Search results

1

Przeklęty i zapomniany? Sceny z życia Józefa Emanuela Przecławskiego. Część pierwsza

100%

Fieduta A.

Białostockie Studia Literaturoznawcze

|

2015

|

vol. 6

EN

The article is devoted to the controversial, pro-Russian Polish editor of “Tygodnik Petersburski”, Józef Emmanuel Przecławski. He was the alumnus of the Vilnius University and a contemporary of Adam Mickiewicz and the Philomaths, later to become loyal to the Russian Empire. The author of the article uses the Russian socio-political background to analyse the correspondence between Przecławski, the periodical’s censor and the Tsar’s advisors who, over the objections of chief editor, collaborated to transform the weekly into a bilingual Polish-Russian edition. The analysis is based on citations from the Russian archives sources.

2

Cenzura redaktorska w zaborze rosyjskim w XIX wieku

100%

Liszka A.

Didaskalia. Gazeta Teatralna

|

2022

|

issue 169-170

233-254

EN

The article provides an insight into the problem of editorial censorship in the Kingdom of Poland. It shows that the nature of the censorship measures did not only depend on the attitude towards the state system, but also on the in-house relations dictated by the policy of the publisher and market relations. The editor, representing both private and corporate interests, imposes changes of a censorious nature not only under political or moral pressure, but also under the publisher’s pressure. And thus, he becomes a censor. This provides an additional insight into the practice of censorship under the Partitions of Poland. This issue is commonly viewed from the national and patriotic perspective that neglects this aspect, emphasising mainly the external oppression of the partitioning powers. In order to illustrate the differences between the various publishing policies, the measures applied by the editors of Przegląd Tygodniowy and Tygodnik Ilustrowany weeklies are discussed.

3

PROFESSOR JANUSZ DURKO (1915–2017)

86%

Sołtan A.

Muzealnictwo

|

2018

|

vol. 59

63-67

EN

Janusz Durko, Prof. Dr with habilitation, was a historian, an archivist, and a distinguished museologist. Born in Warsaw, he graduated from Warsaw University, history faculty (1938); then spent a whole WWII here. After the liberation from German occupation, he worked in the Capital City Reconstruction Office (Biuro Odbudowy Stolicy), then in the Institute of National Remembrance (Instytut Pamięci Narodowej) founded to conduct research on contemporary history. His doctorate degree he obtained in 1948, habilitation in 1955, professorship in 1964. In 1951, he was appointed to the post of a director of the Main Historical Museum, which two years later was changed into the Historical Museum of Warsaw. The permanent exhibition he opened in 1955 was the first, exhaustive and complete, attempt to give the synthetic presentation of Warsaw past; the museum itself – as an institution of the greatest importance in the field of historical museums in Poland at the time – was inspiring a development of historical exhibitions also in museums of other countries. This helped Janusz Durko to establish his highly regarded professional position: he had been invited to be a member of many committees, councils (including museum ones) and associations, as well as editorial boards of magazines, inter alia, “Museology”. In the years 1951–2003, when Janusz Durko was the head of the Historical Museum of Warsaw, it was one of the main institutions for research on Warsaw history, the venue of numerous conferences, sessions and temporary exhibitions. It was maintaining good relations with many other countries, creating intensely its own collection, and offering an attractive educational programme. The number of its branches was steadily growing. Among Professor’s publications (ca. 140) of various kind there is one of an undoubtedly monumental character: eight volumes of the Bibliografia Warszawy (1958–2006) edited by him, where he registered everything, or nearly everything, that was being published on Warsaw in the years 1795–1970. In recognition of Professor’s achievements he had been awarded a number of times with, inter alia: the Minister of Culture and Arts Award of 1st degree for protection of cultural heritage, the Award of Capital City of Warsaw (twice), title of “Homo Varsoviensis”, the Order of Polonia Restituta First Class – the Grand Cross with Star, the Gold Medal for Merit to Culture “Gloria Artis”. After getting retired in 2003, Professor Durko still maintained close relation with museum by being a member of the Museum Council (2004–2008). In 2015, the institution he had been running for 52 years had an honour of hosting him for the last time during the celebration of his 100th birthday. He died a year after and was buried in the Powązki Military Cemetery.

4

Działalność literacka, wydawnicza i społeczno-oświatowa Andrzeja Samulowskiego (1840-1928)

72%

Chłosta J.

Prace Literaturoznawcze

|

2013

|

issue 1

215-228

EN

The sketch aims at presenting patriotic attitude of Andrzej Samulowski, who was educational activist, bookseller, publisher and poet, basing on the studies, which have been published so far. He was the most committed Warmiak in the actions striving for national awakening of the southern part of this region in the middle of the 19th century and at the beginning of the 20th century. He had no match as far as undertaking actions, which were bringing the Warmiaks closer to the Polish culture, are concerned. His persistent efforts to keep Polish language in the southern Warmia and measures to involve in these actions Polish people from the Pomerania and the Greater Poland should never be forgotten. He opened the bookstore in Gietrzwałd and contributed to creation of the “Olsztyn Daily” [“Gazeta Olsztyńska”].

5

Mariawityzm na łamach „Kroniki Diecezji Sandomierskiej” w latach 1908–1915

58%

Zieliński P.

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

|

2019

|

vol. 26

EN

In 1906, the Mariavites were expelled from the Church. It happened because of dogmatic errors and insubordination towards bishops. The conflict between Catholics and Mariavites began. The sect gained strength and became dangerous for the clergy and conservative opinion in the Polish Kingdom. In 1908, the Mariavites reached the Diocese of Sandomierz. In the same year, the monthly magazine the "Chronicle of the Sandomierz Diocese" was founded, edited by Jan Gajkowski. Articles criticizing this new religious movement were published there. The authors also argued about the condition of the Catholic clergy. Some of them saw the errors in their own environment. These mistakes were used by Mariavites. However, in the years that followed, the sect began to lose strength. In 1914 and 1915 there were no articles about it. At that time, more articles were written about the war and other social problems

PL

W 1906 roku mariawici zostali wykluczeni z Kościoła. Stało się to z powodu błędów dogmatycznych oraz niesubordynacji w stosunku do biskupów. Konflikt między katolikami a mariawitami rozpoczął się. Sekta uzyskała siłę i stała się niebezpieczna dla duchowieństwa i konserwatywnej opinii w Królestwie Polskim. W 1908 roku mariawici dotarli do Diecezji Sandomierskiej. W tym samym roku zostało założone miesięczne czasopismo „Kronika Diecezji Sandomierskiej”, redagowany przez Jana Gajkowskiego. Były tam publikowane artykuły krytykujące ten nowy ruch religijny. Autorzy polemizowali też o kondycji katolickiego duchowieństwa. Niektórzy z nich widzieli błędy w ich własnym środowisku. Te błędy były wykorzystywane przez mariawitów. Aczkolwiek w następnych latach, sekta zaczęła tracić siłę. W 1914 i 1915 nie było artykułów na jej temat. W tym czasie więcej artykułów było przeznaczone wojnie i innym problemom społecznym.

6

Drodzy Redaktorzy, Hej!, Szanowni… Grzecznościowe formuły inicjalne używane na Facebooku w grupie dyskusyjnej dla korektorów i redaktorów językowych

58%

Ginter J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2022

|

vol. 56

255-267

EN

This article presents how the politeness norms are followed by proofreaders and language editors who are talking to each other in a professional discussion group (the most representative among the groups for editors and proofreaders in Poland) on the Facebook social networking site. The material comes mainly from April and May 2021 and includes addressative forms and greetings formulas - with particular emphasis on the phrase witam. Moreover, there are discussed the preferences of this professional group’s representatives regarding the choice of the type of relationship (per ty ‘you’ or per pan/pani ‘sir/madam’). The analysis of the material allows us to conclude that members of the self-help community are more likely than in other groups to choose the per pan/pani relationship (although still with the advantage of the per ty relationship) and most often give up traditional greetings and addressative formulas.

PL

W artykule przedstawiono, jaki stosunek do norm grzecznościowych prezentują korektorzy i redaktorzy językowi konwersujący ze sobą w zawodowej grupie dyskusyjnej (najbardziej reprezentatywnej spośród grup skupiających redaktorów i korektorów) na portalu społecznościowym Facebook. Badany materiał pochodzi przede wszystkim z kwietnia i maja 2021 r. i obejmuje zwroty adresatywne oraz formuły powitalne - ze szczególnym uwzględnieniem formuły witam. Ponadto omówiono preferencje przedstawicieli tej grupy zawodowej dotyczące wyboru typu relacji (na ty czy na pan/pani). Analiza materiału pozwala wysnuć wniosek, że członkowie samopomocowej społeczności redaktorów i korektorów chętniej niż w innych grupach wybierają relację na pan/pani (choć nadal można obserwować przewagę relacji na ty) i najczęściej rezygnują z tradycyjnych powitań i formuł adresatywnych.

7

Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego w pracy zawodowej i naukowej Profesor Hanny Tadeusiewicz

44%

Kowalska M.

|

2020

|

vol. 2

|

issue 31

43-58

EN

The article presents the influence of the Lodz University Library on the professional and scientific work of Professor Hanna Tadeusiewicz. Her activities as the editor of The Dictionary of Polish Book Labourers were presented. The levels of professional advancement and the main directions of the scientific research as well as the didactic activity of the Professor were highlighted. Selected conferences and vernissages as well as other meetings attended by the Professor when she was no longer employed at the Lodz University Library, were recalled.

PL

W artykule pokazano wpływ Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego na pracę zawodową i naukową Pani Profesor Hanny Tadeusiewicz. Zaprezentowano jej działania jako redaktora Słownika pracowników książki polskiej. Naświetlono szczeble awansu zawodowego, główne kierunki badań naukowych oraz działalność dydaktyczną Pani Profesor. Przywołano wybrane konferencje i wernisaże oraz inne spotkania, w których uczestniczyła Pani Profesor, kiedy nie była już zatrudniona w łódzkiej książnicy.

8

Karolina Lanckorońska (1898–2002). W stu dwudziestą rocznicę urodzin

44%

CHYNCZEWSKA-HENNEL T.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2018

|

issue 2(5)

9-23

XX

W sierpniu 2019 roku mija 120 rocznica urodzin niezwykłej kobiety. Urodziła się w Wiedniu, jej ojcem był Karol Lanckoroński, kolekcjoner, historyk sztuki, matka Małgorzata Lichnovsky. Karolina Lanckorońska była pod ogromnym wpływem swego ojca i zawsze czuła się Polką. Była historykiem sztuki i jako pierwsza kobieta w Polsce została docentem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Podczas II wojny światowej żołnierz AK, aresztowana przez hitlerowców, skazana na śmierć, więziona była w obozie w Ravensbrück. Po wojnie zamieszkała w Rzymie. Poświęciła się pracy dla kultury i nauki polskiej. Była współzałożycielką Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie oraz Fundacji Lanckorońskich z Brzezia. Otrzymała wiele odznaczeń polskich i zagranicznych oraz doktoraty honoris causa Uniwersytetów Jagiellońskiego i Wrocławskiego. Jest autorką wielu artykułów naukowych, wspomnień, redakcji i książki Wspomnienia wojenne. Podarowała na Zamek Królewski w Warszawie oraz na Wawel bezcenną kolekcję dzieł sztuki odziedziczoną po ojcu. Była niezwykłym człowiekiem, niedościgłym wzorem szlachetnej patriotki.

EN

In August 2019, there is the 120th anniversary of the birth of an extraordinary woman. She was born in Vienna, her father was Karol Lanckoroński, collector, art historian, mother Małgorzata Lichnovsky. Karolina Lanckorońska was under the influence of her father and she always felt Polish. She was an art historian and was the first woman in Poland to become a lecturer (docent) at the Jan Kazimierz University in Lviv. During World War II, being a Home Army soldier, she was arrested by the Nazis, sentenced to death and imprisoned in the Ravensbrück camp. After the war, she lived in Rome. She devoted herself to work for Polish culture and science. She was a co-founder of the Polish Historical Institute in Rome and the Lanckoronski Foundation from Brzezia. She received many Polish and foreign decorations and doctorate honoris causa of Jagiellonian and Wroclaw Universities. She is the author of many scientific articles, memoirs, editors and the book War Memories. She donated to the Royal Castle in Warsaw and to Wawel Castle an invaluable collection of works of art inherited from her father. She was an extraordinary person, an unattainable model of a noble patriot.

9

Przekłady Biblii na język włoski (XX wiek)

37%

Wróbel R.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2011

|

vol. 64

|

issue 3

EN

Discussing twentieth-century translations of the Bible into Italian we have to make a crucial distinction: there are different translations and different editions; the latter are more numerous, as the same translation may appear in different forms. For many of them it is difficult to determine to whom they are addressed: some of the features show a broad willingness to promote the content of the Bible, while others make them a tool only for a group of specialists. The article discusses the issue of the Bibles, which were printed in Italy in the twentieth century; there were 27. It deliberately does not include translations and elaborations less prevalent or partial studies for professionals. The information is presented in a tangible and transparent scheme, which facilitates their mutual compatibility. Each description contains the name or title of work, author’s name, place and date of publication, publisher’s name, names of translators, editors, source of translation, editing characteristics, and other observations.

PL

Omawiając XX-wieczne tłumaczenia Biblii na język włoski musimy dokonać pewnego istotnego rozróżnienia: istnieją różne tłumaczenia i różne edycje; te ostatnie są liczniejsze, gdyż ten sam przekład może ukazać się w różnych formach. W przypadku wielu z nich trudno jest ustalić, do kogo są skierowane: pewne ich cechy świadczą o chęci szerokiego propagowania treści biblijnych, inne natomiast czynią z nich narzędzia wyłącznie dla grona specjalistów. Autor artykułu omawia wydania Biblii, które ukazały się drukiem we Włoszech w XX wieku; jest ich 27. Celowo nie uwzględnia tłumaczeń i przekładów mało rozpowszechnionych ani opracowań częściowych lub specjalistycznych. Informacje ujęte są w rzeczowy i przejrzysty schemat, co ułatwia ich wzajemne porównanie. Każdy opis zawiera: nazwę lub tytuł dzieła, imię i nazwisko autora, miejsce i datę wydania, nazwę wydawcy, nazwiska tłumaczy i redaktorów, źródła tłumaczenia, charakterystykę edycji, ewentualne inne uwagi.

10

Przekłady Biblii na język włoski (XV–XIX wiek)

37%

Wróbel R.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2011

|

vol. 64

|

issue 2

EN

The author discusses, in chronological order, all the major translations of the Bible which were published in Italian from the beginning of the fifteenth to the late nineteenth century. By definition he did not consider translations done for partial or specialized studies (e.g. only the Gospels, only the Psalms, the Bibles for children, etc.). The list includes eight items. In a presentation of each of them the author uses a very homogeneous pattern to help the reader to see similarities and differences between releases. The information includes data such as: name or title of work, author’s name, place and date, publisher’s name, names of translators, editors, source of translation, editing characteristics, and other observations. The whole presentation is provided with a short introduction which allows to place the Bible editions in the proper context and with the conclusion in which we become acquainted with the specificity and exceptionality of the Italian Bible way in the discussed period.

PL

Autor omawia w porządku chronologicznym wszystkie najważniejsze przekłady Biblii, które ukazały się w języku włoskim, wydane drukiem w okresie od początku XV do końca XIX wieku. Z założenia nie uwzględnia tłumaczeń i przekładów mało rozpowszechnionych lub opracowań o charakterze częściowym lub specjalistycznym (np. tylko ewangelie, tylko psalmy, Biblie dla dzieci itp.). Wykaz zawiera osiem pozycji. W przedstawieniu każdej z nich autor posługuje się jednorodnym schematem, aby ułatwić czytelnikowi dostrzeżenie podobieństw i różnic między poszczególnymi wydaniami. Informacje zawierają takie dane jak: nazwa lub tytuł dzieła, imię i nazwisko autora, miejsce i datę wydania, nazwę wydawcy, nazwiska tłumaczy i redaktorów, źródła tłumaczenia, charakterystykę edycji, ewentualne inne uwagi. Całość komentarza opatrzona jest krótkim wstępem pozwalającym umieścić edycje Biblii w ich właściwym kontekście i zakończeniem, w którym poznajemy specyfikę i wyjątkowość włoskiej drogi biblijnej w omawianym okresie.

11

Es war einmal die stadt im schönen schlesierland – Paul Petras’ liebeserklärung an Grünberg

37%

Taraszczuk I.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2021

|

vol. 7

381-398

PL

Artykuł poświęcony jest twórczości poety i wydawcy Paula Petrasa. Autor przyszedł na świat w 1860 roku w ówczesnym Grünberg in Schlesien (Zielona Góra) i jest przykładem pisarza tworzącego w dialekcie śląskim. Petras wpisuje się w poczet osobistości z dawnego Grünbergu i wymieniany jest dzisiaj jednym tchem obok takich nazwisk, jak Georg Beuchelt, Otto Julius Bierbaum oraz Wilhelm Levysohn. Autorka przedstawiła w tekście biografię pisarza, dokonała analizy wybranych utworów (opowiadania i wiersze) oraz sformułowała próbę odpowiedzi na pytanie o współczesną percepcję literackiego dorobku Petrasa w Zielonej Górze i w Niemczech. Warto w tym miejscu przytoczyć słowa historyka regionalisty, prof. Hieronima Szczegóły: „dla zielonogórzan i mieszkańców północnego Śląska jest ta twórczość elementem historii, tradycji i rzadko spotykanym przykładem umiłowania najbliższej ojczyzny”.

EN

This article is devoted to the work of the poet and publisher Paul Petras. The author was born in 1860 in then Grünberg in Schlesien (Zielona Góra) and is an example of a writer publishing in the Silesian dialect. Petras is one of the personalities of the former Grünberg and is mentioned today in one breath alongside such names as Georg Beuchelt, Otto Julius Bierbaum and Wilhelm Levysohn. The article presents Petra’s biography, analyses his selected works (stories and poems), and aims to investigate the contemporary perception of Petras’ literary output in Zielona Góra and Germany. It is worth quoting here the words of a regionalist historian, prof. Hieronim Szczegóła: “for the inhabitants of Zielona Góra and northern Silesia, this work is an element of history, tradition and a rare example of love for the closest homeland”.

DE

Der vorliegende Beitrag ist dem Schaffen des Lyrikers und Verlegers Paul Petras gewidmet. Er wurde 1860 im damaligen Grünberg in Schlesien (heute: Zielona Góra) geboren und ist ein Beispiel für einen schlesischen Mundartdichter. Paul Petras gehört zu den bekannten Persönlichkeiten des alten Grünbergs und wird heute im gleichen Atemzug neben den Namen wie Georg Beuchelt, Otto Julius Bierbaum und Wilhelm Levysohn erwähnt. Die Verfasserin des Beitrags präsentiert in ihrem Text die Biographie des schlesischen Schriftstellers, analysiert dessen ausgewählte Werke (Kurzgeschichten und Gedichte) und versucht, der Frage nach der zeitgenössischen Rezeption von Petras’ literarischem Erbe in Zielona Góra und Deutschland nachzugehen. An dieser Stelle gilt es, die Worte des [polnischen] Regionalhistorikers Prof. Hieronim Szczegóła anzuführen: „für die Bewohner von Zielona Góra und Nordschlesien ist dieses Schaffen ein Element der Geschichte, Tradition und ein selten anzutreffendes Beispiel für die Liebe der [dem Dichter(Herzen) so nah stehenden] Heimat

Refine search results