Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  edycja źródłowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Wieki Stare i Nowe
|
2014
|
vol. 7
|
issue 12
142-144
PL
Recenzja edyzji wspomnień i dziennika krakowskiego adwokata i działacza ludowego Stanisława opracowana oraz wydana przez Karolinę i Stanisława Grodziskich.
Wieki Stare i Nowe
|
2018
|
vol. 13
|
issue 18
259-262
PL
Recenzja publikacji pt. „Ojczyźnie naszej, Polsce, bądźmy wierni. Bitwa miechowska 17 lutego 1863 roku w relacjach uczestników powstania styczniowego i świadków zniszczenia miasta”, która ukazała się pod redakcją Marii Słuszniak w 155‑lecie powstania styczniowego. Książka powstała we współpracy z krakowskim środowiskiem naukowym i bibliotekarskim.
PL
W niniejszym artykule dokonano edycji dwóch niewielkich źródeł – wykazów przełożonych generalnych zakonu kanoników regularnych od pokuty z ok. 1699 i 1897 r. oraz prepozytów-infułatów klasztoru tej reguły w Widzieniszkach z ok. 1765 r. Edycja oparta jest na materiałach przechowywanych w archiwum kościo-ła św. Marka w Krakowie, a które nie były znane w dotychczasowych badaniach nad tą zanikłą wspólnotą zakonną.
EN
The article presents the edition of two minor sources – the lists of gen-eral superiors of the Order of Canons Regular of Penance and the provosts-prelates of the monastery in Widzieniszki from around 1699 and from 1897. The edition is based on materials kept in the archives of the church of St. Mark in Krakow, which were not known in previous studies on this – no longer existing – religious community.
PL
Recenzja edycji obszernej korespondencji S.K. Szwykowskiego i J.M. Karpia do księcia kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego K.S. Radziwiłła opracowanej przez Jerzego Dygdałę,  jednego z najwybitniejszych historyków dziejów dawnej Rzeczypospolitej w XVIII wieku.
EN
The Roman Catholic parish in Rembieszyce (Świętokrzyskie Province) was established in 1438 on the initiative of the Odrowąż family – owners of Rembieszyce and nearby villages. Historical sources confirm the presence of two parish churches in the Old Polish period: the oldest one, built before 1438, was destroyed as a result of old age; the second, erected in 1751 thanks to the efforts of the local parish priest Ludwik Sakiewicz, burned down in the 1890s in unknown circumstances. In the years 1798–1799, the contemporary collator Franciszek Saryusz Wolski founded the third temple, which has survived to this day in an almost unchanged form, being a valuable monument of wooden sacred architecture in Poland. The published document presents the appearance and condition of this sacred building in the second half of the 19th century, describes its decor and equipment, tombstones, and it names consecutive priests working in the parish. This source significantly enriches our knowledge about the local temple and the parish itself.
PL
Rzymskokatolicka parafia w Rembieszycach (woj. świętokrzyskie) powstała w 1438 r. z inicjatywy rodu Odrowążów – właścicieli Rembieszyc i pobliskich wiosek. Źródła historyczne poświadczają w okresie staropolskim obecność dwóch kościołów parafialnych: najstarszy, wzniesiony przed 1438 r., uległ zniszczeniu w wyniku starości; drugi, wystawiony w 1751 r. staraniem miejscowego proboszcza Ludwika Sakiewicza, spłonął w latach dziewięćdziesiątych XVIII stulecia w bliżej nieznanych okolicznościach. W latach 1798–1799 ówczesny kolator Franciszek Saryusz Wolski ufundował trzecią świątynię, która przetrwała do dziś w niemal niezmienionej formie, stanowiąc cenny zabytek drewnianej architektury sakralnej na ziemiach polskich. Publikowany dokument przedstawia wygląd i stan tego obiektu sakralnego w drugiej połowie XIX w., opisuje jego wystrój i wyposażenie, pomniki nagrobne, wyszczególnia kolejnych księży pracujących w parafii. Źródło to w istotny sposób wzbogaca naszą wiedzę na temat miejscowej świątyni i samej parafii.
EN
The critical source edition pertains to description of the parish church under name St. Andrew the Apostle in Węgleszyn (Świętokrzyskie Province), found in the Diocesan Archives in Kielce. The document was prepared on the order of the Kielce Consistory, most probably in the 1890s, by the local priest, priest Paweł Jędrychowski. It is valuable because it contains a lot of important information about the parish temple, hitherto omitted in studies, as well as monuments that do not exist today, irretrievably lost at the beginning of the last century (a Gothic bell, a pulpit having a rare apple-form, the wall decorations). The edited source text was preceded by an introductory part, which briefly presents the history of the parish and village Węgleszyn, discussed the external and internal appearance of the temple, its decor and equipment.
PL
Krytyczna edycja źródłowa dotyczy odnalezionego w Archiwum Diecezjalnym w Kielcach opisu kościoła parafialnego pw. św. Andrzeja Apostoła w Węgleszynie (woj. świętokrzyskie). Dokument ten został sporządzony na polecenie konsystorza kieleckiego, najpewniej w latach dziewięćdziesiątych XIX w., przez miejscowego proboszcza, księdza Pawła Jędrychowskiego. Jest on o tyle cenny, że zawiera wiele istotnych informacji na temat świątyni parafialnej, pomijanych dotychczas w opracowaniach, jak również nieistniejących dziś zabytków, utraconych bezpowrotnie na początku ubiegłego stulecia (gotycki dzwon, ambona o rzadkiej formie jabłka, dekoracje ścienne). Edycja tekstu źródłowego poprzedzona została częścią wstępną, w której przedstawiono pokrótce dzieje parafii i wsi Węgleszyn, omówiono wygląd zewnętrzny i wewnętrzny świątyni, jej wystrój i wyposażenie.
EN
The article is devoted to prince Janusz Paweł Ostrogski (1597–1619). He was a descendant of one of the most powerful magnate families in the Polish-Lithuanian Commonwealth. After the early death of his father, the Volyn voivode Aleksander, he was brought up, together with older brother, by his mother. She led them to conversion from Orthodoxy to Catholicism. In the years 1611–1615 the young Ostrogski brothers took an educational journey around the Western Europe. After returning to the fatherland they took over a huge latifundium from their mother. Both brothers were known of their rude lifestyle and promiscuity. They were infected with syphilis, which was a cause of their premature death. After the death of his older brother, Janusz Paweł became one of the greatest landowners in the Polish-Lithuanian Commonwealth. He was going to get married. Death however, surprised him on his way to the home of his future father-in-law. The prince made an interesting last will before his death, the critical edition of which was included as an annex to this study.
PL
Artykuł poświęcony jest postaci księcia Janusza Pawła Ostrogskiego (1597–1619). Był on potomkiem jednej z najpotężniejszych rodzin magnackich w Rzeczypospolitej. Po wczesnej śmierci ojca, wojewody wołyńskiego Aleksandra, wychowywany był wraz ze starszym bratem przez matkę. Doprowadziła ona do konwersji synów z prawosławia na katolicyzm. W latach 1611–1615 młodzi Ostrogscy odbyli podróż edukacyjną po Europie. Po powrocie do kraju przejęli z rąk matki ogromne latyfundium. Obaj bracia znani byli z hulaszczego trybu życia i rozwiązłości. Zarazili się kiłą, co było przyczyną ich przedwczesnej śmierci. Po zgonie starszego brata Janusz Paweł stał się jednym z największych właścicieli ziemskich w Rzeczypospolitej. Zamierzał się ożenić. Śmierć zaskoczyła go jednak w drodze do domu przyszłego teścia. Książę sporządził przed śmiercią ciekawy testament, którego krytyczna edycja została zamieszczona jako aneks do tego opracowania.
EN
The source presented for edition comes from the collections of the Diocesan Archives in Kielce. It lists and describes the activities of 17th parish priests in the Nawarzyce parish over the course of four centuries (from 16th to 19th centuries). This document had not been previously published and exploited to a greater extent by historians. It greatly enriches our knowledge about the Nawarzyce parish and the clergy working in it, bringing a lot of interesting information about the conflicts of local priests with owners/leaseholders of parish villages about their tithe, the tribute in kind (meszne) or the right of propination, disputes with the executors of the wills of priests who died in Nawarzyce, as well as about the parish temple.
PL
Przedstawione do edycji źródło pochodzi ze zbiorów Archiwum Diecezjalnego w Kielcach. Wyszczególniono w nim i opisano działalność 17 proboszczów sprawujących posługę duszpasterską w parafii Nawarzyce na przestrzeni czterech stuleci (XVI–XIX w.). Dokument ten nie był wcześniej publikowany i wyzyskiwany w szerszym zakresie przez historyków. W poważnym stopniu wzbogaca on naszą wiedzę o parafii nawarzyckiej i pracujących w niej duchownych, przynosząc szereg ciekawych informacji na temat zatargów miejscowych plebanów z właścicielami/dzierżawcami wsi parafialnych o należną im dziesięcinę, meszne czy prawo propinacji, sporów z egzekutorami testamentów zmarłych w Nawarzycach księży, jak również na temat świątyni parafialnej.
EN
The parish under the invocation of the Assumption of the Blessed Virgin Mary in Małogoszcz (the Świętokrzyskie province) is one of the oldest in the Kielce diocese. It was erected in the first half of the 12th c., and in 1342 was lavishly endowed by the King Casimir the Great. From the beginning of the 14th c. it was part of the Kurzelów archdeaconry of the Gniezno archdiocese, and three centuries later it became the seat of the deanery. The first, wooden parish church was burnt down by the Tatars in 1259. Little is known about the second one. The present, stone temple was built at the end of the 16th c. in the Renaissance style by the priest Jakub Bieda Chrostkowic. This priest founded two other churches in Małogoszcz: branch church dedicated St. Stanislaus on the Babinek hill (now a cemetery one, being in a ruin) and the hospital church of St. Cross (not preserved). The basis for the edition of the source (placed at the end of the article) is the inventory of the parsonage of 1786 from the collections of the Diocesan Archives in Kielce. This manuscript has not been previously published or exploited by historians. It describes a presbytery, a manor house, the farm buildings, a brewery, two inns, and also lists livestock and dead stock. This source significantly enriches our knowledge about the Małogoszcz parish in Old Poland period.
PL
Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Małogoszczu (woj. świętokrzyskie) należy do najstarszych na terenie diecezji kieleckiej. Została erygowana w pierwszej połowie XII stulecia, a w 1342 r. hojnie uposażona przez Kazimierza Wielkiego. Od początku XIV w. wchodziła w skład archidiakonatu kurzelowskiego archidiecezji gnieźnieńskiej, trzy stulecia później stała się zaś siedzibą dekanatu. Pierwszy, drewniany kościół parafialny został spalony przez Tatarów w 1259 r. O drugim niewiele wiadomo. Obecna, murowana świątynia została wzniesiona pod koniec XVI w. w stylu renesansowym przez ks. Jakuba Biedę Chrostkowica. Z fundacji tego duchownego powstały w Małogoszczu także dwa inne kościoły: filialny pw. św. Stanisława na wzgórzu Babinek (obecnie cmentarny, w ruinie) i szpitalny pw. św. Krzyża (niezachowany). Podstawę edycji źródła (zamieszczonego na końcu artykułu) stanowi inwentarz plebanii z 1786 r., przechowywany w zbiorach Archiwum Diecezjalnego w Kielcach. Rękopis ten nie był wcześniej publikowany ani wyzyskiwany przez historyków. Opisano w nim plebanię, folwark, zabudowania gospodarcze, browar, dwie karczmy, wyszczególniono żywy i martwy inwentarz. Źródło to w istotny sposób wzbogaca naszą wiedzę o parafii małogoskiej w czasach staropolskich.
PL
W 1808 roku wprowadzono na ziemiach polskich instytucję publicznego notariatu. Pierwsze transakcje zawarte w 1809 r. w Uniejowie zapisano w księdze notarialnej powiatu warckiego. Większość z akt zarejestrowanych w 1809 r. dotyczyła inwestycji jednego z najbogatszych mieszczan uniejowskich Stanisława Pieczyńskiego. S. Pieczyński zakupił wówczas 20 składów stajowych ziemi przy drodze niewieskiej oraz browar w Uniejowie. Kupił także zrujnowany dom mieszczan Ptaszkiewiczów oraz od burmistrza Uniejowa posesję dawniej należącą do miejscowego duchownego. Pieczyński przekazał również w postaci legatu znaczną sumę na utrzymanie szpitala w Uniejowie, w którym przebywali najubożsi mieszkańcy miasta. Suma ta została ulokowana na hipotece domu burmistrza. Transakcje S. Pieczyńskiego świadczą o jego zamożności pozwalającej na inwestowanie w nieruchomości i działalność dobroczynną.
EN
In 1808, the institution of public notary was introduced on Polish territories. The first transactions conducted in 1808 were entered in the notarial register of the Warta district. The majority of those records concerned the investments of one of the richest citizens of Uniejów, Stanisław Pieczyński. He made many purchases at that time, mostly in Uniejów, including land, a brewery, a ruined house owned by burghers named Ptaszkiewicz, and a property formerly belonging to a local clergyman. S. Pieczyński also donated a large sum of money to a hospital in Uniejów which catered for the poorest inhabitants of the city. These transactions are testimony to his affluence, which allowed him for investing in real estate and for charitable actions.
EN
In 2020 the Kórnik Library’s collections were supplemented with new documents connected with the beginnings of the Protestant parish in Bnin. The present article presents the time of formation and the first years of functioning of evangelical community in Bnin, which was one of the biggest communities in Greater Poland (excluding Poznań) for more over 150 years. After a brief introduction, the following part describes upon mentioned sources the establishing of community and construction of the first Lutheran church in Bnin with its buildings. Finally, the annex contains biographies of the first five pastors in Bnin and source edition of these documents.
PL
W 2020 roku skarby Biblioteki Kórnickiej zostały wzbogacone o zbiór dokumentów odnoszących się do początków parafii ewangelickiej w Bninie. Artykuł prezentuje czas powstania oraz pierwsze lata funkcjonowania bnińskiej wspólnoty ewangelickiej, która przez ponad 150 lat była jedną z największych w Wielkopolsce (nie licząc Poznania). Opisano ustanowienie gminy ewangelickiej oraz budowę pierwszego zboru protestanckiego w Bninie wraz z jego zabudowaniami. Załączono aneks zawierający biogramy pierwszych pięciu pastorów posługujących w Bninie oraz edycję źródłową tychże dokumentów.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.