Search results

1

Czym jest solidarność ekologiczna? Badania perspektywy obrońców rzek w Polsce

100%

Malak A., Strzelecka M., Tusznio J.

Studia Socjologiczne

|

2024

|

issue 1

107-129

EN

What is Ecological Solidarity? A Study of the Rivers Defenders’ Perspective in Poland

PL

Artykuł podejmuje problematykę solidarności ekologicznej jako przejawu wartości relacyjnej z rzekami. Obecne w literaturze rozważania teoretyczne nie zostały dotąd poparte wynikami badań empirycznych. Wkładem pracy w rozwój socjologii środowiska jest zatem empiryczne zbadanie przejawów solidarności ekologicznej jako wartości relacyjnej oraz weryfikacja założeń teoretycznych na jej temat, a także wytyczenie kierunków dalszej operacjonalizacji tego pojęcia w badaniach społecznych. Podstawą osiągnięcia wskazanego celu było przeprowadzenie eksploracyjnych wywiadów jakościowych z osobami zaangażowanymi w działania na rzecz rzek w Polsce. Wyniki badań pokazują, że wskazane w literaturze trzy wymiary solidarności ekologicznej są współzależne, a wspólnie mogą motywować do działania na rzecz rzek. Zrozumienie współczesnego charakteru relacji człowieka z rzekami oraz czynników kształtujących te relacje wydaje się kluczowe dla projektowania adekwatnych rozwiązań problemów dotykających ekosystemy rzeczne w Polsce.

2

Dlaczego grupom udaje się podejmować działania? Przedstawienie teorii działań zbiorowych Elinor Ostrom

72%

Grodzicki M.

Ekonomia Społeczna

|

2015

|

issue 1

66-78

PL

M. Olson w „Logice działania zbiorowego” zauważył, że działania jednostek na rzecz grupy często stoją w konflikcie z ich egoistycznymi interesami. Utrudnia to podejmowanie działań zbiorowych i powoduje, że optymalne z punktu widzenia całej grupy rezultaty niekoniecznie są osiągane. Z tego względu, teoria wyjaśniająca mechanizmy podejmowania działań zbiorowych ma doniosłe znaczenie. Celem niniejszego artykułu jest teoretyczne wyjaśnienie zachodzenia działań zbiorowych na gruncie współczesnego instytucjonalizmu, a przede wszystkim myśli E. Ostrom. Niniejszy artykuł ma charakter stricte teoretyczny. Objaśniono w nim założenia teorii racjonalnego wyboru I i II generacji i przedstawiono, w jaki sposób przekładają się one na mechanizmy działań zbiorowych. Współczesna teoria działań zbiorowych E. Ostrom rozwija koncepcję działającej jednostki o elementy wyjaśniające interakcje i długookresowe relacje pomiędzy podmiotami – normy, instytucje i kapitał społeczny. Dzięki temu jest w stanie spójnie opisać instytucjonalizację sytuacji działania zbiorowego i może być aplikowana do wyjaśniania różnorodnych problemów społecznych.

EN

M. Olson in „The Logic of Collective Action” noted that the actions of individuals in favour of groups often standed in conflict with their selfish interests. It makes it difficult to undertake collective action and means that results optimal from the point of view of the whole group are not necessarily achieved. For this reason, the theory explaining the mechanisms of collective action is of great importance. The purpose of this article is to explain in theoretical terms the conduct of collective action on the basis of contemporary institutional thought, and above all, works of E. Ostrom. The article is purely theoretical. It explains the assumptions of I and II generation of the rational choice theory and shows how these lead to mechanisms of collective action. The modern theory of collective action of E. Ostrom enhances the concept of an acting individual with the elements explaining the interactions and long-term relationships between actors – norms, institutions and social capital. As a result, it is able to consistently describe the institutionalization of a situation of collective action and can be applied to a variety of social problems.

3

Działania protestacyjne strajku kobiet w ujęciu teorii nowych ruchów społecznych

72%

Suchomska J., Urzędowska D.

Dyskurs & Dialog

|

2021

|

vol. III

|

issue 1 (7)

9-22

EN

In this article, we analyze the protests that took place in Poland after the Constitutional Court handed down its sentence (October 22, 2020) that strengthened the current abortion law. Using sociological categories concerning new social movements and collective actions, we try to explain what was happening on the streets of Polish cities at the turn of autumn and winter 2020. Based on our own activist experiences in Toruń and analysis of existing data, we describe the nature of protest actions, explain their wide scale, and confront the controversies and questions that surrounded the actions of the Women’s Strike and co-protesters.

PL

W artykule poddajemy analizie protesty mające miejsce w Polsce po ogłoszeniu wyroku przez Trybunał Konstytucyjny (22 października 2020 r.), który zaostrzył obowiązujące prawo aborcyjne. Używając kategorii socjologicznych, dotyczących nowych ruchów społecznych i działań zbiorowych, staramy się wyjaśnić, co działo się na ulicach polskich miast na przełomie jesieni i zimy 2020 roku. Opierając się na własnych aktywistycznych doświadczeniach oraz analizie danych zastanych, opisujemy charakter działań protestacyjnych, wyjaśniamy ich szeroką skalę oraz mierzymy się z kontrowersjami i pytaniami, które dotyczyły działań Strajku Kobiet i współprotestujących. Z uwagi na własne zaangażowanie w działania protestacyjne w Toruniu, opisujemy przykłady konkretnych działań, które miały miejsce w mieście.

4

Przeciwzłożoność. Polityki prostoty

58%

Krajewski M.

Studia Socjologiczne

|

2013

|

issue 4(211)

37-50

PL

W artykule staram się pokazać konsekwencje, jakie niesie za sobą fakt, że człowiek świadomie doświadcza tego, iż funkcjonuje w obrębie dynamicznych układów złożonych. Jednym z najważniejszych rezultatów tej specyficznej własności ludzi jako gatunku jest próba zredukowania stopnia złożoności tego typu układów. Działania tego rodzaju określam mianem polityki prostoty oraz pokazuję, w jaki sposób realizuje się ona w obrębie zwrotu partycypacyjnego; modelowania matematycznego; w formach w jakich urzeczywistnia się dziś demokracja oraz działalność ekonomiczna, projektowanie itd. Staram się również pokazać, dlaczego polityka prostoty prowadzi do wzrostu stopnia złożoności współczesnego świata.

EN

The main goal of the article is to show the consequences of the fact that people experience knowingly operating within the dynamic complex systems. One of the most important results of this specific human properties is an attempt to reduce the complexity of such systems. I recognize such activities as politics of simplicity and show how they are implemented within the “social turn”, mathematical modeling, in contemporary forms of democracy and economic activity, design, etc. I also try to show why the politics of simplicity increase the complexity of the modern world.

5

Analityczna socjologia historyczna. Perspektywy dyscypliny

58%

Płatek D.

Stan Rzeczy

|

2021

|

issue 2(21) Socjologia historyczna

143-166

PL

Socjologowie analityczni wydają się podzielać przekonanie, że najlepszym sposobem wyjaśniania zjawisk społecznych są teorie średniego zasięgu, a zachowania społeczne są wypadkową zachowań jednostek. Działania podmiotów w skali mikro realizują się na poziomie grup i instytucji społecznych, a poziom makro oddziałuje na jednostki poprzez fakty społeczne oraz kontekst, w którym dokonuje się socjalizacja. Program socjologii analitycznej miał w założeniu służyć pogłębieniu rozumienia zjawisk społecznych o wyjaśnienie mechanizmów ich powstawania. Nie wystarczy zaobserwowanie korelacji między zmiennymi, konieczne jest zanalizowanie tego, jak przebiega głęboka zależność między poszczególnymi elementami budującymi wyjaśniany mechanizm społeczny – dowodził Peter Hedström. Przy tak skonstruowanych postulatach teoretycznych i metodologicznych szczególną słabość dostrzega się w analizach z dziedziny socjologii historycznej. Socjologia historyczna może jednak przyjąć dodatkowe założenia metodologiczne, które pozwolą jej na włączenie niektórych założeń socjologii analitycznej i przez to wzbogacenie potencjału poznawczego socjologii historycznej, a także systematyzację i formalizację jej dorobku. Artykuł ma na celu pokazanie, że istnieje możliwość integracji socjologii analitycznej z socjologią historyczną. Socjologia historyczna może otrzymać nowy impuls badawczy poprzez wykorzystanie dostępnych archiwów historycznych i zastosowanie reguł metodologicznych proponowanych przez socjologię analityczną. Szczególnie ważne wydaje się zastosowanie analizy sieci społecznych.

EN

Analytical sociologists seem to share the belief that mid-range theories are the best way to explain social phenomena, and that social behaviour is a product of individual behaviour. The activities of individuals at the micro level are carried out at the level of social groups and institutions, and the macro level influences individuals through social facts and the context in which socialisation takes place. The programme of analytical sociology was intended to deepen the understanding of social phenomena and to explain the mechanisms of their formation. It is not enough to observe the correla-tion relationships between the variables, it is necessary to analyse the deep dependence between the elements that build the social mechanism to be explained – argued Peter Hedström. With theoretical and methodological postulates constructed in such a way, a particular weakness is perceived in analyses in the field of historical sociology. Historical sociology, however, may adopt additional theoretical assumptions, which will allow it to adopt some of the methods of analytical sociology, and thus it may enrich the informative potential of historical sociology, as well as systematise and for-malise the discipline.The article aims to show that it is possible to integrate analytical so-ciology with historical sociology. Historical sociology can receive a new research impulse by making use of the available historical archives and ap-plying the methodological rules proposed by analytical sociology. The use of social network analysis seems to be of particular importance.

6

Działania publiczne wobec uwarunkowań historyczno-kulturowych

51%

Hryniewicz J.

Studia z Polityki Publicznej

|

2015

|

vol. 2

|

issue 3(7)

81-99

EN

The author analyses the socio-cultural determinants which influence the internal structure of collective action. It is determined by: the ability to fulfill contracts, the predictability of behaviour and showing trust to others. The author goes on to describe the factors that limit them as a result of the specificity of social relations in the Polish society, which 82 Janusz Hryniewicz Studia z Polityki Publicznej are dominated by the network of micro-groups and it means that only within them - not within the wider society - one can see social relations, in which contracts tend to be fulfilled and trust guaranteed. At the same time, the author indicates that the Polish society's capacity for collective action seems to be limited as a result of the fact that the Cartesian culture has not been fully adopted. There are many ramifications of that including a lower potential to analyse the goals of collective actions and making them more rational. In the Cartesian type of societies, their members are more favourably inclined to act together. They are more favourably adapted towards democracy, collective action and one can see a higher level of self-organisation, a wider range of personal freedom, as well as the setting up of associations. There is no need to impose top-down directives and top-down coordination when collective action must be taken.

PL

Autor analizuje czynniki społeczno-kulturowe określające wewnętrzną strukturę działania zbiorowego. Uwarunkowana jest ona: zdolnością do zawierania umów, przewidywalnością zachowań oraz predyspozycją do okazywania zaufania. Opisuje także przyczyny ograniczające czy utrudniające realizację powyższych wymiarów. Wynika to ze specyfiki stosunków w polskim społeczeństwie, które jest zdominowane przez mikrogrupy, co oznacza, że tylko w ich obrębie - a nie w szerszej wspólnocie - rozwijają się relacje umożliwiające honorowanie umów czy okazywanie zaufania. Ponadto, w opracowaniu wskazano, że zdolność do zbiorowego działania w społeczeństwie polskim istotnie ogranicza niepełne przyswojenie kultury kartezjańskiej. Pociąga to za sobą wiele konsekwencji - niższą zdolność do analizy celów działania, ich racjonalizowania itp. W społeczeństwach "kartezjańskich" (realizujących kartezjański ideał kulturowy) ich członkom łatwiej jest podejmować działania zbiorowe. Są lepiej przystosowane do demokracji i tym samym do współdziałania zbiorowego. Widoczny jest w nich wysoki poziom samoorganizacji, bardzo duży zakres wolności zachowań, głoszenia dowolnych poglądów, zakładania dowolnych organizacji. Nie potrzebują odgórnych dyrektyw i odgórnej koordynacji, gdy trzeba coś wspólnie przeprowadzić.

Refine search results

2 Studia Socjologiczne

1 Dyskurs & Dialog

1 Ekonomia Społeczna

1 Stan Rzeczy

1 Studia z Polityki Publicznej

1 2024

2 2021

2 2015

1 2013

1 Grodzicki M.

1 Hryniewicz J.

1 Krajewski M.

1 Malak A.

1 Płatek D.

1 Strzelecka M.

1 Suchomska J.