Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Years help
Authors help

Results found: 61

first rewind previous Page / 4 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  egzystencjalizm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
PL
Artykuł koncentruje się na niektórych zagadnieniach obecnych w wyborze pism Simone Weil pt. Świadomość nadprzyrodzona. Poruszane są takie kwestie, jak motywy egzystencjalistyczne w kontekście eseju Mit Syzyfa Alberta Camusa, kwestia pokory i konieczności oraz kwestia samodoskonalenia się Boga
3
Content available remote

Wprowadzenie do Filozofii Karla Jaspersa

100%
PL
Celem artykułu jest omówienie książki Mirosława Żelaznego zatytułowanej „Filozofia” Jaspersa Mirosława Żelaznego. Praca przybliża najważniejsze wątki Jaspersowskiego myślenia – dialektyczną metodę filozofowania, rozumienie światopoglądu, fenomen komunikacji egzystencjalnej oraz koncepcję sytuacji granicznych.
4
88%
PL
The paper presents a critical approach to Buntownik. Ewolucja i kryzys w twórczości Alberta Camusa [The Rebel. Evolution and Crisis in the Works of Albert Camus] by Maciej Kałuża (Kraków 2017). Its goal is, firstly, to present the basic theses described in the dissertation; secondly – to depict them in a broader context of contemporary existential philosophy; thirdly – to encourage the readers to reflect on the issues of revolt in the works by Albert Camus.
5
88%
PL
In this article author analyses the value on being itself as a basis and reason for prolongation of the mankind. Against some nihilistic and existentialist philosophers and writers who denied the value of life-giving, author refers to thoughts of Emmanuel Levinas and Remi Brague and shows that, like in the ancient and scholastic philosophy, we can find here the belief that Being is essentially connected with the Good itself. Neitherscience (as well as ideologies it evolves), nor pessimistic overview can give us such a powerful perspective to mankind’s durability and its genuine value as a humanism,strengthened with religious faith, can do.
6
Content available remote

Wobec pytania o sens ludzkiej egzystencji

88%
PL
Praca omawia krytycznie poglądy Alfrieda Länglego na sens ludzkiej egzystencji, przedstawione w książce zatytułowanej Gdy rodzi się pytanie o sens. Praktyczne zastosowanie logoterapii (Wydawnictwo Barbelo, Warszawa 2016). Moim celem jest także zaproszenie do namysłu nad problematyką sensu ludzkiej egzystencji.
PL
Tożsamość jest formą samoświadomości, wewnętrznym doświadczeniem bycia jedyną (niepowtarzalną) oraz tą samą, stałą w przestrzeni i czasie, jednością. Warunkiem ukształtowania się prawidłowego statusu tożsamości jest rozpoznanie ważnych i charakterystycznych, a zarazem stabilnych rysów własnej osoby, które pozwalają jednostce na identyfi kowanie siebie jako „ja” w różnorodnych i zmieniających się sytuacjach życiowych. Problem tożsamości jednostki we współczesnej kulturze można sprowadzić do problemu, jak etos dzisiejszego indywidualizmu wpływa na sposób odpowiedzi przez jednostkę na trzy sformułowane wyżej aspekty tożsamościowe. Wpływ ten przybiera postać, którą można określić mianem paradoksu wolności lub paradoksu wolnego indywidualisty. Mimo zniesienia barier komunikacyjnych i obyczajowych więzi międzyludzkie wydają się dziś słabe. Podobny paradoks stwierdzić można w odniesieniu do drugiego wymiaru tożsamości jednostki, tj. poczucia spójności wewnętrznej, które decyduje o autentyczności osoby. Poczucie spójności może być doświadczane na dwu płaszczyznach. Pierwsza to płaszczyzna witalna lub psychofi zyczna. Spójność osiągana jest na niej dzięki doświadczaniu zgodności zachowania z cechami własnego organizmu oraz psychofi zyczną kondycją i ma ona afektywny charakter. Drugą płaszczyzną doświadczania spójności „ja” jest płaszczyzna fenomenologiczno-egzystencjalna. Poczucie spójności osiągane jest na niej dzięki zgodności postępowania osoby z akceptowanym przez nią systemem wartości, przekonaniami, ideałami, co pozwala na samookreślenie się. Kryterium tego rodzaju spójności ma charakter fenomenologiczny, jest nim poczucie sensu, którego źródło usytuowane jest poza „ja”. Należy to rozumieć w ten sposób, że doświadczenie sensu wymaga odniesienia — siebie, swoich wyborów, intencji i działań — do czegoś, co jest większe, ogólniejsze, ważniejsze, do jakiegoś tła sensowności czy horyzontu wartości.
PL
Prezentowany artykuł dotyczy koncepcji buntu w myśli politycznej czołowego powojennego filozofa-egzystencjalisty i pisarza (noblisty) francuskiego, Alberta Camusa. Tekst podzielony został na pięć części. W pierwszej omawiane są zagadnienia wstępne (w tym camusowski dorobek filozoficzno-literacki), w drugiej kwestia zagadnienia buntu metafizycznego, w trzeciej relacji między buntem a historią. Czwarta część dotyczy buntu historycznego, natomiast w piątej autor omawia szczegółowo koncepcję buntu w filozofii egzystencjalnej Alberta Camusa. Ten przekrojowy artykuł oparty jest na źródłach (tekstach Camusa) oraz opracowaniach przedmiotowych.
EN
The paper tackles the question of Albert Camus’, French Nobel prizewinner and existentialist, political philosophy of rebellion. The text has been divided into five parts. In the first part there are introductory statements, in the second part the problem of metaphysical rebellion is introduced, the third one concerns the topic of relationship between rebellion and nihilism, the fourth part of the text contains the analysis of historical aspects of rebellion. The last, fifth part, presents the detailed analysis of the concept of rebellion in existentialism. This article was based on Camus’ original texts, as well as on the commonly known literature of the topic.
PL
Celem autorki niniejszego artykułu było ukazanie podobieństw pomiędzy żydowską filozofią dialogu a doktryną egzystencjalną, na przykładzie myśli Martina Bubera, Emmanuela Lévinasa oraz Jeana-Paula Sartre’a. Wszyscy trzej filozofowie stoją na stanowisku radykalizmu etycznego. W ich doktrynach zachodzi silne sprzężenie zwrotne pomiędzy etyką a ontologią: zachowania godziwe w porządku etycznym pozwalają podmiotowi aktów moralnych na uzyskanie ontycznego statusu człowieka. Proces stawania-się-człowiekiem postrzegany jest przez myślicieli jako dynamiczny oraz trwały. Chociaż Lévinas i Buber opowiadają się za istnieniem niepoznawalnego bytu transcendentnego, to jednocześnie podkreślają oni w swoim dyskursie, że za stan świata odpowiedzialny jest każdy z nas, nie zaś bóstwo – transcendentne, odległe, właściwie nieobecne. Z kolei, oskarżany o anarchizm i nihilizm Sartre sformułował podobnie radykalną teorię etyczną. Deklarując zaś konsekwentny ateizm, sprawił, że jego myśl wydaje się pozbawiona jakichkolwiek aporii. Skoro bowiem Bóg nie istnieje, to po pierwsze nie mają znaczenia kwestie teodycealne, po drugie zaś każdy człowiek skazany jest na wolność, ponosząc całkowitą odpowiedzialność za swoje czyny. Tak więc, uprawomocniona wydaje się teza, że wszyscy trzej filozofowie dążyli do skonstruowania autonomicznych teorii moralnych, a także starali się odizolować porządek teologiczny od stricte filozoficznego dyskursu, niezależnie od własnych przekonań religijnych.
Facta Simonidis
|
2013
|
vol. 6
|
issue 1
27-36
EN
The paper tackles the question of Albert Camus’, French Nobel prizewinner and existentialist, political philosophy of rebellion. The text has been divided into five parts. In the first part there are introductory statements, in the second part the problem of metaphysical rebellion is introduced, the third one concerns the topic of relationship between rebellion and nihilism, the fourth part of the text contains the analysis of historical aspects of rebellion. The last, fifth part, presents the detailed analysis of the concept of rebellion in existentialism. This article was based on Camus’ original texts, as well as on the commonly known literature of the topic.
PL
Prezentowany artykuł dotyczy koncepcji buntu w myśli politycznej czołowego powojennego filozofa-egzystencjalisty i pisarza (noblisty) francuskiego, Alberta Camusa. Tekst podzielony został na pięć części. W pierwszej omawiane są zagadnienia wstępne (w tym camusowski dorobek filozoficzno-literacki), w drugiej kwestia zagadnienia buntu metafizycznego, w trzeciej relacji między buntem a historią. Czwarta część dotyczy buntu historycznego, natomiast w piątej autor omawia szczegółowo koncepcję buntu w filozofii egzystencjalnej Alberta Camusa. Ten przekrojowy artykuł oparty jest na źródłach (tekstach Camusa) oraz opracowaniach przedmiotowych.
|
2016
|
vol. 33
|
issue 3
187-196
EN
This article analyses The Notebooks of Malte Laurids Brigge (1910) by Rainer Maria Rilke and A Moment of True Feeling (1975) by Peter Handke, aiming to demonstrate that the protagonists of the two works are trying to overcome existential problems through the subjectivist perception of reality. The article demonstrates how Rilke and Handke referred to subjectivity in their works listed above. The comparison of The Notebooks of Malte Laurids Brigge and A Moment of True Feeling reveals Handke’s attitude to the concept proposed by Rilke.
13
63%
EN
Existentialism is an anti-system philosophy, since it concentrates on the subjectively experienced, individual existence of a subject. Existentialists focus on such aspects of a human existence as freedom, loneliness, finiteness and a desire for authenticity. In the 20th century existentialism it is possible to distinguish two trends: theistic and atheistic. For existentialists of both trends, a man is a dynamic and creative subject, subjectively experiencing the existence in the world. This existence is completely different from the existence of things and animals. For the representatives of the theistic trend, he is a dualist individual who stands out mainly due to his spirituality, ability to transcend towards the infinity, towards God. To the representatives of the atheist faction, on the other hand, he appears to be an immanent, finite in time and closed in the physical mortal life subject. The existentialists of both trends emphasise - though understanding it in various ways - the need for an authentic life and the axiological dimension of the human existence in the world, however, differently comprehending the origins and the way ethical values exist. Theistic and atheistic existentialism is an objection against the cultural mechanisms which degrade and depersonalize a man, it is a defence of human freedom and subjectivity against the unification and reification which threaten the man in the consumer civilization.
PL
Jednoosobowe gry komputerowe, w których graczka wciela się w awatara, stanowią intrygujący obszar studiów prowadzonych z punktu widzenia filozofii egzystencjalnej. Prezentowany artykuł koncentruje się na problemie perspektywy badawczej pojawiającym się w trakcie studiów nad ich estetyką. Wyróżniam tu perspektywę „obiektywizującą” oraz „uwikłaną”. W obrębie pierwszej jednostka odnosi się do grywalnego artefaktu rozumianego jako obiekt w świecie i na podstawie rozgrywki wyciąga wnioski na temat tego artefaktu. Argumentuję, że jedynie w obrębie drugiej perspektywy badaczka może opisywać uwarunkowania samego doświadczenia rozgrywki. Dzięki zduplikowaniu sytuacji egzystencjalnej, działając jako podmiot ludyczny w świecie gry, koncentruje się bowiem na sposobie, w jaki artefakt kształtuje jej doświadczenie.
EN
Single player digital games where the player acts as a figure constitute an intriguing research field from the point of view of existential philosophy. This paper focuses on the problem of the research perspective that occurs in research into game aesthetics. It will differentiate between an “objectifying” and an “involved” perspective. In the first one, an individual refers to a playable artefact as an object in the world, and makes claims on this artefact based on gameplay. Only the second, I argue, makes it possible to examine the conditions of the experience during gameplay while acting as a ludic subject in a gameworld.
PL
Wyczytanie myśli Augustyna z tekstów Camusa, aby można było nazwać je komplementarnym, musiałoby polegać na analizie całości dzieła francuskiego pisarza, jako że echa camusowskiej lektury Augustyna nie urywają się w żadnym momencie jego działalności literackiej, natomiast zaczynają – być może najgłośniej – pobrzmiewać już w jednym z pierwszych pism, jakie wyszły spod pióra młodego Camusa. Artykuł ten ma więc służyć jako przypomnienie dotychczasowych ustaleń, a zarazem jako szkic do pogłębionej monografi i, wykazujący różnorodność pól, na których toczy się dialog Camusa z Augustynem, zawierający odniesienia do tych, na jakich dotychczas nie szukano „spotkań” obu myślicieli.
EN
Finding St. Augustine’s influence on texts of Albert Camus, in order to call it complementary, would have to rely on the analysis of the whole work of the French writer, since the “presence” of Augustine in work of Camus does not break off at any time of his literary activity. In contrast, it starts to have its overtone in the one of the first texts which have come out from the pen of young Camus. Thus this article has to serve as a reminiscence of the previous findings and at the same time their explanation (as they are not always methodologically satisfactory), and also as a sketch for a thorough monograph, showing a variety of fields, in which dialogue of St. Augustine with Camus takes place, containing a reference to those fields, that have not been the subject of interest yet.
PL
Pedagogika należy do tych nauk, które obejmują całokształt bytu człowieka. Otwarcie na ustawiczny rozwój pozwala człowiekowi na pełniejsze wyrażanie swojej istoty. Zatem każde działanie wychowawcze jest rzeczywistością typowo ludzką, włączoną w złożoność i wielorakość egzystencji ludzkiej, zarówno tej fizycznej, jak i duchowej, osadzonej w przeszłości, aktualnej oraz projektującej się ku przyszłości. Nie ogranicza się ono do akcji doraźnej ani statycznej. Człowiek bowiem stale powinien przekraczać samego siebie, a miarą jego rozwoju jest nieskończoność. Wychowawca odwołując się do najgłębszej warstwy „wewnętrznego ja”, do rdzenia, istoty samego bytu człowieka, pomaga w kształtowaniu się postaw, ideałów życiowych i przekazuje wartości osobowe, kreując wzajemne stwarzanie się dwóch podmiotów.
EN
Pedagogy belongs to the sciences that cover the entirety of human existence. Opening to permanent development allows a man to express his/her being in a fuller way. Therefore any educational action constitutes a typically human reality that is part of the complexity and multiplicity of human existence, both in its physical and spiritual aspects, that is rooted in the past, is currently taking place in the present and which is projected towards the future. It is not limited to temporary or static actions. Because people should go beyond themselves all the time and endlessness is the measure of their development. The teacher, accessing the deepest layer of his „inner self”, his very core, to the very essence of human existence, helps in shaping attitudes and ideals in life and transmits personal values, with effort directed towards the mutual creative process of two individuals.
EN
Heidegger has many critics, but not all critics are alike. This paper analyses the work of one of the more forceful and provocative of Heidegger’s detractors, Walter Kaufmann (1921–1980). The paper argues that Kaufmann’s criticisms of Heidegger deserve analysis in their own right. To make this case it unpacks Kaufmann’s biographical and scholarly involvement with Heidegger, explaining how Kaufmann (a refugee from Germany) was instrumental in bringing Heidegger to the attention of the American academic public. At the same time, the paper argues that Kaufmann’s intense opposition to Heidegger’s thought comes from his equally strong engagement with issues that preoccupied Heidegger as well. Specifically, Kaufmann’s own search to find a more honest and meaningful way to speaking about existential questions caused him to recoil from what he saw as Heidegger’s efforts to deflect, rather than spark, thought and engagement. The logic of Kaufman’s argument, as well as the implications of his criticisms of Heidegger are explored in the essay.
EN
This article examines the principles and methodology of philosophical counseling, including a case study on the experience of mourning. The philosophical approach will be compared and contrasted with psychological therapy, focusing in particular on brief therapy and coaching as forms of therapy oriented towards personal development. The main purpose of this article is to highlight the specific human needs that philosophical counseling can satisfy. The author suggests that philosophical counselling provides values that are not available to the same extent in other forms of therapy discussed in the paper. The analysis presented is also indirectly focused on the skills required to practice philosophical counseling.
PL
Przedstawione rozważania prezentują próbę namysłu nad zasadami i metodyką pracy doradczo-filozoficznej z uwzględnieniem kazusu z własnej praktyki, dotyczącego przeżywania żałoby. Podejście filozoficzne zostanie ukazane w porównaniu do pomocy psychologicznej, na przykładzie terapii krótkoterminowej, zorientowanej na rozwiązania, oraz coachingu jako formy pracy nakierowanej na rozwój. Głównym celem artykułu jest ukazanie specyficznych potrzeb, na które może odpowiedzieć doradztwo filozoficzne. W przekonaniu, że wnosi ono wartości, które nie są oferowane, przynajmniej w tym samym stopniu, w innych omawianych tu formach pracy. Prowadzona refleksja koncentruje się pośrednio również na kwestii wymagań kompetencyjnych, koniecznych w doradztwie filozoficznym.
EN
Philosophy, being a field that looks for answers to various questions, does not overlook topics related to human work and technology. Usually, reflection is arranged along two axes: the economic and ethical one. These questions are a tool to attempt to define the value of human work as precisely as possible, also within the framework of axiology. The topic of work and its importance in human life was also taken up by Józef Tischner. He is counted as a representative of such trends as the philosophy of meeting or personalism. The aim of this article is to show what work is in Józef Tischner’s thought, what its goals are, and how Józef Tischner characterized the ‘man of work’ within the philosophy of dialogue, as well as a certain interpretation of Tischner's thought in the context of contemporary existential philosophy and social ethics.
PL
Filozofia jako dziedzina, która szuka odpowiedzi na różnego rodzaju pytania również nie pomija wątku związanego z ludzką pracą i techniką. Zazwyczaj refleksja na umieszczana jest na dwóch osiach: ekonomicznej i etycznej. Pytania te są narzędziem do tego, aby spróbować w sposób jak najbardziej precyzyjny określić wartość ludzkiej pracy , także w ramach ujęcia aksjologii. Wątek pracy i jej znaczenia w życiu człowieka podejmuje również Józef Tischner. Jest zaliczany jako przedstawiciel takich nurtów jak: filozofia spotkania , czy personalizm. Celem tego artykułu jest wskazanie, czym jest praca w myśli Józefa Tischnera, jakie są jej cele oraz w jaki sposób Józef Tischner charakteryzował „człowieka pracy” w ramach filozofii dialogu, a także pewna interpretacja myśli tischnerowskiej w kontekście współczesnej filozofii egzystencjalnej oraz etyki społecznej.
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.