Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 30

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  edukacja domowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
PL
W Polsce od wielu lat obserwujemy niepokojące zmiany w edukacji szkolnej. Kolejni ministrowie edukacji, wprowadzający reformy, zamiast skoncentrować się na zmianie systemu przygotowania nauczycieli do zawodu, wprowadzają głębokie zmiany bez konsultacji ze środowiskiem. W efekcie kryzys coraz bardziej się pogłębia, a notowania szkoły i nauczycieli gwałtownie spadają, również w debatach publicznych. To wszystko przyczynia się do coraz częstszego poszukiwania przez rodziców alternatywnych możliwości kształcenia swoich dzieci. Jedną z nich jest edukacja domowa. Pierwszym zapisem prawnym, szczegółowo regulującym funkcjonowanie edukacji domowej był art. 16 ust. 8 Ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty. W przygotowanym artykule prezentujemy analizy danych dotyczące powodów wyboru edukacji domowej jako formy kształcenia dla swoich dzieci oraz spostrzegania przez nich możliwości realizowania poszczególnych zadań edukacyjnych w szkole i w trakcie edukacji domowej.
EN
Over many recent years, some worrying changes have been observed in school education in Poland. Instead of focusing on the change in the system of preparing teachers for their profession, the consecutive ministers of education introduce reforms and in-depth changes without consultation with the teaching environment. As a result, the crisis is deepening and the rating of school and teachers is dramatically decreasing in public debates. All this enhances parents’ more and more frequent search for alternative possibilities of educating their children. Home education (home schooling) is one of them. The first legal regulation of the functioning of home education was Art.16 §8 of the Act on the Educational System of the 7th September, 1991. In the submitted text, some analyses are presented of the data concerning the respondents’ reasons of choosing home schooling as an educational form for their children. It was also analysed how parents view the possibility of fulfilling particular educational tasks at school and in home education.
PL
Artykuł prezentuje, obok niezbędnych definicji i szkicowej, przedpandemicznej historii edukacji domowej, jej ilościową i jakościową kondycję w warunkach pandemii w Polsce oraz kilku innych krajach, na tle wybranych wymiarów funkcjonowania państwowych systemów oświaty i szkół.
3
100%
PL
W dniach 31.10-04.11.2012 roku w Berlinie odbyła się pierwsza Global Home Education Conference, poświęcona głównie aspektom praw człowieka i poszanowaniu wolności w edukacji, zakończona uchwaleniem Deklaracji Berllińskiej. O randze tego wydarzenia świadczy fakt, że uczestniczyli w nim przedstawiciele 28 krajów, reprezentujący wszystkie części świata. Artykuł jest sprawozdaniem z konferencji.
PL
Artykuł dotyczy wyborów między karierą a wychowaniem dzieci, ja- kich dokonują rodzice edukujący domowo, którzy rezygnując z korzystania ze szkół, muszą zapewnić dzieciom całodobową opiekę. Przedstawia wyniki badań jakościo- wych przeprowadzonych w Polsce (2012–2019) metodą wywiadu narracyjnego oraz etnografii wirtualnej. Koncentruje się na matkach-edukatorkach, ponieważ kobiety są bardziej zaangażowane w edukację dzieci. Zrekonstruowana sytuacja zawodowa współczesnych homeschoolerek pozwala wpisać je w dwa dyskursy macierzyństwa: matkowanie („momism”) i supermatki („superwoman”). Kobiety te, niezależnie od tego, czy podejmują pracę, czy koncentrują się wyłącznie na edukacji domowej, łączy jednoczesne poczucie zmęczenia i szczęścia. Ojcowie nie rezygnują z pracy z powodu edukacji domowej, choć najczęściej pracują na etatach. Popularny wśród polskich rodzin homeschoolingowych charakter zatrudnienia to: działalność gospo- darcza, wolny zawód, praca zdalna. Wśród uczestników badań nie dominował trady- cyjny model rodziny, najczęściej oboje rodzice byli aktywni zawodowo.
PL
Cel naukowy: Celem artykułu jest przedstawienie zagadnienia wchodzenia w związki małżeńskie nauczycieli i nauczycielek domowych, podejmujących się obowiązków zawodowych na terenie Królestwa Polskiego w XIX wieku i w początkach XX wieku Problem i metody badawcze:  W artykule podjęto próbę charakterystyki zjawiska zakładania rodziny przez osoby trudniące się edukacją domową w oparciu o źródła pamiętnikarskie, wspomnieniowe.  Zwrócono uwagę na bariery i przeszkody uniemożliwiające poznanie kandydata na męża lub kandydatki na żonę. Ze względu na charakter źródeł i specyfikę badań posłużono się metodami charakterystycznymi dla nauk historycznych. Proces wywodu: Wywód składa się z czterech części. W pierwszej przedstawiono  czynniki wpływające na założenie rodziny, w tym bariery i przeszkody uniemożliwiające wstąpienie w związek małżeński. Druga część to charakterystyka zjawisk w edukacji domowej takich jak  flirty, romanse.  W części trzeciej omówione zostały wybory partnera i partnerki życiowej nauczycieli. Ostania część podejmuje problem czy stan cywilny i rodzina nie stanowiły przeszkody w pracy zawodowej osób trudniących się edukacją domową. Wyniki analizy naukowej: Z reguły to kobiety angażowane w edukacji domowej miały problemy w założeniu rodziny. Praca zajmowała im cały czas, często ten także wolny, dlatego nie miały zbyt wielu okazji na poznanie przyszłego partnera życiowego. Mężczyźni godzili obowiązki rodzinne z obowiązkami zawodowymi. Wnioski, innowacje, rekomendacje: Problem pozostawania w wolnym stanie czy zawarcie małżeństwa wydaje się ponadczasowy. Ogromy wpływ na decyzję o wstąpieniu w związek małżeński ma opinia publiczna. Niekiedy kobiety jak i mężczyźni działają zgodnie z utartym schematem, że powinnością każdej płci jest założenie rodziny.
PL
W związku z rosnącym zainteresowaniem edukacją domową jako alternatywną formą realizacji obowiązku szkolnego wzrasta potrzeba prowadzenia systematycznych badań naukowych mających na celu zapewnienie rzetelnych danych na jej temat. O ile na świecie tego typu studia prowadzone są od dłuższego czasu z wykorzystaniem różnych strategii badawczych i zorientowanych na badanie różnych aspektów tej formy, o tyle w Polsce jest ich zdecydowanie mniej. W artykule podjęto próbę dokonania systematycznego przeglądu polskich studiów empirycznych publikowanych w recenzowanych czasopismach naukowych. W celu znalezienia odpowiedniej literatury opracowano strategię wyszukiwania, którą następnie wdrożono w wielu bazach danych. W efekcie zidentyfikowano tylko kilka prac, które spełniały przyjęte warunki i które poddano analizie. Autorzy skomentowali także w artykule uwarunkowania stwierdzonego stanu rzeczy oraz implikacje odnośnie do dalszych prac.
EN
Due to the growing interest in home education as an alternative form of realization of compulsory schooling, the need for systematic research to ensure reliable data on it is also growing. While in the world this type of studies has been carried out for a long time with the use of various research strategies aimed at analyzing various aspects of this form, there are definitely fewer of them in Poland. The article attempts to systematically review polish empirical studies published in peer-reviewed scientific journals. In order to find the relevant literature, a search strategy was developed and then implemented in many databases. As a result, several works were identified that met the adopted conditions and were analyzed. In the article the authors also discussed the conditions of the polish homeschooling research situation and the implications for further work.
PL
W dobie współczesnego kryzysu funkcji wychowawczej i dydaktycznej szkoły w pełni uzasadnione, i to nie tylko ze względów poznawczych, jest podjęcie badań nad rodziną jako środowiskiem organizującym i realizującym nauczanie domowe. Dotychczasowy, niezbyt jeszcze bogaty dorobek w zakresie dziejów polskiej edukacji domowej od końca XVIII do początków XX wieku, w pełni uzasadnia podejmowanie nadal badań nad tym jeszcze w Polsce niedocenianym zjawiskiem oświatowym. Zjawisko nauczania domowego ma bogatą tradycją. W poszczególnych stuleciach było generowane przez różne czynniki i miało różny zasięg społeczny. W warunkach polskich funkcjonowało obok oświaty publicznej od czasów Rzeczypospolitej szlacheckiej. W przeciwieństwie do narodów o nieprzerwanym bycie państwowym, gdzie ścieżka nauczania domowego miała wymiar ekskluzywności, Polacy organizowali w XIX i XX wieku (II wojna światowa i okres PRL-u) takie nauczanie bardziej z konieczności w opozycji do zaborców i okupantów. Wiedza o polskich dziejach nauczania domowego, ale także jego teraźniejszości, jest daleko niepełna. Funkcjonuje w tym zakresie wiele stereotypów i uproszczonych sądów. Wskazane i omawiane tu opracowania istotnie wzbogacają dotychczasową wiedzę na temat dziejów nauczania domowego i choć nie dają jeszcze w pełni zadawalających odpowiedzi na stawiane pytania badawcze, stanowią ważne osiągnięcia na drodze do usuwania ,,białych plam” w polskiej historiografii oświatowej. Tym bardziej iż ten niesłusznie zaniedbany jeszcze do dzisiaj zakres poczynań pedagogicznych stanie się niebawem intensywniej uprawianą formą kształcenia, choćby z racji większej ilości przypadków, w których dzieci nie mogą uczestniczyć czasowo lub stale w pracach szkoły. Również coraz więcej rodziców chce korzystać z możliwości prowadzenia w domu rodzinnym tej formy edukacji wobec swoich dzieci.
EN
In the era of the contemporary crisis of educational and didactic school functions, undertaking research on family as an environment organizing and conducting home based learning is fully justified, not only due to cognitive reasons. Hitherto not yet rich output concerning the history of Polish homeschooling since the end of the 18th century until the beginning of the 20th century, fully justifies undertaking further research on this educational phenomenon still underestimated in Poland. Homeschooling phenomenon has a fine tradition. Over the centuries, it was initiated by diverse factors and it had a different social scope. In Poland, it has functioned beside public education since the period of the Republic of Poland. In contrast to nations with incessant sovereignty, where homeschooling has had a dimension of exclusivity, in the 19th and 20th centuries (the Second World War and the period of the Polish People’s Republic) the Polish organised this form of education more out of necessity in opposition to partitioners and invaders. Our knowledge concerning the history of Polish home schooling as well as its contemporary state is significantly insufficient. There are numerous stereotypes and simplified judgments on the subject. The indicated and discussed studies here significantly enrich our hitherto knowledge about the history of homeschooling and although they do not provide fully satisfactory answers to research questions, they constitute remarkable achievements in the process of erasing blank pages in the Polish educational historiography. All the more, this unjustly still nowadays neglected form of education will soon become common since a growing number of students are temporarily or permanently unable to attend school. Additionally, more and more parents want to take the opportunity of homeschooling their children in their homes.
PL
W artykule porównano dwie formy edukacji: formalną, czyli szkolnoinstytucjonalną i naturalną, nazywaną rodzinno-środowiskową. W tradycyjnym szkolno-instytucjonalnym modelu pedagogicznym pełną odpowiedzialność za proces wychowania i efekty kształcenia ponosi nauczyciel, który kieruje całym procesem szkolnej edukacji. Stosowane metody i techniki nauczania w tym modelu koncentrują się na przekazywaniu wiedzy w trybie podawczym, w kierunku od nauczyciela do ucznia. Praktyka ta ukształtowała się w połowie XIX wieku pod wpływem ówczesnego pruskiego wzorca cywilizacyjnego. Natomiast kształcenie dzieci w środowisku rodzinnym stanowiło przez wiele stuleci główną formę edukacji w społeczeństwach różnych krajów. Ponowne odrodzenie się i rozwój edukacji domowej nastąpił na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych minionego wieku i był konsekwencją dyskusji na temat alternatywnego szkolnictwa, samorządności i obowiązku szkolnego, jaka przetoczyła się w połowie XX wieku. Obecnie edukacja domowa jest praktykowana w stosunku do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, rzadko natomiast dotyczy okresu adolescencji. Jest ona organizowana przez rodziców i opiera się na wspólnej aktywności rodziców i dziecka. W artykule przedstawiono umiejscowienie edukacji domowej w polskim i międzynarodowym ustawodawstwie. Określono także rzeczywiste i społeczne okoliczności oraz powody, dla których rodzicie decydują się na nauczanie dzieci w warunkach domowych. Omówiono wady i zalety nauczania indywidualnego, które jest prowadzone w środowisku domowym, a w którym odpowiedzialność za prawidłowe kształcenie dziecka przejmują rodzice. Przedstawiono również uwarunkowania edukacji domowej w kształceniu wczesnoszkolnym.
EN
This article discusses two forms of education: formal education, which is school-based and institutional, and natural education, in the sense of home schooling, which is environmental in character. As far as the traditional models of school-based and institutional education are concerned,full responsibility for the process of education and its effects must rest with the teacher, who manages the entire process of school teaching. Methods and techniques applied within this model focus on transferring knowledge by conveying it through teachers, so that they can feed pupils with information. Such a practice was established in the middle of the 19th century, under the influence of Prussian civilizational models, which were prevalent at that time. Even so, educating children in the family environment had previously constituted the leading form of teaching in various societies for many centuries. Also, a rebirth and some further development of home schooling took place in the late 1970s and early 1980s. This was a result of discussions about alternative schooling, self-governance and compulsory education, held in the mid-20th century. Currently, home schooling is practised in relation to children at preschool and early school ages, but rarely extends to the period of adolescence. It is organized by parents and is based on the active mutual involvement of parents and their child. The article shows where home schooling stands in relation to Polish and international legislation. It also defines the real social circumstances, together with the reasons, that determine parents’ decisions when they opt for home schooling. It discusses the advantages and disadvantages of individual learning conducted in the home environment, where responsibility for the appropriateness of a child’s development rests with the parents. Finally, it presents the conditions affecting home schooling during the period of early school education.
EN
Home education consists in undertaking the task of teaching and educating their children at home by the parents. With the approval of the appropriate institution of the educational system the parents realize the curriculum they draw up according to the needs and educational abilities of their children. The Commission of Education of the Polish Episcopal Conference that supervises the teaching of the Catholic religion in schools has issued the Communiqué concerning the teaching of religion in the extra-school system of home education. The document is a manifestation of pastoral care of children and youths who are schooled at home. The Catholic Church in Poland does not limit itself to confirming the parents’ rights to deciding about the form of education for their children, but it starts work consisting in opening new prospects and searching for proper planes of cooperation with families involved in home education, so that the process could bear fruit in the comprehensive formation of young Christians.
XX
Edukacja domowa jest podjęciem przez rodziców obowiązku nauczania, kształcenia i wychowania swoich dzieci w domu rodzinnym. Rodzice, w porozumieniu z właściwą instytucją szkolną, realizują założony plan nauczania według ustalonych przez siebie potrzeb i możliwości edukacyjnych swoich dzieci. Komisja Wychowania Konferencji Episkopatu Polski, która nadzoruje nauczanie religii katolickiej w szkole, wydała Komunikat w sprawie nauczania religii w pozaszkolnym systemie edukacji domowej. Dokument jest przejawem troski pasterskiej o dzieci i młodzież korzystającą z edukacji domowej. Kościół katolicki w Polsce nie poprzestaje na potwierdzaniu praw rodziców do decydowania o kształcie wychowania swojego potomstwa, lecz rozpoczyna pracę polegającą na otwieraniu nowych perspektyw i poszukiwaniu odpowiednich przestrzeni współpracy z rodzinami zaangażowanymi w edukację domową, aby ten proces przyniósł owoce w całościowym kształtowaniu młodych chrześcijan.
EN
Home education, according to art. 16 sec. 8 to 14 of the Act of 7 1991, on the education system is one possible way to fulfi l the compulsory education requirement in Poland. The Education in the Family Association estimates that at the end of 2021, over 20,000 Polish children will be home-schooling. The article provides a brief review of Polish research and presents this model of alternative education from the perspective of the family. Aim. Presentation of the perspective of mothers who practice home education. Materials and methods. The source of research data are interviews with 7 mothers, and an analysis of the content of selected Polish-language online resources on homeschooling. Conclusions. In parental infl uences in the area of out-of-school, and home, education, mothers evince broader competences, especially in matters related to didactics of teaching: planning forms of child working, providing materials, learning, actively seeking knowledge on how to teach effectively. Interviewed mothers rate their partners’ commitment to upbringing and home-schooling as suffi cient. From the narrative of the participants of the research, a positive picture emerges of their motherhood and parenthood strongly involved in the education of children. They organize the right environment for their development and learning, do not accept the directive style of teaching, and look for their own methods of work. Mothers are grounded in their choices, they are convinced that they professionally construct educational paths of their children, and, more than the results of the fi nal exams, they care about developing the interests and talents of children. The interlocutors did not deny that home education requires effort and courage, but they did not treat their commitment in terms of self-sacrifi ce, or renunciation, rather, it was their conscious choice or as a requirement of the times; however, at the same time, they most strongly emphasized the ineffi ciency of the Polish school in providing good quality education.
PL
Wprowadzenie. W 2021 roku, 7 września, minęło 30 lat od dnia, kiedy w 1991 roku Sejm RP X kadencji przyjął Ustawę o systemie oświaty, której zapisy umożliwiły spełnianie przez dzieci i młodzież obowiązku szkolnego i nauki poza szkołą, głównie w domu rodzinnym. Stowarzyszenie Edukacji w Rodzinie szacuje, że pod koniec 2021 roku edukacją domową zostanie objętych ponad 20 tys. dzieci w naszym kraju. W artykule dokonano krótkiego przeglądu polskich badań i przedstawiono z perspektywy rodziny ten model edukacji alternatywnej. Cel. Przedstawienie perspektywy matek, które praktykują edukację domową. Materiały i metody. Źródłem danych badawczych są wywiady przeprowadzone z siedmioma matkami oraz analiza zawartości wybranych polskojęzycznych zasobów internetowych na temat homeschoolingu. Wnioski. W oddziaływaniach rodzicielskich w obszarze edukacji pozaszkolnej i domowej to matki przejawiają szersze kompetencje, zwłaszcza w kwestiach związanych z dydaktyką nauczania: planują formy pracy dzieci, dostarczają materiałów, doszkalają się, aktywnie poszukują wiedzy, jak efektywnie uczyć. Kobiety, które udzieliły wywiadu, oceniają zaangażowanie swoich partnerów w wychowanie i kształcenie domowe jako wystarczające. Z narracji uczestniczek badań wyłania się pozytywny obraz ich macierzyństwa i rodzicielstwa mocno zaangażowanego w edukację dzieci. Organizują im właściwe środowisko rozwoju i nauki, nie akceptują dyrektywnego stylu nauczania, poszukują własnych metod pracy. Matki są ugruntowane w swoich wyborach, przekonane, że profesjonalnie konstruują drogi edukacyjne swoich dzieci, bardziej niż na wynikach egzaminów końcowych zależy im na rozwijaniu zainteresowań i talentów dzieci. Rozmówczynie nie ukrywały, że edukacja domowa wymaga wysiłku, odwagi, ale nie traktowały swojego zaangażowania w kategorii poświęcenia czy wyrzeczenia, a raczej jako świadomy wybór lub wymóg czasów, przy czym najsilniej podkreślały niewydolność polskiej szkoły w zapewnieniu edukacji dobrej jakości.
PL
Przedmiotem artykułu uczyniono idee i postulaty wychowania rodzinnego formułowane na stronach polskiego piśmiennictwa pedagogicznego. Zaprezentowane ustalenia historiograficzne i wnioski oparte zostały na analizie źródłowej zarówno pism, podręczników i poradników pedagogicznych, wychowawczych, jak i artykułów z prasy pedagogicznej, rodzinnej, kobiecej i społeczno-literackiej. Cezury czasowe obejmują okres od końca wieku XVIII do początku wieku XX. Na tle koncepcji wychowania rodzinnego formułowanych w pismach pedagogicznych ukazane zostaną także zalecenia dla organizacji edukacji domowej, która realizowana była właśnie na gruncie rodziny.
EN
The subject of the article was ideas and postulates of family education, formulated in polish pedagogical literature. Presented histographical findings and conclusions were based on source analysis of magazines, textbooks and educational guides as well as on articles from pedagogical, family, women’s and socio-literary press. The time frames cover the period from the end of the XVIIIth century till the end of the XXth century. At the background of the conception of family education formulated in pedagogical press, the author presented also recommendations for organization of home education, which was implemented on the grounds of the family.
PL
Celem artykułu jest ukazanie poglądów publicystów na temat edukacji elementarnej na ziemiach polskich w II poł. XIX i na początku XX w. W celu zgromadzenia danych posłużono się metodami: historyczno-krytycznej analizy źródeł i analizy zawartości prasy. Uzyskany materiał poddano analizie jakościowej. Ważną rolę w kształtowaniu poglądów na temat edukacji elementarnej dzieci z warstwy szlacheckiej i ziemiańskiej w II poł. XIX i na początku XX w. odegrały czasopisma pedagogiczne oraz kierowane do kobiet. Przekonywano w nich czytelników o potrzebie zadbania o właściwe „nauczanie początków”, które stanowiło podbudowę dla dalszej edukacji. Ponieważ duża część dzieci pobierała naukę w domu, zwracano rodzicom uwagę na właściwy dobór nauczycieli oraz czuwanie nad kierunkiem kształcenia. Kształcenie na poziomie elementarnym prowadziły też niżej zorganizowane prywatne pensje przeznaczone dla dziewcząt. Do szkół elementarnych uczęszczały przeważnie dzieci z niższych warstw społecznych.
EN
The aim of this article is to show publicists’ views on elementary education in Polish territories in the second half of 19th and at the beginning of 20th centuries. To collect data they were used two methods: historical-critical analysis of sources and analysis of the press content. The attained material was submitted to qualitative analysis. An important role in forming views on the subject of elementary education of children from the nobility and gentry in the second half of 19th and at the beginning of 20th centuries was being played by pedagogical journals and the ones targeted at women. The readers were convinced of necessity to look after the popper „educational beginning”, that was the basement of the further education. Because a large number of children were thought at home, the parents were paid attention to the proper choice of teachers and to watch over the direction of education. Education on the elementary level was performed by the lower organized privately-run girl’s boarding-schools, usually for girls only. Children from lower social classes mostly attended elementary schools.
PL
Każda odmiana edukacji ma „duchowy” charakter, czego konsekwencją jest renesans edukacji domowej. Kierowana przez rodziców, oparta na rodzinie i domu prywatna edukacja – tj. edukacja domowa – ma tysiące lat, a od czterdziestu lat doświadcza zauważalnego renesansu na całym świecie. Oto jego definicja: „Kierowanie przez rodziców oznacza, że dobrowolnie przyjmują oni na siebie odpowiedzialność za edukację swoich dzieci, kontrolując zarówno jej proces, jak i program (treści). Oparcie na rodzinie to wskazanie, że środkiem ciężkości edukacji jest rodzinny dom, a jej środki mają drugorzędne znaczenie” (homeschoolingbackgrounder.com, 2020). Jednym z głównych powodów upowszechniania się edukacji domowej jest to, że coraz większa liczba rodziców i coraz większy segment opinii publicznej uznaje za istotne wartości, przekonania, a ostatecznie ogólny światopogląd (Weltanschauung). Jako że światopogląd jest ogólną koncepcją lub wizją świata, szczególnie z konkretnego punktu widzenia, to de facto ma charakter duchowy. Artykuł ten wykazuje, że cała edukacja i kształcenie są nauczaniem, wdrażaniem i indoktrynacją dzieci, że światowe odradzanie się edukacji domowej dokonuje się z orientacją na duchowość oraz że empiryczne dowody przesądzają o tym, iż całość edukacji jest duchowa, przy czym duchowość motywuje wielu edukatorów domowych, a wreszcie że akademickie, teoretyczne zaledwie argumenty przeciwko edukacji domowej same zdradzają swoiste uduchowienie.
EN
All education is spiritual and ergo homeschooling is resurging. Parent-directed, family- and home-based private education schooling – that is, homeschooling – is millennia old and has experienced a notable renascence around the world during the past 40 years. With respect to homeschooling, “Parent-directed means the parents have deliberately chosen to take responsibility for the education of their children, controlling both the education process and the curriculum (course of study). Family-based means the center of educational gravity is the home, with other resources being secondary” (homeschoolingbackgrounder.com, 2020). One of the key reasons that home education is growing is that more parents and more of the general public are recognizing that all education of children deals with values, beliefs, and, ultimately, an overall worldview (Weltanschauung). Because worldview is a comprehensive conception or apprehension of the world, especially from a specific standpoint, it is, de facto, spiritual. This paper shows that all education and schooling is the teaching, training, and indoctrination of children, that the worldwide rebirth of home education came with a focus on spirituality, that empirical evidence shows that all education is spiritual and spirituality is motivating many homeschoolers, and, finally, that scholarly theoretical arguments against homeschooling involve the spiritual.
PL
Celem artykułu jest przybliżenie, alternatywnej do oświaty publicznej, formy uczenia się, tak zwanej edukacji domowej. W obliczu dokonujących się w Polsce reform systemu oświaty edukacja domowa, rozumiana jako społeczna forma organizacji edukowania dzieci i młodzieży, jest coraz częściej wybierana przez rodziny jako sposób realizacji podstawy programowej ich potomstwa. Daje ona bowiem szansę i stwarza warunki do naturalnego i samodzielnego uczenia się, z uwzględnieniem indywidualnych możliwości, potrzeb i tempa rozwoju dzieci i młodzieży, w przeciwieństwie do szkół, w których dzieci traktowane są jako jedna, podobna do siebie grupa, a nie unikalny zespół jednostek. Wobec coraz szerszego zainteresowania i znaczącego poszerzania się jej zasięgu, towarzyszą jej istnieniu szczególnie ożywione dyskusje. W tekście przedstawione zostały wątki historyczne i prawne edukacji domowej w Polsce, opis funkcjonowania szkół, które mają wspierać rodziny decydujące się na domowy sposób nauczania swoich dzieci, oraz działalność jednej z tych placówek na terenie województwa śląskiego. Została ona wybrana ze względu na wieloletnie doświadczenie, różnorodność i wielostronność wsparcia udzielanego rodzinom.
EN
The article is aimed at familiarizing the reader with so-called homeschooling, an alternative form to public education. In the face of the educational reforms which are taking place in Poland, home schooling – understood as a social form of organizing the education of children and youth – is being chosen by families with growing frequency as a way of implementing the core curriculum with their children. Homeschooling offers the opportunity for natural and independent learning, one which takes into consideration individual potentialities, needs and the pace at which children and youth develop. This takes place in contrast to schools, in which children are treated as one, similar (to one another) group – not as a unique team of individuals. The increasing popularity and scope of homeschooling raises particularly heated discussions. What has been presented in this study are the historical and legal threads of home education in Poland, the description of the functioning of schools which are to support homeschooling and the activity of one school in the Silesian Voivodeship. It has been chosen due to its many years of experience, as well as the variety and multi-dimensional nature of the support provided for families.
PL
Edukacja domowa, z wielu powodów, staje się w Polsce coraz popularniejsza. Pozwala ona rozwinąć potencjał dziecka, wzmocnić relacje rodzinne i poszukiwać własnego sposobu na poznawanie świata. Równolegle z rosnącym zainteresowaniem pojawia się wiele kontrowersji, zarówno prawnych, jak i dotyczących słuszności samej idei. Jednym z zastrzeżeń kierowanych do rodzin decydujących się na edukowanie swoich dzieci w domu jest kwestia socjalizacji. Czy możliwe jest przygotowanie dziecka do życia w społeczności bez uczęszczania do szkoły? Jak wprowadzić potrzebne umiejętności i budować kompetencje emocjonalno-społeczne w tak ograniczonych kontaktach rówieśniczych? Czy edukacja domowa to ochronny klosz, który ogranicza socjalizację, a może wręcz przeciwnie? W artykule przybliżone zostają opinie rodziców edukujących domowo dotyczące tego, jak rozumieją socjalizację i jakie działania podejmują, aby wspierać budowanie dojrzałości społecznej swoich dzieci.
EN
Homeschooling, for many reasons, is becoming increasingly popular in Poland. It allows you to develop the potential of the child, to strengthen family relationships and seek their own way of learning about the world. In parallel with this growing interest, it appears a series of controversies, both legal and those related to the validity of the idea, have surfaced. One of the objections directed to families that have decided to educate their children at home is a matter of socialization. Is it possible to prepare the child to live in the community without his/her attending a school? How to develop the necessary skills and build the socio-emotional competences in such limited contact with peers? Is home education a protective shade which restricts socialization or just the opposite? In the article the views of parents educating their children at home are shown, connecting how they understand socialization and the actions they take to support the development of the social maturity of their children.
EN
The essence of education is to show what is valuable, and the message of educational environment should be common, clear and consistent. For shaping student's personality properly, such message should flown from the first basic, natural educational environment which is in the family home, and is created mainly by parents, but siblings and other relatives also contribute to creating it. Upbringing should be related to a paragon. Such a paragon gives human values, and even more Christian values accepting laws of nature which illuminate the Revelation of God. Home education creates favourable conditions to let integral development of a person take place based on values related to home. It gives a great opportunity, but it is also a challenge not only for those interested in such a form of family education but also for the society and the state.
PL
Istotą wychowania jest ukazanie tego, co wartościowe, a przekaz środowiska wychowawczego na temat wartości powinien być wspólny, klarowny i konsekwentny. Dla prawidłowego ukształtowania osobowości wychowanka, taki przekaz powinien płynąć z pierwszego, podstawowego, naturalnego środowiska wychowawczego, które funkcjonuje w domu rodzinnym, a tworzą je przede wszystkim rodzice, ale też rodzeństwo i dalsza rodzina. Wychowanie powinno mieć odniesienie do solidnego wzorca. Taki wzorzec dają wartości ogólnoludzkie, a w jeszcze większym stopniu wartości chrześcijańskie, akceptujące prawa natury, które rozświetla Objawienie Boże. Dogodne warunki do tego, by mógł dokonywać się integralny rozwój osoby w oparciu o wartości związane z domem, stwarza edukacja domowa. Daje ona dużą szansę, ale jest również wyzwaniem dla zainteresowanych taką formą kształcenia rodzin, jak również społeczeństwa i państwa.
17
63%
EN
In this article the relationship between home education and upbringing in its central, moral sense were presented. First, along with the definition of key terms, comments on the political status of education were presented here. Home education was defined - both for the motives for its application and its pragmatic modalities. Finally, these modalities were referred to moral education recalling paintings of European masters as exemplifications. The whole emphasizes the irreplaceable role of family in raising a child.
PL
W artykule tym przedstawia się relacje między edukacją domową a wychowaniem w jego ośrodkowym, moralnym sensie. Zaprezentowano tu najpierw, obok definicji kluczowych pojęć, uwagi o politycznym statusie edukacji. Określona została – tak co do motywów dla jej podejmowania, jak i pragmatycznych modalności – edukacja domowa. Owe modalności odniesiono wreszcie do edukacji moralnej, jako egzemplifikacje przywołując obrazy pędzla mistrzów malarstwa europejskiego. Całość podkreśla niesubstytuowalną rolę rodziny w wychowywaniu dziecka.
PL
Przedmiotem refleksji w niniejszym artykule są wybrane zagadnienia społeczno-kulturowej koncepcji rozwoju Lwa S. Wygotskiego. Celem artykułu jest przedstawienie wskazówek praktycznych wyprowadzonych z przyjętych kategorii problemowych wyłonionych z lektury prac Lwa S. Wygotskiego. Mogą one być wykorzystane w pracy edukacyjnej rodzin edukacji domowej realizujących obowiązek szkolny poza szkołą.
EN
The subject of this article are selected issues of the socio-cultural concept of development by Lew S. Vygotski. The aim of the article is to present practical guidelines derived from the problem categories adopted from reading the works of Lew S. Wygotski. They can be used in the educational work of home schooling families who fulfill their compulsory education outside the school institution.
PL
Celem przeprowadzonego badania była analiza psychologicznych uwarunkowań podejmowania edukacji domowej (ED) przez rodziców wobec ich dzieci, znajdujących się w wieku szkolnym. Analizowano zależność podjęcia tej decyzji od cech osobowości wg Wielkiej Piątki, cechy lęku oraz nadziei na sukces i jej składowych, a także od takich czynników, jak światopogląd polityczny i religijny czy własne doświadczenia szkolne rodziców. Przeprowadzono analizę porównawczą z rodzicami, których dzieci uczęszczają do publicznych szkół podstawowych. Zastosowano Kwestionariusz Nadziei na Sukces (Łaguna, Trzebiński i Zięba, 2005), Inwentarz Stanu i Cechy Lęku STAI (Wrześniewski, Sosnowski, Jaworowska i Fecenec, 2011), Kwestionariusz IPIP-BFM-20 (Topolewska, Skimina, Strus, Cieciuch i Rowiński, 2014), pytania dotyczące ED oraz metryczkę. Zaobserwowano silniejszą nadzieję na sukces, umiejętność znajdowania rozwiązań, siłę woli, stabilność emocjonalną i intelekt oraz niższy poziom lęku i sumienności u rodziców podejmujących się ED w porównaniu do rodziców dzieci szkolnych. Przeprowadzono także analizę jakościową dotyczącą deklaracji przyczyn podjęcia się ED. Artykuł zamykają rekomendacje dotyczące dalszych badań empirycznych.
EN
The aim of the study was to analyze the psychological determinants of starting homeschooling by parents towards their school-age children. We analyzed the dependence of this decision on personality traits according to the Big Five, anxiety as a trait, hope trait and factors such as political and religious views or parents’ own school experiences. A comparative analysis has been made with parents whose children attend public primary schools. We used Hope for Success Questionnaire (Łaguna, Trzebiński & Zięba, 2005), State-Trait Anxiety Inventory (Wrześniewski, Sosnowski, Jaworowska & Fecenec, 2011), IPIP-BFM-20 Questionnaire (Topolewska, Skimina, Strus, Cieciuch & Rowiński, 2014), questions about homeschooling and demographics. Stronger hope for success, ability to find solutions, willpower, emotional stability and intellect, lower anxiety and conscientiousness were observed in parents undertaking homeschooling compared to parents of school children. A qualitative analysis was also conducted on the declaration of reasons for undertaking homeschooling. The article ends with recommendations for further empirical research.
PL
Od lat 90. XX wieku Polacy na nowo odkrywają edukację domową. Kształcenie i wychowanie w rodzinie nie jest nową koncepcją – poprzedzało rozwój instytucjonalnie zorganizowanej edukacji, silnie związane było z klasą społeczną i jej potrzebami. Obecnie, choć raczej w nieuświadomiony sposób, część rodziców powraca do podobnego sposobu nauczania w środowisku rodzinnym, odchodząc jednocześnie od nauczania szkolnego ze wszystkimi jego wadami. Wzorce edukacji domowej to jednak częściej bardziej współczesne modele anglosaskie, gdzie taka forma uczenia formalnego ma wielu zwolenników. Idea edukacji domowej, jak również jej praktyczne formy realizacji są intensywnie wspierane przez sieć szkół chrześcijańskich współpracujących ze Stowarzyszeniem Edukacyjnym Integracja. Początkowo może wydawać się to paradoksem – szkoła, w dodatku niepubliczna, wspierająca nauczanie poza szkołą. Poparcie nauczania domowego spójne jest z rozumieniem dominującej roli rodziny w wychowaniu i kształceniu w szkołach chrześcijańskich. Przede wszystkim podkreślany jest pokoleniowy przekaz wartości chrześcijańskich oraz ukształtowanie na wczesnym etapie życia moralności opartej na tych wartościach. Szkoły te realizują podobną wizję wychowania i stawiają na spójność oddziaływań wychowawczych ze środowiskiem rodzinnym i kościelnym, jednak uznają rodziców za najwyższy autorytet w dziedzinie wychowania i edukacji dzieci. Zgodnie z polskimi rozwiązaniami prawnymi, dyrektor szkoły musi wyrazić zgodę na prowadzenie tego rodzaju edukacji przez konkretnych rodziców, tym samym instytucje otwarte na taką współpracę, a wręcz do nich zachęcające, są dla rodziców ogromną pomocą. W swoim artykule chciałabym wspomnieć też o kontrowersjach wokół edukacji domowej, związanych z rozwojem społecznym dziecka, socjalizacją oraz hermetycznością środowiska wychowawczego, jednak przede wszystkim interesuje mnie kwestia wartości będących centrum chrześcijańskiej edukacji domowej.
EN
Since 1990 Poles have rediscovered home-schooling. Teaching and upbringing within the family is not a new concept – it preceded the development of institutionalised education and was strongly bonded with a social class and its needs. Nowadays, however rather unconsciously, some parents are coming back to a similar way of teaching at the same time wandering away from teaching at school with all its flaws. On the other hand home-schooling models are more often modern, Anglo-Saxon, where this form of teaching has many adherents. The idea of home-schooling, as well as its practical forms, is highly supported by a Christian schools network cooperating with Educational Association Integration. At the beginning this may sound like a paradox – a school, a non-public school, supporting teaching outside a school. The support for home-schooling is coherent with an understanding of the leading role of a family in upbringing and teaching by the Christian schools. A transfer of values between generations and in the shaping of a moral system based on them is mostly underlined. Those schools are introducing a similar vision of an upbringing and stressed the coherence of influences of a school, a family and a church, but recognise parents as the highest authority in their children's education. According to the Polish law, a Principal must give permission for allowing this type of education by the particular parents, so that institutions which are open to cooperation and which encourage home-schooling are of huge help for parents. In my article I would like to mention a controversy around home-schooling, connected with the social development of a child, socialisation and hermetic environment, however I will focus on the values being at the very centre of Christian home-schooling.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.