Search results

1

Negatywna nieprzeźroczystość. O predykatach przesądzających fałsz implikowanego zdania

100%

Zaucha J.

Linguistica Copernicana

|

2019

|

vol. 16

EN

The paper discusses the distinction between factive and non-factive predicates as well as between implicative and non-implicative verbs. The author reconsiders the well-known concepts in respect to falsehood verbs. In the process of the analysis she discovers certain gaps in both frameworks. In her conclusion the author proposes a more complex account of the non-factive predicates which are based on the place of thematic ascription in the semantic content of a particular predicate.

PL

Artykuł poświęcony jest analizie czasowników przesądzających fałsz zdań wymaganych składniowo bądź implikowanych semantycznie ze względu na pojęcia niefaktywności (Kiparscy 1970) oraz implikatywności (Karttunen 1971). Kategorie te są obecne w literaturze przedmiotu od bez mała półwiecza. Tymczasem konfrontacja dobrze znanych (wydawałoby się) idei z materiałem językowym przynosi niespodziewane rezultaty. Okazuje się, że aparat pojęciowy służący do opisu faktywności zawiera luki domagające się uzupełnienia. W artykule stawia się tezę, że zasadnicza dychotomia między wyrażeniami niefaktywnymi opiera się na opozycji ze względu na umiejscowienie i funkcję (temat nadrzędny vs. temat cząstkowy) tematyzowanej askrypcji w strukturze treści predykatu. Przypadek czasownikowych wykładników fałszu unaocznia, że wśród niefaktywów można wyróżnić następujące podklasy: i) niefaktywy nieprzesądzające ani fałszu, ani prawdziwości implikowanego zdania; ii) niefaktywy przesądzające fałsz implikowanego zdania w remacie swojej struktury semantycznej, iii) niefaktywy przesądzające fałsz implikowanego zdania w części tematycznej struktury znaczeniowej; iv) niefaktywy, w których fałszywa askrypcja stanowi temat cząstkowy.

2

Bertrand RUSSELL, Badania dotyczące znaczenia i prawdy

84%

Russell B., Sochacki Ł.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2012

|

vol. 2

|

issue 2

425-429

3

Educating a truthful user of the Internet

67%

Bielinowicz A.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2021

|

issue 28

341-354

EN

This paper analyses the question about the role of school-based religious education in the preparation for living in truth, with an emphasis on the online activity of the catechised. It presents the findings produced by an analysis of the two most recent documents: Directory for Catechesis and the Core Curriculum of Catechesis of the Catholic Church in Poland and proposes postulates on catechetical service in reference to the issue of truthfulness and falsehood during Internet use.

DE

Der Artikel ist ein Versuch, die Frage zu beantworten: Welche Rolle kann der schulische Religionsunterricht im Kontext der Erziehung zum Leben in der Wahrheit spielen, mit besonderem Schwerpunkt auf den Aktivitäten der Katecheten in der virtuellen Welt. Diese Studie präsentiert die Ergebnisse der Analyse der beiden jüngsten Dokumente: des Direktoriums zur Katechese und der Grundlagen der katechetischen Katechese der Katholischen Kirche in Polen sowie vorgeschlagene Postulate zum katechetischen Dienst in Bezug auf die Frage von Wahrhaftigkeit und Falschheit in der Bereich der Internetnutzung.

PL

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie: jaką rolę może pełnić szkolne nauczanie religii w kontekście wychowania do życia w prawdzie, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności katechizowanych w świecie wirtualnym. W niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki analizy dwóch najnowszych dokumentów: Dyrektorium o katechizacji i Podstawy programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce oraz zaproponowano postulaty dotyczące posługi katechetycznej w odniesieniu do zagadnienia prawdomówności i fałszu w obszarze korzystania z Internetu.

4

O obiektywności prawdy i jej podstawach ontycznych

59%

Dębowski J.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2015

|

vol. 51

|

issue 2(204)

111-124

PL

W artykule – dzięki zestawieniu głównych pojęć obiektywności w sensie ontycznym – odpowiadam na pytanie, co się składa na obiektywnie istniejącą rzeczywistość. Odwołując się do pojęcia transcendencji strukturalnej, wskazuję również, gdzie (i jak) przebiega granica między ontyczną obiektywnością a ontyczną subiektywnością. Na koniec, sięgając do pojęcia obiektywności w sensie epistemologicznym, próbuję wyklarować relację pomiędzy obiektywnością i subiektywnością z jednej strony, a prawdziwością i fałszywością z drugiej.

EN

In the paper – thanks to the ontic sense of the objectivity concept – I answer the question what objectively existing reality consists of. Appealing to the concept of the structural transcendence, I indicate also where (and how) the boundary between the ontic objectivity and the ontic subjectivity runs. Finally, I try to clarify relations between objectivity and subjectivity as well as veracity and falseness.

5

Fasces. Norwid’s intuitions in reading a symbol

59%

Cedro A.

Studia Norwidiana

|

2017

|

vol. 35 English Version

173-193

PL

Artykuł analizuje semantykę motywu fasces w poemacie Quidam. Motyw obecny jest w różnych płaszczyznach utworu: w narracji zorientowanej na oddanie kolorytu historycznego, w wypowiedziach i ocenach bohaterów, jako element narracyjnych odniesień do współczesności, wreszcie w autorskich komentarzach zlokalizowanych w przypisach. W każdym z przypadków akcentowane jest negatywne znaczenie motywu, wiążące się z zagrożeniem, jakie dla wolności jednostki niesie państwo i realizowana w jego polityce przemoc, dostrzegana także w komunikacji rytualnej czy – po wiekach – w symbolice architektonicznych detali faszystowskiego państwa Mussoliniego. Norwidowa refleksja nad pokrewnym etymologicznie pojęciem fascynacji prowadzi nas do bardziej ogólnych wniosków dotyczących dominującej opozycji prawdy i fałszu jako jednego z zasadniczych tematów jego myśli i twórczości.

EN

The article analyses the semantics of the fasces motif in the poem Quidam. The motif is present on various levels of the work: in the narrative aimed at rendering the historical flavour, in the statements and evaluations of the protagonists, as an element of narrative references to the contemporary era, and finally in the author’s comments in the footnotes. In each case, the negative meaning of the motif is emphasised, which relates to the threat to the freedom of an individual posed by the state and violence intrinsic to its politics, also visible in ritualistic communication, or – decades later – in the symbolism of architectural details of the fascist state of Mussolini. Norwid’s reflections on the etymologically related concept of fascination leads us to more general conclusions about the dominant opposition of truth and falsehood as one of the principal themes of his thought and artistic work.

6

Fasces. Norwida intuicje czytania symbolu

59%

Cedro A.

Studia Norwidiana

|

2017

|

vol. 35

163-183

PL

Artykuł analizuje semantykę motywu fasces w poemacie Quidam. Motyw obecny jest w różnych płaszczyznach utworu: w narracji zorientowanej na oddanie kolorytu historycznego, w wypowiedziach i ocenach bohaterów, jako element narracyjnych odniesień do współczesności, wreszcie w autorskich komentarzach zlokalizowanych w przypisach. W każdym z przypadków akcentowane jest negatywne znaczenie motywu, wiążące się z zagrożeniem, jakie dla wolności jednostki niesie państwo i realizowana w jego polityce przemoc, dostrzegana także w komunikacji rytualnej czy – kilkadziesiąt lat później – w symbolice architektonicznych detali faszystowskiego państwa Mussoliniego. Norwidowa refleksja nad pokrewnym etymologicznie pojęciem fascynacji prowadzi nas do bardziej ogólnych wniosków dotyczących dominującej opozycji prawdy i fałszu jako jednego z zasadniczych tematów jego myśli i twórczości.

EN

The article analyses the semantics of the fasces motif in the poem Quidam. The motif is present on various levels of the work: in the narrative aimed at rendering the historical flavour, in the statements and evaluations of the protagonists, as an element of narrative references to the contemporary era, and finally in the author’s comments in the footnotes. In each case, the negative meaning of the motif is emphasised, which relates to the threat to the freedom of an individual posed by the state and violence intrinsic to its politics, also visible in ritualistic communication, or – decades later – in the symbolism of architectural details of the fascist state of Mussolini. Norwid’s reflections on the etymologically related concept of fascination leads us to more general conclusions about the dominant opposition of truth and falsehood as one of the principal themes of his thought and artistic work.

7

Rola negacji w opisie świata według arystotelesowskiej Metafizyki

51%

Bigaj J.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2012

|

vol. 2

|

issue 2

265-291

PL

Pojęcia „byt” i „niebyt” weszły do języka filozoficznego, dając podstawę ontologii i meontologii, jako odpowiedniki greckich wyrażeń to on i to me on (urzeczownikowionych form, pozytywnej i negatywnej, imiesłowu czasownika einai. Wyrażenia te w oryginale nie oznaczały jednak pierwotnie nic przedmiotowego, lecz pełniły funkcję nazw metajęzykowych, reprezentujących spójkę zdaniową ‚einai’ we wszystkich jej formach, a najogólniej – jej formę twierdzącą i przeczącą. Sama zaś spójka ta, w której późniejsza filozofia dopatrzyła się znaczenia egzystencjalnego „istnieć”, pełniła tylko funkcję pustego znaczeniowo łącznika predykatów. Z czasem imiesłów o]n zaczął być stosowany jako uniwersalna nazwa wszelkich predykatów. Wymienione wyrażenia stały się centralnymi w greckiej terminologii filozoficznej dzięki zainicjowanym przez Parmenidesa sporom na temat roli negacji w opisie świata. Sam Parmenides zaproponował zupełne wykluczenie zdań negatywnych jako opisujących przez eliminację, i stworzył system pozytywno monistyczny, zarzucający wielość, podzielność i zmienność. Późniejsi filozofowie wystąpili w obronie negacji, zwalczając związane z nią paradoksy, jakie wysuwali eleaci, a potem sofiści. Platon zauważył, że nie da się bez zastosowania negacji opisać wielości rzeczy, wyróżnił też negację względną, która nie każe niczego eliminować, a pozwala tylko na konfrontację jednych rzeczy z innymi. Według atomistów podzielność rzeczy fizycznych zmusza do przyjęcia ich złożoności z elementu pozytywnego w postaci nieprzenikliwego ciała oraz czynnika, któremu trzeba odmówić wszelkich cech, tj. pustki. Wreszcie Arystoteles, analizując proces zmiany, uzasadniał niesprzeczność twierdzenia, że coś powstaje z „nie będącego” i „będącego”, przy założeniu, że pierwsze rozumie się jako bycie aktualne, drugie – potencjalne. We wszystkich tych koncepcjach nie ma teorii czegoś nieistniejącego, są tylko propozycje wskazania takich aspektów rzeczywistości, w których wyjaśnianiu uzasadnione jest stosowanie negacji. Forma twierdząca i przecząca powyższych wyrażeń prowokowała także refleksję nad zagadnieniem prawdy i fałszu. Zauważono, że służą one w języku potocznym nie tylko do stwierdzania zgodności lub niezgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, ale także jako formuły asercji i odrzucania.

Refine search results

2 ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

2 Studia Norwidiana

1 Linguistica Copernicana

1 Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

1 Zagadnienia Naukoznawstwa

1 2021

1 2020

1 2019

1 2017

1 2015

2 2012

2 Cedro A.

1 Bielinowicz A.

1 Bigaj J.

1 Dębowski J.

1 Russell B.

1 Sochacki Ł.