisuje warunki niezbędne do ich zaistnienia. Wśród warunków niezbędnych do zaistnienia odpowiedzialności szczególne miejsce przypisuje integralnemu wychowaniu osoby.

3

Zło i dobro jako elementy japońskiej kultury popularnej

88%

Snopek M.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 33

PL

Michał SnopekWydział Dziennikarstwa i Nauk PolitycznychUniwersytet Warszawski Zło i dobro jako elementy japońskiej kultury popularnej Recenzja pozycji: Barańska Dorota. Brak absolutu: pojęcia dobra i zła w japońskiej popkulturze. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS. Kraków 2014, 231 ss.

4

Siły dobra i zła w pierwszych wiekach Kościoła (Tours, Université Francois Rabelais, 11-13 IX 2008)

87%

Longosz S.

Vox Patrum

|

2009

|

vol. 53

1070-1071

PL

nie dotyczy

5

Moral boundaries of beauty

75%

Zadykowicz T.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2016

|

vol. 15

|

issue 2

EN

Reflection on beauty should also consider the moral aspects, and therefore the relationship to good. The relationship between beauty and good indicates Hebrew and Greek terminology, which is the same word (heb., tob, gr. kalos, agathos) that determines both beauty and good. In the Aristotelian-Thomistic concept every being is beautiful and also good because it has its source in God’s creative action. Due to the ongoing today subjectivisation and relativism of beauty it should be emphasized that this title is worth only what reflects eternal beauty. Therefore, not everything is beautiful what a man creates and what as such is considered. Beautiful is what is good and what leads to goodness. Beyond this limit imposed by the good exists only apparent beauty, and even ugliness, which is sometimes called beauty, but it is not. Striving toward eternal beauty, creating beauty within and around each other, growing up in beauty is a moral duty of a man.

PL

Refleksja nad pięknem powinna uwzględniać także jego aspekty moralne, a więc relację do dobra. Na wzajemny stosunek piękna i dobra wskazuje terminologia hebrajska i grecka, która tym samym słowem (hebr. tob, gr. kalos, agathos) określa zarówno piękno jak i dobro. W koncepcji arystotelesowsko-tomistycznej każdy byt jest piękny i zarazem dobry, ponieważ ma swoje źródło w stwórczym działaniu Boga. Ze względu na dokonującą się współcześnie subiektywizację i relatywizację piękna należy podkreślić, że na to miano zasługuje jedynie to, co stanowi odbicie piękna wiecznego. Nie jest zatem piękne wszystko, co człowiek tworzy i za takie uznaje. Piękne jest to, co jest dobre i co prowadzi ku dobru. Poza tą granicą wyznaczoną przez dobro istnieje tylko piękno pozorne, a nawet brzydota, która bywa nazywana pięknem, choć nim nie jest. Dążenie ku pięknu wiecznemu, tworzenie piękna w sobie i wokół siebie, wzrastanie w pięknie jest moralnym obowiązkiem człowieka.

6

Drogi nadziei

75%

Chudy W.

Verbum Vitae

|

2006

|

vol. 9

151-164

PL

L'autore percepisce il pesimismo e la delusione dell'umanita della seconda meta del ventesimo secolo. All'idea della disperazione lui contrapone l'atteggiamento e l'insegnamento di Giovanni Paolo II, presenti nel suo libro "Varcare la soglia della speranza". Nel ricco insegnamento del Papa Wojtyła vengono scoperte tre vie della speranza - la verita, il bene e l'amore - manifestate nella loro pienezza nella persona di Gesu. Proprio in Lui esse conducono alla salvezza, cioe alla vita in un'altro mondo, rinnovato da Cristo Risorto, in cui regnano: Amore, Bene e Verita, viste in modo personale. In questa prospettiva la morte puo essere vista come la soglia di questo nuovo mondo e la piena realizzazione delle speranze umane.

7

Pojęcie dobra jako wyznacznik wartościowania przepisów prawa powszechnego

71%

Słapczyński T.

Kościół i Prawo

|

2020

|

vol. 9 (22)

|

issue 2

125-138

EN

It is in fact obvious that the law implements socially significant values. It is based on the philosophical values of Europe, including Christian values. The paper is focusing on the concept of good and the values it sets out in the doctrine of law and canon law. It should be emphasized that a evaluative classification of “good” was adopted, appropriate for axiological subjectivism. However, this does not exclude the possibility of presenting the same “good” objectively, in accordance with the principles of classical philosophy, but the classic approach to good has already been the subject of many very important studies. The work attempts to classify doctrinal classification and discuss the essence of showing the concept of good for the Polish legal order as a value that has an impact on the formulation and application of law.

PL

Jest rzeczą właściwie oczywistą, iż prawo realizuje wartości społecznie doniosłe. Opiera się ono na wartościach filozoficznych Europy, w tym wartościach chrześcijańskich. Artykuł analizuje pojęcie dobra i wartości nim wytyczanych wypracowanych w doktrynie prawa i prawa kanonicznego. Należy podkreślić, iż przyjęto wartościującą klasyfikację „dobra”, właściwą dla subiektywizmu aksjologicznego. Nie wyklucza to jednak możliwości ujęcia tego samego „dobra” w sposób obiektywny, zgodnie z zasadami filozofii klasycznej, jednak klasyczne ujęcie dobra jest i było już przedmiotem wielu bardzo istotnych opracowań. Artykuł podejmuje próbę klasyfikacji doktrynalnej oraz omówienie istoty pojęcia dobra jako wartości aksjologicznej dla polskiego porządku prawnego – wartości mającej wpływ na kształtowanie i stosowanie prawa.

8

Is God (Perfectly) Good? Remarks on Opatrzność Boża, wolność, przypadek by Dariusz Łukasiewicz

71%

Ziemiński I.

Roczniki Filozoficzne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 3

149-167

EN

The main problem of Dariusz Łukasiewicz’ book is the problem of God’s goodness, especially the question if God is perfectly good (also in moral sense). If He is perfectly good, He should always do what is best in the given circumstances, or-if there is no possibility of doing good-choose the least evil given two or more alternatives. In the paper I argue that God’s perfect goodness could not be justified neither a priori, nor a posteriori. A priori arguments are not conclusive ones because it is not possible to infer moral goodness from such ontological features as simplicity, necessity or infinity. Moral goodness also does not derive from almightiness or omniscience. Quite contrary, almightiness (and omniscience) may even be obstacles to moral goodness; for if God knows everything what is logically possible to know and can do anything that is logically possible to do, then not only should He know evil, but also should be able to do it. A posteriori arguments are not conclusive because of horrendous evil in the world, especially in the nature; after all, there is a natural and inescapable cruelty in nature, a result of the fact that some species are food for other species. Therefore, if God indeed created the world, He cannot have been sensitive to the suffering of the creatures he brought to life, especially that there is a lot of pointless evil in the world we currently inhabit.

PL

Czy Bóg jest (doskonale) dobry? Na marginesie książki Dariusza Łukasiewicza Opatrzność Boża, wolność, przypadek Podstawowym problemem książki Dariusza Łukasiewicza jest kwestia natury Boga, przede wszystkim pytanie, czy jest On bytem doskonale dobrym (zwłaszcza w sensie moralnym). Jeśli jest doskonale dobry, to powinien zawsze uczynić to, co w danych warunkach najlepsze lub – jeśli nie ma możliwości czynienia dobra – z dwu lub więcej alternatyw wybierze tę, która jest najmniej zła. W argumentacji rozwijanej w artykule staram się pokazać, że dobroci Boga (zwłaszcza moralnej) nie da się wykazać ani a priori, ani a posteriori. Argumenty a priori są niewystarczające, ponieważ z takich ontologicznych cech Boga, jak prostota, konieczność czy nieskończoność dobroć moralna nie wynika. Podobnie moralna dobroć nie wynika z wszechmocy ani wszechwiedzy. Raczej przeciwnie, wszechmoc oraz wszechwiedza mogą być przeszkodą w dobroci moralnej; skoro bowiem Bóg wie wszystko, co jest logicznie możliwe wiedzieć, a także może uczynić wszystko, co jest logicznie możliwe uczynić, to powinien nie tylko zło znać, lecz także móc je czynić. Argumenty a posteriori są niewystarczające z powodu ogromu zła obecnego w świecie; przykładem jest naturalne i nieuchronne zło obecne w przyrodzie, wynikające stąd, że jedne gatunki są pokarmem dla innych. Jeśli zatem Bóg rzeczywiście stworzył świat, to nie był wrażliwy na cierpienie istot, które powołał do istnienia, zwłaszcza, że w zamieszkiwanym przez nas świecie istnieje wiele zła (i to zła bezcelowego).

9

Suwerenność podmiotu moralnego a suwerenność dobra

71%

Baran M. M.

|

2016

|

vol. 7

|

issue 18

91-105

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The following article aims to identify the main reasons that make it impossible to reconcile the modern notion of sovereignty or autonomy of the moral agent with the notion of the really existing sovereign good. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The main emerging research problem is to identify the sources of motivation behind the limitation of modern ethical thinking. For this purpose the author implements the interpretive stance inspired by Charles Taylor. It consists in exploring the moral motivation underpinning particular views on moral philosophy. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: It begins by indicating the motivations that fuel the twofold limitation of the good part of modern ethical thinking. The first restriction consists in reducing moral philosophy to questions of making any serious reference in ethical considerations to an objective moral source which exists independently from the human agent, be it Good, value or God. Following Taylor, who draws on Iris Murdoch, there are listed two reasons for the first limitation: the affirmations of ordinary life and the disengaged reason. As for the second restriction the influence of the “Enlightenment myth” and the “metaphysics of the modern world” which is implied by it are indicated as its determinants. RESEARCH RESULTS: The analysis brings the author to conclusion that that the main reasons for the impossibility of a reconciliation between the sovereignty of the moral agent and the notion of a really existing sovereign good are the “Enlightenment myth” and the “metaphysics of the modern world”. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The article concludes with the observation that either the “Enlightenment myth” or the “metaphysics of the modern world” are vastly uncritically assumed in contemporary ethical thinking. It is necessary to articulate and verify them, to which this article is a modest contribution and exhortation.

PL

CEL NAUKOWY: Celem niniejszego artykułu jest zbadanie przyczyn, dla których nowożytne pojęcie suwerennościlub autonomii podmiotu moralnego wydaje się nie do pogodzenia z koncepcją realnie istniejącego suwerennego dobra. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Wynikającym z tego problemem badawczym jest ustalenie źródeł motywacji stojących za ograniczeniem współczesnej refleksji etycznej. Autor posługuje się w tym celu metodą interpretacyjną zainspirowaną przez Charlesa Taylora. Polega ona na wskazaniu motywacji moralnych stojących za konkretnymi poglądami w dziedzinie filozofii moralnej. PROCES WYWODU: Na początku autor identyfikuje motywacje stojące za dwojakim ograniczeniem współczesnej refleksji etycznej. Po pierwsze, za zawężeniem jej głównie do rozważań dotyczących moralnej powinności. Po drugie, do uniemożliwienia etyce odniesienia do jakiegokolwiek obiektywnego źródła moralności istniejącego niezależnie od ludzkiego podmiotu moralnego – obiektywnego Dobra, wartości czy Boga. Idąc za inspiracją Taylora, który odwołuje się do Iris Murdoch, podane zostają najpierw dwie przyczyny pierwszego ograniczenia: afirmacja zwyczajnego życia oraz niezaangażowany rozum. Następnie jako przyczyna niemożności sensownego odniesienia rozważań etycznych do jakiegokolwiek obiektywnego dobra istniejącego realnie poza ludzkim podmiotem wskazano siłę oddziaływania „mitu oświecenia” i wynikającej z niego „metafizyki świata nowożytnego”. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzona analiza doprowadza autora do stwierdzenia, że główną przyczyną niemożności pogodzenia pojęcia suwerenności podmiotu moralnego z koncepcją realnie istniejącego suwerennego dobra jest „mit oświecenia” oraz „metafizyka świata nowożytnego”. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Konkluzją artykułu jest stwierdzenie, iż zarówno „mit oświecenia”, jak i „metafizyka oświecenia” są w dużym stopniu przyjmowane bezkrytycznie jako założenia refleksji etycznej. Konieczna jest ich artykulacja i weryfikacja, do czego niniejszy artykuł jest skromnym przyczynkiem i wezwaniem.

10

Grzech jako czynnik dezintegrujący życie społeczne tematem kaznodziejskich rozważań Antoniego Węgrzynowicza (1658-1721)

63%

Zydek S.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2019

|

vol. 132

113-126

PL

Artykuł jest próbą analizy niewielkiego wycinak twórczości kazno-dziejskiej znanego w kręgach franciszkańskich w XVIII kaznodziei Antoniego Wę-grzynowicza. Nauka o grzechu w okresie baroku zajmowała znaczące miejsce w rozważaniach teologów moralistów, czy dogmatyków. Grzech mógł być analizo-wany z perspektywy jego skutków w życiu obecnym, echo tych myśli słyszalne jest wyraźnie w kazaniach franciszkanina, ale mógł być również ujmowany jako czynnik, niszczący ludzkie życie po śmierci, jako przyczyna potępienia. I tak pojmowany grzech niósł strach i lęk, bo człowiek, który grzeszył miał świadomość, że czyniąc źle niszczy swoje życiu „tu” i „tam”.

EN

The article is an attempt at analysing a small fragment of preaching of Antoni Węgrzynowicz, known in Franciscan circles in the 18th century. In the Ba-roque period, teaching about sin occupied a significant place in the thought of moral theologians and dogmatists. Sin could be analysed from the perspective of its effects in current life (the echo of these thoughts can clearly be heard in the Franciscan’s sermons), but it could also be presented as a factor destroying human life after death and a cause of damnation. Such an understanding of sin was a bearer of fear, as the sinner was aware that by wrongdoing he destroyed his life “here” and “there”.

11

Praktyka obsadzania stanowisk w administracji skarbowej III RP w świetle wartości konstytucyjnych

63%

Gadowska K.

Rocznik Lubuski

|

2017

|

vol. 43

|

issue 2

25-48

EN

The constitutional concept of the common good is the reason for the existence of public authorities. Administration performing state functions should serve the needs of citizens. An adequate selection of the staff who carry out state functions is a condition for a well-functioning administration. The selection is particularly important in the case of tax administration, a key link in the system of public revenue collection. The aim of this article is to analyse the weaknesses of Poland’s tax administration system. Such weaknesses have an influence on establishing professional staff. Accordingly, the core hypothesis in the article is that staff recruitment based on objective criteria is essential for the effective performance of tax administration tasks. Particular attention was paid to the rules of filling positions of directors and deputy directors of tax chambers, tax offices, and tax control offices. The quality of staff’s work depends, after all, on the competence of people occupying these positions. In accordance with the hypothesis, the bigger the influence of political, not substantive, factors on the process of filling positions and the weaker the guarantee of stable employment are, the bigger the extent is to which employees succumb to political patrons’ suggestions, and the more difficult it is for them to resist political pressure. In the case of tax administration, all these factors (taking into consideration changing, complicated, and unclear tax laws; regulations hindering tax law interpretation; and political pressure to increase budgetary income) may have negative consequences for tax-payers.

PL

Zawarta w Konstytucji zasada dobra wspólnego stanowi istotną rację istnienia władz publicznych. Administracja wykonująca funkcje państwa winna służyć dobru obywateli. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania administracji jest właściwy dobór kadr realizujących zadania państwa. Jest on szczególnie istotny w przypadku administracji skarbowej, stanowiącej kluczowe ogniwo systemu gromadzenia dochodów publicznych. Cel artykułu stanowi analiza słabości systemu administracji skarbowej w Polsce, mających wpływ na kształtowanie profesjonalnej kadry urzędników. W artykule postawiono tezę, że zasadnicze znaczenie dla właściwej realizacji zadań administracji skarbowej ma oparta na obiektywnych kryteriach rekrutacja kadr. Szczególną uwagę poświęcono zasadom obsadzania stanowisk dyrektorów i wicedyrektorów izb skarbowych, naczelników urzędów skarbowych i ich zastępców oraz dyrektorów i wicedyrektorów urzędów kontroli skarbowej, od kompetencji osób, które je zajmują zależy bowiem jakość pracy urzędów. Zgodnie z przyjętą hipotezą, im większy jest wpływ czynników politycznych, a nie kryteriów merytorycznych na proces obsadzania stanowisk i im słabsze są gwarancje stabilnego zatrudnienia, w tym większym stopniu pracownicy skłonni są ulegać sugestiom politycznych patronów i tym trudniej jest im oprzeć się politycznym naciskom. W przypadku administracji skarbowej, przy dużej zmienności, złożoności i niejasności prawa podatkowego, przepisów utrudniających właściwą ich interpretację oraz presji politycznej na zwiększenie dochodów budżetowych, skutkować to może negatywnymi konsekwencjami dla podatników.

12

A Few Remarks on Equitable Law

63%

Dziedziak W.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

vol. 25

|

issue 3

EN

The article presents a few remarks on equitable law. The author of the article bases his new substantial theory of equitable law on the following values: truth, good, fairness and dignity of man. The work discusses the meaning of these values, and then argues they should be accounted for both in legislative activities (in law-making) and in law application, so that law (a norm or norms) and decisions are equitable. The author also emphasises that equity is ‘an instance’ that can protect the man and his dignity – the dignity of man.

PL

W artykule zostały przedstawione uwagi na temat prawa słusznego. Nową substancjalną teorię prawa słusznego autor buduje na takich wartościach, jak: prawda, dobro, sprawiedliwość, godność człowieka. W opracowaniu wyjaśniono rozumienie tych wartości. Następnie wskazano, że powinny być one respektowane w działalności prawodawczej (w stanowieniu prawa) oraz w stosowaniu prawa tak, aby prawo (norma, normy) i decyzje były słuszne. Zaakcentowano również, że słuszność jest „instancją” mogącą ochronić człowieka i jego godność (godność osoby).

13

Kilka uwag na temat prawa słusznego (perspektywa systemu prawa stanowionego)

63%

Dziedziak W.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2018

|

vol. 65

|

issue 1

EN

The article discusses equitable law with reference to the perspective of the system of statutory law. The author founds the substantive theory of equitable law on the following values: truth, good, justice and human dignity. The paper defines the understanding of these values. Then, it indicates that they should be respected in legislative activities (in lawmaking) as well as in the application of law so that the law (norms) and decisions should be equitable. It is also emphasised that equity is “an instance” that can protect the man and his dignity – the dignity of the human person.

PL

W artykule zostały przedstawione uwagi na temat prawa słusznego w odniesieniu do perspektywy systemu prawa stanowionego. Substancjalną teorię prawa słusznego autor buduje na następujących wartościach: prawda, dobro, sprawiedliwość, godność człowieka. W opracowaniu wyjaśniono rozumienie tych wartości. Następnie wskazano, że powinny być one respektowane w działalności prawodawczej (w stanowieniu prawa) oraz w stosowaniu prawa tak, aby prawo (norma, normy) i decyzje były słuszne. Zaakcentowano również, że słuszność jest „instancją” mogącą ochronić człowieka i jego godność – godność osoby.

14

Józefa Tischnera myślenie według czy przeciw wartościom?

63%

Stachewicz K.

Filozofia Chrześcijańska

|

2011

|

vol. 8

47-59

EN

The article reconstructs a certain element of the evolution in Józef Tischner’s thinking. Initially representing orthodox phenomenology, Tischner situated his philosophy in exiological paradigm seeing in values the most fundamental reality and the main object of philosophical research. Later, thanks to agathological dimensions he put aside the language of values and sometimes doubted adequacy of values as philosophical category. Tischner revealed courage when he was able to radically revise his former views according to the principle: amicus Plato, magis tamen amica veritas.

15

Egzystencjalne podstawy prawa naturalnego według Mieczysława A. Krąpca

63%

Duma T.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

vol. 48

|

issue 2

5-25

EN

The article deals with the problem of the metaphysical foundations of natural law in the light of M.A. Krąpiec’s philosophy. It implies a distinction between two aspects of the law – the existential, as the order written into the nature of things (Lat. ius), and the essential, as the result of legislative activities (Lat. lex). This distinction is essential to the discovery of inherent rights of the human being and their proper expression in legal norms. The existential aspect, recognized by analogical and transcendental cognition, indicates the ontological basis of natural law, which is directly determined by the structure of the human being, and ultimately justified by the eternal law. An analysis of human nature enables the discovery of the real purpose of natural law, namely common good as a primary motive of all human action. This good consists in the common human inclination towards the pursuit of the optimum potential of beings, and can be realized only through their relationships with other people. It determines personal development. Common good involves every person internally as an order of practical reason, imposing a duty to pursue this good. The order of this practical reason includes the fundamental content of natural law, namely its first principle: “good is to be done.”

PL

Artykuł poświęcony jest problemowi metafizycznych podstaw prawa naturalnego w świetle filozofii M. A. Krąpca. Analizy obejmują rozróżnienie dwóch aspektów prawa: egzystencjalnego, jako porządku zapisanego w naturze rzeczy (łac. ius), oraz esencjalnego, będącego rezultatem działalności legislacyjnej ustawodawcy (łac. lex). Rozróżnienie to jest niezbędne dla odkrycia właściwych uprawnień przysługujących bytowi ludzkiemu oraz odpowiedniego ich ujęcia w postaci określonych norm prawnych. Aspekt egzystencjalny, poznawany dzięki poznaniu analogiczno-transcendentalizującemu, wskazuje na ontyczne podstawy prawa naturalnego, które stanowi struktura bytowa człowieka, określana mianem ludzkiej natury. Analiza ludzkiej natury pozwala odkryć faktyczną rację prawa naturalnego, czyli dobro wspólne, będące pierwotnym motywem ludzkiego działania. Dobro to polega na wspólnej wszystkim ludziom inklinacji do optymalnego realizowania bytowych potencjalności warunkujących rozwój osobowy i może być osiągane wyłącznie dzięki odniesieniom do innych osób. Dlatego dobro wspólne wiąże każdego człowieka od wewnątrz w formie nakazu rozumu praktycznego, nakładającego powinność realizowania tegoż dobra. Nakaz rozumu praktycznego zawiera fundamentalną treść prawa naturalnego wyrażaną w sądzie: „dobro należy czynić”.

16

La vérité, fondement de l’éthique

63%

Gogacz M.

Rocznik Tomistyczny

|

2019

|

vol. 8

23-29

PL

Tezą artykułu jest stwierdzenie, że dobro wyznacza etykę, a do dobra doprowadza prawda. Transcendentalna własność prawdy, oddziałując na człowieka, wywołuje dwie relacje: 8) wiarę, gdy przejawiająca istnienie prawda w jakimś bycie oddziała na własność prawdy przejawiającej nasze istnienie oraz H) poznanie, gdy przejawiająca istnienie prawda w jakimś bycie oddziała na nas i wywoła w naszym intelekcie możnościowym doznanie jedności quidditas. Pobudzona przez intelekt wola aktywizuje człowieka, który swymi relacjami istnieniowymi nawiązuje kontakt z oddziałującym na nas bytem. Korzystając z własności otwarcia się na nas bytu i reagując tą samą własnością transcendentalną, człowiek odnosi się do oddziałującego bytu z ufnością, czyli z wiarą, że ten oddziałujący na nas byt jest dobrem, spełniającym nadzieję uzyskania wspomagającego i chroniącego nas powiązania. To podstawowe zachowanie woli, wyznaczone ukazaniem jej przez intelekt bytu jako prawdy, polega na odnoszeniu się do każdego bytu w jego prawdzie jako do dobra dla nas, nazywane jest sumieniem. Sumienie skłania nas, byśmy kierowali się do dobra, a tym samym unikali zła. Pierwszym więc skutkiem powrotu człowieka przez relacje istnieniowe do oddziałującego na nas bytu, powrotu w poziomie jeszcze nieuświadomionych sobie, lecz realnych naszych relacji z bytem w jego własności prawdy, jest doznanie bytu jako dobra. A dobro wyznacza chroniące byt działania, którymi zajmuje się etyka. Etyka swymi pryncypiami pozwala trafnie wybrać działania, gdy chcemy, aby trwały relacje istnieniowe. Aby wybierać, trzeba posłużyć się intelektem. Z tego względu mądrość staje się pierwszym pryncypium wyboru działań, rozważanych w etyce. Kolejnym pryncypium jest kontemplacja. Obydwa te pryncypia wyznacza wcześniejsza więź intelektu z wolą na poziomie mowy serca, stanowiąca sumienie.

17

Od wartości humanistycznych do teologicznych. O odwołaniach do literatury pięknej w homiliach i przemówieniach Jana Pawła II

63%

Seul A.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

405-419

EN

The author of this article shows two types of values that are present in those pronouncements when the Pope recalls examples from belleslettres. First and foremost, he speaks of the humanistic values rooted in the philosophy of the essence, namely the truth, goodness and beauty that are widely found in works of both less and more well-known authors of different nations. The aforementioned values, having a transcendent backdrop, open up the theological world. Some of those references unveil the three theological virtues which actually represent Christian axiology. For the Pope, the belleslettres works become locus theologicus. In his pronouncements, the Pope not only mentions various authors from the particular nations he visited (e.g. Rabindranath Tagore from India, Jon Svensson from Island), but also those authors whose works now belong to the whole world (such as Fyodor Dostoyevsky, mentioned in Australia, or St. Augustine in France and Brazil). Recalling those authors and their works, the Pope connected with those nations he visited, and created a special place in order to bring to those nations the greatest works of world literature. He was adamant that humanistic and theological values can be placed equally next to each other.

PL

Autorka artykułu przedstawia dwa rodzaje wartości, jakie są obecne w tych wypowiedziach Papieża, w których przywołuje on literaturę piękną. Są to najpierw wartości humanistyczne zakorzenione w filozofii bytu: prawda, dobro, piękno, o których piszą mniej i bardziej znani twórcy różnych narodów. Wartości te otwarte na wymiar transcendentny otwierają horyzont teologiczny. Niektóre odwołania do literatury odsłaniają trzy cnoty teologalne, które reprezentują chrześcijańską aksjologię. Dzieła literackie stanowią dla Papieża locus theologicus. W jego wypowiedziach znajduje się miejsce dla autorów reprezentujących narody, które odwiedza (np. Rabindrmath Tagore w Indiach, Jon Svensson w Islandii), a także dla twórców, których dzieła należą do bogactwa kultury światowej i były cytowane poza ich krajem (np. Fiodor Dostojewski w Austrii, św. Augustyn we Francji i Brazylii). Papież, odwołując się do tych dwóch rodzajów literatury, nawiązuje kontakt z kulturą narodów, które odwiedzał, oraz przybliża im kulturę światową. Przekonuje o możliwym spotkaniu wartości humanistycznych i teologicznych.

18

“The Path of Love” and “The Path of the Cave” in Selected Works of Hans Christian Andersen

54%

Kocha S. M.

|

2020

|

vol. 28

|

issue 1

115-126

PL

W artykule autor omawia „drogę miłości” oraz „drogę jaskini”, posługując się wybranymi dziełami Hansa Christiana Andersena. Duński baśniopisarz w mistrzowski sposób ukazuje, jak bohaterowie zakotwiczeni w świecie zmysłowym przebywają długą drogę, by odnaleźć świat, który wymyka się racjonalnemu poznaniu. Większość jego bohaterów śmiało można określić mianem dynamicznych, ponieważ pod wpływem silnych doświadczeń się zmieniają. W sposób dosadny szydzi z tych, którzy większą wagę przywiązują do piękna zamkniętego w formie pozbawionej głębszej treści. Baśnie Andersena mają podwójnego adresata, są nim zarówno dzieci, jak i dorośli. Ci pierwsi zrozumieją anegdotę, natomiast ostatni – zauważą głębsze przesłanie. W dziełach baśniopisarza można dostrzec wątki autobiograficzne, m.in. jego stosunek do religii chrześcijańskiej, w której niezmiernie istotna okazuje się triada prawdy, dobra i piękna.

EN

In the article, the author discusses the “path of love” and “the path of the cave,” using selected works by Hans Christian Andersen. The Danish fairy tale writer masterfully shows how heroes anchored in a sensual world go a long way to find a world that escapes rational cognition. Most of his characters can easily be described as dynamic, because they change under the influence of powerful experiences. Those who attach more importance to beauty closed in a form devoid of deeper content are condemned. Andersen’s fairy tales have two audiences, children and adults. The former will understand the anecdote and the latter will see the metaphor. The works of the fairy tale writer show autobiographical threads, including his attitude to the Christian religion, in which the triad of truth, good, and beauty turns out to be extremely important.

19

Prawda w życiu współczesnego człowieka w świetle nauczania bł. ks. Jerzego Popiełuszki

51%

Szczecina G.

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

|

2015

|

issue 22

303-314

EN

The central theme of the teaching of Fr. Jerzy Popieluszko was to serve the truth. Zoliborz preacher was consistent in proclaiming the need for the presence of values in society, but most of all, in the life of every human being. Priest Jerzy noticed that the pursuit of truth is not only inscribed in human nature, but also in his vocation. The basis of social order and internal peace of man is the truth which liberates man from servitude and evil. Today, even it is becoming a current need for the presence of truth. Fr. Popieluszko preached that based on divine Revelation, the Christian is bound to give witness to the truth and that they belong to Christ, your life. Also sees the suffering that comes to experience the man when he wants to live and act in truth, as befits a Christian, but he was thus convinced of the value of suffering and need courageous witness to the truth. Today there is no shortage slavery of ideologies, which insidiously trying to enslave the modern man internally. Man is always required to defend fundamental values, and above all to give witness to the truth on the model of Jesus Christ. At any time you will need heroic witnesses to the truth, going out in defense of Christian values. He knew that Fr. Jerzy Popieluszko himself who does not deny the truth and Christ when he had to give his life for the truth.

20

Miasto jako miejsce wytwarzania wartości

51%

Kudłacz M.

Zarządzanie Publiczne / Public Governance

|

2017

|

issue 1(39)

97-113

PL

Miasta od wieków były miejscami, w których zachodziły dynamiczne i złożone procesy gospodarcze, społeczne i przestrzenne. Koncentracja potencjałów sprzyjała rozwojowi naszej cywilizacji, co z kolei wywołało zmiany sposobu postrzegania tego, co dobre i wartościowe. Ze słowem „miasto” i wiąże się nierozerwalnie słowo „wartość”, biorąc pod uwagę fakt, że miasta są motorami rozwoju społecznego i gospodarczego, dostarczają wiedzy i innowacji, a także warunkują rozwój kulturowy. W niniejszym artykule autor podjął próbę analizy ewolucji pojęcia wartości w miastach w zależności od uwarunkowanych okresem w historii cech charakterystycznych ośrodka miejskiego. Następnie starał się określić, czym jest wartość w mieście i jakie istnieją klasyfikacje (rodzaje) wartości, oraz odpowiedzieć na pytanie, czy istnieją wartości uniwersalne.

EN

For centuries, cities have been centres of dynamic and complex economic, social, and spatial processes. Concentration of potentials has been conducive to development of our civilization, which has resulted in a change of the perception of what is good and valuable. The words: “city” and “value” are inextricably linked since cities are engines of social and economic development, providers of knowledge and innovation, and determinants of cultural development. In this paper the author attempts to analyze the evolution of the concept of values in cities in various periods of history. He then tries to determine the nature of values in cities and establish classifications (types) of values in order to find out whether there are universal values.

Refine search results

Etyka troski i jej granice w psychoterapii i pomocy psychologicznej

Odpowiedzialność trajektorią w świat dobra

Zło i dobro jako elementy japońskiej kultury popularnej

Siły dobra i zła w pierwszych wiekach Kościoła (Tours, Université Francois Rabelais, 11-13 IX 2008)