Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  filmoznawstwo
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Drogi rozwoju filmoznawstwa

100%
Helman A.
Kwartalnik Filmowy
|
2014
|
issue 85
15-26
PL
Autorka dokonuje krótkiej rekapitulacji etapów rozwoju refleksji filmoznawczej. Wychodzi z założenia, że przedmiot badań filmoznawstwa ma charakter graniczny, a sama dyscyplina kształtuje się i rozwija na skrzyżowaniu dróg wiodących w różne strony. W całej historii refleksji nad filmem rywalizują ze sobą dwie przeciwstawne tendencje. Jedna z nich upatruje w filmoznawstwie dyscyplinę autonomiczną, wyspecjalizowaną, druga – zintegrowaną, łączącą dorobek licznych dyscyplin na płaszczyźnie możliwie szerokiej. Wszystkie one zmierzały ku wielorako pojmowanej interdyscyplinarności. Partnerstwo filmoznawstwa z innymi dyscyplinami, chęć nadążania za ich rozwojem, tendencje do anektowania wciąż nowych terenów niepoddanych jeszcze eksploracji niosły ze sobą ożywcze impulsy rozwojowe, tworzyły pole napięć, wyznaczały obszary pograniczne, na których nowe nauki rozwijają się najbardziej owocnie. Autorka wyodrębnia i analizuje cztery fazy w rozwoju filmoznawstwa: przednaukową, semiotyczno-strukturalna, antropologiczną (inaczej: kulturową) i medialną.
EN
The author makes a brief recapitulation of stages of development of film studies thought. She starts with the assumption that the object of study of film studies has a border character, and the discipline itself takes shape and is developed at a crossroads leading into multiple directions. In the entire history of reflection related to film, two competing trends vie for the dominant position. One of them sees film studies as an autonomic, highly specialised discipline, and the other a discipline that integrates the achievements of many other disciplines within a very wide scope. But both move towards the interdisciplinary approach. Partnership of film studies with other disciplines, the desire to keep up with their development, the tendency to constantly annex new, yet unexplored areas invigorated the discipline, and created tensions between various fields and marked the frontier areas, where new sciences develop most fruitfully. The author identifies and analyses four phases of development of film studies: pre-scientific, semiotic-structural, anthropological (also known as cultural) and the media phase.
2

Z marginesów do centrum. nieformalne i „niewłaściwe” praktyki widzów filmowych

80%
Filiciak M.
Kwartalnik Filmowy
|
2014
|
issue 85
88-99
PL
Tekst jest poświęcony znaczeniu pozafilmowych kontekstów dla badań filmu. Autor dokonuje przeglądu relacji między polskim filmoznawstwem i badaniami społecznymi, postulując ich zacieśnienie – szczególnie istotne w kontekście przemian technologicznych wprowadzających film w nowe obiegi. W artykule zostaje też poddany refleksji udział badaczy w wytwarzaniu „wiedzy zinstytucjonalizowanej” i jego konsekwencje. Autor sugeruje również zmianę rozumienia samego filmu, włączając w jego zakres również inne elementy sieci, w których film funkcjonuje.
EN
The article deals with the meaning of practices and contexts that are not part of films themselves, but are important in the area of film studies. The author analyses the relation between Polish film studies and social science research. He argues for closer ties between these two disciplines, especially in the context of technological changes that introduce film to new audiences. In the article the author also reflects on the participation of researchers in the production of “institutionalised knowledge” and its consequences. The author also suggests a change in the understanding of film itself. He argues that one needs to take into the account elements of social network within which the film is present.
3

Analiza box office’ów jako narzędzie badań filmoznawczych

80%
Lewicki A.
Kwartalnik Filmowy
|
2014
|
issue 85
118-132
PL
Artykuł jest próbą wskazania zalet i zagrożeń płynących z analizy wyników finansowych i frekwencyjnych uzyskiwanych przez poszczególne dzieła filmowe. Tego typu statystyki, dość rzadko wykorzystywane w polskim dyskursie filmoznawczym, mogłyby, według autora, stać się interesującym uzupełnieniem dotychczasowych metod badawczych, jednak ich używanie wymaga zachowania szczególnej ostrożności i daleko posuniętego sceptycyzmu. W tekście zostały omówione najważniejsze problemy metodologiczne związane z używaniem analizy box office’ów, ale także wskazane najistotniejsze szanse i wyzwania stojące przed badaczami chcącymi posiłkować się w swoich rozważaniach statystykami odnoszącymi się do popularności filmów i danymi dotyczącymi ich kinowej widowni.
EN
The article is an attempt to identify the advantages and dangers of the analysis of financial results and audience frequency generated by individual films. This type of statistics, rather rarely used in Polish film studies discourse could, according to the author, become an interesting addition to the existing methods of research, but their use requires special care and far-reaching scepticism. In the article the most important methodological problems associated with the use of box office analysis are discussed, but the most important opportunities and challenges facing researchers wishing to make use of statistics relating to the popularity of video and data on their cinema audience in their deliberations are also pointed out.
4

Filmoznawcy wśród medioznawców. Kilka refleksji o marginalizowaniu kultury audiowizualnej w naukach o mediach i na studiach dziennikarskich

80%
Gierszewska B. L.
Kwartalnik Filmowy
|
2014
|
issue 85
219-235
PL
Artykuł dotyczy udziału filmoznawców w badaniach mieszczących się w medioznawstwie kulturowym (medialnym kulturoznawstwie) rozumianym jako dynamicznie rozwijająca się wiedza o teoriach i praktykach audiowizualności. Autorka zastanawia się, dlaczego tak trudno przekonać medioznawców opcji społecznej do lektury, poparcia i popularyzacji cennych publikacji o mediach autorstwa filmoznawców i w ogóle badaczy o orientacji kulturoznawczej. Polscy komunikolodzy reprezentujący nauki społeczne, zajmując się mediami audiowizualnymi, skupiają się na analizowaniu funkcji i zawartości tych przekazów w różnych konfiguracjach, pomijając aspekt kulturowy. To humaniści – a szczególny wkład mają tu filmoznawcy – opracowali dzieje audiowizualności, piszą teorię oraz upowszechniają na polskim gruncie myśl zachodnioeuropejską i światową. A jednak ich wysiłku i spektakularnych osiągnięć jak dotąd nie docenili medioznawcy z obszaru nauk społecznych. W programach kształcenia ludzi mediów (na kierunkach dziennikarskich i pokrewnych) historia i teoria kultury audiowizualnej, choć cieszy się coraz większym zainteresowaniem studentów, wciąż zajmuje miejsce marginalne, dalekie za dziejami printmediów.
EN
The article deals with the participation of film studies experts in cultural media studies research, understood as a dynamically developing discipline dealing with theories and practices of audiovisual media. The author ponders why is it so difficult to convince social scientists among media studies researchers to read, promote and popularise valuable publications about media by film studies experts and cultural studies specialists. Polish media studies experts representing social sciences dealing with the audiovisual, focus on analysing the function and content of media transmissions, while ignoring their cultural dimension. It is the representatives of the humanities, and especially film studies experts, that developed the history of the audiovisual, create theories and popularise Western thought in Poland. However their work goes unappreciated by their media studies colleagues from the social sciences. Within media studies study programs history and theory of audiovisual culture is increasingly popular among students, yet highly marginal in relation the history of the printed media.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kraina wiecznego szczęścia

61%
Sitek W.
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
|
2019
|
issue 39
217-225
EN
The Land of Aeternal Hapiness is Wojciech Sitek's review article dedicated to the first monograph in the Polish language, dedicated to films on coming of age. Karolina Kostyra, the author of the book Wiosenna bujność traw. Obrazy przyrody w filmach o dorastaniu,  observes that within the coming of age  genre nature affects young people in a particularly significant way. During puberty, it is always so fertile and expansive that it abducts the adolescent into its depths and transforms them forever, preparing them to face adult life. At times, the publication, which nominally represents the discipline of film studies, transmogrifies into a general reflection upon the world and the place of the human in its all-encompassing order. The Author attempts to penetrate the essence by resorting to a variety of sources: she seeks adequate tropes in the Jungian mythographic criticism, she alludes to the motifs of magical and religious symbols as described by Mircea Eliade, and follows Bruno Bettelheim in reflecting upon the externalizing function of a folk tale. Her personal, emotionally vested reflection and the melancholy tone of the book closely correspond with the overarching themes of the coming=of-age films. The yearning thus has its source in the experiences of the proatonists as well as in the personal quest of the Author, who remains vividily engaged in her account of the tales of the borderlands between childhood and adulthood. 
PL
W Krainie wiecznego szczęścia Wojciech Sitek recenzuje pierwszą polskojęzyczną monografię poświęconą filmom o dorastaniu. Karolina Kostyra, autorka książki Wiosenna bujność traw. Obrazy przyrody w filmach o dorastaniu, zwraca uwagę, że w ramach gatunku coming of age natura w sposób szczególny oddziałuje na młodych ludzi. W czasie dojrzewania jest tak płodna i ekspansywna, że porywa w swoje głębie i na zawsze odmienia adolescenta, przygotowując go do podjęcia dorosłego życia. Filmoznawcza publikacja przybiera momentami kształt ogólnohumanistycznej refleksji nad światem i miejscem człowieka w rozległym porządku. Istotę związku między człowiekiem i przyrodą autorka próbuje zgłębić sięgając do różnych źródeł – poszukuje tropów w Jungowskiej krytyce mitograficznej, przywołuje rozpoznane przez Mirceę Eliadego motywy symboliki magiczno-religijnej, zaś za Bruno Bettelheimem rozpatruje eksternalizującą funkcję baśni. Osobista i emocjonalnie zaangażowana refleksja oraz melancholijny ton książki ściśle korespondują z tematyką podejmowaną w filmach o dorastaniu. Tęsknota płynie więc tutaj zarówno z przeżyć bohaterów, jak i z poszukiwań autorki, żywo zaangażowanej w relacjonowanie opowieści o pograniczu dzieciństwa i dorosłości.
6
Publication available in full text mode
Content available

Otwarty projekt modernizmu. "New Modernist Studies" w perspektywie badań nad filmem

51%
Stelmach M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
|
2017
|
issue 9(4)
86-94
PL
Tekst jest próbą przybliżenia rozwijającego się w ostatnich latach w anglosaskim literaturoznawstwie nurtu nowych studiów modernistycznych (New Modernist Studies). Badacze z tego kręgu, tacy jak Susan Stanford Friedman, Douglas Mao czy Rebecca Walkowitz starają się przeformułować dawne definicje modernizmu literackiego i artystycznego, rozszerzając jego zakres pojęciowy i otwierając na interdyscyplinarne, komparatystyczne, kulturoznawcze czy postkolonialne badania. Ich ustalenia i propozycje mogą być użyteczne także na gruncie filmoznawstwa jako pomoc w usystematyzowaniu i pogłębieniu opisów filmowego modernizmu.
EN
This text is an attempt to present the current and still developing field of New ModernistStudies, very much present in Anglo-American literature studies of early XXI century. Scholars associated with NMS, such as Susan Stanford Friedman, Douglas Mao or Rebecca Walkowitz are aiming in reformulating traditional definitions of artistic and literary Modernism by expanding its scope and opening the field for interdisciplinary, comparative, or postcolonial readings. Their work and propositions might be useful in the field of film studies as well, as a way systematizing and deepening the existing understanding of cinematic modernism.
7
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi na temat rozróżnienia pojęciowego „film” - „kino”

51%
Wyczyński G.
Sztuka i Dokumentacja
|
2019
|
issue 21
45 - 58
PL
Na gruncie języka potocznego, pojęcia „film” i „kino” bardzo często traktowane są jako synonimy. Jednak w ramach refleksji filmoznawczej, wytyczenie wyraźnej granicy pomiędzy powyższymi pojęciami, stanowi istotne zadanie techniczne, bez podjęcia którego utrudniony będzie rzetelna analiza badanej rzeczywistości. W prezentowanym artykule proponuję szkic modelu teoretycznego, pozwalającego na wyeksponowanie poziomów różnicy pomiędzy filmem i kinem. Film rozumieć tutaj będę jako ciąg ruchomych dźwiękoobrazów dostępnych za pośrednictwem ekranów, kino zaś, jako zespół elementów techniczno-technologicznych, kulturowych i społecznych, wykorzystywanych do produkcji, dystrybucji, projekcji, promocji filmów. Oba wskazane obszary stanowią fenomeny historycznie zmienne oraz przenikające się z innymi sferami rzeczywistości społecznej. W kolejnych rozdziałach tekstu, interesująca mnie różnica pojęciowa będzie stopniowo rozwijana, aby ukazać jej złożony oraz dynamiczny charakter.
EN
In colloquial language the terms ‘film’ and ‘cinema’ are very often treated as synonyms. But within fi lm studies delimitation of this two terms is an important technical task – without undertaking this task, solid research work will be made rather diffi cult. In the presented article I want to propose the sketch of a theoretical model which displays the levels of difference between fi lm and cinema. Film will be understood here as a string of moving sound pictures that are available via screens. Cinema will be proposed as an aggregate of technological, cultural and social elements used to produce, distribute, project and promote films. These two areas are historical phenomena – they not only change with time but also intersect with other social areas. Throughout succeeding chapters of this text the conceptual difference ‘fi lm’ - ‘cinema’ will be gradually developed to show its complex and dynamic nature.
8

Studium władzy i recepcji z perspektywy źródeł archiwalnych

51%
Biskupski Ł.
Kwartalnik Filmowy
|
2023
|
issue 122 Krajobrazy, panoramy, terytoria
203-210
PL
Recenzja dotyczy książki Krzysztofa Jajki, Konrada Klejsy, Jarosława Grzechowiaka i Ewy Gębickiej Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 (2022), będącej krytycznym wydaniem tekstów źródłowych poświęconych rodzimej dystrybucji filmowej w pierwszej dekadzie po II wojnie światowej. Recenzent zwraca uwagę na wysoką wartość naukową publikacji, która stanowi cenne źródło informacji oraz analiz dotyczących kinematografii w Polsce Ludowej. Podkreśla, że książka ta ma istotny wkład w rosnący zasób literatury na ten temat i przyczynia się do wzbogacenia wiedzy, stanowiąc również podstawę dla przyszłych dociekań, a także dając szansę na silniejsze powiązanie analiz z obszaru historii kina z badaniami historii politycznej, społecznej i gospodarczej.
EN
The review discusses the book Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 [Film Distribution in the Polish People’s Republic in 1944-1956] (2022), which provides critical editions of source texts related to film distribution in the early years of the Polish People’s Republic after World War II. The reviewer notes the high scientific value of the publication, which constitutes a valuable source of information and analysis on cinema in the Polish socialist state. He emphasizes that the book makes a significant contribution to the growing body of literature on the subject and results in expanding our knowledge, while also serving as a basis for future research and providing an opportunity for stronger connections between film history research and research on political, social, and economic history.
9

Ukryte, jawne, zaszyfrowane…Retrospekcje w filmie na tle teorii narracji Mieke Bal. Opowieść a retrospekcja

51%
Jakubowska M.
Kwartalnik Filmowy
|
2022
|
issue 117 Kino nieznane/ukryte
98-122
PL
Autorka bada filmowe retrospekcje jako wieloaspektowe techniki narracyjne na tle narratologii Mieke Bal. Kreśli szeroką ramę dla rozważań nad retrospekcją, co pozwala jej zbudować bazę różnych kontekstów narracyjnych, w jakie można wpisać odsłanianie wspomnień, pamięci i historii. Następnie podejmuje próbę krytycznej analizy teorii Bal, chcąc wskazać sprzeczności czy nieścisłości w jej rozważaniach. Podążając za holenderską badaczką, jako podstawowe założenie przyjmuje jej tezę, że system narracyjny składa się z tekstu, opowieści i fabuły. Autorka koncentruje się na relacji między opowieścią i retrospekcją. Analizuje różne aspekty temporalne opowieści na tle porządkowania sekwencyjnego. Łączy przy tym klasyfikację opartą o koncepcję podziałów zaproponowanych przez Bal z własnymi badaniami. Ponadto uzupełnia aspekty „opowieści o czasie przeszłym” o kilka problemów (np. od retrospekcji do antycypacji, retrospekcja kontra odwrócona chronologia, retrospekcja prosta/złożona, wiarygodna/niewiarygodna).
EN
The author examines film retroversions as multi-faceted narrative devices against the background of Mieke Bal’s narratology. She outlines a broad framework for reflection upon flashbacks, which allows her to build a set of various narrative contexts for discovering recollections, memory and history. She then attempts a critical analysis of Bal’s theory, seeking to point out contradictions or inaccuracies in her considerations. Following the Dutch theorist, the author takes her fundamental statement that the narrative system consists of text, story and fabula as a basic premise. The author focuses on the relationship between story and retroversion. She analyses different temporal aspects of story that characterize returns to the past against the background of sequential ordering. Consequently, she combines a classification based on Bal’s divisions with her own research. Additionally, she complements aspects of “stories about the past times” with some of her suggestions (e.g. from retroversion to anticipation, flashbacks vs. inverted chronology, simple/complex and reliable/unreliable retroversion).
10
Publication available in full text mode
Content available

Mediosfera pamięci

51%
Wójtowicz E.
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
|
2018
|
vol. 101
|
issue 2
186-192
11

“What a Mess!”: Reading “Fauda” according to CDA

41%
Kijewska A.
Roczniki Kulturoznawcze
|
2018
|
vol. 9
|
issue 2
41-54
EN
In this paper Netflix series “Fauda” (season 1) is analyzed in accordance to the Critical Discourse Analysis and its main advocates like Ruth Wodak and others. The crucial factor influencing this research is political context of the authors of the series who used to be Israeli soldiers and they rely on their personal experience while creating episodes. This double complexity has its further implications in the analysis. As the result of the investigation there was presented the list of main topoi organizing Palestinian discourse and later, this list was confronted with Palestinian reality and her credibility was assessed.
PL
W artykule analizowany jest serial Netflix „Fauda” (sezon 1). Analiza jest prowadzona zgodnie metodologią Krytycznej Analizy Dyskursu (CDA) w ujęciu głównych jej zwolenników, takich jak Ruth Wodak i inni. Kluczowym czynnikiem, mającym wpływ na wyniki analizy, jest kontekst polityczny autorów serii, którzy byli żołnierzami izraelskimi i przy tworzeniu kolejnych odcinków opierają się na osobistych doświadczeniach. Ta podwójna złożoność ma dalsze konsekwencje w analizie. W wyniku wnikliwej prezentacji została przedstawiona lista głównych toposów organizujących dyskurs palestyński, a później ta lista została skonfrontowana z rzeczywistością palestyńską i oceniono jej wiarygodność.
12
Publication available in full text mode
Content available

Grzeczne dziewczęta, posępni młodzieńcy i inni. Trajektorie polskiego filmu o dorastaniu

41%
Kostyra K.
Kultura i Edukacja
|
2019
|
issue 3(125)
69-85
EN
The article discusses the condition of Polish coming of age movie, which was regarded by Polish film studies as a “movie for teenagers” or “movie for children and teenagers”. Drawing on many movie examples, the author shows that origination of coming of age movie as autonomous, full-fledged genre in the history of Polish film, was restrained from the very start. Adolescence process was mainly represented either in the form of adaption of young adult novels, or as a part of grand history. In both cases it was limiting for treating coming of age process as separate topic in the cinema. In the conclusion article discusses minor stream in Polish film history, in which directors like Janusz Nasfeter or Stanisław Jedryka, more often that other film-makers tried to give own voice to teenagers and their concerns. The text also acknowledges new ways in Polish coming of age movies. Its authors try to cut off tradition and propose to regard adolescence process as phenomenon interesting in itself, which do not have to be subordinated to “serious” topic from adult world.
PL
Artykuł omawia kondycję polskiego filmu o dorastaniu/filmu inicjacyjnego (coming of movie), który w refleksji rodzimego filmoznawstwa był na ogół rozpoznany jako film dla młodzieży lub film dla dzieci i młodzieży. Autorka na licznych przykładach wskazuje, że zaistnienie filmu o dorastaniu jako autonomicznego, pełnoprawnego gatunku w historii filmu polskiego spotykało się z trudnościami. Proces dorastania portretowany był najczęściej albo w postaci adaptacji literatury młodzieżowej, albo wpisany w wielką historię, co w obu przypadkach stanowiło barierę dla przekonującego przedstawienia historii inicjacyjnych. W zakończeniu artykuł omawia mniejszościowy nurt w historii filmu polskiego, w ramach którego reżyserzy, tacy jak Janusz Nasfeter czy Stanisław Jędryka, chętniej niż inni filmowcy oddawali głos dorastającym bohaterom z ich problemami. Odnotowane zostają także nowe drogi polskiego kina inicjacyjnego, którego twórcy odcinają się od tradycji i proponują, by na proces dorastania spojrzeć jako na zjawisko interesujące samo w sobie, które nie musi być dłużej podporządkowywane „poważnym” tematom ze świata dorosłych.
13
Publication available in full text mode
Content available

Wiesław Juszczak. A Voice on the Matter

31%
Pieńkos A.
Rocznik Historii Sztuki
|
2022
|
issue XLVII
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.