Search results

1

Czy opozycja musi być bezsilna? Model MAP, polityka sporu, ramowanie i sprawa polska

100%

Czyżewski M., Zakład Badań Komunikacji Społecznej I. S., Marek Czyżewski – ur. 1955 d. h.

Władza sądzenia

|

2017

|

vol. 13

PL

Po obu stronach politycznego sporu w Polsce umacnia się przekonanie o bezsilności opozycji. Warto najpierw przyjrzeć się źródłom, roli i funkcjom wszechobecności tego przekonania w przestrzeni publicznej, niezależnie od kwestii jego prawdziwości. Następnie, przyjmując prawdziwość tego przekonania, proponuję sięgnąć do trzech obszarów wiedzy naukowej, które mogą pomóc w znalezieniu odpowiedzi nie tylko na pytanie, dlaczego opozycja jest bezsilna, ale także na pytanie, czy opozycja musi być bezsilna. Chodzi o (a) analizy dotyczące kolejnych faz ruchu społecznego (model MAP); (b) socjologiczno-historyczne, porównawcze studia Charles’a Tilly’ego nad wzorami tzw. polityki sporu (contentious politics); oraz (c) badania nad komunikacyjnymi mechanizmami protestów społecznych (analiza ramowania, framing analysis). Ustalenia te warto rozważyć w odniesieniu do aktualnej sytuacji w Polsce. Wreszcie, rozpatrzenia domaga się kwestia roli przedstawicieli nauk społecznych i humanistycznych w toczącym się sporze politycznym.

EN

On both sides of the political debate in Poland, the belief about the helplessness of the opposition is consolidating. First, independent of its accuracy, I intend to consider causes, roles, and functions of the ubiquitousness of this belief in the public space, irrespective of its validity. Next, assuming the conviction is right, three different areas of scientific knowledge are consulted that might help find answers not only to the question why the opposition is helpless but also to the question whether the opposition has to be helpless. These areas are: (a) research on the subsequent phases of a social movement (the MAP model); (b) sociologicalhistorical comparative studies of Charles Tilly concerning patterns of contentious politics; and (c) research on communication aspects of social protests (framing analysis). Findings offered by these studies should be considered with regard to the current situation in Poland. Finally, I suggest that the role of representatives of social sciences and humanities in the ongoing political conflict requires closer examination/inspection.

2

Urządzenie (edukacyjne): sieci, dyskursy, ludzie, nie-ludzie

84%

Chutorański M.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2015

|

vol. 18

|

issue 4(72)

7-21

EN

Referring to the category of an educational apparatus regarding Michel Foucault’s works in the text I pose a question on his non-discursive elements. Firstly, I pay attention to the authority relations in the modern and post-disciplinary society. Then, I put forward the understanding of the apparatus as developed by me, with a particular emphasis on materiality as one of its important elements. Finally, I ask a question on pedagogical knowledge/power of things.

PL

W tekście odwołując się do rekonstruowanej przeze mnie w odniesieniu do prac Michela Foucaulta kategorii urządzenia edukacyjnego stawiam problem jego niedyskursywnych elementów. W pierwszej kolejności zwracam uwagę na relacje władzy we współczesnym, postdyscyplinarnym społeczeństwie. Następnie, proponuję rozwijane przeze mnie rozumienie urządzenia, podkreślając zwłaszcza materialność jako jeden z jego ważnych elementów. W końcu, stawiam pytania o pedagogiczną wiedzę/władzę rzeczy.

3

Zamieszkiwanie i tożsamość. Dyspozytyw domu w urządzaniu jego mieszkańców

84%

Lewartowska-Zychowicz M., Strumska-Cylwik L.

Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

|

2018

|

vol. 21

|

issue 4(84)

29-39

EN

The issue of the text concerns the constitution of human identity in the context of space. The theoretical base of our disquisition is M. Eliade’s concept of inhabited space, and M. Heidegger’s concept of being-in-the-world. The former points to the social establishment of a framework for individual identity, while the latter refers to the effort of a man to create space thanks to his connections to the things at hand. In its context, the disruption of the direct relation with a man and a thing causes the risk of blocking the development of human identity. The contemporary culture has created practices of governing the private space of people’s homes, which is considered to be a part of the capitalist policy of governmentality.

PL

Problematyka tekstu dotyczy konstytuowania się ludzkiej tożsamości w kontekście przestrzeni. Teoretyczne punkty oparcia naszego wywodu stanowią M. Eliadego koncepcja przestrzeni zasiedlonej i M. Heideggera koncepcja bycia w świecie. Pierwsza z nich wskazuje na społeczne stanowienie ramy dla tożsamości indywidualnej, druga natomiast odsyła do wysiłku tworzenia przez człowieka przestrzeni dzięki jego związkom z rzeczami pod ręką. W jej kontekście zakłócenie bezpośredniości związku człowieka z rzeczą niesie ze sobą ryzyko zablokowania rozwoju jego tożsamości. Tymczasem współczesna kultura konsumpcyjna wykreowała praktyki zarządzania urządzaniem przez ludzi prywatnej przestrzeni ich domu, które uważamy za element kapitalistycznej polityki urządzania ludzi.

4

Perspektywa Foucaultowska we współczesnej refleksji badawczej

84%

Franczak K., Nowicka M.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2016

|

vol. 12

|

issue 1

6-15

PL

Wprowadzenie do tomu Perspektywa Foucaultowska we współczesnej refleksji badawczej składa się z dwóch części. Celem pierwszej z nich jest zwięzłe zaprezentowanie głównych kierunków współczesnych inspiracji bogatym dorobkiem Michela Foucaulta, do których należą między innymi studia nad biopolityką, rządomyślnością/urządzaniem (governmentality), krytyczne analizy neoliberalizmu, analiza dyspozytywu oraz refleksja nad kategoriami krytyki i parezji. W drugiej części charakteryzowany jest tematyczny zakres tomu, który odzwierciedla wieloaspektowość i wielowątkowość postfoucaultowskiej refleksji badawczej.

EN

The introduction to the volume Foucauldian Perspective in Contemporary Research consists of two parts. The aim of the first part is a brief presentation of the main directions in contemporary studies inspired by Michel Foucault’s legacy to which belong, for example, studies in biopolitics, governmentality studies, critical analysis of neoliberalism, dispositive analysis, and reflection on the categories of critique and parrhesia. The second part characterizes the thematic field of the volume, which reflects the multidimensionality and complexity of post-Foucauldian research.

5

O użyteczności kategorii dyspozytywu w badaniach społecznych

84%

Nowicka M.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2016

|

vol. 12

|

issue 1

170-191

PL

Celem artykułu jest krytyczna refleksja nad pojęciem dyspozytywu u Michela Foucaulta i jego aplikacją do badań społecznych. Dyspozytyw oznacza heterogeniczną kompozycję dyskursywnych i niedyskursywnych elementów rzeczywistości społecznej połączonych dynamicznymi relacjami władzy. Od dwóch dekad w ramach postfoucaultowskiej analizy dyskursu podejmowane są próby operacjonalizacji kategorii dyspozytywu. Jako kategoria analityczna dyspozytyw odnosi się do mechanizmów społecznie rozproszonej władzy, które można badać empirycznie na podstawie danych dyskursywnych i niedyskursywnych. Rezultatem zainteresowania dyspozytywem jest perspektywa badawcza analizy dyspozytywu. W artykule prezentowane są główne założenia tej perspektywy i typologia zastosowań Foucaultowskiej kategorii dyspozytywu w badaniach empirycznych, zilustrowana przykładami prac niemieckich i polskich badaczy. Prezentacji towarzyszy namysł nad niekonsekwencjami i ograniczeniami tego podejścia metodologicznego.

EN

The aim of this paper is a critical reflection on Michel Foucault’s concept of dispositive and its application in social research. Dispositive means a heterogenic composition of discursive and non-discursive elements of social reality linked together with the dynamic relations of power. Since two decades in the frames of post-Foucauldian discourse analysis the attempts at operationalizing the category of dispositive have been made. As an analytical category dispositive refers to the mechanisms of socially dispersed power, which can be studied empirically on the basis of discursive and non-discursive data. A research perspective of dispositive analysis has emerged as a result of an interest in dispositive. This paper presents the main guidelines of this perspective, as well as a typology of applications of the Foucauldian category of dispositive in empirical research, illustrated with chosen examples of German and Polish scholars’ works. This presentation is accompanied by a consideration of inconsistencies and deficiencies of such methodological approach.

6

Od creatio ex nihilo do Cool Britannia. Ku źródłom dyskursu kreatywności

71%

Franczak K.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2018

|

vol. 14

|

issue 4

104-125

EN

The aim of the article is to analyse the “myth of origin” of the contemporary discourse of creativity and to reveal its constructed character. A sceptical look at the seemingly linear transformation of a popular idea reveals not only discontinuity and numerous ruptures in the process of changing the ways of understanding the concept, but also the unintended functions of contemporary explanations of the genesis of creativity. Analysis of ways of thematizing creativity in religious, artistic, philosophical and scientific discourse serves to answer the question, how creativity has become a core of the modernization narrative tied with the categories of innovation, creative industries, cultural economics and creative cities.

PL

Celem artykułu jest analiza „mitu pochodzenia” współczesnego dyskursu kreatywności i ujawnienie jego skonstruowanego charakteru. Sceptyczne spojrzenie na pozornie linearną transformację popularnej idei ujawnia nie tylko nieciągłość i liczne pęknięcia w procesie zmiany sposobów rozumienia pojęcia, ale także niezamierzone funkcje współczesnych objaśnień genezy kreatywności. Analiza sposobów tematyzowania kreatywności w dyskursie religijnym, artystycznym, filozoficznym i naukowym służy odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób kreatywność stała się współcześnie filarem narracji modernizacyjnej wiązanej z kategoriami innowacji, przemysłów kreatywnych, ekonomii kultury czy tworzeniem „kreatywnych miast”.

Refine search results

3 Przegląd Socjologii Jakościowej

2 Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja

1 Władza sądzenia

2 2018

1 2017

2 2016

1 2015

2 Franczak K.

2 Nowicka M.

1 Chutorański M.

1 Czyżewski M.

1 Lewartowska-Zychowicz M.

1 Marek Czyżewski – ur. 1955 d. h.

1 Strumska-Cylwik L.

1 Zakład Badań Komunikacji Społecznej I. S.

Czy opozycja musi być bezsilna? Model MAP, polityka sporu, ramowanie i sprawa polska

Urządzenie (edukacyjne): sieci, dyskursy, ludzie, nie-ludzie

Zamieszkiwanie i tożsamość. Dyspozytyw domu w urządzaniu jego mieszkańców

Perspektywa Foucaultowska we współczesnej refleksji badawczej

O użyteczności kategorii dyspozytywu w badaniach społecznych

Od creatio ex nihilo do Cool Britannia. Ku źródłom dyskursu kreatywności