Search results

1

Cisza, która brzmi inaczej. O przyjaźni Bataille'a i Blanchota

100%

Krzykawski M.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2016

|

issue 33

EN

This article deals with silence in which one may see the main feature of friendship between Georges Bataille and Maurice Blanchot and the basis of literary friendship further developed by Jacques Derrida and Jean-Luc Nancy. Since silence is analysed here as something that one can keep but also pass over, friendship somehow appears as the effect of overcommenting and can be interpreted as mythologem. The shape of the latter largely results from comments by Blanchot and other commentators who invoke him. In consequence, taken from Bataille, the notion of friendship loses its significance and comes to assume different meanings, including contradictory ones. Friendship between Bataille and Blanchot starts when a biographical fact turns to a literary fact and then comes back as a as form of thought. This article aims at revising the philological value of the latter in order to reveal what silence may hide.

PL

Celem niniejszego artykułu jest uczynienie z ciszy głównego wyznacznika przyjaźni, która łączy Georges’a Bataille’a i Maurice’a Blanchota, a w kontekście współczesnej myśli francuskiej może być uznana za fundament literackiej przyjaźni rozwijanej, między innymi, przez Jacques’a Derridę i Jeana-Luca Nancy’ego. Ponieważ cisza jest tutaj traktowana na dwa sposoby – jako milczenie i przemilczenie, przyjaźń jawi się jako efektem przerostu komentarza i może być rozpatrywana jako mitologem. Jego kształt został uformowany w dużej mierze przez komentarze Blanchota, a następnie za sprawą kolejnych komentatorów, którzy się na nie powoływali. W wyniku tego mechanizmu, wyjęte z myśli Bataille’a pojęcie przyjaźni uległo desemantyzacji i stało się terminem pustym, który mógł następnie nabrać dowolnych znaczeń, nie wyłączając znaczeń przeciwnych. Przyjaźń Bataille’a i Blanchota zaczyna się w momencie, w którym fakt biograficzny zmienia się w fakt literacki, by następnie wrócić pod postacią myśli. Dzisiaj pozostaje nam jednak zrewidować jej filologiczną wartość, by dostrzec to, co skrywa cisza.

2

Szekspir a sceptycyzm. Otello w interpretacji Stanleya Cavella

100%

Filipczuk M.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2017

|

vol. 29/1

EN

According to Stanley Cavell, in Shakespeare’s Othello Desdemona plays a similar role to that of God in Descartes famous skeptical thought experiment. For Descartes, God is a guarantee of the existence of the external world including the body of thinking subject himself. The subject looks for a reference point in the world but does not find it, only God can be such a point of reference. Othello is similarly separated from the source of his own existence. His ideal imagination of himself is founded in something external to himself: in the idealized picture of Othello, whose only source is Desdemona. For Othello she (or rather her love) is an equivalent of the Cartesian God. If not for God and his real existence, the skeptic would remain trapped in the sphere of his own conceptual constructs, in the sphere of ideas. Even his own body, as an element of the external world, would be inaccessible to him. Therefore proving the real existence of God is necessary for the skeptic in order to prove his own real existence. The real existence of Desdemona, the reality of her love has a similarly fundamental meaning for Othello. Desdemona’s alleged betrayal, or perhaps even the possibility of this betrayal, is like a foundation of Othello’s being sliding out from beneath his feet. After entering onto the path of doubt Othello gradually slides into the abyss. This process does not have a logical end, thus the disproportionality of the despair, the radicalism that is shocking to the reader. Othello’s despair is driven by the power of its own dynamic, resembling the mechanism of the deepening psychosis. At this stage the mere facts of the external words has only secondary meaning for the internal decay of the mind, resembling the chain reaction. It can only by stopped by a feeling of certainty. However, since Othello cannot be certain as to the faithfulness of his wife, his uncertainty soon develops into an irrational conviction of Desdemona’s adultery. This Othello’s conviction leads protagonists of the drama to the final tragedy.

3

ER(R)GO nr 37 (2/2018) - maska/pseudonim/awatar

84%

Er(r)go R.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2018

|

issue 37

EN

Full issue of ER(R)GO No. 37 (2/2018) - mask/pseudonym/avatar

PL

Full issue ER(R)GO No. 37 (2/2018) - mask/pseudonyn/avatar

4

Michel Houellebecq — ostatni egzystencjalista

84%

Jarocki J.

|

2017

|

vol. 65

|

issue 4

201-224

PL

Michel Houellebecq to pisarz francuski, autor sześciu powieści, a także poeta, reżyser oraz muzyk. Jego literaturę najczęściej traktuje się jako bezkompromisową krytykę współczesnego społeczeństwa, zwłaszcza takich zjawisk, jak konsumpcjonizm czy seksualizacja kultury. W niniejszym artykule zamierzam wykazać, że powieści Houellebecqa współdzielą myśl, która jest charakterystyczna dla filozofii egzystencjalnej. Opierając się nie tylko na epice, ale również na poezji, esejach i wywiadach Houellebecqa, staram się dowieść, że rozważany przezeń problem — tzw. problem egzystencji — dotyczy relacji między subiektywną jednostką a obiektywną, rozumianą w kategoriach naukowych rzeczywistością, bohaterowie jego powieści natomiast to przedstawiciele możliwych odpowiedzi na pojawiające się tu napięcie. Jeżeli uznać, że ów problem stanowi kluczową cechę egzystencjalizmu, a — jak staram się wykazać — tak właśnie jest, to zasadne staje się nazwanie Houellebecqa prawdopodobnie ostatnim wpływowym przedstawicielem tego nurtu.

EN

The French writer Michel Houellebecq is the author of six novels, and is also a poet, a director, and a musician. His literature is usually thought to be a fierce critique of contemporary society, especially of phenomena like consumerism and the sexualization of culture. In this article, I shall argue that Houellebecq’s novels share a thought that is also the basic idea of existentialism. Quoting not only Houellebecq’s novels, but also poems, essays and interviews, I will try to show that the problem he considers—which I call “the existence problem”—concerns the relation between a subjective individual and objective reality, described in terms of the natural sciences. By contrast, the main characters of his novels are representatives of different answers to that problem. If the problem does play a crucial role in existentialism—and, as I argue, this is the case—then it is legitimate to call Houellebecq probably the last of the influential existentialists.

5

Miejsce czy miejsca? Kilka uwag na temat propozycji Romana Ingardena dotyczących łączenia intencjonalnych i rzeczywistych miejsc w dziele literackim

67%

Petryszak K.

Logos i Ethos

|

2021

|

vol. 58

|

issue 2

127-145

EN

The following paper presents a proposal to complement Roman Ingarden’s philosophy of literature. Ingarden assumed that there is some identity or some connection between the place where the action takes place in a literary work and the real place, if such a place is indicated by a literary work (e.g. Grodzka Street in Krakow). Based on the arguments of Hilary Putnam, extended for the purposes of the topic, and metaphysical aspects of recentivism by Józef Bańka, arguments are presented to show that it is not possible to maintain a claim of connectivity between intentional places in a literary work and actual places. The consequences of such an addition to the indicated point of Ingarden’s philosophy of literature are also pointed out.

PL

W artykule została przedstawiona propozycja uzupełnienia filozofii literatury Romana Ingardena. Fenomenolog ten zakładał, że między miejscem rozgrywania się akcji w dziele literackim a faktycznym miejscem – jeśli na takie miejsce wskazywałoby dzieło literackie (np. ul. Grodzka w Krakowie) – zachodzi pewna tożsamość lub pewna łączność. W oparciu o poszerzoną na potrzeby tematu argumentację Hilarego Putnama i metafizyczne aspekty recentywizmu Józefa Bańki przedstawiono argumenty wskazujące, że nie jest możliwe utrzymanie twierdzenia o łączności między miejscami intencjonalnymi w dziele literackim a miejscami rzeczywistymi. Przedstawiono również konsekwencje takiego uzupełnienia wskazanego punktu filozofii literatury Ingardena.

Refine search results

2 ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

1 IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

1 Logos i Ethos

1 Roczniki Filozoficzne

1 2021

1 2018

2 2017

1 2016

1 Er(r)go R.

1 Filipczuk M.

1 Jarocki J.

1 Krzykawski M.

1 Petryszak K.

Cisza, która brzmi inaczej. O przyjaźni Bataille'a i Blanchota

Szekspir a sceptycyzm. Otello w interpretacji Stanleya Cavella

ER(R)GO nr 37 (2/2018) - maska/pseudonim/awatar

Michel Houellebecq — ostatni egzystencjalista

Miejsce czy miejsca? Kilka uwag na temat propozycji Romana Ingardena dotyczących łączenia intencjonalnych i rzeczywistych miejsc w dziele literackim