Sformułowano hipotezę, że uwagę postmedytacyjną osób, które osiągnęły wprawę w medytowaniu, cechuje stosunkowo szeroki zakres i "czujność", objawiająca się relatywnie głębokim, semantycznym przetwarzaniem informacji. Dla zweryfikowania tej hipotezy opracowano metodę mierzącą jednocześnie 1. Zakres uwagi (centrum vs. peryferia) 2. Poziom przetwarzania informacji (płytki - zmysłowy vs. głęboki - semantyczny). Konstrukcję metody oparto na zadaniu Stroopa (1935) oraz na zadaniu DIVA (Nęcka, 1994). Badano stany uwagi intensywnej (po czytaniu tekstu), ekstensywnej (po relaksacji) i post medytacyjnej (po medytacji Zen). Grupy kontrolne (relaksowana i skoncentrowana zadaniowo) różniły się istotnie na badanych wymiarach. Szerszy zakres uwagi cechował osoby zrelaksowane (z uwagą ekstensywną) i u nich także zaobserwowano zniesienie efektu Stroopa na skutek płytszego, zmysłowego przetwarzania informacji. Uwagę postmedytacyjną charakteryzował szerszy zakres w porównaniu z uwagą osób skoncentrowanych, ale mniejszy niż osób zrelaksowanych. Natomiast tak samo silne interferencje Stroopa z centrum i peryferii osób medytujących wskazują na stabilne, odzmysłowe i wolne od hamowania reakcje na bodźce niespójne. Wyniki poddajemy dyskusji z odniesieniem do badań neuropsychologicznych.
Zamiejscowy w Sopocie Szkoła Wyższa Psychologii Społeczne Zjawisko niedostrzegania zmian zachodzących bezpośrednio w polu percepcyjnym podmiotu jest zaskakująco powszechne. Zdaniem większości badaczy jest ono wynikiem ograniczeń pamięci roboczej, która może być rozumiana jako ognisko uwagi i jej orientacji w kierunku konkretnych obiektów w polu percepcyjnym. Zgodnie z założeniem teorii uwagi ekstensywnej (Kolańczyk, w tym tomie) ognisko uwagi zmienia swą postać od wąskiej orientacji na czynniki szczególnie istotne z punktu widzenia realizowanego celu w trybie intensywnym po szeroką orientację na obiekty mogące stanowić użytek w realizacji szeroko zakreślonych standardów jednostki przy ekstensywności. Uwaga ekstensywna charakteryzuje się względną dominacją procesów oddolnych, co pozwala sądzić, że zmiany zachodzące w środowisku jednostki stają się łatwiej wykrywalne. Przeprowadzone badanie, dotyczyło zdolności wykrywania zmian zachodzących w polu wzrokowym. Uwagą manipulowano przy użyciu wizualizacji z elementami treningu autogennego w przypadku ekstensyfikacji lub rozwiązywania prostego, ale długiego zadania matematycznego w warunku intensyfikacji uwagi. Zgodnie z oczekiwaniami, więcej zmian wykrywano w stanie uwagi ekstensywnej, w porównaniu do stanu uwagi intensywnej, co potwierdza tezę, iż ekstensywność uwagi redukuje zjawisko niedostrzegania zmian.
Uwaga jest jednym z podstawowych procesów umożliwiających przetwarzanie informacji w pamięci roboczej (WM). Jednak funkcją pamięci roboczej jest także krótkotrwałe przechowywanie. Przedstawione badania1 miały na celu zweryfikowanie hipotezy o udziale uwagi w pasywnym przechowywaniu (retencji) elementów w WM. W eksperymentach wykorzystano procedurę zadania podwójnego. Badani mieli jednocześnie wykonywać zadanie przeszukiwania pamięci (MST) oraz losowo generować interwały losowe (zadanie GIL). W pierwszym z eksperymentów wykorzystany został materiał werbalny, w drugim, wzrokowo-przestrzenny. Wyniki uwiarygodniają postawioną hipotezę. Pasywne przechowywanie informacji w pamięci roboczej wymaga niewielkich zasobów uwagi, przydzielanych przez centralny system wykonawczy. Dyskutowane jest podobieństwo charakterystyk uwagi ekstensywnej do stanów pasywnych WM.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.