During the protests against the decision of the Constitutional Tribunal of October 22nd, 2020, calling young and vocal women by the name „Julka” became popular. The author argues, using data from the PESEL register and reports from surveys, that the appearance of this term is based on the popularity of the name in the demographic group 13-20, as well as on values shared by young Poles. The author draws attention to the role of the gender category in the evaluation of social events, which in the public discourse manifests itself with emblems such as „Julka”.
PL
W trakcie protestów przeciwko decyzji Trybunału Konstytucyjnego z dn. 22 października 2020 r. popularne stało się określanie młodych, biorących udział w protestach kobiet mianem „Julek”. Autor argumentuje, używając danych z rejestru PESEL oraz doniesień z badań sondażowych, że pojawienie się tego określenia ma swoje podstawy w popularności tego imienia w grupie demograficznej 13-20, a także w wartościach bliskich młodym Polkom i Polakom. Autor zwraca uwagę na rolę kategorii płci w wartościowaniu wydarzeń społecznych, która w dyskursie publicznym objawia się emblematami takimi jak „Julka”.
The text presents selected emblematic (symbolic) gestures referring to various rituals, superstitions and magic, used in interpersonal contact in present-day Poland and some other European countries. On the basis on source literature and the author’s research, carried out in the years 2007-2017 in Poland, Greece and Great Britain, there have been described and analysed the meaning, function, etymology and the context of using of gestures such as spitting, touching wood, pressing thumbs, crossing the fingers, the cross, the horn sign, the fig, the ring gesture or the so-called moutza. It has been, among others, concluded that some gestural symbols have been functioning in a given culture in the same form and with unchanged meaning for centuries or millennia; some have a dichotomous nature; others have lost their original, ritual (sacral) or magical character although their original form has been preserved.
PL
W tekście przedstawione są wybrane gesty emblematyczne (symboliczne) odnoszące się do różnych rytuałów oraz magii i przesądów, używane współcześnie w kontaktach interpersonalnych w Polsce i w wybranych krajach Europy. Na podstawie literatury przedmiotu oraz badań własnych, prowadzonych w latach 2007-2017 w Polsce, Grecji i Wielkiej Brytanii, opisane zostały wybrane gesty, takie jak: różne warianty splunięcia, tzw. odpukanie w (niemalowane) drewno, skrzyżowanie palców, trzymanie kciuków, znak krzyża, znak rogów, znak pierścienia, znak figi czy tzw. mudza. Oprócz znaczenia, funkcji, związku ze słowem oraz kontekstu użycia gestu, została przeanalizowana również jego etymologia oraz podany zakres użycia. Zaobserwowano, że część gestów-symboli funkcjonuje w wybranych kulturach w niezmienionej formie i znaczeniu od paru wieków czy tysiącleci; część ma dychotomiczny charakter; inne gesty z kolei są nadal znane i używane, choć straciły swój pierwotny, rytualny (sakralny) czy magiczny charakter.
The article concerns the royal proclamation ceremonies of Philip V and Ferdinand VI in Cusco (Peru), which took place on 8 January 1702 and 23 September 1747, respectively. The reconstruction of the ceremonies is based on three sources: the city chronicle written in the mid-18th century by Diego de Esquivel y Navia and two occasional prints containing descriptions of the festivities by Pedro José de Bermúdez (1702) and José Antonio Santander (1748). The article analyses the artistic setting associated with the ceremonies and, to some extent, reconstructs the appearance of the occasional architecture along with the paintings that decorated it. The iconographic programme at the time of Ferdinand VI’s proclamation reflected the social and political context of the celebration, which was a manifestation of the city’s emancipatory aspirations based on highlighting the history of Cusco and its rich imperial tradition in the pre-Hispanic era.
PL
Artykuł został poświęcony uroczystościom proklamacji królewskiej Filipa V i Ferdynanda VI w Cusco (Peru), które odbyły się 8 stycznia 1702 r. i 23 września 1747 r. Rekonstrukcja świąt była możliwa dzięki trzem źródłom: kronice miasta napisanej w połowie XVIII w. przez Diego de Esquivela y Navię oraz dwóm drukom okazjonalnym zawierającym opisy uroczystości, autorstwa Pedro José de Bermúdeza (1702) i José Antonio Santandera (1748). W artykule została przeanalizowana oprawa artystyczna związana z uroczystościami, a także w pewnym zakresie odtworzono wygląd architektury okazjonalnej wraz ze zdobiącym ją malarstwem. Program ikonograficzny w czasie proklamacji Ferdynanda VI odzwierciedlał społeczny i polityczny kontekst uroczystości, która stanowiła manifestację dążeń emancypacyjnych miasta, opierających się na podkreślaniu starożytności Cusco i jego bogatej tradycji imperialnej w okresie przedhiszpańskim.
In 1626–1627 Francisco Herrera the Older, back then Seville’s most renowned painter, decorated the walls of the local Franciscan St. Bonaventure’s church with a number of wall paintings dedicated to Franciscan history and spirituality, complemented with emblems related to theological works of the temple’s patron-saint. The paintings became the basis of an interesting iconographic programme with a strong theological and pedagogical message, due to the presence of young monks educated in the monastery, attributed to two notable Friars Minor: Luis de Rebolledo and Damián de Lugones. The collection, based on the works by St. Bonaventure, presented first and foremost the path to sanctity by acquiring wisdom: from philosophical knowledge through theology to mystic contemplation, in which we learn about and unite with God.
PL
W latach 1626–1627 Francisco de Herrera St., najpopularniejszy wówczas malarz działający w Sewilli, pokrył ściany tamtejszego kościoła Franciszkanów pw. św. Bonawentury zbiorem malowideł poświęconych historii i duchowości franciszkańskiej, dopełnionych emblematami odnoszącymi się do twórczości teologicznej patrona świątyni. Malowidła te stanowiły podstawę ciekawego programu ikonograficznego o silnej wymowie teologiczno-pedagogicznej, ze względu na kształcących się w tamtejszym klasztorze młodych zakonników, a wiązanego z nazwiskami dwóch wybitnych Braci Mniejszych: Luisa de Rebolledo i Damiána de Lugones. Zbiór ten, bazując na pismach św. Bonawentury, ukazywał przede wszystkim drogę do świętości, wiodącą poprzez zdobywanie mądrości: od wiedzy filozoficznej, poprzez teologię, aż po kontemplację mistyczną, w której poznajemy Boga i jednoczymy się z Nim.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.