Search results

1

EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI

100%

Winecki J.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2012

|

vol. 74

|

issue 4

123-147

EN

The author looks at the emergence and evolution of the Swedish economic model (called herein: model 1.0) and confronts it with the performance of the economy. He stresses a particular feature of the Swedish history, namely the relation between the king and the peasantry, as the precondition for a successful introduction of the collectivist folkhemmet model, based on a large public (social) sector and egalitarian wages and income policies. This model was pursued determinedly (despite the slowly deteriorating performance of the economy) until the acute crisis of the early 1990s. Under its impact the model has been cut in size (from approx. 70% GDP to 50% GDP now) and modified in terms of access to various benefits (in order to reduce ‘free riding’). The modified model, called here: model 2.0, has few characteristics of the model 1.0 and is barely distinguishable from the more general European social model. The author evaluates the impact of the Swedish model (1.0) on the performance of the economy in negative terms. Partial evidence is supplied by improved performance after the crisis-generated reforms, with a faster growth of labour productivity, and greater international competitiveness of the Swedish manufacturing in the post mid-1990s period. These were spurred by the cuts in public expenditures and taxes (and resulting stronger incentives for individuals), as well as enhanced economic and civic freedoms. However, even the modified model 2.0 is still hobbled by the egalitarian wage structure, low R&D efficiency, with the resultant inability of the economy to create private sector jobs. Altogether, the author’s opinion is that whatever positive effects have been registered by the Swedish economic performance, they resulted from the impact of the history-shaped institutions (including the protestant ethics) and earlier successes of the liberal Swedish economy, which in the period of 1860-1950 grew the fastest in the world, preceding the expansion of the collectivist Swedish model.

PL

Autor rozpatruje model szwedzki z punktu widzenia jego ewolucji w czasie, a następnie dokonuje konfrontacji tego modelu z rzeczywistością ekonomiczną oraz ocenia oddziaływanie tego modelu na efektywność szwedzkiej gospodarki. Co się tyczy ewolucji modelu, autor zwraca uwagę na szczególne historyczne uwarunkowania: relacji władzy królewskiej i chłopstwa. Te relacje przyczyniły się do ukształtowania się demokratycznych i egalitarystycznych cech stosunków społeczno-politycznych i ułatwiły wprowadzenie przez socjaldemokrację tego modelu w czasach współczesnych. Autor podkreśla ideologiczne – kolektywistyczne – cechy modelu szwedzkiego i konsekwencje tejże ideologii. Ewolucja modelu rozpoczęła się po ostrym kryzysie pierwszej połowy lat 90. XX w., a jej w wyniku nastąpiła redukcja skali wydatków publicznych z ok. 70% PKB do 50% PKB obecnego. Po kryzysie model, umownie nazywany przez autora modelem 2.0, przestał być czymś unikalnym i stał się jednym z wariantów tak zwanego europejskiego modelu socjalnego. Autor negatywnie ocenia wpływ oryginalnego modelu szwedzkiego i jego współczesnych pozostałości na efektywność szwedzkiej gospodarki. Dowodem na to są między innymi wyższy wzrost wydajności i produktywności kapitału, szczególnie w przemyśle przetwórczym, po redukcji udziału wydatków publicznych w PKB oraz zwiększeniu zakresu wolności ekonomicznych i obywatelskich (ograniczenie państwa niańki). Nadal jednak gospodarka boryka się z niezdolnością tworzenia miejsc pracy – ich liczba nie rośnie od 1975 r. – oraz z niewysokim poziomem innowacyjności gospodarki (mimo bardzo wysokich wydatków na B+R). Autor formułuje więc tezę, że osiągnięcia szwedzkiej gospodarki mają dwa główne źródła. Pierwsze to historyczne tradycje (etyka protestancka) wpływające na wysoki poziom społecznej dyscypliny, ale słabnące z upływem kolejnych dziesięcioleci istnienia modelu szwedzkiego 1.0. Natomiast drugie to wcześniejsze osiągnięcia szwedzkiej gospodarki jej fazie liberalnej (1860-1950), kiedy rosła ona najszybciej na świecie. W innych warunkach erozja efektywności pod wpływem kolektywistycznych rozwiązań oryginalnego modelu szwedzkiego byłaby znacznie szybsza.

2

Myten Och Dess Arvtagare. Historiska Och Skönlitterära Berättelser Om Folkhemmet

58%

Żmuda-Trzebiatowska M.

Folia Scandinavica Posnaniensia

|

2014

|

vol. 16

EN

The paper’s aim is to indicate the mutual relations between contemporary Swedish literature and the academic and political discourse on the welfare state’s crisis. The article’s first part discusses the genesis, evolution and meaning of the term ”Swedish folkhem” as it is understood today, i.e. as a political vision underlying the Swedish welfare state which with time has become a metaphor and a myth. In its other part the presence of historical narratives on the Swedish folkhem in five autobiographically inspired novels on childhood and growing up is investigated (Jonas Gardell’s En komikers uppväxt (1992), Lena Andersson’s Var det bra så? (1999), Mikael Niemi’s Populärmusik i Vittula (2000), Torbjörn Flygt’s Underdog (2001) and Susanna Alakoski’s Svinalängorna (2006). Analysing the chosen examples, the author of the paper focuses mainly on the issue of how the narratives known from political propaganda and debate are transformed, commented and used in a literary text to construct a collective identity.

3

Det individuella möter det kollektiva. Självbiografiskt stoff i barndomsskildringar från det svenska folkhemmet

58%

Żmuda-Trzebiatowska M.

Folia Scandinavica Posnaniensia

|

2011

|

vol. 13

32-49

EN

The subject of the article are autobiographical threads present in Swedish stories about childhood and adolescence published after 1986 that form part of the narrative pertaining to the origins, evolution and decline of the Swedish welfare state (folkhemmet). With reference to such concepts as autobiographical pact, autobiographical novel and auto-fiction, the author discusses the various ways six contemporary Swedish writers (PC Jersild, Kjell Johansson, Susanna Alakoski, Jonas Gardell and Lena Andersson) use their biographies. Special focus is given to the notion of how a cogitation upon individual fate becomes universal when placed in a social context. Another problem analysed by the author is the significance of autobiographical threads for building relationships between the writer and the reader and for the reception of a literary text.

Refine search results

2 Folia Scandinavica Posnaniensia

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 2014

1 2012

1 2011

2 Żmuda-Trzebiatowska M.

1 Winecki J.

EWOLUCJA SZWEDZKIEGO MODELU GOSPODARKI

Myten Och Dess Arvtagare. Historiska Och Skönlitterära Berättelser Om Folkhemmet

Det individuella möter det kollektiva. Självbiografiskt stoff i barndomsskildringar från det svenska folkhemmet