Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 19

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  food consumption
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Problem of clustering of European countries with respect to food consumption is considered. Data related to average yearly per capita consumption of 14 main categories of food products in 39 countries are collected and analysed. Food consumption data for two years: 2000 and 1993 are elaborated. The year 2000 was because there are no more recent data sets available. The year 1993 was chosen as a good reference point: data for that year are the oldest complete. To perform a reasonable grouping of countries the cluster analysis is performed. As a proper number of cluster is not known in advance, hierarchical methods offered by statistical packages Statgraphics are used. The desirable number of clusters is estimated by distance matrices analysis, dendrograms, and graphical representations of distance between clusters with respect to different clustering stages. Squared Euclidean distance is used as a measure of similarity. It is remarkable that all hierarchical methods applied in this paper, apart from nearest neighborhood approach, lead to very similar classification results. Therefore we believe that obtained results provide a valuable and objective insight into the problem of diversification of food consumption in Europe. It has been verified that in spite of visible changes in food consumption in investigated countries, sets of countries belonging to particular clusters obtained for 2000 and for 1993 are almost indistinguishable.
PL
W artykule rozważono zagadnienie pogrupowania państw europejskich ze względu na konsumpcję żywności. Zgromadzono dane o rocznym spożyciu na osobę 14 głównych grup produktów żywnościowych w 39 państwach. Dane dotyczą konsumpcji żywności w latach 2000 oraz 1993. W celu pogrupowania państw wykorzystano analizę skupień. Z uwagi na brak przesłanek dotyczących liczby skupień zastosowano hierarchiczne metody aglomeracyjne, oprogramowane w pakietach statystycznych Statgraphics. Liczbę skupień ustalono na podstawie analizy macierzy odległości, dendrogramów oraz wykresów odległości skupień względem etapów grupowania. Za miarę podobieństwa przyjęto kwadrat odległości euklidesowej. Ustalono, że poza metodą najbliższego sąsiedztwa, wszystkie hierarchiczne metody aglomeracyjne prowadzą do skupień o zbliżonym zestawie państw. Na podstawie wykonanej analizy skupień stwierdzono, że mimo zmian w spożyciu produktów żywnościowych w poszczególnych krajach, zestawy państw w otrzymanych skupieniach w roku 2000 i 1993 były niemal identyczne.
EN
Historical legacy, as an important constituent for the evaluation of the extent to which the past influences the present, sheds much light on some of the broader issues of the relation between the past and the present. One of the components of historical legacy is human food consumption habits. The domain of food consumption habits, in traditional Greek and Roman culture, contains a fairly noticeable diversity as it fluctuates between what seems to be two wide poles of dietary practices such as a simple diet, with the focus on minimalism and health and a luxury diet, with the focus on excess and extravagance. These poles, upon close analysis, have determined the dietary customs of antiquity while also formed a gastronomic identity. The impact of this historical legacy seems to have not only flavored Porphyry’s discussion of the nature of the philosopher’s diet in On Abstinence from Killing Animals but has also served in characterizing an advanced stage of minimalism in Greek and Roman food consumption habits.
EN
Consumers often choose virtue food to attain health goals and vice food to achieve indulgence goals. However, food and beverage companies have begun to nullify the vice and virtue categories by bundling vice and virtue ingredients into a single item (e.g. Yogurt with Oreo topping). This research contrasts how consumers from Asian and Western cultures evaluate such vice/virtue food bundles. Building on the perceptual processes and regulatory focus literatures, two cross-cultural experiments using participants in Thailand and the U.S. shows that Westerners prefer virtue-heavy bundles to vice-heavy bundles while Asians show similar preference across both types of bundle. Process measures revealed that Asians perceive greater fit between vice and virtue components in the bundles than Westerners and this perceived fit mediates the effect of culture on their food choice. Study 2 reveals the boundary condition. Specifically, when regulatory focus was manipulated, the effect of culture is no longer significant. The findings provide managerial implications for food and beverage companies as well as contributions to consumer behavior literature.
EN
The paper deals with the dependence of the share of households’ food expenditure on the total expenditure and the household’s size. This problem is important in applied welfare economics. According to the Engel’s law, the poorer household, the greater proportion of its total expenditure is devoted to the food consumption. In the study, the Working-Leser model was applied to Polish households microeconomic data from 2000, 2005 and 2009.
EN
This article investigates the issue of food quality and price as criteria of food choice in Romania. Given the country’s less advantageous economic status, Romania seems an ideal candidate on which to research the potential conflicts between such criteria of food choice. As the analysis is built on data from the Special Eurobarometer 389, some comparative findings are also presented between Romania and the rest of the EU, particularly, the EU-15 and the EU-11 (EU-12 minus Romania) country group. The results show that in Romania the manifest variables of food choice criteria are split into two latent constructs: quality related aspects on one hand and price on the other, while in the majority of other countries price enters the same axis as quality. Thus, on the macro-level it is possible to conclude that Romanians’ food preferences have their roots in two sources and fit a quality vs price model. An investigation of the socio-demographic determinants of these two preference criteria confirms the role of Bourdieu’s distinction regarding the influence of social class on these preferences. In Romania, like in the rest of Europe, the price preference is associated with a precarious socio-economic status, while the preference for quality seems to be a habitus specific to a higher social status. The most salient difference between Romania and the two country groups is that in Romania neither age nor gender and only socio-economic background and place of residence have an influence on the studied preferences.
PL
Cel: Zidentyfikowanie głównych trendów i zagrożeń związanych z konsumpcją żywności oraz omówienie ich związków z 17 celami zrównoważonego rozwoju (CZR). Metodyka badań: Wykorzystano metodę analizy danych wtórnych, w tym oficjalnych raportów i statystyk, analizę krytyczną literatury przedmiotu, analizę porównawczą oraz metodę syntezy i wnioskowania logicznego. Wyniki badań: Najczęściej pojawiającymi się trendami są konsumpcja uważna i świadoma, ekokonsumpcja, foodsharing, fruganizm, freeganizm, konsumpcja spersonalizowana oraz hedonistyczna. Zauważa się też rozwój klimatarianizmu. Za główne zagrożenia uznano m.in.: coraz większe trudności związane z wyżywieniem populacji, rosnącą liczbę osób z obniżoną odpornością, zmiany klimatu, pojawienie się pandemii COVID-19 oraz innych chorób odzwierzęcych, patologie na rynku żywności, występowanie alergenów oraz brak kultury bezpieczeństwa żywności. Wnioski: Analiza postulatów zawartych w CZR pozwala potwierdzić ich zbieżność z potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa żywności i żywnościowego. Przyczynkiem do rozwoju nowych trendów bywają często zagrożenia w tym obszarze. W świetle wyzwań CZR oraz skutków pandemicznych i postpandemicznych ważne są potrzeby i trendy o charakterze hedonistycznym, m.in. łączące się z kwestią zapewnienia zdrowia i większej dbałości o własną kondycję psychiczną i fizyczną. Ponadto sytuacja w Ukrainie na pewno sprzyja rozwojowi konsumpcji współdzielonej, kolaboratywnej. Wkład w rozwój dyscypliny: Dokonanie przeglądu i usystematyzowanie trendów oraz zagrożeń w konsumpcji żywności z perspektywy poszczególnych celów zrównoważonego rozwoju. Jest to pierwsza tego typu publikacja w kraju.
EN
Objective: To identify the main hazards and threats related to food consumption in the context of Sustainable Development Goals (SDGs). Research Design & Methods: The study uses secondary data analysis, including of official reports and statistics, critical analysis of the literature, comparative analysis, synthesis and logical reasoning. Findings: Important trends include mindful and conscious consumption, eco-consumption, food sharing, frugality, freeganism, personalised and hedonistic consumption, and climatarianism. The main hazards/threats discovered include difficulties population face in feeding themselves, the growing number of immunocompromised people, climate change, the emergence of the COVID-19 pandemic and other pathologies in the food market, the presence of allergens and the lack of a food safety culture. Implications / Recommendations: Analysis of the postulates contained in the SDGs makes it possible to confirm their convergence with the need to ensure food and food safety. Threats in this area often give rise to trends. In the light of the challenges of SDGs as well as pandemic and post-pandemic effects, hedonistic needs and trends are important: They are connected with ensuring health and greater care for one’s own mental and physical condition. The situation in Ukraine is certainly suggests the need to develop shared and collaborative consumption. Contribution: The paper reviews and systematises trends, threats and hazards in food consumption from the perspective of individual sustainable development goals. This is the first publication of this type in Poland.
PL
Celem rozważań jest analiza stanu wiedzy na temat wpływu czynników środowiskowych na wybór żywności. W artykule oparto się na przeglądzie najnowszych doniesień publikowanych w czasopismach naukowych. Wyniki badań wskazują, że czynniki ekonomiczne są bardzo istotną determinantą wyboru żywności, zwłaszcza wśród osób o niskim statusie ekonomicznym. Obserwowano wpływ takich czynników społecznych, jak rodzina i szkoła lub media na zachowania żywieniowe. Były one także silnie zależne od kultury, zwłaszcza w ocenie zdrowej diety przez konsumentów różnych krajów. Na preferencje i wybór produktów czy posiłków istotny wpływ miał również kontekst, a wiec miejsce, czas i towarzystwo, w jakim spożywa się posiłek. Implikacje praktyczne znajomości czynników środowiskowych w wyborze i spożyciu żywności, to możliwość opracowania przez producentów żywności odpowiedniej strategii marketingowej, zmierzającej do zaspokojenia potrzeb konsumenta. Implikacja społeczna to możliwość kształtowania prawidłowych wzorców żywieniowych. Artykuł jest przeglądem literatury.
EN
An aim of consideration is to analyse the state of knowledge of impact of the environmental factors on food choice. In their article, the authors used a review of the recent news published in scientific journals. The research findings indicate that the economic factors are a very important determinant of food selection, particularly among individuals with low economic status. The authors observed impact of such social factors as family and school or mass media on nutritional behaviours. They also heavily depended on culture, especially in evaluation of healthy diet by consumers of various countries. The preferences and choice of products or meals were also substantially affected by the context, i.e. the place, time and company with whom the meal is consumed. Practical implications of awareness of the environmental factors in food selection and consumption mean the possibility to develop by food producers a relevant marketing strategy aimed at consumer’s needs satisfaction. The social implication is the possibility to shape correct nutritional patterns. The article is a review of the literature.
RU
Цель рассуждений – анализ состояния знаний о влиянии факторов окружающей среды на выбор продуктов питания. В своей статье авторы за основу приняли обзор последних сведений, публикуемых в научных журналах. Результаты исследований указывают, что экономические факторы – весьма существенный детерминант выбора продуктов питания, особенно среди лиц с низким экономическим статусом. Наблюдалось влияние таких социальных факторов, как семья и школа или СМИ, на поведение в отношении продуктов питания. Они тоже в большой степени зависели от культуры, в особенности в оценке здоровой диеты потребителями разных стран. На предпочтения и вы- бор продуктов или блюд существенное влияние оказывал также контекст, т.е. место, время и компания, в которой принимают пищу. Практические импликации знания факторов окружающей среды в выборе и потреблении продук- тов питания – возможность разработать производителями соответствующей маркетинговой стратегии, направленной на удовлетворение потребностей потребителя. Социальная импликация – возможность формировать правильные образцы питания. Статья представляет собой обзор литературы.
EN
There was a breakthrough in the scope of nutrition in the half of the 19th c. in Prussia. There was a revolutionary “delocation” of the nutrition system, so the connection between nutrition and place of residence (I eat only what was produced in my place of living). This meant the end of local famine due to food transport by train and transoceanic steamships. Thanks to fertilizing and cattle breeding as well as new crops, despite the increase in population number, the production and the consumption of food rocketed. The consumption in Prussia between 1850 and 1900 increased by 113%, the consumption of wheat by 147% and the consumption of rye by 24%. In 1800 potatoes constituted 10% of crop production in Prussia and in year 1883 it equaled 71%. The consumption of potatoes and sugar (sugar beet) was popularized. Among the middle-class members, a modern cuisine and its dishes were shaped as well as eating habits which to a large extent have been present today and understood as the national cuisine. There was a huge variety of quality of food which was connected with material status and remuneration. In case of many workers, the food was poor and deprived of necessary nutrients. Particular difficulties occurred during economic crises, which sometimes appeared to be dramatic (1914–1918, 1923–1924, 1929–1933). Generally, the real salaries grew dynamically, especially starting from the end of the 19th c., which made the 19th c. different from the more constant 18th c. In Prussia there was a variety in the level of food consumption connected with the higher economic level in the Western provinces. As it was commented by the king’s professor Schubert, 1/3 of rural population of Eastern Prussia ate potatoes only and resigned from bread as their main food. The situation of small holders and daily workers was the most difficult. Eastern rural province of Prussia had a problem with handling the overpopulation of small holders who were looking for a better place for living in emigration (Ostflucht, Landflucht and even to America). It was later overcome.
PL
W połowie XIX wieku nastąpił przełom w zakresie żywienia w Prusach. Nastąpiła rewolucyjna „delokalizacja” systemu żywienia a więc zerwany został związek między żywieniem i miejscem zamieszkania (jem to co wytworzono w miejscu mojego zamieszkania), co oznacza koniec lokalnych klęsk głodu, przerwanych przez transport żywności koleją oraz transoceanicznymi parowcami. Dzięki nawożeniu i poprawie hodowli bydła oraz nowym uprawom, pomimo wzrostu liczby ludności bardzo wzrosła produkcja i konsumpcja żywności. Konsumpcja w Prusach między rokiem 1850, a 1900 wzrosła o 113%, pszenicy o 147%, żyta o 24%. W 1800 r. ziemniaki stanowiły w Prusach 10% produkcji zbożowej, a w 1883 r. 71%. Nastąpiło upowszechnienie konsumpcji ziemniaków oraz cukru (burak cukrowy). Wśród osób średniozamożnych kształtowała się nowoczesna kuchnia i jej potrawy, oraz zwyczaje żywieniowe, które w znacznym stopniu utrzymały się do dzisiaj, jako kuchnia narodowa. Utrzymywało się jednak duże zróżnicowanie w jakości żywienia związane z położeniem materialnym i wynagrodzeniem. W wypadku znacznej części robotników żywienie było marne i pozbawione koniecznych składników odżywczych. Szczególne trudności miały miejsce w okresach kryzysów gospodarczych, które przyjmowały niekiedy dramatyczną postać (1914–1918, 1923–1924, 1929–1933). Generalnie jednak realne płace dynamicznie rosły, szczególnie od końca XIX w., czym wiek XIX różnił się od bardziej statycznego wieku XVIII. Na obszarze Prus występowało też zróżnicowanie poziomu konsumpcji żywności, związane z wyższym poziomem gospodarczym prowincji zachodnich. Jak to komentował królewiecki profesor Schubert, 1/3 ludności wiejskiej Prus Wschodnich żywiła się samymi ziemniakami i zrezygnowała z chleba, jako głównego pożywienia. Najtrudniejsza była sytuacja licznej ludności małorolnej i robotników dniówkowych. Wschodnie rolnicze prowincje Prus miały problem z poradzeniem sobie z nadwyżką ludności małorolnej, która szukała szczęścia w emigracji (Ostflucht, Landflucht na zachód, a nawet do Ameryki, co udało się przezwyciężyć.
EN
The Common Agriculture Policy’s Fruit Scheme and School Milk Program are EU-wide institutional attempts to encourage consumption of selected food products among children by increasing their availability in schools. The number of pupils participating in both schemes in Poland has reached more than 67% and 38% of the appropriate target groups. Pilot studies, carried out in 2010 and 2011, indicate what products are most preferred by Polish schoolchildren from among those made available to them through the schemes. Circa 86% of the surveyed children living in cities would like to obtain more milk products in schools, especially yogurts. In order to make both CAP schemes more nutrition-oriented the education component should be strengthened since the availability and the price are important, but not exclusive determinants of food choice.
PL
Celem artykułu jest identyfikacja i charakterystyka wzorców konsumpcji żywności w Polsce. Gospodarstwa domowe w Polsce są bardzo zróżnicowane pod względem poziomu i struktury spożycia żywności. Wynika to zarówno z czynników ekonomicznych, jak i pozaekonomicznych. Znaczący wpływ na kształtowanie wzorców konsumpcji żywności mają także zalecenia żywieniowe prowadzące do racjonalnego (prozdrowotnego) żywienia. Narzędziem umożliwiającym identyfikację wzorców konsumpcji żywności są metody taksonomiczne, w tym analiza skupień. W badaniu uwzględniono siedem grup społeczno‑ekonomicznych gospodarstw domowych w Polsce, tj. cztery zlokalizowane na obszarach wiejskich: pracownicy, rolnicy, osoby pracujące na własny rachunek, emeryci i renciści oraz trzy zlokalizowane w mieście: pracownicy, osoby pracujące na własny rachunek oraz emeryci i renciści. Grupowanie wiejskich i miejskich gospodarstw domowych według wzorców konsumpcji żywności przeprowadzono hierarchiczną aglomeracyjną metodą Warda. Każdą grupę ludności scharakteryzowano za pomocą trzydziestu dwóch zmiennych diagnostycznych. Na podstawie przeprowadzonego badania wyodrębniono cztery skupienia i dwa różne wzorce konsumpcji żywności: miejski wzorzec konsumpcji żywności oraz wiejski wzorzec konsumpcji żywności.
EN
The aim of the article is to identify and characterize the patterns of food consumption in Poland. The Author analyses food consumption in Poland on the basis of CSO’s household budget surveys. Households in Poland are very diversi fied in their level and structure of food consumption. This results from both economic and non-economic factors. Significant impact on the shaping of food consumption patterns has been observed in the case of dietary recommendations promoting rational (healthy) nutrition. Taxonomic methods, including cluster analysis serve as a main tool, which allows the identification of food consumption patterns. The study included seven socio-economic groups of households in Poland, i.e. four located in rural areas: employees, farmers, the self-employed, retirees and pensioners and three located in city: employees, the self-employed, and retirees and pensioners. Grouping of urban and rural households according to food consumption patterns was carried out using Ward’s hierarchical agglomeration method. Each population group was characterized by 32 diagnostic variables. As a result of this grouping, four clusters were identified. Each of these clusters was characterized by a different level and structure of food consumption, while the households belonging to the same cluster had a similar food consumption profile. In those four clusters two different food consumption patterns were identified: urban pattern of food consumption and rural pattern of food consumption.
PL
W latach 2009-2013, w wyniku spowolnienia tempa wzrostu PKB, któremu towarzyszyły negatywne zjawiska na rynku pracy, stosunkowo wysoka inflacja i niska dynamika realnych dochodów ludności, nastąpiło zmniejszenie tempa wzrostu konsumpcji indywidualnej i bezwzględna redukcja popytu na żywność. W połowie 2013 r. gospodarka Polski weszła na ścieżkę wzrostu. Obserwacje rynku wskazują na ożywienie konsumpcji. Celem prezentowanego opracowania jest przedstawienie głównych makroekonomicznych uwarunkowań spożycia żywności w 2013 r. na tle lat wcześniejszych, zobrazowanie skali jego zmian, wskazanie przewidywanych kierunków jego rozwoju w 2014 r. oraz identyfikacja najważniejszych czynników ryzyka sugerowanych projekcji. W pracy wykorzystano dane rachunków narodowych GUS, wyniki badań budżetów gospodarstw domowych prowadzonych przez GUS, wyniki badań NBP, Ministerstwa Finansów oraz innych krajowych i zagranicznych instytucji, jak również wyniki własnych analiz statystyki rynkowej. W badaniach zastosowano głównie metody analizy statystycznej i ekonomicznej.
EN
In the years 2009-2013, in result of the slowdown of the rate of GDP growth, which was accompanied by negative phenomena in the labour market, a relatively high inflation and low dynamics of population’s real incomes, there took place a decrease in the rate of growth of individual consumption and an absolute reduction of demand for foods. In the mid-2013, the Poland’s economy entered the growth path. The market observations indicate consumption recovery. An aim of the presented study is to show the main macroeconomic determinants of food consumption in 2013 against the background of earlier years, to illustrate the scale of its changes, to indicate the anticipated directions of its development in 2014 as well as to identify the most important risk factors of the suggested projections. In her work, the author used the data of national accounts prepared by the Central Statistical Office (GUS), outcomes of household budgets surveys carried out by GUS, research findings of the NBP, the Ministry of Finance and other national and foreign institutions as well as the results of own analyses of the market statistics. In the research, there were mainly applied the methods of statistical and economic analysis.
PL
W minionej dekadzie w konsumpcji żywności w Polsce dokonały się istotne przemiany o charakterze ilościowym i jakościowym implikowane wzrostem gospodarczym, wpływem globalnego rynku i procesami integracyjnymi Polski z Państwami Wspólnoty. Celem prezentowanego opracowania jest zobrazowanie tych zmian w ujęciu makro- i mikroekonomicznym. Do identyfikacji makroekonomicznych uwarunkowań rynku żywnościowego posłużyły dane z rachunków narodowych GUS, a do diagnozowania przemian w konsumpcji żywności i analiz segmentacyjnych – dane o spożyciu w sektorze gospodarstw domowych, statystyki sprzedaży detalicznej żywności, bilanse żywnościowe GUS oraz wyniki badań budżetów gospodarstw domowych. Źródłem informacji były także wyniki własnych, wieloaspektowych analiz statystyki rynkowej oraz specjalistyczne, polskie i zagraniczne publikacje naukowe i popularno-naukowe. Podstawowe metody badawcze zastosowane w prezentowanej pracy to: dedukcja, metody statystyczne, analiza ekonomiczna i porównawcza oraz metoda heurystyczna. Ujawnione zjawiska i tendencje w spożyciu żywności przedstawione zostały w formie opisowej oraz przy pomocy tabel i wykresów. Przeprowadzone badania doprowadziły do wniosku, że zmniejszenie dystansu między poziomem rozwoju gospodarczego Polski i UE wpłynęło na „unowocześnienie” konsumpcji żywności w naszym kraju i zbliżenie jej do struktur realizowanych w wysoko rozwiniętych krajach unijnych.
EN
In the past decade, in consumption of foodstuffs in Poland, there took place substantial changes of the quantitative and qualitative nature implied by the economic growth, impact of the global market, and processes of integration of Poland with the Community’s Member States. An aim of the presented study is to illustrate those changes in the macro- and microeconomic approach. To identify the macroeconomic determinants of the market for foodstuffs there were used the data of national accounts devised by the CSO (GUS) and to diagnose the changes in foodstuffs consumption and segmentation analyses – the data on consumption in the sector of households, statistics of retail sales of foodstuffs, CSO’s food balances as well as findings of household budgets surveys. A source of information was also findings of own, multifaceted analyses of the market statistics and specialist, Polish and foreign scientific and popular and scientific publications. The basic research methods applied in the presented study are deduction, statistical methods, economic and comparative analysis, and the heuristic method. The revealed phenomena and tendencies in foodstuffs consumption are presented in the descriptive form as well as with the help of tables and diagrams. The carried out research has led to the conclusion that narrowing the gap between the level of economic development of Poland and the EU has affected ‘modernisation’ of food consumption in this country and its approximation to the structures implemented in advanced EU countries.
RU
В минувшем десятилетии в потреблении пищевых продуктов в Польше произошли существенные изменения количественного и качественного характера, вызванные экономическим ростом, влиянием глобального рынка и процессами интеграции Польши с государствами Сообщества. Цель представленной разработки – дать картину этих изменений в макро- и микроэкономическом выражении. Для выявления макроэкономических обусловленностей рынка продуктов питания послужили данные из национальных расчетов ЦСУ, а для проведения диагноза изменений в потреблении пищевых продуктов и сегментационных анализов – данные о потреблении в секторе домохозяйств, статистики розничной продажи продуктов питания, балансы продуктов пи- тания ЦСУ и результаты обследований бюджетов домохозяйств. Источником информации были также результаты собственных, многоаспектных анализов рыночной статистики, а также специалистические, польские и зарубежные, научные и популярно-научные публикации. Основные исследовательские методы, примененные в представляемой работе: дедукция, статистические ме- тоды, экономический и сопоставительный анализы, а также эвристический метод. Выявленные явления и тенденции в потреблении продуктов питания представили в описательной форме и с помощью таблиц и диаграмм. Проведенные иссдедования привели к выводу, что сокращение дистанции между уровнем экономического развития Польши и ЕС повлияло на «модерни-зацию» потребления продуктов питания в нашей стране и сближение его к структурам, осуществляемым в высокоразвитых странах ЕС.
EN
The aim of this research is to analyze the interregional differences in the food consumption in households. In the first part of research an author concentrates on the identification of groups of voivodships which are similar in the consumption structure, while in the second one the attempt to explain the regional differences by contextual variables was presented. The individual data from Polish Households Survey for 2011 were taken in the research. The statistical significant differences in the food products consumption were found at the regional level. It was impossible to explain such inequalities only by individuals’ characteristics and contextual variables. This might suggests the role of other factors, like regional differences in consumption habits, which are connected with the region-specific traditions.
PL
Celem badania jest analiza międzyregionalnych różnic w poziomie spożycia wybranych artykułów spożywczych przez gospodarstwa domowe. W pierwszej części badania skoncentrowano się na identyfikacji grup województw o zbliżonej strukturze konsumpcji, zaś w części drugiej podjęto próbę wyjaśnienia przyczyn występowania różnic regionalnych. W badaniu skorzystano z danych indywidualnych pochodzących z Badania Budżetów Gospodarstw Domowych za 2011 r. Uzyskane wyniki potwierdzają występowanie istotnych statystycznie różnic wojewódzkich w ilości konsumowanych przez gospodarstwa domowe produktów. Różnice te nie zostały w pełni wyjaśnione przez indywidualne cechy gospodarstw domowych i dodatkowe zmienne kontekstowe. Fakt ten może sugerować obecność innych czynników, takich jak regionalne wzorce konsumpcji.
PL
Niekorzystne uwarunkowania w gospodarce światowej, kryzys zadłużeniowy i recesja w strefie euro doprowadziły do spowolnienia polskiej gospodarki. Znalazło to odzwierciedlenie w osłabieniu tempa wzrostu PKB, nasileniu się negatywnych zjawisk na rynku pracy, pogorszeniu sytuacji dochodowej ludności, wyhamowaniu popytu konsumpcyjnego i spadku popytu na żywność. Potwierdzeniem niekorzystnych tendencji w rozwoju popytu na żywność są dane makroekonomiczne GUS o spożyciu w sektorze gospodarstw domowych, statystyki sprzedaży żywności i wyniki badań budżetów gospodarstw domowych. Pod wpływem nasilającej się bariery popytu spadły ceny detaliczne artykułów żywnościowych oraz ceny surowców rolniczych w ostatnich miesiącach 2012 roku Utrzymująca się spadkowa tendencja popytu na żywność będzie głównym czynnikiem hamującym tempo wzrostu cen artykułów żywnościowych w 2013 roku.
EN
The unfavourable determinants in the global economy, the debt crisis and recession in the Eurozone have led to slowdown of the Polish economy. This is reflected in weakening of the GDP growth rate, increase of negative phenomena in the labour market, aggravation of the population’s income situation, slowdown in consumer demand and decline of demand for food. The unfavourable trends in development of demand for food are confirmed by the CSO’s macroeconomic data on consumption in the sector of households, the statistics of sales of food and results of surveys of households’ budgets. Under the influence of growing demand barrier, there have dropped retail prices for food articles as well as prices for agricultural commodities in the last months of 2012. The continuing downward trend in demand for food will be the main factor limiting the rate of growth of prices for foods in 2013.
RU
Неблагоприятные обусловленности в мировой экономике, кризис задолженности и рецессия в еврозоне привели к замедлению роста польской экономики. Это нашло свое отражение в ослаблении динамики роста ВВП, усиле- нии отрицательных явлений на рынке труда, ухудшении положения населения в сфере доходов, приторможении потребительского спроса и в снижении спроса на продукты питания. Неблагоприятные тенденции в развитии спроса на продукты питания подтверждаются макроэкономическими данными ЦСУ о потреблении в секторе домохозяйств, статистиками продажи продуктов питания и результатами обследований бюджетов домохозяйств. Под влияни- ем возрастающего барьера спроса в последние месяцы 2012 года снизились розничные цены продовольственных товаров и цены сельскохозяйственного сырья. Удерживающаяся тенденция к снижению спроса на продукты питания будет главным фактором, тормозящим темпы роста цен продовольственных товаров в 2013 г.
PL
Pogorszenie koniunktury gospodarczej, nasilenie negatywnych tendencji na rynku pracy i kontynuowanie procesu ograniczania nierównowagi fiskalnej skutkowały obniżeniem tempa wzrostu dochodów ludności i konsumpcji indywidualnej w Polsce w ostatnich latach. Zjawiska te nie pozostały bez wpływu na spożycie żywności. Celem rozważań jest zobrazowanie głównych kierunków zmian popytu na żywność w Polsce w latach 2009-2012 w ujęciu makro- i mikroekonomicznym. W pracy wykorzystano dane makroekonomiczne GUS oraz wyniki badań budżetów gospodarstw domowych. Źródłem informacji były także wyniki własnych analiz statystyki rynkowej. W badaniach zastosowano głównie metody analizy statystycznej i ekonomicznej. Przeprowadzone badania pokazały, że w wyniku istotnego osłabienia aktywności gospodarczej doszło w Polsce do załamania konsumpcji, spadku realnych wydatków na żywność, zmniejszenia sprzedaży detalicznej oraz ilościowej konsumpcji artykułów żywnościowych w gospodarstwach domowych.
EN
Worsening of the economic conditions, intensification of negative trends in the labour market, and continuance of the process of reducing the fiscal imbalance have recently resulted in a lower rate of population’s income growth and individual consumption in Poland. These phenomena have not been free of their impact on food consumption. An aim of the author’s deliberations is to provide a picture of the main directions of changes of the demand for food in Poland in 2009-2012 in macro- and microeconomic terms. In her work, the author used the CSO’s macroeconomic data and results of surveys of households’ budgets. A source of information was also results of the author’s own analyses of the market statistics. In the studies, there were used mainly methods of the statistical and economic analysis. The carried out research surveys showed that, in result of a substantial weakening of the economic activity, there took place in Poland breakdown of consumption, decline in real expenses on foods, reduction of retail sale, and volume of consumption of food products in households.
RU
Ухудшение экономической конъюнктуры, усиление отрицательных тенденций на рынке труда и продолжение процесса ограничения фискального дисбаланса привели в последние годы к снижению темпа роста доходов насе- ления и личного потребления в Польше. Эти явления не остались без влияния на потребление продуктов питания. Цель рассуждений – представить основные направления изменений спроса на продукты питания в Польше в период 2009-2012 гг. в макро- и микровыражении. В работе использовали макроэко- номические данные ЦСУ и результаты обследования бюджетов домохозяйств. Источником информации были также результаты собственных анализов рыночной статистики. В исследованиях в основном применили методы стати- стического и экономического анализа. Проведенные исследования показали, что в результате существенного ослабления экономической активности наступили в Польше резкий спад потребления и реальных расходов на продукты питания, снижение розничной продажи и количественного потребления продуктов питания в домохозяйствах.
PL
Zaburzenia na światowych rynkach finansowych zapoczątkowane w połowie 2008 r., globalna recesja i kryzys zadłużeniowy państw strefy euro doprowadziły do znacznego osłabienia aktywności gospodarki światowej, co nie pozostało bez wpływu na gospodarkę Polski. W latach 2009-2011 znacznemu spowolnieniu uległo tempo wzrostu polskiego PKB i dochodów dyspozycyjnych ludności. Z rachunków narodowych GUS wynika, że wzrost spożycia indywidualnego w sektorze gospodarstw domowych był dwukrotnie mniejszy niż w latach 2006-2008, przy stagnacji spożycia żywności. Badania budżetów gospodarstw domowych wskazują na spadek realnych wydatków na żywność we wszystkich grupach gospodarstw domowych. Potwierdzeniem negatywnych tendencji w rozwoju popytu na żywność w ostatnich latach są statystyki sprzedaży. Głównymi czynnikami deprecjonującymi popyt na żywność w latach 2009-2011 były: niskie tempo wzrostu płac, trudna sytuacja na rynku pracy, realne podrożenie żywności, zmiana struktury kosztów utrzymania oraz wzrost popytu na towary nieżywnościowe i usługi.
EN
Turbulences in the global financial markets that began in the mid-2008, the global recession and debt crisis of the Eurozone states led to a significant weakening of activity of the global economy what also affected the economy of Poland. In 2009-2011, a significant slowdown was observed in the rate of growth of the Polish GDP and population’s disposable incomes. The CSO national accounts show that the growth of individual consumption in the sector of households was twice lower than in the years 2006-2008, with stagnation of food consumption. Household budgets surveys indicate a drop in real expenditure on food in all groups of households. The negative trends in development of demand for food in the recent years are confirmed by the sales statistics. The main factors depreciating demand for food in the years 2009-2011 were: the low rate of growth of wages and salaries, difficult situation in the labour market, real rise in prices for food, change of the structure of living costs and growth of demand for non-food goods and services.
RU
Потрясения на мировых финансовых рынках, которые начались в половине 2008 года, глобальный экономический спад и кризис задолженности государств еврозоны привели к замет ному ослаблению активности мировой экономики, что не осталось без влияния на экономику Польши. В 2009-2011 гг. значительное замедление претерпели темпы роста польского ВВП и располагаемых доходов населения. Национальные счета ЦСУ показывают, что рост личного потребления в секторе домохозяйств был вдвое меньше, чем в 2006-2008 гг., наряду со стагнацией потребления продуктов питания. Обследования бюджетов домохозяйств указывают на снижение реальных расходов на продукты питания во всех их группах.Отрицательные тенденции в развитии спроса на продукты питания в последние годы подтверждаются статистикой продажи. Основными факторами, снижающими спрос на продукты питания в 2009-2011 гг., были: низкий темп роста заработной платы, трудная ситуация на рынке труда, реальное удорожание продуктов питания, изменение структуры прожиточного минимума и рост спроса на непродовольственные товары и услуги.
EN
The American South’s social order, based as it was on white supremacy and subordination of women, is reflected in the space of the café in Fannie Flagg’s Fried Green Tomatoes at the Whistle Stop Café. The titular café run by two white women, Idgie Threadgoode and Ruth Jamison, becomes a site of contestation of that very social order. In the early 1930s Idgie and Ruth, the main heroines in Flagg’s novel, move out of their respective homes into the back of the café, which will offer its services till 1969. Their decision to run a café together has a twofold significance: they reject/transcend domesticity, a socially prescribed space for women, and they act on their increased sensitivity to help the disempowered and oppressed—the black and the poor—during the Jim Crow period. The ownership and management of the café allows Idgie and Ruth to negotiate and redefine their identities in the context of racial oppression and subordination of white women.
PL
Porządek społeczny Amerykańskiego Południa, oparty na supremacji białych oraz podporządkowaniu kobiet, znajduje odzwierciedlenie w przestrzeni kawiarni w powieści Fannie Flagg Smażone zielone pomidory. Tytułowa kawiarnia prowadzona przez dwie białe kobiety, Idgie Threadgoode i Ruth Jamison, staje się miejscem kontestacji właśnie tego porządku społecznego. Na początku lat 30. XX w. Idgie i Ruth, główne bohaterki powieści Flagg, wyprowadzają się ze swoich domów, aby zamieszkać razem na tyłach kawiarni, która będzie działać do 1969 r. Decyzja, aby otworzyć kawiarnię, ma podwójne znaczenie: bohaterki odrzucają / wykraczają poza przynależność do zacisza domowego, społecznie przypisywanego kobietom, ponadto – w czasach gdy prawa „Jim Crow” regulowały zinstytucjonalizowaną segregację rasową – postępują zgodnie z empatyczną wrażliwością społeczną, nakazującą im pomagać zarówno uciskanym czarnoskórym, jak i ubogim białym mieszkańcom miasteczka. Prowadzenie kawiarni pozwala Idgie i Ruth negocjować i na nowo zdefiniować własną tożsamość w kontekście sprzeciwu wobec ucisku rasowego oraz męskiej dominacji nad kobietą.
PL
Artykuł omawia dynamikę polskiego rolnictwa w ostatnich ponad dwóch dekadach oraz opracowane na jej podstawie prognozy rozwoju do 2020 r. i 2030 r. Dotyczą one liczby ludności rolniczej i jej warunków życia, liczby i struktury obszarowej gospodarstw rolnych, struktury produkcji roślinnej i plonów podstawowych ziemiopłodów, liczby zwierząt gospodarskich i ich produktywności oraz techniki produkcji rolnej. Rolnictwo polskie będzie się rozwijać w tych prognozach podobnie do wyników zarysowanych w drugiej części polskiej transformacji po okresie szokowej terapii (1990-1992), a szczególnie po wejściu Polski do Unii Europejskiej (1 maja 2004 r.).
EN
The paper discusses the dynamics of the Polish agriculture in the last two decades and forecasts of its growth until 2020 and 2030, based on extrapolation of the past figures. The forecasts take into account a number of agricultural population and their living conditions, a number and a structure of farm lands, a number and a structure of homesteads, a structure of agricultural production and yields of basic crops, a number of animals stock and its yield and agricultural production technique. The development of Polish agriculture up to 2020 and 2030 will be similar to the development in the second part of transition of the Polish economy, just after the shock therapy (1990-1992), and particularly after the accession of Poland into the European Unity (2004).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.