Search results

1

Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 sierpnia 2018 r. (sygn. akt II OSK 2362118)

100%

Cebula A.

Przegląd Sejmowy

|

2019

|

issue 1(150)

287–298

XX

The commentary contains the analysis of the judgment of the Supreme Administrative Court of 16 August 2018, ref. no. OSK 2362/18, dismissing the cassation complaint submitted by a group of inhabitants of Sulejówek to the judgment by the Voivoideship Court of Appeal in Warsaw, related to maintaining the constitutional principle of equality of elections in dividing the Sulejówek commune into single-member constituencies for the elections to the commune council. In its material aspect, the Court’s judgment considering this division consistent with the principle of equality of elections is contradictory to the universally applied interpretation of the electoral equality norm. The commentary also exemplifies the defectiveness of the Court’s reasoning, as Article 419 § 2 item 2 of the Electoral Code – which is the Court’s opinion is one of the systemic safeguards of the principle of the equality of elections – may have been disregarded in the modification of the boundaries of electoral constituencies.

2

W sprawie głosowania korespondencyjnego jako jednej z alternatywnych procedur wyborczych w wybranych państwach

88%

Trubalski A.

Przegląd Sejmowy

|

2018

|

issue 1(144)

180–193

EN

The study deals with correspondence voting as one of the so-called alternative voting procedures. This analysis covers selected European and non-European countries. The aim of the study is to show the characteristics of the above said alternative voting procedure, as well as to assess the practical consequences of its functioning. The issues concerning doubts regarding the functioning of the principles of direct nature and secrecy of voting in the context of the application of correspondence voting procedure are also discussed. Another subject of discussion is the infl uence of corresponding voting on actual increase in the voting turnout and the reliability of the electoral process.

3

Debating the Electoral Law in Poland. The International Conference "Challenges of Contemporary Electoral Law". Toruń, (12 June, 2015), Nicolaus Copernicus University in Toruń.

88%

Wojciechowska J.

Polish Political Science Yearbook

|

2016

|

vol. 45

411–414

EN

The paper reports the Third International Conference “Challenges of Contemporary Electoral Law” that took place in Toruń on June 12, 2015. It presents the discussion and conclusions of the expert panel chaired by Professor Andrzej Sokala, the leading expert in the constitutional and electoral law in Poland. The conference report describes challenges and solutions which has been discussed during the meeting by scholars, representatives of the judiciary and professional experts. Moreover, it introduces main issues which Polish electoral authorities has to face in the close future, as well as it presents different opinions of the question of transparency, fairness and reliability of Polish electoral regulations and institutions.

4

Korpus urzędników wyborczych - wsparcie czy komplikacja procedury wyborczej?

75%

Domańska A., Wrzalik M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

67-77

EN

The subject of the analysis is a new body of the election administration – the corps of election officials. This institution was introduced by the Act of January 11, 2018, amending certain acts in order to increase the participation of citizens in the process of selecting, functioning and controlling certain public bodies, by amending the Act of January 5, 2011 – Electoral Code. The experience from the elections conducted in Poland since 2018 allows for a preliminary assessment of the introduced code regulation concerning the new apparatus of the election administration – the corps of election officials. The analysis will contribute to the formulation of proposals for recommendations aimed at eliminating or minimizing the problems and irregularities noticed so far in the operation of this apparatus.

PL

Przedmiotem analizy jest nowy organ administracji wyborczej – korpus urzędników wyborczych. Instytucja ta została wprowadzona ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, stanowiąc nowelizację ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy. Doświadczenia z przeprowadzonych od 2018 r. elekcji w Polsce pozwalają na wstępną ocenę wprowadzonej regulacji kodeksowej dotyczącej nowego aparatu administracji wyborczej – korpusu urzędników wyborczych. Dokonana analiza przyczyni się do sformułowania propozycji rekomendacji mających na celu wyeliminowanie bądź zminimalizowanie dostrzeżonych dotychczas problemów i nieprawidłowości w pracy tego aparatu.

5

Wpływ jednomandatowych okręgów wyborczych na frekwencję wyborczą i wyniki wyborów do rad gmin na przykładzie wybranych gmin województwa lubelskiego

63%

Woźnicki M.

Prawo i Polityka

|

2016

|

issue 7

30-46

EN

The Electoral Code of 2011 made a significant change in the existing rules for the conduct of elections of councilors to municipal councils introducing the principle that these elections in most municipalities in Poland will be held in singlemember districts (with firstpast-the-post system). This has caused the need for a new division of the municipalities into electoral districts. In principle, the new electoral system was supposed to increase the electoral turnout in local elections, increase the number of “independent” candidates and reduce the influence of big political parties on local politics. The analysis of the local elections results of 2014 in selected municipalities of Lublin voivodship shows, that the new electoral regulations in small municipalities increase the chance of winning a mandate by councilor candidates running for the election with support of the incumbent mayor, reduces the chance of independent candidates and reduces the total number of candidates for councilors. Moreover, the electoral turnout was lower than in elections of 2010.

6

Wygaśnięcie mandatu parlamentarzysty unormowane w kodeksie wyborczym

63%

Poślednik M.

Przegląd Sejmowy

|

2014

|

issue 3(122)

107-134

EN

The article deals with the expiry of the mandate of a Member of Parliament (a Deputy or Senator) in relations to the “termination” of the mandate for reasons other than the end of the term of the Chamber in the statutorily prescribed date. The author describes the preconditions for the expiry of the MP’s mandate, specifi ed in Article 247 § 1 and § 2, Article 279 § 1 and § 2 of the Electoral Code. These preconditions are: the death of an MP; loss of eligibility or lack of it on the election day; deprivation of the mandate of a fi nal and valid decision of the Tribunal of State; waiver of the mandate; holding on the election day a position or function, which pursuant to the provisions of the Constitution or statutes is incompatible with the seat of an MP; appointment during the term for the position or assignment of functions which — pursuant to the provisions of the Constitution or statutes — is incompatible with the seat of deputy or senator, as well as being elected during the term of parliament to the offi ce of Member of the European Parliament.

7

Wpływ nowelizacji Kodeksu wyborczego z 2018 roku na wyniki wyborów do rad gmin z 21 października 2018 roku na przykładzie „średnich gmin” województw lubelskiego i podkarpackiego – przyczynek do dyskusji

63%

Woźnicki M.

Prawo i Polityka

|

2019

|

issue 9

45-59

EN

The Electoral Code of 2011 made a significant change in the existing rules for the conduct of elections of councilors to municipal councils introducing the principle that these elections in most municipalities in Poland will be held in singlemember districts (with firstpast-the-post system). However, the amendment to Electoral Code of 2018 has changed this rule by reintroduce the proportional representation rule and multiple-member voting districts in selected municipalities (over 20.000 inhabitans). The analysis of the local elections results of 2018 compared with elections of 2014 and 2010 in selected municipalities of Lublin and Subcarpathia voivodship shows, that the new electoral regulations in these municipalities increase the chance of winning a mandate by councilor candidates running for the election with support of the incumbent mayor (or his/her rival), reduces the chance of independent candidates and reduces the total number of candidates for councilors.

8

Zmiany w systemie polskiej administracji wyborczej w latach 2018-2020

63%

Sokala A., Frydrych-Depka A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2021

|

issue 5 (63)

31-42

EN

Recently there have been made many amendments to Electoral Code. They concerned mostly electoral administration and further are being announced. The article is an attempt to summarize made and proposed changes from the perspective of basic principles concerning electoral management in democracy, in particular impartiality and efficiency of electoral management bodies. Analyse shows mainly the lack of complex vision for electoral administration, which is highly inadvisable.

PL

W ostatnich latach ustawodawca dokonał wielu zmian kodeksu wyborczego. Dotknęły one przede wszystkim administracji wyborczej. Zapowiadane są kolejne. W tekście podjęto próbę oceny wprowadzonych, jak i proponowanych zmian w kontekście powszechnie przyjmowanych zasad, na których powinno opierać się funkcjonowanie administracji wyborczej demokratycznego państwa, w szczególności zaś zasady bezstronności oraz efektywności organów administrujących wyborami. Analiza wskazuje przede wszystkim na brak kompleksowej wizji administracji wyborczej, co uznać należy za wysoce niepożądane.

9

Rola komitetów partyjnych i niepartyjnych w kreowaniu burmistrzów i prezydentów miast – przykład województwa zachodniopomorskiego

63%

Szymański P.

Acta Politica Polonica

|

2017

|

vol. 42

|

issue 4

95-104

EN

Elections to local self-government are, together with the elections to the parliament, a common way of electing representatives of power by the public. In both cases, all actors of the political scene participates equally. Political parties have a definite advantage over nonparty committees in the election to the state organs. On the other hand, the non-party committees gain the greater the more local authority is elected. This is related to the fact that in the lower territorial levels, local party systems reflect the national system only to a limited extent. In Polish realities, in many local government units, party identification does not play a greater role. The aim of the study is to analyze the results of the presidential and mayoral elections of cities in the West Pomeranian voivodeship in the years 2006-2014, in terms of the winners being supported by particular types of election committees. The study was conducted in 65 cities, including three cities with district rights – Szczecin, Koszalin and Świnoujście. In the work in particular will analyze the phenomenon of so-called “multi-term city leaders”, who have held positions for at least three terms, since 2006.

PL

Wybory do samorządu terytorialnego stanowią, wraz z wyborami do parlamentu, powszechny sposób wybierania przedstawicieli władzy przez społeczeństwo. W obu przypadkach, na równych zasadach, mogą brać udział wszyscy aktorzy sceny politycznej. Partie polityczne zdecydowaną przewagę nad komitetami pozapartyjnymi uzyskują w wyborach do organów państwowych. Komitety pozapartyjne zyskują natomiast tym większe znaczenie, im bardziej lokalny jest organ, do którego trwa elekcja. Z powyższym wiąże się to, że na niższych szczeblach terytorialnych lokalne systemy partyjne tylko w ograniczonym stopniu odzwierciedlają system ogólnokrajowy, a w polskich realiach w wielu jednostkach samorządu terytorialnego identyfikacje partyjne nie odgrywają większej roli. Celem pracy jest analiza wyników wyborów prezydentów i burmistrzów miast w województwie zachodniopomorskim w latach 2006–2014, pod kątem udzielanego zwycięskim kandydatom poparcia przez poszczególne rodzaje komitetów wyborczych. Badaniu poddane zostały elekcje w 65 miastach, w tym trzech miastach na prawach powiatu – Szczecinie, Koszalinie i Świnoujściu. W pracy w sposób szczególny przeanalizowano zjawisko tzw. wielokadencyjnych włodarzy, a więc prezydentów i burmistrzów miast, którzy stanowisko piastują od co najmniej trzech kadencji, czyli od 2006 roku.

10

Zasada demokratycznego państwa prawnego a zmiany w prawie wyborczym

63%

Rakowska-Trela A.

Studia Wyborcze

|

2018

|

vol. 25

17-30

PL

Demokratyczne prawo wyborcze jest „esencją demokracji”. W grudniu 2017 roku i w styczniu 2018 roku w Sejmie i Senacie toczyły się prace nad poselskim projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, którego autorzy zaproponowali istotne zmiany w polskim kodeksie wyborczym. Przeciw uchwaleniu większości z proponowanych zmian oponowała nie tylko opozycja parlamentarna, ale także administracja wyborcza oraz specjaliści z zakresu prawa wyborczego. Tym niemniej nowelizacja została 11 stycznia 2018 roku uchwalona, a prezydent ją podpisał i zarządził jej ogłoszenie. Jednymi z najbardziej kontrowersyjnych propozycji zawartych w projekcie i w uchwalonej ustawie są m.in. zmiany w administracji wyborczej oraz wprowadzenie tzw. „dwukadencyjności” wójtów (burmistrzów, prezydentów miast). Omawiana ustawa, uchwalona w niezwykle szybkim tempie głosami parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości, może doprowadzić do upolitycznienia administracji wyborczej, co osłabi przejrzystość procesów wyborczych w Polsce.

EN

Democratic electoral law is the essence of representative democracy. In December 2017 and January 2018, the Sejm and Senate have passed hugely controversial law amending inter alia Polish Electoral Code. Its adoption was opposed by the parliamentary opposition, by the electoral administration bodies and by many experts, but unsuccessfully. The President of the Republic signed that and ordered its promulgation in the Journal of Laws of the Republic of Poland. The most controversial proposals concerned the changes in electoral administration and limiting the mayor (city president) to two terms in office. This law, pushed through by Law and Justice, the ruling party, in Author’s opinion will lead to politicization of the electoral administration, so there are risks of a loss the transparency of the election.

11

Postulaty Państwowej Komisji Wyborczej dotyczące pożądanego kierunku zmian kodeksu wyborczego

63%

Uziębło P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 2(72)

91-104

PL

Celem niniejszego artykułu jest dokonanie krytycznej analizy postulatów zmiany kodeksu wyborczego, proponowanych przez Państwową Komisję Wyborczą. Z dużą częścią z tych postulatów można się zgodzić, choć kluczowe znaczenie mieć będzie w tym przypadku ich ostateczny kształt normatywny. Są też jednak pewne propozycje, które mogą być uznane za co najmniej dyskusyjne. Przede wszystkim dotyczy to postulatu odejścia od sędziowskiego składu okręgowych komisji wyborczych, gdyż nawet pomimo wątpliwości co do legalności powołania sędziów przy udziale niekonstytucyjnego składu Krajowej Rady Sądownictwa, i tak gwarancje niezawisłości sędziowskiej są również zabezpieczeniem przed upolitycznieniem składu kolejnych organów administracji wyborczej. Zresztą, co warto podkreślić, propozycje PKW w praktyce miały stanowić formę uzasadnienia dla wprowadzania zmian stojących w sprzeczności z fundamentalnymi zasadami prawa wyborczego, co dokonało się zimą 2023 r.

EN

The aim of this article is to make a critical analysis of the postulates for amending the Electoral Code, proposed by the National Electoral Commission. We can agree with a large part of the above postulates, although their final normative shape will be of key importance in this case. However, there are also some proposals that can be considered at least debatable. First of all, this concerns the postulate to abandon the judicial composition of district electoral commissions, because even despite doubts as to the legality of the appointment of judges with the participation of the unconstitutional composition of the National Council of the Judiciary, guarantees of judicial independence are also a safeguard against politicization of the composition of subsequent election administration bodies. Anyway, it is worth emphasizing that the NEC’s proposals were in practice intended to constitute a form of justification for introducing changes contrary to the fundamental principles of electoral law, which took place in the winter of 2023.

12

Wybrane regulacje profrekwencyjne (propartycypacyjne) w kodeksie wyborczym z perspektywy społecznej oraz prawnokonstytucyjnej

63%

Salachna J., Szafranek A.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 5(75)

243-253

PL

W artykule dokonano analizy wybranych zmian Kodeksu wyborczego wprowadzonych ustawą z 26 stycznia 2023 r., których celem (zdaniem projektodawców) jest realne podwyższenie frekwencji wyborczej. Mimo, iż tak postawiony cel nowelizacji należy uznać za zasadny, to jednocześnie jego realizacja budzi pewne zastrzeżenia. W związku z powyższym w opracowaniu podjęto się przedstawienia regulacji profrekwencyjnych zawartych w art. 37e-37g oraz oceny związanych z nimi wątpliwości dotyczących przede wszystkim: ich procedowania (np. krótkiego okresu pomiędzy przedłożeniem projektu a rozpoczęciem jego rozpatrywania czy też zbyt ogólnikowego uzasadnienia proponowanych zmian, bądź braku odniesienia uzasadnienia do zobiektywizowanych danych) oraz ich treści (n.p., zasadności przyjęcia granicy wiekowej 60 lat przy jednoczesnym pominięciu osób wykluczonych komunikacyjnie oraz mieszkańców gmin miejskich pozbawionych bezpłatnego przewozu, jeżeli w ich gminie w dzień wyborów transport publiczny nie funkcjonuje, bądź też odległość pomiędzy najbliższym przystankiem komunikacyjnym a lokalem, wyborczym przekracza 1,5 km).

EN

The article analyzes selected amendments to the Electoral Code introduced by the law of January 26, 2023, which aim (according to the drafters) to increase voter turnout. Although the goal of the amendment should be considered legitimate, its implementation raises concerns. The study aims to present the regulations contained in Articles 37e-37g and to assess the doubts related to them, concerning: their procedure (e.g., the short period between the submission of the draft and the start of its consideration, or the vague justification of the proposed changes, or the lack of reference of the justification to objectified data) and their content (e.g., the legitimacy of adopting an age limit of 60 years while omitting residents of urban municipalities deprived of free transportation if in their municipality on election day public transportation does not function, or the distance between the nearest transportation stop and the polling place exceeds 1.5 km).

13

Prawa wyborcze nierezydentów

63%

Balicki R.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 5(75)

31-44

PL

Artykuł poświęcony został możliwości udziału w wyborach obywateli niebędących rezydentami państwa, w życiu politycznym którego chcą uczestniczyć. Kwestia ta pozostaje poza głównym nurtem zainteresowań judykatury i doktryny, jest jednak istotna z uwagi na zwiększoną ruchliwość społeczną. W artykule ukazana została praktyka wybranych państw oraz dokumenty prawa międzynarodowego odnoszące się do tytułowej kwestii. Kwestie teoretyczne i porównawcze zostały skonfrontowane z polskimi rozwiązaniami regulującymi kwestie głosowania obywateli polskich przebywających poza granicami. Artykuł zawiera także propozycje niezbędnych zmian legislacyjnych, których wprowadzenie do kodeksu wyborczego stanowić będzie gwarancję poszanowania powszechności prawa wyborczego. W artykule zastosowana została metoda prawno-dogmatyczna uzupełniona w niezbędnym zakresie o metodę prawno-porównawczą.

EN

The article deals with the possibility for country’s non-citizen residents to participate in elections, in the political life they wish to participate in. This issue remains outside the mainstream of jurisprudence and doctrine, but it is important due to the increased social mobility. The article presents the practice of selected countries and documents of international law relating to the title issue. Theoretical and comparative issues were confronted with Polish solutions regulating voting issues of Polish citizens residing abroad. The article also contains proposals for necessary legislative changes, the introduction of which to the electoral code will guarantee respect for the universality of electoral law. The article uses the legal-dogmatic method, supplemented to the necessary extent by the legal-comparative method.

14

Komisarze wyborczy – ewolucja instytucji po 2018 r.

63%

Domańska A., Wrzalik M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 5(75)

101-112

PL

Celem niniejszego opracowania jest analiza pozycji ustrojowej oraz powierzonych na mocy ustawy kompetencji komisarzy wyborczych po nowelizacji kodeksu wyborczego w 2018 r. Komisarze wyborczy jako pełnomocnicy Państwowej Komisji Wyborczej, uczestniczą w przeprowadzaniu wszystkich rodzajów wyborów, a ich kompetencje przyznane na gruncie nowelizacji Kodeksu wyborczego, wzmacniają ich pozycję, jako organu wyborczego, ale również w relacji z samorządem terytorialnym. Zmiany, jakie zostały dokonane, istotnie wpłynęły na zwiększenie liczby powoływanych komisarzy wyborczych do 100, odejście od przyjętego modelu sędziowskiego, jak również dały uprawnienie organowi zewnętrznemu, jakim jest organ egzekutywy, decydowania, który z kandydatów i według jakich kryteriów zostanie wybrany, a następnie przedstawiony Państwowej Komisji Wyborczej.

EN

The purpose of this study is to analyze the political position and powers entrusted to election commissioners after the amendment of the Electoral Code in 2018. Election commissioners, as plenipotentiaries of the National Electoral Commission, participate in all types of elections, and their powers granted under the amendment to the Electoral Code strengthen their position as an electoral body, but also in relation to local government. The changes that have been made significantly increased the number of appointed election commissioners to 100, departed from the adopted judicial model, and gave the authority to an external body, i.e. the executive body, to decide which of the candidates and according to what criteria will be selected and then presented National Electoral Commission.

15

The Right to Vote in the Light of an Individual’s End of Life

63%

Zych R.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 5(75)

267-281

PL

W niniejszym artykule postawiono następującą tezę badawczą: zakończenie życia przez osobę fizyczną wywołuje daleko idące skutki prawne, także w sferze praw podmiotowych tej osoby. Problem badawczy polega na refleksji nad prawem do głosowania, rozumianym jako prawo człowieka, w świetle zespołu norm prawnych, które ulegają dość częstym zmianom. Celem artykułu jest ustalenie, jakimi pojęciami posługuje się prawodawca na określenie śmierci człowieka oraz jakie skutki ona wywołuje na gruncie prawa materialnego? Czy obecny stan prawny wymaga zmian? Jeśli tak, to jakich? Aby to ustalić, zbadam dwa podstawowe w polskim systemie źródeł prawa akty normatywne: Konstytucję i kodeks wyborczy. W prowadzonych badaniach zastosuję metodę formalno-dogmatyczną. Oprócz przepisów prawnych, zbadam opinie przedstawicieli nauk prawnych oraz niektóre istotne orzeczenia sądowe. Konstytucja nie wiąże konsekwencji w sferze prawa wyborczego z zakończeniem życia jednostki. Kodeks wyborczy posługuje się pojęciami „śmierć” i „zmarł” wprost przewidując zakończenie życia w szczególnych sytuacjach potwierdzających naturalną konsekwencję danego stanu rzeczy i wymagających podjęcia różnych czynności proceduralnych. Autor wyraża nadzieję na to, że jego ustalenia staną się podstawą do dalszych pogłębionych badań nad kwestiami procedur wyborczych, związanych ze śmiercią człowieka jako: wyborcy, kandydata czy członka organów wyborczych.

EN

This paper has the following research thesis: An individual’s end of life has far-reaching legal effects, also in the sphere of the person’s subjective rights. The research problem consists in reflecting on the right to vote, understood as a human right, in the light of a set of legal norms that undergo changes quite frequently. The aim of this paper is to examine what concepts the legislator uses to describe the death of a person and what effects it brings in the sphere of substantive law? Does the current legal state require amendments? If so, what kind of changes? To determine this, I will examine two fundamental normative acts in the Polish system of sources of law: the Constitution and the Electoral Code. In the research conducted, I will apply the formal-dogmatic method. Apart from legal regulations, I will examine the opinions of legal scientists and some relevant judicial decisions. The Constitution does not link the consequences in the sphere of the electoral law to the end of individual’s life. Electoral Code uses the terms “death” and “died” directly providing for the end of life in special situations confirming the natural consequence of a given state of affairs and requiring various procedural steps. The author expresses the hope that his findings will become the basis for further profound research on the issues of electoral procedures related to the death of a person as: a voter, candidate or member of electoral bodies.

16

Czy polski model ciszy wyborczej wymaga zmiany?

63%

Michalak B.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2017

|

issue 3 (37)

9-29

PL

Instytucja ciszy wyborczej i zakres jej obowiązywania budzi spory i kontrowersje od lat. Zwolennicy tego rozwiązania podkreślają jej uspokajający i antyperswazyjny charakter. Przeciwny wskazują na notoryczne łamanie jej zakazów, przede wszystkim w interne-cie. Tymczasem instytucja ciszy wyborczej ma swój polityczny i społeczny sens a niedo-skonałość regulacji prawnej nie musi wcale podważać zasadności jej funkcjonowania. Celem artykułu jest analiza rozwiązań prawnych stosowanych na świecie i składających się na różne modele instytucji ciszy wyborczej. Ich porównanie pozwoli na zidentyfiko-wanie rozwiązań uniwersalnych oraz wskaże na obszary wymagające zmiany.

EN

The institution of election silence as well as its scope has been a subject of debates and controversies for years. Supporters of election silence underline its moderating and anticoaxing character. The opponents point to inveterate breaching of its rules, particularly on the Internet. For all that, the institution of election silence serves some political and social purposes and imperfections of its execution do not have to perforce undermine its merits. The aim of the present paper is to analyse legal solutions concerning election silence that have been implemented around the world and that constitute sundry models of this institution. Comparing them allows for identifying universal solutions and areas worth reforming.

17

„Prawnoczłowiecze” spojrzenie na czynne prawo wyborcze

51%

Frydrych-Depka A.

Studia Wyborcze

|

2016

|

vol. XXI

33-53

PL

Artykuł poświęcony jest zagadnieniu czynnego prawa wyborczego jako podstawowego prawa politycznego przysługującego w oparciu o przepisy i standardy prawa między¬naro¬dowego. Spojrzenie „prawnoczłowiecze” na prawo do głosowania przedstawione zostało w oparciu o dwa zagadnienia, ukazujące niewłaściwe wywiązywanie się Polski z ciążących na niej zobowiązań międzynarodowych. Pierwsze – kwestia pozbawienia prawa wyborczego osób ubezwłasnowolnionych – to problem najbardziej palący dla rodzimego ustawodawcy i ustrojodawcy. Drugie – zapewnienie prawa głosu osobom odbywającym karę pozbawienia wolności – ma wymiar bardziej praktyczny. Nie można bowiem poprzestać na nadaniu jednostce prawa udziału w głosowaniu w przepisach prawa np. rangi konstytucyjnej, ale należy przede wszystkim obudować je niezbędnymi gwarancjami korzystania z niego przez wszystkich uprawnionych. To bowiem nadaje mu w pełni realny „prawnoczłowieczy” wymiar.

EN

The article discusses the issue of the right to vote as a basic political right expressed in rules and standards of international law. Right to vote as a crucial human right has been presented based on two examples, showing lack of or problematic compliance of Polish electoral law with international human rights law. As first is analyzed the question of disenfranchisement of persons being incapacitated – this is the most important dilemma for the domestic legislator. The second – implementation of the voting rights of persons held imprisonment – is more practical. For it is not enough to grant voting rights in the legal acts eg. in the constitution. It is essential to build the necessary guarantees, which allows to use it by all eligible voters. Only then we can say that right to cast a vote has an actual “human right” dimension.

18

Zmiana statusu i uprawnień mężów zaufania po uchwaleniu nowelizacji Kodeksu wyborczego z 26 stycznia 2023 r.

51%

Skotnicki K.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 5(75)

45-57

PL

Instytucja mężów zaufania funkcjonuje w Polsce od ponad stu lat. Nowelizacja Kodeksu wyborczego dokonana 26 stycznia 2023 r. istotnie zmieniła ich status i uprawnienia. Obecnie, jeżeli przez co najmniej 5 godzin będą obserwowali przebieg głosowania oraz obserwowali cały przebieg ustalania wyników głosowania do momentu podpisania protokołu głosowania, będą otrzymywać 40% zryczałtowanej diety członków obwodowych komisji wyborczych. Na przewodniczących obwodowych komisji wyborczych został w związku z tym nałożony obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy mężów zaufania, co może bardzo obciążyć zakres ich pracy. Najwięcej kontrowersji budzi jednak przyznanie mężom zaufania możliwości rejestracji w dniu wyborów za pomocą własnych urządzeń rejestrujących wszystkich czynności obwodowych komisji wyborczej, w tym również w trakcie głosowania. Rozwiązanie to narusza zasadę tajności głosowania, prawo do prywatności, jak i może być traktowane jako niedopuszczalna forma nacisku na wyborcę odnośnie do treści oddawanego przez niego głosu. Prowadzi to do wniosku, że regulacja ta powinna zostać uchylona.

EN

The amendment to the Election Code made on 2023 significantly changed the status and powers of the pool watchers. If they observe the voting for at least 5 hours and observe the entire process of determining the results of voting until the signing of the voting protocol, they will receive 40% of the flat-rate allowance of members of ward electoral commissions. The chairmen of ward electoral commissions are obliged to keep records of the working time of the pool watchers. The most controversial issue is granting them the possibility of registering all activities of ward electoral commissions on election day using their own devices recording all activities of the ward electoral commission also during voting. This solution violates the principle of secrecy of voting, the right to privacy, and may be treated as an unacceptable form of pressure on the voter regarding the content of his vote.

19

Directions and Scope of Amendments in Polish Electoral Criminal Law of 2018

51%

Zych R.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 2 (66)

321-336

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zbadanie nowych instytucji polskiego prawa wyborczego, jakie stanowią przepisy karne dodane do kodeksu wyborczego w 2018 r. Instytucje te, obok znanych polskiemu wyborczemu prawu karnemu norm, stanowić miały kolejny instrument gwarantujący uczciwość procesu wyborczego, a zarazem przyczynić się do zapewnienia rzetelności wyborów. W artykule omówiono znamiona nowego typu czynu zabronionego wynikającego z nowelizacji kodeksu wyborczego. Studium wieńczy postulat de lege ferenda.

EN

The subject of this paper is to discuss the new institutions of Polish electoral criminal law, which are the penal provisions from 2018 added to the Electoral Code. These institutions, in addition to the norms guaranteeing the fairness of the electoral process and, at the same time, contributing to ensuring the fairness of elections resulting from international documents, national law, jurisprudence and views of the doctrine. The author discusses the features of a new type of prohibited act resulting from the amendment to the Electoral Code.

20

Druga tura wyborów samorządowych – gwarancja demokracji czy zbędna dekoracja?

51%

Rakowski M.

Studia Wyborcze

|

2016

|

vol. XXII

31-51

PL

W artykule przedstawione zostały problemy związane z drugą turą wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Zgodnie z art. 473 k.w. przeprowadzenie drugiej rundy wyborów jest konieczne wówczas, gdy żaden z kandydatów nie uzyskał ponad połowy ważnie oddanych głosów. W ponownym głosowaniu, przeprowadzanym po 14 dniach, bierze udział dwóch kandydatów, którzy w pierwszym głosowaniu uzyskali największe liczby głosów. Autor zebrał dane dotyczące wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast ze wszystkich gmin województw: łódzkiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i zachodniopomorskiego (łącznie 533 gminy), dla wyborów samorządowych z 2014 r. Spośród tych gmin w 43 zgłoszono tylko jednego kandydata, a w 167 – dwóch. W pozostałych 323 gminach było przynajmniej trzech kandydatów (najwięcej – aż 11 w wyborach prezydenta Zgierza), z czego w 196 przypadkach konieczne było przeprowadzenie drugiej tury wyborów. Autor przedstawił dane wskazujące na związek pomiędzy liczbą zgłoszonych kandydatów, a prawdopodobieństwem wyboru w pierwszej turze. W drugiej turze wyborów w 71% przypadków zwyciężył ten kandydat, który zdobył najwięcej głosów w pierwszej turze. Analizie poddano dane w postaci procenta głosów zdobytych przez zwycięzcę pierwszej tury i procentowej różnicy głosów między nim a kandydatem z drugiego miejsca – na tej podstawie autor wykazał, że przy odpowiednio dużej przewadze w pierwszej turze wyborów, zmiana kolejności kandydatów w ponownym głosowaniu jest bardzo mało prawdopodobna (choć w praktyce i takie sytuacje się zdarzyły). W tekście przedstawiona została propozycja zmiany kodeksu wyborczego, tak aby nie przeprowadzać drugiej tury tam, gdzie w pierwszym głosowaniu zwycięzca co prawda nie uzyskał połowy głosów, ale jego przewaga nad rywalami była odpowiednio duża. Odwołując się do przykładów z praktyki poddano krytyce obowiązujące rozwiązanie, zgodnie z którym w przypadku rezygnacji jednego z dwóch kandydatów rywalizujących w drugiej turze, głosowanie przeprowadza się tylko z udziałem jednego kandydata (zdaniem autora – należy w takim przypadku dopuścić do drugiej tury kandydata z kolejną liczbą głosów).

EN

In the article there are presented some problems connected with the second round of elections of mayors and presidents of cities in Poland. Due to the art. 473 of the electoral code the second round of elections is necessary, when in the first voting none of the candidates got more than half of the total number of valid votes. In the second voting compete two candidates, who got the highest numbers of votes in the first round of elections. The author collected data for the elections of mayors and presidents in all the communities of four Polish voivodeships: łódzkie, podkarpackie, świętokrzyskie and zachodniopomorskie (with 533 communities) for the local elections of 2014. In 43 of these communities there was only one candidate, and in 167 – only two. In the rest of the communities (323) there were three or more candidates (the highest number – 11 – was observed in the elections of president of city of Zgierz). In 196 cases in this group it was necessary to hold the second voting. The author presents the data which shows the connection between the number of candidates and the probability of final success already in the first voting. In 71% of cases the second round of voting was won by the candidate, who had got the best result in the first voting. There were analyzed the detailed results of voting – the percent of votes received by the winner of the first voting and the difference (also in percents) between him and the candidate who took the second position in the first voting. The author shows, that when the advantage of the winner of the first voting is big enough, the probability of the success of his competitor is very little in practice (but also situations like that took place in 2014). In the text there was presented the proposal of changes in the Polish electoral code, aiming to resign of the second round of voting in communities, where the winner of the first elections got less than 50% of votes, but his advantage over other candidates was big enough. Describing the examples from the elections of 2014 the author critics the article of the electoral code, which say, that when one of the candidates in the second round resigns, there is only one candidate left in the second voting (the author says, that in such a situation candidate with the next highest number of votes should enter the second round of the elections).

Refine search results

Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 sierpnia 2018 r. (sygn. akt II OSK 2362118)

W sprawie głosowania korespondencyjnego jako jednej z alternatywnych procedur wyborczych w wybranych państwach

Debating the Electoral Law in Poland. The International Conference "Challenges of Contemporary Electoral Law". Toruń, (12 June, 2015), Nicolaus Copernicus University in Toruń.

Korpus urzędników wyborczych - wsparcie czy komplikacja procedury wyborczej?

Wpływ jednomandatowych okręgów wyborczych na frekwencję wyborczą i wyniki wyborów do rad gmin na przykładzie wybranych gmin województwa lubelskiego

Wygaśnięcie mandatu parlamentarzysty unormowane w kodeksie wyborczym

Wpływ nowelizacji Kodeksu wyborczego z 2018 roku na wyniki wyborów do rad gmin z 21 października 2018 roku na przykładzie „średnich gmin” województw lubelskiego i podkarpackiego – przyczynek do dyskusji

Zmiany w systemie polskiej administracji wyborczej w latach 2018-2020

Rola komitetów partyjnych i niepartyjnych w kreowaniu burmistrzów i prezydentów miast – przykład województwa zachodniopomorskiego

Zasada demokratycznego państwa prawnego a zmiany w prawie wyborczym

Postulaty Państwowej Komisji Wyborczej dotyczące pożądanego kierunku zmian kodeksu wyborczego

Wybrane regulacje profrekwencyjne (propartycypacyjne) w kodeksie wyborczym z perspektywy społecznej oraz prawnokonstytucyjnej

Prawa wyborcze nierezydentów

Komisarze wyborczy – ewolucja instytucji po 2018 r.

The Right to Vote in the Light of an Individual’s End of Life

Czy polski model ciszy wyborczej wymaga zmiany?

„Prawnoczłowiecze” spojrzenie na czynne prawo wyborcze

Zmiana statusu i uprawnień mężów zaufania po uchwaleniu nowelizacji Kodeksu wyborczego z 26 stycznia 2023 r.

Directions and Scope of Amendments in Polish Electoral Criminal Law of 2018

Druga tura wyborów samorządowych – gwarancja demokracji czy zbędna dekoracja?