Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  early 20th century
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Dyskusja nad reformą administracji publicznej w Austrii na początku XX wieku

100%
Tomczyk R.
Historia Slavorum Occidentis
|
2014
|
issue 1(6)
119-134
EN
A linchpin of government next to the army and the judiciary, the public (political) administration was of special signifi cance in the multinational Habsburg monarchy throughout the constitutional period. It stimulated changes and paved the way towards progress and modernisation of the Danubian monarchy, and yet since the beginning its activity was severely criticised and accused of numerous fl aws. In order to reform the administration and remedy its shortcomings, a number of projects were conceived by both the authorities and the parliamentary-governmental environment or academia. The administration’s greater involvement in solving problems of social and economic life was called for and the need to remove the conflictsof jurisdiction between its various branches and to sort out the relations between the organs of the state and local self-government was postulated. One of the most interesting projects of the administrative reform was prepared at the beginning of the twentieth century by the government of Ernst Kroeber. It consisted, inter alia, in strengthening the government power in the area. Although the proposed changes were not implemented, the reform of the administration was re-set on the agenda before the outbreak of World War I in 1911 with the establishment of a special Administrative Reform Commission, its work only partially successful. The outbreak of World War I necessitated the suspension of further work on the reform.
2
Publication available in full text mode
Content available

A forgotten celebration. The inauguration ceremony for the construction of the Galician canal in Brzeźnica in December 1911

86%
Kozińska-Witt H.
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
|
2023
|
vol. 16
54-72
EN
The grand communications projects launched in the Habsburg Monarchy in the early twentieth century also encompassed Galicia. In 1911 in the small village of Brzeźnica, a ceremony took place to mark the inauguration of the construction of the Galician canal that was to form part of these projects. The author describes and analyses the components of this celebration, which the Polish Club or the Krakow economic local authority were responsible for planning. The individual parts of the celebrations variously emphasised the contribution of politicians and the project’s civilisational importance. The focus of the article is the question to what extent these contents, as well as the ultimate abandonment of the project, led to the ceremony and the canal itself being forgotten.
3
Publication available in full text mode
Content available

The mural paintings of Modest Sosenko. Characteristics of the style based on representative examples

72%
Semchyshyn-Huzner O.
Sacrum et Decorum. Materiały i studia z historii sztuki sakralnej
|
2022
|
vol. XV
93-109
EN
In the considerable creative legacy of the Ukrainian artist Modest Sosenko (1875–1920), the murals and sacred easel paintings he created for more than ten Galician churches deserve special attention. His contemporaries noted that the artist’s sacred works were characterised by his own ‘Sosenko style’, which boldly and organically combined Byzantine traditions reinterpreted by 16th– and 17th– century masters with modern European stylistic requirements of the turn of the 19th and 20th centuries. He was a pioneer who paved the way for the development of modern church art, which was helped by the circumstances of his life. After acquiring a thorough European professional education during his studies in Kraków as well as in Munich and Paris thanks to a scholarship funded by Metropolitan Andrey Sheptytsky, Sosenko returned to Galicia and, continuing his mentor’s activities in the field of museums, became a full-time employee of the Church (later National) Museum. His direct contact with old monuments of iconography, manuscripts and incunabula, and folk art allowed him to gain a deep understanding of the peculiarities of Ukrainian national art. Thus, the combination of his personal talent, professional knowledge and museum experience, as well as his close relationship with the head of the Greek Catholic Church – Andrey Sheptytsky, who directed all his efforts towards the revival of the high culture of decorating the sacred space of Eastern Rite take up the challenge of the present day. However, it is not possible to appreciate Sosenko’s achievements in their entirety. The warfare in the region during the two world wars of the 20th century, the years of Soviet rule, which was intolerant of cultural, national and spiritual heritage, and even the first years of Ukrainian independence, were not conducive to the preservation of the churches and their decoration. As a result, researchers are forced to conclude that most of Sosenko’s works have been irretrievably lost. The artist’s sources of inspiration, the specific composition of his monumental artworks, the range of colours, the ideological and aesthetic programme can only be reconstructed on the basis of the decorations of two churches in the Lviv region: St. Michael the Archangel in the village of Pidberizci and the Holy Resurrection in the village of Poliany, by making comparisons with fragments of lost murals recorded in archival photographs, and by adding the decoration, already after restoration toning, of the artist’s last sacred object – St. Nicholas Church in Zolochiv. Even such scattered data make it possible to observe many of the author’s characteristics, to determine the process of the formation of Sosenko’s distinct individual artistic style, to which this study is dedicated.
PL
W znacznym dziedzictwie twórczym ukraińskiego artysty Modesta Sosenki (1875–1920) na szczególną uwagę zasługują polichromie i sakralne dzieła sztalugowe dla ponad dziesięciu galicyjskich cerkwi. Osoby mu współczesne zauważały, że prace sakralne artysty charakteryzowały się własnym „Sosenkowskim stylem”, w którym śmiało i organicznie łączyły się zreinterpretowane przez mistrzów XVI–XVII wieku tradycje bizantyjskie z nowoczesnymi europejskimi wymogami stylowymi przełomu XIX–XX wieku. Był on pionierem, który wyznaczył drogę rozwoju współczesnej sztuki świątynnej, czemu sprzyjały okoliczności jego życia. Po zdobyciu gruntownego europejskiego wykształcenia zawodowego w trakcie studiów w Krakowie, a także już jako stypendysta metropolity Andrzeja Szeptyckiego w Monachium i Paryżu, Sosenko powrócił do Galicji i kontynuując działalność swojego opiekuna w sferze muzealnictwa, został pełnoprawnym pracownikiem Muzeum Cerkiewnego (później Narodowego). Właśnie bezpośredni kontakt ze starymi zabytkami ikonografii, książkami pisanymi ręcznie i drukowanymi, z twórczością ludową pozwolił mu na dogłębne zrozumienie specyfiki ukraińskiej sztuki narodowej. W ten sposób połączenie osobistego talentu, wiedzy zawodowej i doświadczenia muzealnego, a także bliskie relacje z głową Cerkwi greckokatolickiej – Andrzejem Szeptyckim, który wszystkie swoje wysiłki ukierunkował na odrodzenie wysokiej kultury wystroju przestrzeni sakralnej świątyń obrządku wschodniego, zrodziło artystę intelektualistę, gotowego do podjęcia wyzwania współczesności. Nie można jednak w całości docenić dorobku Sosenki. Działania wojenne na tych terenach w obu wojnach światowych w XX wieku, nietolerancyjne wobec dziedzictwa kulturowego, narodowego i duchowego lata władzy radzieckiej, a nawet pierwsze lata niepodległości Ukrainy nie sprzyjały zachowaniu świątyń i ich wystroju. Dlatego badacze zmuszeni są stwierdzić, iż większość prac Sosenki została bezpowrotnie utracona. Źródła inspiracji artysty, specyfikę kompozycji jego fresków, gamy kolorów, programu ideowo-estetycznego można odtworzyć jedynie na podstawie fresków naściennych dwóch świątyń w obwodzie lwowskim: Archanioła Michała we wsi Podbereźce oraz Świętego Zmartwychwstania w miejscowości Polany, przeprowadzając porównania z fragmentami utraconych polichromii utrwalonych na zdjęciach archiwalnych, oraz dodając zdobienie, już po tonowaniu restauracyjnym, ostatniego obiektu sakralnego artysty – cerkwi św. Mikołaja w Złoczowie. Nawet takie rozproszone dane pozwalają na zaobserwowanie wielu cech autorskich, określenie procesu kształtowania się wyrazistej maniery indywidualnej Sosenki, czemu poświęcone zostało niniejsze badanie.
4
Publication available in full text mode
Content available

Emigrantka – intelektualistka: przypadek Aurelii Wyleżyńskiej. Wstęp do badań

72%
Walęciuk-Dejneka B.
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
|
2023
|
issue 2(15)
35-46
EN
The article is a literary (preliminary) attempt to look at the modest literary output of Aurelia Wyleżyńska, a writer and publicist, practically unknown and forgotten. It is also an attempt to discuss her female perspective on the world. The heroines of Wyleżyńska’s novel are strong, independent, courageous, lonely women who want happiness, love, and sometimes a partner. Seemingly weak and submissive, in fact resourceful, progressive, rising above the average, they do not give in to the pressure of the environment and from the most difficult experiences they can draw the knowledge necessary for further development, becoming advocates of change themselves. Wyleżyńska was then an emancipator in the best sense of the word, and at the same time managed to maintain a childlike sensitivity in observing the world.
PL
Artykuł jest literaturoznawczą (wstępną) próbą spojrzenia na skromny dorobek powieściowy Aurelii Wyleżyńskiej, pisarki i publicystki, praktycznie nieznanej i zapomnianej, oraz jej (żeńską) perspektywę patrzenia na świat. Bohaterki powieści to kobiety silne, samodzielne, odważne, niezależne, a przy tym samotne, pragnące szczęścia, miłości, niekiedy partnera. Pozornie słabe i uległe, w rzeczywistości zaradne, postępowe, wyrastające ponad przeciętność, które nie poddają się presji otoczenia i z najtrudniejszych doświadczeń potrafią czerpać wiedzę konieczną do dalszego rozwoju, same stając się orędowniczkami zmian. Wyleżyńska była ówczesną emancypantką w najlepszym znaczeniu tego słowa, a przy tym zdołała zachować dziecięcą wrażliwość obserwacji świata.
5
Publication available in full text mode
Content available

"Odpowiedź arabska tu przyszła". Adam i Wanda Krasińscy w Egipcie

58%
Woźniak B.
Studia Mazowieckie
|
2021
|
vol. 16
|
issue 2
65-78
EN
The article contains hitherto unknown information related to the trip of Wanda and Adam Krasiński to Egypt, where they stayed for medical purposes. On the other hand, it testifies to the fact that the count knew the Arabic language. For the Opinogórski ordinate, communication even in Arabic did not pose any problems. Open to new contacts and eager for knowledge, he must have learned it from the local population. The author refers in the article to two letters that confirm the linguistic and travel interests of Adam Krasiński.
PL
Artykuł zawiera nieznane dotąd informacje związane z podróżą Wandy i Adama Krasińskich do Egiptu, gdzie przebywali w celach leczniczych. Z drugiej strony daje świadectwo temu, że hrabia znał język arabski. Opinogórskiemu ordynatowi porozumiewanie się nawet w języku arabskim nie stwarzało problemów. Otwarty na nowe kontakty, rządny wiedzy, zapewne uczył się go od miejscowej ludności. Autorka nawiązuje w artykule do dwóch listów, które potwierdzają językowe i podróżnicze zainteresowania Adama Krasińskiego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.