The article is an attempt to introduce into the school practice a new interdisciplinary trend – ecological humanities. As we observe the return on Earth, ongoing youth climate strikes and students’ increased interest taken in global warming, reading of the current literature canon should be profiled in order to emphasise the relationship between a human and the environment. Additionally, it is essential to introduce new content to education, as it will enable a critique of human arrogance and short-sighted approach, as well as a more profound reflection on the future.
PL
Artykuł jest próbą wprowadzenia do praktyki szkolnej nowego nurtu interdyscyplinarnego – humanistyki ekologicznej. W związku z dokonującym się zwrotem ku Ziemi, trwającymi klimatycznymi strajkami młodzieżowymi i zainteresowaniami uczniów tematem globalnego ocieplenia planety, warto profilować czytanie, zwracając uwagę na relację człowieka ze środowiskiem. Ponadto konieczne staje się wprowadzenie do edukacji nowych treści, dzięki którym możliwy będzie namysł nad wspólną przyszłością oraz krytyka arogancji i krótkowzroczności człowieka.
The article discusses one of the new methodologies in literary studies i.e. ecological humanities. Referring to theoretical texts, the author critically examines their main ideas. In this spirit, she comments on the interpretation of literary works based on the methodology offered by bio-humanities, focusing on the sketch on the novel “On the Rocks of Calvados” (1884) by Antoni Sygietynski. Author presents “green writing” as common practice among authors of literary works and puts forward a hypothesis that literature might be ascribed with a precursory attribute in the field of ecology.
PL
Artykuł omawia jedną z nowych metodologii w badaniach literaturoznawczych, ktorą jest humanistyka ekologiczna. Odwołując się do tekstow teoretycznych, autorka polemicznie analizuje ich głowne idee. W tym duchu komentuje interpretację dzieł literackich, prowadzonych zgodnie z metodologią proponowaną przez humanistykę ekologiczną, skupiając się na szkicu o powieści Antoniego Sygietyńskiego Na skałach Calvados (1884). Wskazuje na „zielone pisanie” jako na stałą praktykę tworcow dzieł literackich, stawiając tezę, że literaturze można przypisać rownież cechę prekursorstwa w dziedzinie ekologii.
In regard to the turn towards Earth in science and education, the ongoing Climate Youth Strikes and catastrophic forecasts for the future, the article is an attempt to introduce into school practice the trans-disciplinary trend called ecological humanities. The author of the article endeavored not only to apply new content to Polish language education - thanks to which it will be possible for students to reflect on their responsibility for the Earth - but also to recontextualize old texts by drawing attention to the relationship between man and environment. The basis for the mentality and educational changes is a designed bachelor’s seminar, which involves students in the responsible eco-education.
PL
W związku z dokonującym się zwrotem ku Ziemi w nauce i edukacji, trwającymi Klimatycznymi Strajkami Młodzieżowymi, a przede wszystkim fatalnymi prognozami dotyczącymi przyszłości, artykuł jest próbą wprowadzenia do praktyki szkolnej transdyscyplinowego nurtu – humanistyki ekologicznej. Autorka zaaplikowała do edukacji polonistycznej nowe treści, dzięki którym uczeń może podjąć głęboki namysł nad odpowiedzialnością za Ziemię. Próbując odpowiedzieć na ekologiczne wyzwanie, autorka zrekontekstualizowała również szkolne lektury dawne, zwracając uwagę na nowe relacje człowieka ze środowiskiem. Podstawę zmian mentalnościowo-edukacyjnych stanowi zaprojektowane i opisane seminarium licencjackie, włączające studentów polonistyki w odpowiedzialne ekokształcenie.
Kordian Bakuła’s article deals with chosen problems of ecological humanities. Adolf Dygasiński’s short story has been regarded as a precursor of contemporary trends in the humanities due to the way in which it addresses issues which are alive and topical nowadays: natural cultivation of truth, sensual and direct cognition, coexistence and compassion with nature. According to Bakuła, they constitute the project of the natural secular humanities.
PL
W artykule podjęto niektóre problemy humanistyki ekologicznej. Opowiadanie Adolfa Dygasińskiego uznano za prekursorskie wobec współczesnych kierunków, zawiera bowiem pojęcia dzisiaj żywe, potrzebne, jak naturalne uprawianie prawdy, zmysłowe, bezpośrednie poznanie, współżycie i współodczuwanie z przyrodą. Zdaniem autora artykułu wchodzą one w skład naturalnej humanistyki świeckiej.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.