Search results

1

"Philosopie als Strenge Wissenschaft" a Husserlowski projekt odrodzenia filozofii

100%

Krokos J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2012

|

vol. 48

|

issue 2

27-47

EN

The article "Philosopie als strenge Wissenschaft" ("Philosophy as a Rigorous Science") by Edmund Husserl published in 1911 at the request of the editors of "Logos" is a specific manifesto of phenomenology. The article combines Husserl’s early philosophy, the so–called eidetic phenomenology, with transcendental phenomenology. Also, it presents an outline of the project of philosophical, scientific and cultural revival. This project is a return to the classical ideal of philosophy as theoretical cognition that constitutes the ultimate reason. Philosophy so understood gives priority to the thing itself, and its aim is truth as an absolute value. The project of philosophical revival as outlined by Husserl was born in a particular intellectual situation of the 19th century. This situation was marked by two great philosophical traditions: Kantism and positivism. The former was the formalism a priori, the latter – the empiricism (however it restricted the object of possible experience to the material world). Both of them eventually departed from the thing itself, either considering it unknowable or accepting its depiction proposed by natural sciences. It resulted in agnosticism, scepticism, scientism and psychologism. The remedy for such a state of things lay in building a new philosophy of the absolute beginning. This philosophy was supposed to be a rigorous science in the form of phenomenology as the science of pure consciousness.

PL

Artykuł Edmunda Husserla z 1911 r. "Philosopie als strenge Wissenschaft", napisany na prośbę readaktorów czasopisma "Logos", jest swoistym manifestem fenomenologii. Artykuł ten łączy wczesną filozofię Husserla, tzw. fenomenologię ejdetyczną, z fenomenologią transcendentalną i przedstawia zarys projektu odrodzenia filozofii, nauki i całej kultury. Projekt ten jest powrotem do klasycznego ideału filozofii jako teoretycznego poznania, sięgającego ostatecznych uzasadnień. W tak rozumianej filozofii pierwszeństwo należało się rzeczy samej, a celem była prawda jako wartość absolutna. Projekt odnowy filozofii, jaki zarysował Husserl, zrodził się w określonej sytuacji intelektualnej XIX wieku. Sytuację tę wyznaczały dwie wielkie tradycje filozoficzne: kantyzm i pozytywizm. Pierwszy był apriorycznym formalizmem, drugi – empiryzmem, lecz ograniczającym przedmiot możliwego doświadczenia do świata materialnego. Jeden i drugi ostatecznie odsunął się od samej rzeczy, uznając ją albo za niepoznawalną, albo za taką, jak zostaje ujęta przez przyrodoznawstwo. Zaowocowało to agnostycyzmem czy sceptycyzmem, scjentyzmem i psychologizmem. Remedium na taki stan rzeczy było zbudowanie nowej filozofii absolutnego początku, która byłaby nauką ścisłą. Filozofią tą miała być fenomenologia jako nauka o istocie czystej świadomości.

2

Correlations between phenomenology and metaphysics in French philosophy

100%

Moń R.

Studia Philosophiae Christianae

|

2011

|

vol. 47

|

issue 2

103-121

EN

Significant modifications to the understanding of phenomenology were introduced in the second half of the twentieth century in France. Some even speak about a theological turn, which may appear odd when the enlightenment tradition of this country is taken into consideration. The present work focuses mainly on the views of two thinkers, who seem the most representative of the changes, Jean-Luc Marion and Michel Henry. There is much evidence to support the claim that Husserl himself played a role in the changes as his views gave rise to certain interpretative doubts. He did not manage to free himself entirely from metaphysics as first philosophy. Thus many philosophers regarded phenomenology as unreliable, since its conclusions, they claimed, are too subjective and relative when it comes to determining sense. The author investigates whether the understanding of philosophy, and – to be more precise – the attempted transition to metaphysics proposed by the two philosophers is correct. The author discusses also to what extent the differences that occurred resulted from the translation from German into French. The analysis of the conceptions of the two philosophers is placed against a historical background. By referring to the work of philosophers such as Eckhart, Heidegger or Bergson, the author concludes that the main objection was raised not because Husserl proposed a new method, nor even because he referred to eidetics with all its restrictions, but because he claimed that pure phenomenology, considered as a science, can be solely the study of essence and absolutely not the study of existence. It is of no surprise that first Merleau-Ponty, and then Henry, Marion, and Ricoeur wanted to open philosophy to these dimensions, while saving phenomenological restrictions. Phenomenology opened its doors and became something between sciences and more speculative metaphysics. And this caused the theological turn.

PL

W drugiej połowie XX wieku zaszły dość istotne przemiany w sposobie pojmowania fenomenologii. Niektórzy wręcz powiadają o zwrocie teologicznym, co może wydawać się dziwne, jeżeli uwzględni się tradycję oświeceniową Francji. Autor skupia się głównie nad poglądami dwóch myślicieli, którzy wydają się najbardziej reprezentatywni dla owych przemian, tj. Jeana–Luca Mariona I Michela Henry’ego. Wiele wskazuje na to, że sam Husserl przyczynił się do wspomnianych przemian, gdyż jego poglądy rodziły pewne wątpliwości interpretacyjne. Nie do końca zdołał on uwolnić się od metafizyki jako filozofii pierwszej. Dlatego też wielu filozofów podchodziło nieufnie do fenomenologii, uważając że jej ustalenia są zbyt subiektywne I relatywne, gdy idzie o określanie sensu. Autor stara się dociec, na ile propozycje rozumienia filozofii, a dokładniej mówiąc próby powrotu do metafizyki, uczynione przez wspomnianych wyżej filozofów, zostały dokonane w sposób prawidłowy I czy nie były spowodowane samym przekładem tekstów źródłowych z niemieckiego na francuski. Dokonuje też analizy ich poglądów, umieszczając je w kontekście historycznym, nawiązując do rozważań takich filozofów jak Heidegger I Bergson, I dochodzi do wniosku, że sprzeciw wywoływało nie tyle to, że Husserl zaproponował nową metodę ani nawet to, że odwoływał się do eidetyki ze wszystkimi jej rygorami, ale to, że uznał on, iż czysta fenomenologia rozważana jako wiedza może być jedynie badaniem istoty, a nie egzystencji. Nic więc dziwnego, że najpierw M. Merleau–Ponty, a potem M. Henry, J. L. Marion, a także Ricoeur chcieli otworzyć filozofię na te wymiary z zachowaniem rygorów fenomenologicznych. Fenomenologia otwarła więc swoje podwoje, stała się czymś pomiędzy naukami szczegółowymi a metafizyką bardziej spekulatywną. A to spowodowało ów zwrot ku teologii swoiście rozumianej.

3

Czyn czy słowo - co leży u podstaw filozofii pierwszej?

100%

Pokorski B., Łódzki U.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2018

|

vol. 42 (3)

EN

In this paper I compare the philosophy of being, which has its model example in the philosophy of Aristotle, with the philosophy of action proposed by Stanisław Brzozowski. These two constructions differ in their consideration starting point. The first one chooses the word as a start, while the second chooses an act. I tried to show contrast between these two positions and the consequences in the philosophical practice that depend on their primary assumptions. I discuss the differences between the philosophy that deals with things of the objective realm, that now becomes metascience and the philosophy of culture, which deals with the subject and the historically made world of human experience that was created by the working generations of men. The importance of this difference is essential if we want to ask a philosophical question about the crisis of culture.

PL

W niniejszym tekście porównuję filozofię bytową, której modelowym przykładem jest filozofia Arystotelesa, z filozofią czynu zaproponowaną przez Stanisława Brzozowskiego. Te dwie konstrukcje różnią się co do punktu wyjścia rozważań. Pierwsza z nich obiera słowo jako początek, druga zaś czyn. W tekście starałem się pokazać kontrast między tymi stanowiskami i konsekwencje w uprawianiu filozofii wypływające z przyjętych założeń. Omawiam różnice pomiędzy filozofią zajmującą się przedmiotami świata rzeczy, obecnie stającą się metanauką, a filozofią kultury, która zajmuje się podmiotem i historycznie stworzonym przez pracujące pokolenia światem ludzkiego doświadczenia. Zaznaczenie tej różnicy jest niezbędne jeśli chcemy postawić filozoficzne pytanie o kryzys kultury.

Refine search results

2 Studia Philosophiae Christianae

1 Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

1 2018

1 2012

1 2011

1 Krokos J.

1 Moń R.

1 Pokorski B.

1 Łódzki U.

"Philosopie als Strenge Wissenschaft" a Husserlowski projekt odrodzenia filozofii

Correlations between phenomenology and metaphysics in French philosophy

Czyn czy słowo - co leży u podstaw filozofii pierwszej?