Search results

1

Etos nauczyciela w warunkach zmieniającej się rzeczywistości szkolnej – spojrzenie uczniowskie

100%

Maliszewski R.

Studia z Teorii Wychowania

|

2017

|

issue 4 (21)

141-159

EN

The aim of this article is to find answers to whether the transformation which is now taking place in the Polish school requires that teachers change their attitude, otherwise known as an ethos? The research was carried out in the beginning of 2016 and involved the schools at the gymnasium and post-gymnasium levels located in urban areas of the Pomorskie and Kujawsko-Pomorskie regions. An analytical-synthesizing method was appliedin the first part of the research. Hence, it was possible to assess the available settlements as far as the issues connected with the understanding of the ethos were concerned. The main tool was an anonymous survey which the students completed on their own. However, the character of the issue tackled required the application of a secondary research method, i.e. an anthropological interview. The study carried out among gymnasium and lyceum students proves the students know little about the very notion of the teacher ethos. That, however, does not change the fact that students realize teachers, in their work and private lives, need to follow certain values which are helpful in becoming a role-model and in the widely-understood development of people within the school environment. According to the surveyed, the teacher ethos is mostly connected to teachers’ moral stance. Although students themselves are not too demanding of their teachers, as far as their flawless moral attitude is concerned the interview showed the students find their teachers’ moral stance worthy and influential upon their upbringing. Students consider educational competence, professional knowledge and the skill of passing the knowledge more desirable than the ethos.

2

Etos pierwszego filaru bezpieczeństwa

100%

Ochmann J.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2021

|

vol. 40

107-161

PL

Etyka bezpieczeństwa zajmuje miejsce szczególne wśród subdyscyplin nauki o bezpieczeństwie. Postawa etyczna jest najważniejszą i niezbywalną cechą osób należących do pierwszego filaru bezpieczeństwa. Obrońca bezpieczeństwa nie może być nieetyczny. By etyka osadziła się w osobowości w sposób głęboki i trwały, wymagana jest filozoficzna podbudowa etyki, jaką jest kategoria zła, znajomość rodzajów etyki oraz umiejętność posługiwania się narzędziami (metodami) obowiązującymi w naukach o bezpieczeństwie. Na tych przesłankach został naszkicowany optymalny kręgosłup etyczny osób należących do pierwszego filaru bezpieczeństwa. Jest on prowizoryczną wersją etosu, który powinien być ostatecznie zdefiniowany i oczekuje na zapis formalny, by stał się obowiązujący. Gdy zostanie stosowany, powinien gwarantować sprawne funkcjonowanie osób należących do pierwszego filaru, zaowocować wrażliwością na zagrożenia bezpieczeństwa oraz zdolnością do wyczuwania wyzwań stojących przed pierwszym filarem bezpieczeństwa.

3

Komunikat z badań: Work and family in "Ethos of the Polish Entrepreneur 2014"

88%

Kawińska M.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 11

80-81

EN

This article is about of one of the parts of the research conducted by team of Polish Measurement of Attitudes and Values (PPPiW), done in April 2014 "Ethos of Polish Entrepreneur 2014". The data was obtained using Computer Assisted Web Interview (CAWI) techniques. The purpose of the research was to expolre the attitudes of entrepreneurs towards work, religion, family and their perception of economic and social reality.

4

Etos uniwersytetu a idea zrównoważonego rozwoju

88%

Łaszczyk J., Kulesza E. M.

Szkoła Specjalna

|

2020

|

vol. LXXXI(1)

5-10

PL

Autorzy publikacji stoją na stanowisku, że współcześnie za budowanie społeczeństwa zgodnie z ideą wspólnoty ludzkiej odpowiada nauka, zaś misją uniwersytetu, oprócz dążenia do prawdy, powinna być służebność wobec potrzeb społecznych poprzez rozwój kapitału ludzkiego. W artykule podkreślono znaczenie kultywowania etosu akademickiego dla istnienia nauki i wspólnoty akademickiej, jednocześnie wyrażono niepokój, bowiem obserwuje się niszczenie tego etosu, osłabienie myślenia w odniesieniu do wartości i uznanie nadrzędności wartości instrumentalnych (interesów) nad autotelicznymi (poznawczymi i moralnymi). Zauważa się, że w wielu krajach europejskich kształcenie sprowadza się do wyposażenia absolwenta uczelni w kwalifikacje umożliwiające szybkie przystosowanie się do zmian na rynku pracy, a więc do uznania za główne zadanie społeczne intensyfikacji wzrostu gospodarczego. W przestrzeni kształcenia akademickiego słabo wyrażana lub wręcz nieobecna jest refleksja humanistyczna, będąca wyróżnikiem kultury europejskiej, podporządkowująca technikę i ekonomię celom wytyczanym przez mądrość. Tym bardziej wzrasta odpowiedzialność uniwersytetów za kształcenie nauczycieli – wychowawców przyszłych pokoleń. Wyjątkową powinność wobec społeczeństwa mają te uczelnie, w tym Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, które przygotowują studentów do pracy z osobami ze specjalnymi potrzebami, bowiem współczesny absolwent powinien być nie tylko wysokiej klasy specjalistą, ale przede wszystkim osobą wrażliwą na potrzeby innych, tolerancyjną, refleksyjną, twórczą, otwartą, działającą na rzecz i dla dobra szeroko rozumianego środowiska.

5

ESEJ RECENZYJNY: W poszukiwaniu straconego etosu. Uwagi na temat książki Piotra Kulasa Inteligenckość zaprzeczona. Etos i tożsamość młodych inteligenckich elit, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2017

88%

Nowicka-Franczak M.

Przegląd Socjologiczny

|

2018

|

vol. LXVII (67)

|

issue 2

159-174

PL

Celem eseju jest omówienie pracy Piotra Kulasa pt. Inteligenckość zaprzeczona. Etos i tożsamość młodych inteligenckich elit w kontekście dorobku polskich badań nad samowiedzą inteligencji oraz analiz przemian znaczenia, statusu i publicznej roli tej kategorii społecznej. Na podstawie wywiadów z kilkudziesięciorgiem młodych przedstawicieli elit symbolicznych Kulas rekonstruuje między innymi ich stosunek do inteligenckiej samoidentyfikacji, opinie o społecznej roli inteligencji i podejście do innych klas społecznych. Oś badań stanowi kwestia długiego trwania inteligenckiego etosu w warunkach potransformacyjnych. Autorka niniejszego eseju stawia pytanie o to, na ile Kulas esencjalizuje i psychologizuje kategorię etosu inteligenckiego, a na ile rekonstruuje jej reprezentacje w dyskursie młodych inteligentów.

6

Starożytni łucznicy i ich korzenie. Kilka słów o pracy Juszyńskiego [J. Juszyński, Etos łucznika w starożytnej Europie, Zabrze-Tarnowskie Góry 2020, ss. 58, ISBN 978-83-65982-61-2]

75%

Sińczak T.

Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne

|

2020

|

vol. 16

|

issue 2

134-140

EN

The aim of this paper is to review a book by Jakub Juszyński entitled “The ethos of an archer in ancient Europe”, published by Inforteditions, Zabrze - Tarnowskie Góry in 2020. The reviewed book includes 58 pages and consists of six chapters, an introduction and a bibliography. It discusses the position of famous archers in the culture of ancient Europe.

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania jest recenzja książki autorstwa Jakuba Juszyńskiego pt. Etos łucznika w starożytnej Europie, która ukazała się nakładem wydawnictwa Inforteditions, Zabrze-Tarnowskie Góry w 2020 roku. Niniejsza pozycja książkowa liczy stroń 58 i składa się z sześciu rozdziałów, wstępu oraz bibliografii. Praca traktuje o pozycji słynnych łuczników w kulturze starożytnej Europy.

7

Martial arts ethos from an axio-normative perspective

75%

Dziubinski Z.

Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology

|

2020

|

vol. 20

|

issue 4

47-54

EN

Perspective. The analysis is conducted from the perspective of social sciences, the core of which is sociology in its various orientations and varieties. The perspectives of structural functio- nalism, social interactionism, and social conflict and, to a lesser extent, some others that were useful in various parts of the research procedure, were used. Problem. The aim of the research is to attempt to characterize martial arts from the perspective of ethos and the axio- normative system, in other words, to use these concepts to describe this phenomenon, which is martial arts. Method. The basic research method is a critical analysis of the literature devoted to the aspects of martial arts that interest us, but also includes an idiographic method, necessary to describe various phenomena and processes occurring in martial arts, and a nomotetic method, necessary to construct certain general statements and to establish regularities of a more general nature. Results. The ethos of martial arts is patterns of thinking, behavior and actions that are binding and implemented in this community, and shared by its members. The ethos of martial arts is determined by such cultural components as values and norms, procedures, social institutions and roles, customs and morality. The composition of these components and the strength of their interaction play an important role. Conclusions. The ethos of martial arts, despite its significant embedding in tradition and customs, is shaped by patterns and mechanisms that shape the ethos of (post) modern societies, capitalist societies whose development is determined by the logic of socioeconomics, business, consumerism and media.

PL

Perspektywa. Analiza prowadzona jest z perspektywy nauk społecznych, za rdzeń których uznano socjologię w jej różnych orientacjach i odmianach. Wykorzystano zarówno perspektywę funkcjonalizmu strukturalnego, interakcjonizmu społecznego, konfliktu społecznego oraz w mniejszym stopniu innych, które były przydane w różnych fragmentach postępowania badawczego Problem. Celem badań jest próba scharakteryzowania sztuk walki z perspektywy etosu i systemu aksjo-normatywnego, innymi słowy, wykorzystania tych pojęć do opisu tego fenomenu, jakim są sztuki walki. Metoda. Podstawową metodą badawczą jest krytyczna analiza literatury poświęconej interesującym nas aspektom sztuk walki, ale także metoda idiograficzna, niezbędna do opisu różnorodnych zjawisk i procesów zachodzących na gruncie sztuk walki oraz metoda nomotetyczna, niezbędna do konstruowania pewnych konstatacji generalnych i ustalania prawidłowości o charakterze bardziej ogólnym. Wyniki. Etos sztuk walki to obowiązujące i realizowane w tej społeczności wzory myślenia, postępowania i działania, podzielane przez jej członków. Etos sztuk walki determinują takie składniki kultury, jak wartości i normy, procedury, instytucje i role społeczne, zwyczaje i moralność. Ważną rolę odgrywa kompozycja tych składników i siła ich oddziaływania. Wnioski. Etos sztuk walki, mimo znaczącego osadzenia w tradycji i obyczaju, kształtuje się według wzorów i mechanizmów, które kształtują etos społeczeństw (po)nowoczes- nych, społeczeństw kapitalistycznych, których rozwój determinuje logika socjoekonomii, biznesu, konsumpcjonizmu i medialności.

8

Etosy biurokracji: pracownicy administracji publicznej w diagnozie socjologicznej 2015

75%

Zarzecki M.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 13

119-127

PL

Badaniem serii badawczej Polski Pomiar Postaw i Wartości objęto zarówno urzędników mianowanych, jak i urzędników administracji samorządowej. Łącznie zgromadzono 746 obserwacji odpowiadających 746 efektywnym wywiadom. Pomiar oparto na losowym schemacie doboru próby. Błąd statystyczny dla próby n=746 wyniósł 3,01. Obserwacja statystyczna dotyczyła jednostek reprezentujących podmioty administracji publicznej zagregowane terytorialnie na obszarze 16 województw kraju. Przedstawiciele środowiska polskich urzędników wykazują znamiona właśnie religijności sprywatyzowanej niezalęznie od płci, co czyni stystyczny obraz owej subiektywizacji religii nader koherentnym. Pracownicy administracji publicznej ujawniają podejście wolnorynkowe, akceptując nierówności stratyfikacyjne według różnic dochodów jako naturalnego czynnika sprawczego losów biograficznych. Badani zgadzają si e z formą dyscyplinowania pracowników administracji publicznej w postaci odpowiedzialności finansowej. 33,4% respondentów aprobuje ideę opodatkowania wiernych na rzecz Koscioła, 1/4 jest za usunięciem symboli religijnych z urzedów publicznych, podobna frakcja badanych wyraziła zgodę na zakaz nauczania religii w szkołąch publicznych i 21,3% pragnie wprowadzenia zakazu święcenia obiektów użytku publicznego. Za egalitarnym modelem rodziny opowiedziało się 76,4% respondentów. Wyniki badania ujawniają korelację dodatnią między wzrostem poziomu wykształcenia a wzrostem odpowiedzialności za powierzone zadania i zakresem obowiązków służbowych.

9

Deklarowany etos nauki polskich uczelni

75%

Czakon T.

Folia Philosophica

|

2020

|

vol. 44

1-21

EN

The principles that govern the functioning of science and visions of the ethics of scientific research are changing. Many researchers who are examining these changes observe a shift from the academic ethos to the industrial - or “corporate” - ethos. Under the new law on higher education and science, which was passed by the Polish Parliament in 2018, new regulations to the Polish state university system have come into effect. The basic aim of my article has been to examine the scientific ethos in Poland. I based my research on the new statutes adopted by university senates, in which I focused on the value statements and declarations that express the beliefs of university authorities about the most important and desirable model of science. I compared two groups of universities, those which have obtained the status of research universities and colleges from the Upper Silesian Metropolis. My goal was to answer the following questions: 1. What values create the declared ethos of science? 2. What is their hierarchy? 3. To what extent is the ethos of both groups of universities similar? 4. Has the scientific ethos present in the new statutes changed in relation to what was declared earlier? In order to answer these questions, I have applied the technique of document content analysis. My research shows that 1. The ethos of science is changing; 2. The set of declared values in the material under scrutiny is rich and varied.

PL

Zmieniają się zasady funkcjonowania nauki, zmieniają się wyobrażenia o jej etycznie akceptowanym modelu. Badacze zajmujący się tymi przemianami twierdzą, że następuje odejście od etosu nauki akademickiej do etosu nauki przemysłowej, „korporacyjnej”. W uchwalonej w 2018 roku przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej nowej ustawie o szkolnictwie wyższym i nauce znacząco inaczej uregulowano funkcjonowanie szkół wyższych. Podstawowym celem artykułu było zbadanie etosu naukowego w Polsce, badania zostały oparte na tekstach nowych statutów przyjętych przez senaty polskich uczelni. W tych dokumentach wyszukano wartości i deklaracje, które wyrażają przekonania władz uczelni o tym, jaki model nauki jest najważniejszy. W badaniach porównaniu poddano dwie grupy uczelni: uczelnie, które uzyskały status uczelni badawczych, oraz uczelnie z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Próbowano uzyskać odpowiedzi na pytania: 1) Jakie wartości tworzą deklarowany etos nauki?; 2) Jaka jest ich hierarchia?; 3) W jakim zakresie etosy nauki w obu grupach uczelni są podobne?; 4) Czy etosy nauki zapisane w nowych statutach różnią się od tych, które uczelnie deklarowały wcześniej? W badaniu zastosowano analizę treści dokumentów. Jak pokazują wyniki badań, etos nauki ulega zmianie, a zestaw deklarowanych w analizowanym materiale wartości jest bogaty i zróżnicowany.

10

Społeczno-historyczny wymiar królestwa Bożego w teologii Gerharda Lohfinka

75%

Rychert M.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2007

|

vol. 24

177-190

XX

Nell centro della teologia di G. Lohfink sta il regno di Dio. L’escatologia del presente laborata da lui prevede la tensione tra “giá” e “non ancora”, che si manifesta nei diversi modi. Sopratutto nella debolezza e pecchato del uomo ma anche nella storia della Chiesa come una societá e nell rifiuto di Izraele, che non ha accolto nell suo insieme Gesú come Messia. Dal punto di vista di Dio si puó parlare solo del “giá”. Il “non ancora” del regno di Dio dipende esclusivamente dal rifiuto del uomo. Il concetto del regno di Dio secondo G. Lohfink si contrapone all individualismo et esclusivismo. Il regno di Dio é un progetto sociale aperto a tutti coloro accolgono il messaggio di Gesú. L’ethos di Gesú non si rivolge all’individuo preso isolato perché non é in grado di realizzare questo giogo ma punta a una del popolo di Dio e chiede una dimensione sociale: la comunitá i la comunione di vita e di destini. La realizazzione di questo progetto fa che si rivela la santitá di Dio e diventa un segno di salvezza per tutti i popoli.

11

Podstawy kształtowania etosu artylerzysty w garnizonie Węgorzewo na przełomie XX i XXI wieku

71%

Łach W. B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 101

209-233

EN

The scientific problem of the paper is to define a soldier’s ethos while performing tasks in the Armed Forces at the turn of the 20th and 21st century. To this end, it was considered that place of serving, tradition and military education form the soldier’s ethos. This paper discusses the extent to which these values have become the basis for forming the artilleryman’s ethos in the Węgorzewo garrison at the turn of the 20th and 21st centuries. From 1949, a military unit existed in the Węgorzewo garrison. Over the years, its name, subordination and scope of tasks have changed. This influenced the formation of the artillery garrison with pedigree and combat experience. Research on the soldier’s ethos refers to the activities of the 1st Mazurian Artillery Brigade named after General Józef Bem, operating from September 3, 1993 to December 31, 2010. It was reformed by order of his superiors in the 11th Mazurian Artillery Regiment on January 1, 2011. It took over traditions its predecessor as well as earlier artillery brigades stationed in Węgorzewo. The Artillery Regiment is an independent unit of rocket and artillery subordinate directly to the Land Forces Commander and performs similar tasks as previous brigades.

PL

Problemem naukowym artykułu jest zdefiniowanie etosu żołnierskiego podczas wykonywania zadań w Siłach Zbrojnych na przełomie XX i XXI w. W tym celu uznano, że m.in. miejsce pełnienia służby, tradycja oraz wychowanie wojskowe kształtują etos żołnierski. W artykule podjęto próbę oceny, w jakim zakresie wymienione wartości stały się podstawą kształtowania etosu artylerzysty w garnizonie Węgorzewo we wskazanym okresie. Od 1949 r. w garnizonie Węgorzewo istnieje jednostka artyleryjska. Na przestrzeni lat zmieniała się jej nazwa, podporządkowanie i zakres realizowanych zadań. To wpłynęło na ukształtowanie się garnizonu artyleryjskiego z rodowodem i doświadczeniem bojowym. Badania nad etosem żołnierskim nawiązują do działalności 1 Mazurskiej Brygady Artylerii im. gen. Józefa Bema, funkcjonującej od 3 września 1993 r. do 31 grudnia 2010 r., która rozkazem przełożonych została przeformowana w 11 Mazurski Pułk Artylerii z dniem 1 stycznia 2011 r. Przejął on dalej tradycje swojej poprzedniczki oraz brygad artylerii, wcześniej stacjonujących w Węgorzewie. Pułk artylerii jest samodzielnym oddziałem wojsk rakietowych i artylerii, podległym bezpośrednio dowódcy wojsk lądowych i realizuje podobne zadania jak wcześniejsze brygady.

12

Sumienie naukowe i kryzys niezależności uczonych

63%

Dudek J.

Rocznik Lubuski

|

2020

|

vol. 46

|

issue 1

203-218

EN

The author analyzes the topicality and sense of the term ’scientiﬁc conscience’ in the context of the ethos of scientists. Based on the literature, the author refers to the traditions of ethos, professional ethics and moral philosophy in order to establish whether conscience as a form of self-assessment and self-control in decision making and in valuation of actions plays an important role as a part of scientists’ professional and moral conscience. The theoretical ﬁndings are confronted with the content of three documents regulating the ethics framework for scientists, which have appeared in the Polish science within the last twenty-ﬁve years. The article notices the phenomenon of departure from the tradition of being driven by one’s own undivided and independent conscience in playing professional roles. The phenomenon of ’vanishing conscience’ in scientiﬁc practice is understood by the author as a sign of scientists’ resignation from their independence in favour of giving in to extra-scientiﬁc mechanisms.

PL

Artykuł analizuje aktualność i sens terminu „sumienie naukowe” w kontekście etosu pracowników nauki. Powołując się na podstawie literatury przedmiotu na tradycje etosowe, etyki zawodowej, ﬁlozoﬁi moralnej próbuje ustalić, czy instancja sumienia jako forma samooceny i samokontroli w podejmowaniu decyzji i wartościowaniu działań odgrywa istotną rolę jako składnik kompetencji zawodowej i moralnej naukowca. Konfrontuje teoretyczne ustalenia z treścią trzech dokumentów regulujących zasady etyki pracownika naukowego, które w polskiej nauce pojawiły się w ciągu ostatniego ćwierćwiecza. Artykuł odnotowuje zjawisko odchodzenia od tradycji kierowania się własnym niepodzielnym i niezależnym sumieniem człowieka, który pełni role zawodowe. Zjawisko „znikającego sumienia” w praktyce naukowej ujmuje jako wyraz rezygnacji z niezależności przedstawicieli nauki na rzecz poddania się mechanizmom pozanaukowym.

13

Farmers and traders: two ethe of work, two conventions of storytelling in memory-based stories told by the Vilamovians about the Second World War and the post-war persecutions

63%

Król T.

Łódzkie Studia Etnograficzne

|

2023

|

vol. 62

123-143

PL

Wilamowianie to grupa etniczna zamieszkująca miasto Wilamowice na pograniczu Śląska i Małopolski. W literaturze przedstawiani byli oni jako grupa monolityczna, której członkowie słynęli z zajmowania się handlem. Tymczasem wilamowska społeczność dzieliła się na kilka warstw społecznych. Szczególnie dwie dominujące – duzi gospodarze i handlarze reprezentowali odmienne etosy. Wpłynęły one również na dwie konwencje opowiadania: gospodarską i handlarską, które widoczne są w opowieściach wspomnieniowych Wilamowian. W tej pierwszej w centrum stoi praca jako wartość sama w sobie. Tymczasem w tej drugiej praca jest tylko środkiem, a celem jest pomnażanie majątku. Dziś, w wyniku fabularyzacji i folkloryzacji treści rozpowszechnianych w mediach dominująca stała się konwencja handlarska. Tymczasem wśród starszego pokolenia silniejsza była konwencja gospodarska, która do dzisiaj jest silna w opowieściach wspomnieniowych o Volksliście i powojennych prześladowaniach Wilamowian. Opowieści te nie mówią nam jednak o tym, jak naprawdę zachowywali się Wilamowianie, ale o tym, jakie wartości wyznawali narratorzy w momencie przekazywania treści. Na ich formę wpływała tradycja narratorska społeczności, którą mogła być nie tylko grupa etniczna, ale również zawodowa.

EN

The Vilamovians are an ethnic group living in the town of Wilamowice in the borderland of Silesia and Lesser Poland. Literature has presented them as a homogeneous group whose members were famous for being traders, yet in reality the Wilamowice community was divided into several social strata. Especially the two dominant ones – large farm owners and traders – represented different ethe, which influenced two storytelling conventions, one focused on trade, the other – on agriculture. These conventions are apparent in memory-based stories told by the Vilamovians. In the former, it is work that constitutes the central motif and is valued in itself; in the latter, work is only the means to an end, which is to acquire more wealth. Today, as a result of the fabulisation and folklorisation of the content disseminated in the media, the trade-oriented convention has become dominant. Meanwhile, the work-oriented convention was more popular among the older generation, and is still clearly discernible today in memory-based stories about the Volksliste and the post-war persecution of the inhabitants of Wilamowice. These stories, however, do not tell us how the Vilamovians really behaved, but about what values the narrators professed at the time of conveying the given message. Their form was influenced by the narrative tradition of the given community – be it ethnic or professional.

14

ETOS WSPÓŁCZESNEGO NAUCZYCIELA W OPINII NAUCZYCIELI I RODZICÓW

63%

Pękała J.

Forum Pedagogiczne

|

2015

|

issue 1

99-118

PL

Zagadnienie etosu nauczycielskiego jest nadal bardzo ważną kwestią niemogącą zejść na dalszy plan procesu kształcenia i wychowania. Nawet jeśli pojęcie etosu słyszane jest coraz rzadziej i kojarzy się raczej z dawną literaturą piękną, nie oznacza to, że etos nie istnieje. Sam termin bywa zastępowany innymi określeniami, ale znajduje swoje miejsce w literaturze i praktyce edukacyjnej tak, jak bezdyskusyjna i niezmiennie obecna jest wychowawcza rola szkoły.

EN

The problem of teachers’ ethos is still a very important issue which is not likely to go down into the background of the process of education and upbringing. Even if the concept of ethos is heard less and is associated rather with the belles-lettres, it does not mean it does not exist. The term itself is sometimes replaced by other terms, but it finds its place in literature and educational practice as indisputable and invariably present educational role of the school.

15

Dramaturgia artykułu 17. kodeksu etyki lekarskiej. Ujęcie sytuacji niepomyślnych rokowań z wykorzystaniem aksjologii Józefa Tischnera

63%

Jaranowski M.

Logos i Ethos

|

2022

|

vol. 59

|

issue 1

193-212

EN

The text presents an interpretation of the axiological background of Article 17 of the Polish Code of Medical Ethics. The interpretation uses elements of Józef Tischner’s philosophy of values. The author employs the concepts of axiology to describe the special dynamics of deontology contained in Article 17, which refers to the situation of informing the patient about an unfavorable prognosis regarding his health. Instead of descriptions of everyday situations of this type, the reader receives a reconstruction of the system of values and demands in which the doctor resides, inspired by Tischner’s philosophy.

PL

Tekst prezentuje interpretację aksjologicznego tła artykułu 17. kodeksu etyki lekarskiej, w której wykorzystane są przede wszystkim elementy filozofii wartości Józefa Tischnera. Autor posługuje się pojęciami aksjologii, by opisać szczególną dynamikę deontologii zawartej w artykule dotyczącym sytuacji informowania pacjenta o niepomyślnych rokowaniach co do jego stanu zdrowia. Zamiast opisów powszednich sytuacji tego typu, czytelnik otrzymuje inspirowaną przede wszystkim filozofią Tischnera rekonstrukcję układu wartości i roszczeń, w którym znajduje się lekarz.

16

Nowi właściciele dworów i pałaców ziemiańskich: próba portretu zbiorowego

63%

Wylegała A.

Studia Socjologiczne

|

2020

|

issue 2(237)

163-192

PL

Artykuł ma na celu sportretowanie szczególnej grupy nowych mieszkańców wsi: osób, które po 1989 roku kupiły dawny dwór lub pałac ziemiański i traktują go przede wszystkim jako dom prywatny. Bazując na 17 wywiadach z 19 osobami, autorka szuka cech wspólnych łączących rozmówców, analizując ich doświadczenie biograficzne i funkcjonowanie jako właścicieli obiektu zabytkowego. Przedstawia ich motywacje, styl życia, postawy wobec ziemiańskiego dziedzictwa oraz członkostwo w szerszych środowiskach związanych z etosem ich grupy. Teoretyczną podstawę tekstu stanowią badania biograficzne, studia nad stylem życia i etosem.

EN

This article aims at sketching a collective portrait of a particular group of new countryside inhabitants: these are people who, after 1989, bought a mansion or a palace once belonging to the landed gentry with an intention to live there. The article’s theoretical approach owes to biographical research as well as to the studies of lifestyles and group ethos. On the basis of the material from 17 interviews with 19 research participants, the author sets out to establish these persons’ shared traits and analyzes their biographical experience and daily routines of being owners of the heritage sites. The analysis centers on their motivations, lifestyle, attitudes towards the gentry heritage and membership in the wider circles that relates to the ethos of the group.

17

Etos i obyczaj środowiskowy w świetle dokumentacji XIX-wiecznych stowarzyszeń kobiecych

63%

Wojciechowska A.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2014

|

vol. LX (60)

283-293

PL

Przedmiotem analiz są dokumenty (protokoły, sprawozdania, statuty) oświatowych stowarzyszeń kobiecych, które powstały pod koniec XIX w. na terenie zaboru austriackiego i pruskiego. Zachowania językowe utrwalone w tekstach odzwierciedlają przestrzeganie wartości fundamentalnych, etosowych, związanych z narodową tradycją funkcjonowania wartości w polskim społeczeństwie (patriotyzm, wolność, religia) oraz wartości wynikających z filozofii epoki (praca dla dobra ogółu). Ujawniają także funkcjonowanie obyczajów środowiskowych, form zachowania przyjętych i aprobowanych w obrębie małych wspólnot komunikatywnych (np. solidarność kobieca, solidarność zawodowa). Pierwsze z nich są przede wszystkim świadectwem przynależności do wspólnoty, drugie – istotnym sposobem jej budowania

EN

The subject of a study is the documents (protocols, reports, statutes) of women’s educational associations, which were established in the late 19th century in Prussian and Austrian Partitions. Linguistic behavior preserved in the texts reflect adherence to fundamental and ethos values related to the functioning of the national tradition of values in the Polish society (patriotism, freedom, religion) and the values resulting from the philosophy of the era (work for the public good). They also reveal the functioning of environmental customs, forms of behavior accepted and approved within small communication communities (eg. feminine solidarity, professional solidarity). The first of these is primarily a testimony of belonging to a community, the second – an important way to build it.

18

Tożsamość pedagogicznej przestrzeni. Pomiędzy etosem a grą: Refleksje na kanwie wybranych elementów myśli Józefa Tischnera

63%

Ryk A.

Studia Paedagogica Ignatiana

|

2017

|

vol. 20

|

issue 2

119-129

PL

Artykuł przedstawia analizy dotyczące przestrzeni pedagogicznej. Punktem wyjścia podjętych badań czyni teksty filozoficzne Józefa Tischnera. Przestrzeń rozumiana jest jako etos, czyli miejsce duchowego wzrastania człowieka. W etosie człowiek odnajduje najpierw samego siebie, potem innych ludzi. Uczy się poznawać i rozumieć świat, który go otacza. W pewnych sytuacjach etos staje się jednak miejscem gry prowadzonej przez innych ludzi. Gra wprowadza zasady obce dla tożsamości człowieka rozumianego jako osoba i podmiot swoich działań moralnych. Odwołując się do filozoficznej refleksji Józefa Tischnera, autor poszukuje odpowiedzi na pytania dotyczące kształtu współczesnej przestrzeni pedagogicznej. Przestrzeń ta jest zawsze zakorzeniona w jakimś etosie aksjologicznym. Dlatego też bardzo istotne jest odkrywanie tego, jakie wartości rządzą tą przestrzenią, czy jest to obszar dialogu, racjonalnej analizy własnego, a zarazem odkrywanego na zewnątrz siebie świata, czy też jest to obszar przyjmujący postać zdeformowaną, znaczoną lękami, uprzedzeniami, stereotypami bądź emocjami. Czy tą przestrzenią kieruje chęć odkrywania prawdy, czy też umiejętność dopasowania się do bezkrytycznie przyjmowanych reguł gry przez „mieszkańców” tej przestrzeni? Co należy czynić, aby pedagogiczna przestrzeń nie nabierała tylko cech totalności, systemowości, standaryzacji, parametryzacji, a pedagog był w dalszym ciągu „akuszerem prawdy”? Na niektóre z tych pytań autor usiłuje znaleźć odpowiedź, inspirując się przemyśleniami Józefa Tischnera.

EN

The article presents an analysis of the teaching space. The author makes the starting point of this study the philosophical texts of Jozef Tischner. Space is understood as ethos, as the place of the spiritual growth of man. Man finds his ethos first, then that of other people. He learns to know and understand the world that surrounds it. In some situations, however, the ethos is a place of a game led by other people. The game introduces principles foreign to the identity of the man understood as an entity and his moral actions.Referring to Jozef Tischner’s philosophical reflection, author is trying to find the answers to the questions relating to the shape of the contemporary pedagogical space. This space is always rooted in some axiological ethos. Therefore, it is very important to discover what values govern this space, whether it is a space open for dialogue, for rational self-analysis, and, at this same time, open to the world discovered outside of us, or rather this space assumes a deformed character, marked by fears, prejudices, stereotypes or emotions. Does this space drive us to discover the truth, or is it rather the area where we uncritically accept the rules of the game imposed by others “dwellers” of that space? What should be done in order to prevent the pedagogical space from acquiring the features of totality, systematization, standardization, parameterization? What should be done in order to keep the proper ethos of the pedagogue as a “trumpeter of truth”? Author is trying to find some answers to the above questions seeking an inspiration in Jozef Tischner’s thought.

19

O etosie badacza w świetle wyzwań współczesnej nauki i techniki (śladami polskich naukoznawców)

63%

Żegleń U. M.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2016

|

vol. 52

|

issue 1(207)

45-62

PL

W artykule odniosę się do niektórych aspektów dotyczących etosu badacza. Interesuje mnie pytanie o to, jakie wyzwania współczesnej nauki i techniki (rozważane w kategorii etosu naukowego) budzą dziś i winny budzić szczególne zainteresowanie naukoznawców. Jest to olbrzymi problem, który zostanie naszkicowany z odniesieniem do wybranych tylko kontrowersji szeroko dyskutowanych w środowisku naukoznawczym. Wskażę także na pewne założenia teoretyczne będące u podstaw dyskutowanych kontrowersji mających konsekwencje praktyczne. Te podstawy teoretyczne dotyczyć będą założeń o charakterze aksjologicznym (przede wszystkim neutralności bądź zobowiązań aksjologicznych nauki). Zamierzam ukazać te problemy odwołując się m.in. do badań klasyków naukoznawstwa w Polsce Marii i Stanisława Ossowskich, Tadeusza Kotarbińskiego, jak i ich twórczych kontynuatorów, by w ten skromny sposób uczcić i docenić ich olbrzymi wkład w jubileuszową działalność Komitetu Naukoznawstwa.

EN

In this paper I appeal to some aspects of research ethos. In the fi eld of my interest is the question: what challenges of contemporary science and technology (considered in the category of scientifi c ethos) arouse and should arouse special attention in science studies. It is an important issue which will be merely briefl y outlined in reference to some controversies which are broadly discussed in science studies. I shall also point out some theoretical assumptions of these controversies which lead to serious practical consequences. These theoretical grounds concern mainly axiological issues (especially the question whether science is axiologically neutral or committed). I intend to consider these problems in reference to the research of classics of science studies in Poland (Maria and Stanisław Ossowski, Tadeusz Kotarbiński and their creative successors) in order to honour and appreciate their great contribution to the activity of the Science of Science Committee.

20

TURYSTYKA TATRZAŃSKA I ETOS TURYSTY W DOBIE NOWOCZESNOŚCI

63%

Datko J.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2012

|

vol. 74

|

issue 2

265-278

EN

The paper touches upon some origins of contemporary Tatra tourism and its ethos in the ever-changing modern world. It provides a theoretical outline of the concept of ‘ethos’ regarding touristic exploration of the Tatra Mountains and the characteristics of the elements that have determined tourism in the last twenty years (based on qualitative research). The main features of tourism in the Tatra that are now being observed are popularisation, commercialisation, decline of some traditional ways of thinking about mountaineering and practicing it as well as changes within the ethos and its peculiar community (or rather disappearance of them both). In this context very important are also some environmental issues, such as devastation of the natural ecosystem and expansion of urban practices deeper and deeper into the Tatra National Park. Last but not least one other issue touched upon in the paper is the ‘touristic’ knowledge and skills that are now very rare among the tourist who visit the Tatra, which also leads to the decline of the ethos.

PL

Artykuł porusza zagadnienie specyfiki turystyki tatrzańskiej i etosu turysty w realiach postępujących zmian cywilizacyjnych i kulturowych. Zawiera szkic teoretyczny dekonstruujący pojęcie „etos” w odniesieniu do eksploracji turystycznej przestrzeni Tatr oraz opartą na badaniach jakościowych charakterystykę elementów współcześnie ją konstytuujących, a także ich przemian w ciągu ostatnich dwóch dekad. Jedną z głównych cech turystyki uprawianej na terenie Tatr jest jej umasowienie, swoista komercjalizacja, postępujący zanik pewnych tatrzańskich tradycji oraz przekształcenia (a raczej odchodzenie) owego tworzącego się latami etosu i wynikającej zeń wspólnotowości. W tym kontekście pojawiają się również głosy dotyczące coraz szybszej dewastacji tatrzańskiego środowiska przyrodniczego i wdzierania się praktyk miejskich na obszary górskie (ekspansja Zakopanego) oraz niechęci olbrzymiej rzeszy turystów tatrzańskich do nabywania wiedzy i umiejętności determinujących istnienie etosu.

Refine search results

Etos nauczyciela w warunkach zmieniającej się rzeczywistości szkolnej – spojrzenie uczniowskie

Etos pierwszego filaru bezpieczeństwa

Komunikat z badań: Work and family in "Ethos of the Polish Entrepreneur 2014"

Etos uniwersytetu a idea zrównoważonego rozwoju

ESEJ RECENZYJNY: W poszukiwaniu straconego etosu. Uwagi na temat książki Piotra Kulasa Inteligenckość zaprzeczona. Etos i tożsamość młodych inteligenckich elit, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2017

Starożytni łucznicy i ich korzenie. Kilka słów o pracy Juszyńskiego [J. Juszyński, Etos łucznika w starożytnej Europie, Zabrze-Tarnowskie Góry 2020, ss. 58, ISBN 978-83-65982-61-2]

Martial arts ethos from an axio-normative perspective

Etosy biurokracji: pracownicy administracji publicznej w diagnozie socjologicznej 2015

Deklarowany etos nauki polskich uczelni

Społeczno-historyczny wymiar królestwa Bożego w teologii Gerharda Lohfinka

Podstawy kształtowania etosu artylerzysty w garnizonie Węgorzewo na przełomie XX i XXI wieku

Sumienie naukowe i kryzys niezależności uczonych

Farmers and traders: two ethe of work, two conventions of storytelling in memory-based stories told by the Vilamovians about the Second World War and the post-war persecutions

ETOS WSPÓŁCZESNEGO NAUCZYCIELA W OPINII NAUCZYCIELI I RODZICÓW

Dramaturgia artykułu 17. kodeksu etyki lekarskiej. Ujęcie sytuacji niepomyślnych rokowań z wykorzystaniem aksjologii Józefa Tischnera

Nowi właściciele dworów i pałaców ziemiańskich: próba portretu zbiorowego

Etos i obyczaj środowiskowy w świetle dokumentacji XIX-wiecznych stowarzyszeń kobiecych

Tożsamość pedagogicznej przestrzeni. Pomiędzy etosem a grą: Refleksje na kanwie wybranych elementów myśli Józefa Tischnera

O etosie badacza w świetle wyzwań współczesnej nauki i techniki (śladami polskich naukoznawców)

TURYSTYKA TATRZAŃSKA I ETOS TURYSTY W DOBIE NOWOCZESNOŚCI