This article focuses on the photographs included in selected record groups in the Archives of the Polish Catholic Mission and discusses them in their historical context. The preserved material presents religious celebrations and patronal feasts of individual associations of the Polish diaspora. The paper also describes the photographs of religious buildings, those documenting support given to Poland when martial law was in force, and those found in the press organs of the Polish Catholic Mission: “Polak we Francji”, “Polska Wierna” and “Glos Katolicki”. The further part contains photographs in loose collections. The oldest ones relate to the events after 1919, when Poles arrived in France for economic reasons. After World War I, France needed workers, particularly in mines, and looked for them in numerous places, including Poland. The article also presents camp photographs, given to the Archives of the Polish Catholic Mission by Barbara Kujawska-Biernat, the daughter of the niece of Prelate Wiktor Miedziński, who worked as a Polish priest in Metz from 1945 to 1958.
PL
Artykuł został poświęcony wybranym zespołom zasobu archiwalnego Polskiej Misji Katolickiej, w którym omówiono znalezione tam fotografie w kontekście historycznym. Zachowany materiał przedstawia uroczystości religijne oraz patronalne poszczególnych stowarzyszeń polonijnych. Zaprezentowano także zdjęcia obiektów sakralnych, fotografie dokumentujące pomoc Polsce w okresie stanu wojennego, a także te znajdujace się w organach prasowych Polskiej Misji Katolickiej: „Polak we Francji”, „Polska Wierna”, „Glos Katolicki”. W dalszej kolejnosci przedstawiono fotografie w zbiorach luźnych. Najstarsze z nich dotyczą wydarzeń po 1919 r., kiedy Polacy przybyli do Francji w celach zarobkowych. Po I wojnie światowej Francja potrzebowała rąk do pracy, głównie w kopalniach, toteż szukała ich w wielu miejscach, również w niedawno odrodzonej Polsce. Zaprezentowano także zdjęcia obozowe, przekazane Archiwum PMK przez Barbarę Kujawską-Biernat, córkę bratanicy zmarłego ks. prałata Wiktora Miedzińskiego, który w latach 1945-1958 był polskim duszpasterzem w Metzu.
Narzuconemu Polsce siłą przez obce mocarstwa nowemu ładowi politycznemu towarzyszyło prowadzone przez władze komunistyczne „zmiękczanie” społeczeństwa logicznymi argumentami, które miały wykazać zasadność wprowadzonych rozwiązań przebudowujących przedwojenne pojęcia związane z racją stanu, a więc nadrzędnością określonych interesów państwa nad innymi wartościami publicznymi i prywatnymi, w tym między innymi jego suwerennością, niezależnością i pozycją w stosunkach międzynarodowych. Wdrażany przez nie konsekwentnie, dostosowany do każdego wieku i poziomu intelektualnego przekaz, miał ukształtować nowego człowieka, będącego namacalną personifikacją przyszłych zwycięstw systemu. Odcięcie jednostek od obiektywnych źródeł informacji, a zatem podstawowych wartości intelektualnej egzystencji w przestrzeni publicznej, z jednoczesnym poddawaniem ich nieustającemu naciskowi nowości doktrynalnych, w tym choćby najbardziej nonsensownych twierdzeń, skutkować miało w dłuższej perspektywie zatraceniem przez nie poczucia prawdy i przyjęciem monopolistycznych, zmanipulowanych na ideologiczny użytek przekazów o rzeczywistości. Próbowały metodologicznie przeciwdziałać tej inżynierii społecznej władze RP na uchodźstwie oraz elity emigracyjnego dziennikarstwa, których wysiłki w tym zakresie zostały przybliżone w artykule. Przedmiotem porównawczej analizy naukowej były mechanizmy i instrumenty oddziaływania propagandy komunistycznej na polskie społeczeństwo oraz przyjęte przez polityczne elity środowisk wychodźczych metody przeciwdziałania tym niekorzystnym dla niej zjawiskom. Jej część stanowiła również konfrontacja dwóch przeciwstawnych sobie publikacji, autorstwa krajowego polityka – Adama Rapackiego oraz emigracyjnego publicysty – Józefa Kisielewskiego. W podsumowaniach autor zwrócił uwagę, że głównym problemem, z którym nie mogło uporać się przymusowe wychodźstwo, była postępująca i niepokonywalna ówcześnie ideologiczna izolacja Europy Środkowo-Wschodniej od rządzącej się według zasad demokracji zachodniej części kontynentu, a w ślad za tym – poważne ograniczenie możliwości wpływania na indoktrynacyjny przekaz ze strony bazującego na sowieckich doświadczeniach przeciwnika politycznego. W jego ocenie analiza zastosowanych w ubiegłym wieku mechanizmów propagandowego ubezwłasnowolniania społeczeństwa i wybranych środków przeciwdziałania temuż ograniczającemu podmiotowość suwerena zagrożeniu, pozwoli wyeliminować lub ograniczyć na przyszłość zapędy potencjalnych naśladowców minionych elit przywódczych.
EN
The new political order imposed and forced on Poland by foreign powers was accompanied by the communist authorities ‘softening’ society with logical arguments. This was done in order to demonstrate the legitimacy of the implemented solutions for rebuilding the pre-war concepts related to the raison d’etat. Thus, the primacy of specific state interests was placed over other public and private values, including sovereignty, independence and their position in international relations. The messages consistently implemented by them were adapted to all ages and intellectual levels. These were to shape a new man, a tangible personification of the system’s future victories. They Cut off individuals from objective sources of information, and thus the basic intellectual values of existence in the public space, while subjecting people to the constant pressure of doctrinal novelties, including even the most nonsense claims. In the long run, the result was to make people lose their sense of truth and adopt to monopolistic, manipulated ideological messages about reality. The Polish authorities in exile and the elite of emigrant journalism tried to methodologically counteract this social engineering, whose efforts in this regard are approximated in the article. The subject of comparative scientific analysis were the mechanisms and instruments of communist propaganda that had an impact on Polish society. This includes methods adopted by the political elites of the emigrant milieu to counteract these unfavorable phenomena. Part of it was also a confrontation of two opposing publications by the national politician Adam Rapacki and an émigré journalist Józef Kisielewski. In the summary, the author pointed out that the main problem that the forced emigration could not cope with was the progressive and unconquerable ideological isolation of Central and Eastern Europe at that time from Western democracy ruling according to the principles of democracy. Consequently, there was a serious limit to the possibility of influencing the indoctrination message coming from the political opponent based on Soviet experience. In his opinion, the analysis of propaganda mechanisms of social incapacitation used in the last century and selected measures to counteract the threat that limits the sovereign’s subjectivity will help eliminate or limit future aspirations of potential followers of the former elite in leadership.
The article presents a journalist, writer and colorful figure of Polish émigré culture in Great Britain, a woman of two eras – Stefania Kossowska. Educated in the interwar period, she collaborated with pre-war Warsaw magazines, such as: “Bluszcz”, “ABC”, “Wieczór Warszawski”, “Prosto z Mostu”. War and post-war fate – it is France briefly, then Great Britain; first work for the Polish Government-in-Exile, then active co-creation of the so-called “Polish London”. She was a permanent author and editor of the émigré periodicals: “Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, “Tydzień Polski”, “Wiadomości”, “Orzeł Biały”, “Puls”, “Pamiętnik Literacki”, and the Paris-based “Kultura”. She collaborated with Radio Free Europe and the BBC. After the transformation period in Poland in 1989 – also with many national magazines. She is the author of esteemed publications: Jak cię widzę, tak cię piszę [How I see You, that's how I write You] (1973), Galeria przodków. Sylwetki emigracyjne [Ancestors Gallery. Emigration Profiles] (1991), Mieszkam w Londynie [I live in London] (1994), Przyjaciele i znajomi [Friends and acquaintances] (1998).
PL
Artykuł prezentuje dziennikarkę, pisarkę, barwną postać kultury polskiej na emigracji w Wielkiej Brytanii, kobietę dwóch epok – Stefanię Kossowską. Wykształcona w okresie dwudziestolecia międzywojennego, współpracowała z przedwojennym pismami warszawskimi, tj.: „Bluszcz”, „ABC”, „Wieczór Warszawski”, „Prosto z Mostu”. Wojenny i powojenny los – to krótko Francja, potem Wielka Brytania, najpierw praca dla Rządu RP na Uchodźstwie, następnie czynne współtworzenie tzw. polskiego Londynu. Była stałym autorem i redaktorem emigracyjnych pism: „Dziennika Polskiego i Dziennika Żołnierza”, „Tygodnia Polskiego”, „Wiadomości”, „Orła Białego”, „Pulsu”, „Pamiętnika Literackiego”, paryskiej „Kultury”. Współpracowała z Radiem Wolna Europa, BBC. Po okresie transformacji w Polsce 1989 roku – także z wieloma czasopismami krajowymi. Jest autorką cenionych publikacji: Jak cię widzę, tak cię piszę (1973), Galeria przodków. Sylwetki emigracyjne (1991), Mieszkam w Londynie (1994), Przyjaciele i znajomi (1998).
W artykule przedstawiono historię Towarzystwa Historyczno-Literackiego / Biblioteki Polskiej w Paryżu znajdujących się na Wyspie Świętego Ludwika od momentu powołania przez Wielką Emigrację do czasów współczesnych. Opisowi poddano strukturę wewnętrzną Towarzystwa Historyczno-Literackiego i Biblioteki Polskiej oraz udostępniane zbiory: archiwa i rękopisy w Pracowni Zbiorów Specjalnych (jedynie naukowcom i badaczom), książki i czasopisma w Czytelni, zbiory artystyczne w Pracowni Kolekcji Artystycznych. Krótko omówiono mało znane wśród Polaków trzy muzea: Muzeum Adama Mickiewicza, Salon Fryderyka Chopina, Muzeum Bolesława Biegasa, stanowiące ekspozycje stałe integralnie wkomponowane w gmach Biblioteki Polskiej w Paryżu. Uwagę skupiono na własnych zawodowych doświadczeniach bibliotekarskich w Bibliotece Polskiej pod kątem dubletów i wymiany międzybibliotecznej w roku 2008/2009 i życiu codziennym, jakie w niej się toczyło. Równolegle do opisu THL/BPP sygnalizowano ówczesne losy pobliskiej rezydencji historycznej Hôtel Lambert, niegdyś należącej do rodu książąt Czartoryskich i stanowiącej polskie centrum kulturalno-polityczne. Zwrócono uwagę na przebieg debaty publicznej oraz sprzeciw francuskich środowisk konserwatorskich i Polonii francuskiej, która miała miejsce od grudnia 2008 do marca 2009 r. wobec planu przebudowy i modernizacji oryginalnej zabudowy Hotelu Lambert przez nowego właściciela.
EN
The article presents the history of Towarzystwo Historyczno-Literackie / Polish Library in Paris located on St. Ludwik from the moment of establishing by the Great Emigration to modern times. The internal structure of the Historical-Literary Society and the Polish Library in Paris is described, as well as collections: books and magazines in the Reading Room, archives and manuscripts in the Special Collections Laboratory (only scientists and researchers), artistic collections in the Artistic Collections Laboratory. A brief description of the three unknown museums in Poland: the Adam Mickiewicz Museum, the Fryderyk Chopin Salon, the Bolesław Biegas Museum, constituting permanent exhibitions integrally incorporated into the building of the Polish Library in Paris. Attention was focused on their own professional library experience in the Polish Library in terms of interlibrary exchange in 2008/2009 and everyday life in it. Parallel to the description of THL / BPP, the then fate of the nearby historic residence, Hôtel Lambert, was once mentioned to the Czartoryski family and was a Polish cultural and political center. The article draws attention to the public debate and opposition of the French conservationist and French Polonia, which took place from December 2008 to March 2009, in view of the plan to reconstruct and modernize the original development of Hôtel Lambert by the new owner.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.