Search results

1

Ivana Pantelić, Uspon i pad „prve drugarice“ Jugoslavije: Jovanka Broz i srpska javnost 1952-2013. [The Rise and Fall of Yugoslavia’s “First Female Comrade”: Jovanka Broz and the Serbian Public, 1952-2013]. Beograd: Službeni glasnik, 2018, 337 pp.

100%

Sorescu Marinkovic A.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2019

|

vol. 26

300-302

2

Rola pierwszej damy w sprawowaniu urzędu prezydenta Ukrainy (1994–2010)

86%

Krokowska O.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2018

|

vol. 36

|

issue 2

EN

The article analyzes the role of the first lady (Ludmila Kuchma and Kateryna Yushchenko, respectively) for the office of the President of Ukraine between 1996 and 2010. The article seeks answers to the following question: What are the roles of the first ladies and to what extent the first ladies may have an influence on the position of the President in the political system of Ukraine? For the purpose of the project, the following hypothesis was formulated: The first ladies exerted a significant influence on the position of the President in the political system of Ukraine. Such a hypothesis was positively verified with the system analysis and comparative methods. Selected time frame results from normative changes of the system of government in Ukraine, and transition from the presidential-parliamentary republic towards the presidential and parliamentary presidency. The paper is based on multiple distinct sources, and empirical data was gathered from publicly available Internet sources, articles, and official documents. The results of the conducted research confirm that the strength of the position of the President office, to a large extent, depends on non-normative factors, including the role of the first lady.

PL

W artykule przeanalizowano rolę pierwszych dam (Ludmiły Kuczmy oraz Kateryny Juszczenko) w sprawowaniu urzędu prezydenta Ukrainy w latach 1996–2010. Przed rozpoczęciem badań sformułowano pytanie badawcze (czy pierwsze damy mogły wpływać na pozycję prezydenta w systemie politycznym?) oraz hipotezę badawczą (pierwsze damy wywierały znaczący wpływ na pozycję prezydenta w systemie politycznym). Przedział czasowy wybrano ze względu na zachodzące w tym okresie normatywne przekształcenia systemu rządów na Ukrainie z republiki prezydencko-parlamentarnej w parlamentarno-prezydencką. W badaniach posłużono się analizą systemową i komparatystyczną. Przy opracowywaniu artykułu skorzystano ze źródeł książkowych, prasowych i internetowych. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają stwierdzić, iż pozycja prezydenta w dużej mierze jest uzależniona od czynników nienormatywnych, w tym od roli pierwszej damy.

3

Ellen Axson Wilson (1860–1914): artystka, która „uczyniła” męża prezydentem USA

71%

Parafianowicz H.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2023

|

issue 1(14)

109-136

EN

Treated as an integral part of national history, the wives of US presidents usually enjoyed a great deal of affection from their countrymen. Depending on the era, the expectations of the American people and, to a not inconsiderable extent, the abilities or predispositions of the successive occupants of the White House, they gave this informal institution of the first lady their unique, individual character. In the diverse pantheon of female presidents, an interesting figure and somewhat underrated was Woodrow Wilson’s first wife Ellen Axson Wilson, a lifelong companion for 29 years, prominently supporting him at all stages of his career, both in his academic work and later in his political activities. She was a devoted and trusted aide, advisor and supportive partner in his political career, first as Governor of New Jersey (1911–1913) and then, from 4 March 1913, as President of the United States. Ellen Axson Wilson only served as First Lady for 17 months, as she died prematurely on 6 August 1914. She was to some extent a representative of the emerging ‘new woman’, who tried to combine her private life and traditional femininity (she was a happy wife and mother) with public activity and a passion for painting. Her greatest achievement during her years in the White House was the social and reform work she undertook to improve the living conditions of poor neighborhoods in the capital and legislation in this area.

PL

Żony prezydentów USA, traktowane jako nieodłączny element narodowej historii, cieszyły się zwykle dużą sympatią rodaków. W zależności od epoki, oczekiwań Amerykanów, a w niemałym stopniu i od możliwości czy predyspozycji kolejnych mieszkanek Białego Domu, nadawały one tej nieformalnej instytucji first lady swój niepowtarzalny, indywidualny charakter. W zróżnicowanym panteonie prezydentowych ciekawą i trochę niedocenioną postacią była pierwsza żona Woodrowa Wilsona – Ellen Axson Wilson, przez 29 lat towarzyszka życia, wydatnie wspierająca go na wszystkich etapach kariery, zarówno w pracy akademickiej, jak i potem w działalności politycznej. Była oddaną i zaufaną pomocnicą, doradczynią i partnerką wspomagającą jego karierę polityczną, najpierw jako gubernatora New Jersey (1911–1913), a potem od 4 marca 1913 r. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Ellen Axson Wilson obowiązki first lady pełniła jedynie przez 17 miesięcy, bowiem zmarła przedwcześnie 6 sierpnia 1914 r. Była w jakimś stopniu reprezentantką rodzącej się „nowej kobiety”, która starała się łączyć sferę życia prywatnego i tradycyjną kobiecość (była szczęśliwą żoną i matką) z aktywnością publiczną i pasją malarską. Jej największym osiągnięciem w okresie spędzonym w Białym Domu były prace społeczne i reformatorskie, które podjęła w celu polepszenia warunków życia mieszkańców ubogich dzielnic w stolicy i ustawodawstwa w tym zakresie.

4

Litewskie siostry Zofia i Jadwiga Chodakowskie (Sofija Smetonienė i Jadvyga Tūbelienė)

51%

BUCHOWSKI K.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2019

|

issue 2(7)

171-200

PL

Na przełomie XIX i XX w. całkiem duża grupa polskiej szlachty na Litwie przyjęła litewską narodowość. Rodzina Chodakowskich należała do tego grona. Zofia i Jadwiga Chodakowskie od dzieciństwa angażowały się w działalność litewskiego ruchu odrodzenia narodowego. Po ukończeniu gimnazjum Zofia wyszła za mąż za Antanasa Smetonę. Małżeństwo zamieszkało w Wilnie. W ich mieszkaniu powstał najważniejszy ośrodek działalności litewskiej w mieście. Jadwiga wyjechała na studia do Petersburga, gdzie poznała m.in. Augustinasa Voldemarasa. Następnie została wykładowczynią w szkole wyższej. Podczas okupacji niemieckiej Litwy Antanas Smetona został przewodniczącym Litewskiej Rady Państwowej (Taryby). Pod koniec I wojny światowej Jadwiga Chodakowska wróciła z Rosji i została zaangażowana do służby dyplomatycznej litewskiego państwa. Kiedy Antanas Smetona został prezydentem, jego żona Zofia (Sofija Smetonienė) stała się pierwszą damą. Jadwiga (Jadvyga) wyszła za mąż za Juozasa Tūbelisa, który od 1929 r. był premierem Litwy. W latach 30. ubiegłego wieku siostry Sofija i Jadvyga były najbardziej wpływowymi kobietami na Litwie, doprowadziły m.in. do upadku kariery Augustinasa Voldemarasa. Wiele osób oskarżało je o nadużywanie władzy. W 1940 r. Sofija Smetonienė i Jadvyga Tūbelienė wraz z mężami i resztą rodzin opuściły Litwę i schroniły się w USA, gdzie mieszkały do końca życia.

EN

At the turn of the 19th and 20th centuries, quite a large group of Polish nobility in Lithuania adopted the Lithuanian nationality. The Chodakowski family belonged to this group. Zofia and Jadwiga Chodakowski were involved in the Lithuanian national revival movement since their childhood. After graduating from middle school, Zofia married Antanas Smetona. The couple lived in Vilnius. In their apartment the most important activity centre of Lithuanian in the city was created. Jadwiga went to study in St. Petersburg, where she met Augustinas Voldemaras. Then she became a lecturer at a college. During the German occupation of Lithuania, Antanas Smetona became the chairman of the Lithuanian State Council (Taryba). At the end of World War I, Jadwiga Chodakowska returned from Russia and was engaged in the diplomatic service of the Lithuanian state. When Antanas Smetona became President, his wife Zofia (Sofia Smetonienė) became the First Lady. Jadwiga (Jadvyga) married Juozas Tūbelis, who was the prime minister of Lithuania since 1929. In the 1930s, the sisters Sofia and Jadvyga were the most influential women in Lithuania. They caused, among others, the fall of Augustinas Voldemaras’ career. Many people accused them of abuse of power. In 1940, Sofija Smetonienė and Jadvyga Tūbelienė, together with their husbands and other families, left Lithuania and took refuge in the USA, where they lived until the end of their lives.

Refine search results

2 Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

1 Balcanica Posnaniensia Acta et studia

1 2023

2 2019

1 2018

1 BUCHOWSKI K.

1 Krokowska O.

1 Parafianowicz H.

1 Sorescu Marinkovic A.

Ivana Pantelić, Uspon i pad „prve drugarice“ Jugoslavije: Jovanka Broz i srpska javnost 1952-2013. [The Rise and Fall of Yugoslavia’s “First Female Comrade”: Jovanka Broz and the Serbian Public, 1952-2013]. Beograd: Službeni glasnik, 2018, 337 pp.

Rola pierwszej damy w sprawowaniu urzędu prezydenta Ukrainy (1994–2010)

Ellen Axson Wilson (1860–1914): artystka, która „uczyniła” męża prezydentem USA

Litewskie siostry Zofia i Jadwiga Chodakowskie (Sofija Smetonienė i Jadvyga Tūbelienė)