Search results

1

Jak zwracamy się do małych dzieci

100%

Binkuńska E.

Język Polski

|

2013

|

vol. 93

|

issue 5

377-386

PL

Mowa kierowana do dziecka w okresie niemowlęctwa należy do zjawisk językowych posiadających swoiste cechy. Specyfika ta dotyczy zarówno systemu fonetycznego, jak i morfologicznego oraz składniowego. Charakterystycznym aspektem mowy kierowanej do niemowląt jest również tworzenie form adresatywnych nazywających dziecko. W grupie adresatywów można zatem odnaleźć formy odimienne, w których zaszły określone procesy fonetyczne i morfologiczne, oraz fakultatywne sposoby nazywania odbiorcy tekstu, na przykład określenia metaforyczne bądź metonimie. Formy adresatywne kierowane do niemowląt nie tylko pełnią funkcję identyfikacyjną oraz dyferencyjną, ale także stanowią środek językowy, za pomocą którego nadawca wyraża swoje uczucia względem małego dziecka.

EN

The speech directed at a child in its infancy is one of the lingual phenomena having its own specific features. This specification refers both to the phonetic system as well as the morphological and syntactic ones. A distinctive aspect of the speech directed at infants is also creating the forms of address by which the child is called. In this group of forms of address one can find forms derived from a name in which there have occurred certain phonetic and morphological processes and facultative methods of calling the recipient of a text, for instance metaphorical expressions or metonymy. The forms of address directed at infants apart from identification and differential functions are also known to be a lingual tool used by a speaker to express their emotions towards a young child.

2

„Coś dla każdego książkoholika” – zwroty adresatywne i inne wyznaczniki językowe facebookowych fanpage'y oraz grup poświęconych książkom

100%

Kłosowska K. A.

Conversatoria Linguistica

|

2018

|

issue 12

117-128

EN

Considering constant decrease of book reading in the country, it is extremely interesting to notice that book zone in social media is constantly expanding. Increasing number of book review blogs, bookstagrams (Instagram book profiles), book vlogs on Youtube as well as new groups and book fanpages created on Facebook, which speedily gain popularity, are the factors which contribute to popularization of reading in Internet. This article focuses on activity of book-related Facebook groups and fanpages, especially their use of specific language forms which emerged there. The environment of readers has created specific terms describing its members. This idea is being copied by commercial publishers, which begin to name their readers after the publishing house name, which aims at making readers more commited to the brand. The aim of this article is to show the use of such language forms, their variations and influence on the recipients.

3

Użycie form adresatywnych w tekstach literackich jako odzwierciedlenie otwartości na doświadczenia Carla Rogersa

100%

Teterya D.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2018

|

vol. 3

|

issue 2

PL

W artykule podjęta została próba zastosowania koncepcji dystansów interpersonalnych, wyrażanych w tekstach literackich poprzez formy adresatywne, do pomiaru stopnia otwartości na doświadczenia (zgodnie z teorią Carla R. Rogersa) u wybranych bohaterów tekstów literackich. Zdaniem C. Rogersa, otwartość na doświadczenie jest kluczem do sukcesu, gdyż organizm człowieka – pod wpływem przyswajanych nowych doświadczeń – jest w stanie szybko i elastycznie się zmieniać. W efekcie osoby o wysokim stopniu otwartości na doświadczenia wybierają sytuacje i zdarzenia pozytywnie wpływające na ich ogólny rozwój. Punkt wyjścia dla proponowanych rozważań stanowi teoria dystansów personalnych, dystansu psychofizycznego oraz koncepcja Carla Rogersa. Celem podrzędnym artykułu jest ocena skuteczności konstruktu badawczego i odpowiedź na pytanie, czy prezentowana w niniejszym artukule koncepcja dystansów interpersonalnych może być realnie wykorzystywana w stosunku do jednostek ludzkich, jak również odpowiedź na pytanie, czy istnieje zależność pomiędzy dążeniem do zmniejszenia dystansu interpersonalnego między nadawcą i odbiorcą komunikatu a stopniem otwartości na doświadczenia C. Rogersa.

4

Udział tytulatury standardowej w konwersacyjnych wołaczowych formach adresatywnych doby średniopolskiej

100%

Cybulski M., Pawłowska A., Łódzki U., marekcybulski@go2.pl, anitpaw@tlen.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2010

|

vol. 045

EN

By standard titles we understand the forms of addressing other person used in statements, in which social linguistic and moral conventions prohibited the use of pronominal form: ty. The study material is divided in accordance to symmetry or asymmetry of relations between participants in a discourse as well as primary belonging to semantic fields (titles originating from titles of higher ranks in civil services, kinship titles, names of moral values, etc.). The paper describes the alterations of function and form. The titles initially ascribed to higher social classes were usually transferred to lower classes. The one-word forms were the majority The paper presents the rules of distribution of elements in extended forms.

5

Podstawy etykiety językowej w wybranych podręcznikach do nauki języka polskiego jako obcego

88%

Nowakowska M. M., Uniwersytet w Lublanie; Uniwersytet Łódzki

Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców

|

2011

|

vol. 18

PL

W artykule zostały przedstawione problemy z zakresu polsko-słoweńsko-słowackiego savoire vivrevu językowego. Autorka krótko przedstawia podstawowe sposoby zwracania się do osób drugich w trzech językach: polskim, słoweńskim i słowackim, opisując problemy rodzimych użytkowników języka z ich użyciem. Następnie zajmuje się prezentacją sposobów wprowadzania podstawowych polskich form grzecznościowych, czyli form pan/pani/państwo, w wybranych trzech podręcznikach do nauki jpjo. Podkreśla wagę i konieczność utrwalania poprawnego użycia tych form, zwłaszcza wśród Słowian.

EN

The problems concerning Polish-Slovene-Slovak language manners are presented in this article. The author shortly describes the ways of addressing people in the three languages: Polish, Slovene, and Slovak, presenting native speakers’ problems with the usage of these forms. Then, she concentrates on the methods of introducing basic Polish honorific expressions, i.e. pan/pani/państwo in three selected textbooks for studying Polish as a foreign language. She emphasizes the importance of and the necessity to consolidate the correct use of these forms especially among Slavs.

6

Formy adresatywne jako środek jawnej i ukrytej deprecjacji kobiet polityków w polskim dyskursie polityczno-medialnym

75%

Kostro M., Wróblewska-Pawlak K.

tekst i dyskurs - text und diskurs

|

2013

|

issue 6

153-168

EN

Interactions between politicians in the media frequently take on a polemical character, working to discredit an opponent in the eyes of the audience. Yet a verbal assault, especially if launched at a female politician, can negatively affect the public image of the sender. Therefore, male politicians tend to resort to less overt means of depreciating their female opponents, such as forms of address (FA). This article sets out to show how the choice of particular terms of address, disguised as courtesy forms, results in overt or covert stigmatization of female political opponents. The persuasive use of FA is facilitated by the malleability of the Polish system of forms of address – a system that reflects broader changes in the public discourse, such as the extensive use of colloquialisms and loosening of the language etiquette.

PL

Interakcje między politykami odbywające się za pośrednictwem mediów przybierają najczęściej charakter polemiczny, służąc zdyskredytowaniu politycznego przeciwnika w oczach odbiorców. Bezpośredni atak werbalny, zwłaszcza wobec polityka kobiety, może jednak niekorzystnie wpłynąć także na publiczny wizerunek nadawcy. Dlatego też politycy mężczyźni starają się stosować wobec swoich oponentek mniej wyraziste środki deprecjacji, do których należą m.in. formy adresatywne (FA). Artykuł pokazuje, w jaki sposób dobór tych form służy jawnej lub ukrytej, pod pozorami grzeczności, stygmatyzacji kobiecej tożsamości politycznych przeciwniczek. Perswazyjnemu użyciu FA sprzyja przy tym coraz większa elastyczność polskiego systemu adresatywnego, która jest odzwierciedleniem takich zjawisk zachodzących w dyskursie publicznym, jak ekspansja potoczności oraz uproszczenie etykiety językowej.

DE

Interaktionen zwischen Politikern erfolgen mittels der Medien und nehmen häufig den Charakter der Polemik an, die dazu dient, den Gegner in den Augen der Zuschauer/Hörer zu diskreditieren. Der unmittelbare verbale Angriff, vor allem gegenüber einer Politikerin, kann jedoch auch das öffentliche Image des Senders ungünstig beeinflussen. Daher auch versuchen männliche Politiker gegenüber ihren Opponentinnen weniger deutliche Mittel zu deren Geringschätzung anzuwenden, zu denen u. a. Anredeformen (AF) gehören. Der Artikel zeigt, wie die Wahl dieser Formen der offenen oder der unter dem Deckmantel der Höflichkeit verborgenen Stigmatisierung der weiblichen Identität politischer Gegnerinnen dient. Die persuasive Anwendung der AF ist durch die wachsende Flexibilität des polnischen Anredesystems begünstigt, die die Widerspiegelung solcher im öffentlichen Diskurs vorkommenden Erscheinungen ist, wie die Expansion der Umgangssprache sowie die Vereinfachung der Sprachetikette.

7

Formy adresatywne w nagłówkach listów Adama Mickiewicza

75%

Błażyńska B.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2009

|

vol. 8

39-46

DE

Bei dem zu analysierenden Material handelt es sich um Anschriftformen in Briefköpfen des Schriftwechsels von Adam Mickiewicz an seine Freunde. Diese wurden aus einer Gesamtanzahl von 1154 Briefen herausnotiert. Einige Briefe waren an Personengruppen oder Institutionen gerichtet. Die Diskriminante jedoch bildet die Titelei in Briefen an Frauen (der Dichter unterhielt Korrespondenz mit 39 Damen).

8

Formy adresatywne i gender w dyskursie politycznym (na przykładzie języka greckiego, kazachskiego i rosyjskiego)

63%

Tatkenova A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2018

|

vol. 36

|

issue 1

EN

The dominant ideologies of a society including those related to gender are put into practice via particular use of language. This paper presents findings from contrastive research that views address forms as a subcategory of linguistic gender involved in social gender construction in Kazakh, Russian, and Greek political discourse: it discusses commonalities and differences from the viewpoint of Critical Discourse Analysis, which detects the social character of linguistic preferences and their role in existent power relations in the society. As the results illustrate, along with the speakers’ gender, there are other factors (the interviewee’s status, political affiliations of the newspaper, cultural norms) that shape the choice of address forms, communicative strategies of the speakers and type of interview (cooperation or contestation). Unequal distribution of power in the societies is evident not only in women’s numerical representation in socially and politically significant positions but also in covertly gendered political discourse, with mass media representatives resorting to adversarial strategies of interviewing, and female politicians seem to be held responsible for all the flaws of their political institutions and are obliged to defend their right to be in power.

PL

Ideologie dominujące w społeczeństwie, w tym związane z płcią, są wdrażane przez użycie określonych środków językowych. Artykuł przedstawia rezultaty badań kontrastywnych, które rozpatrują formy adresatywne jako podkategorię płci językowej biorącej udział w tworzeniu płci społecznej w kazachskim, rosyjskim i greckim dyskursie politycznym; omawia ich cechy wspólne i różnice z punktu widzenia krytycznej analizy dyskursu, ujawniającej społeczny charakter przyzwyczajeń językowych i ich rolę w istniejącym układzie sił w stosunkach społecznych. Jak pokazują wyniki badań, obok płci mówiącego istnieją inne czynniki (status rozmówcy, orientacja polityczna gazety, normy kulturowe) wpływające na wybór formy adresatywnej, strategii komunikacyjnej i typu rozmowy (współpraca lub konfrontacja). Nierówny podział władzy w społeczeństwach jest widoczny nie tylko w niskim odsetku kobiet zajmujących ważne stanowiska społeczne i polityczne, lecz również w skrytym genderowym dyskursie politycznym, w którym przedstawiciele mass mediów uciekają się do konfliktowych strategii prowadzenia rozmów, a kobiety-politycy wydają się być odpowiedzialne za wszystkie słabości swoich politycznych sojuszy i są zobowiązane do obrony swojego prawa do bycia u władzy.

9

Od „proszę łaski pana” do „proszę pana”

63%

Sikora K.

Język Polski

|

2013

|

issue 4

287-298

PL

W artykule autor przedstawia swój pogląd na pochodzenie we współczesnym języku polskim wykrzykników adresatywnych typu „proszę pana/pani”. Dowodzi, że wywodzą się one z formuły performatywnej prośby o wybaczenie za sprawiany rozmówcy kłopot: „proszę łaski wielmożnego pana/wielmożnej pani” (jak w wypadku niem. entschuldigung /entschuldigen Sie, ang. excuse me itp.). Wywody swoje opiera na analizie źródeł leksykograficznych i przykładów z polskiej literatury pięknej XIX i XX wieku.

EN

In the article the author presents his view on the origin of the forms of address like "proszę pana/pani". He proves they were initially performative utterances to beg pardon for causing the interlocutor some trouble: "proszę łaski wielmożnego pana / wielmożnej pani" (compare German "entschuldigung / entschuldigen Sie", English "excuse me" etc.). The conclusions are based on an analysis of lexical sources and examples from the Polish 19th and 20th century belles-lettres.

10

Norskkompetanse som navigasjonskunst

63%

Horbowicz P.

Folia Scandinavica Posnaniensia

|

2011

|

vol. 12

103-113

EN

.

11

Formy adresatywne a otwieranie się społeczeństwa. Analiza norweskich dramatów XX wieku

63%

Garczyńska H. A.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2018

|

vol. 3

|

issue 2

EN

The aim of this article is to take a closer look at certain changes in social communication in Norway, connected to forms of address, that is words and expressions one uses to address his or her conversation partner(s). Since dramatic texts seem to be the most adequate material for this sort of research, because of the deictic expressions typical for spoken dialogue they contain (among others: pronouns and proper nouns), the material this research is based upon comes from selected dramatic texts written by such playwrights of the previous century as Henrik Ibsen (Hedda Gabler), Jens Bjørneboe (Til lykke med dagen, Tilfellet Torgersen, Dongery), Cecilie Løveid (Du, bli her!, Måkespisere, Vinteren revner) or Jon Fosse (Gitarmannen, Nokon kjem til å komme, Dei døde hundane, Sa ka la). The analysed texts indicate significant changes in the addressative system: removal of most of the communicational barriers from the language (inequality regarding pronouns, titles, gender asymmetry and exaggerated emotionality), which, on the one hand, makes communication easier, and, on the other hand, one can consider that such egalitarisation does not influence the social needs of a solitary man or his/her willingness to establish or maintain contact.

PL

Celem artykułu jest przyjrzenie się pewnym zmianom w komunikacji społecznej w Norwegii, dotyczącym form adresatywnych, czyli słów i wyrażeń używanych do zwracania się do rozmówcy. Ponieważ dramat wydaje się być najwłaściwszym materiałem do tego typu badań ze względu na nasycenie go formami deiktycznymi, typowymi dla dialogu mówionego, między innymi właśnie zaimkami i imionami własnymi, materiał do badań pochodzi z wybranych dramatów takich pisarzy ostatniego stulecia jak Henryk Ibsen (Hedda Gabler), Jens Bjørneboe (Til lykke med dagen, Tilfellet Torgersen, Dongery), Cecilie Løveid (Du, bli her!, Måkespisere, Vinteren revner) czy Jon Fosse (Gitarmannen, Nokon kjem til å komme, Dei døde hundane, Sa ka la). Przeanalizowane teksty indykują duże zmiany w systemie adresatywnym: usunięcie z języka większości barier komunikacyjnych (nierówności w obrębie zaimków, tytułów, asymetrii płciowej i nadmiernej uczuciowości), co z jednej strony komunikację ułatwia, z drugiej strony jednak egalitaryzacja nie wpływa na potrzeby społeczne samotnego człowieka, czyli jego chęć do nawiązywania czy utrzymywania kontaktu

12

Użycie form adresatywnych w tekstach literackich jako odzwierciedlenie otwartości na doświadczenia Carla Rogersa

63%

Teterya D.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2018

|

vol. 3

|

issue 2

EN

The article attempts to apply the concept of interpersonal distances expressed in literary texts through forms of address to measure the degree of openness to experience. The starting point for the proposed considerations is the theory of personal distances, psychophysical distance and the theory of Carl Rogers. According to Rogers, openness to experience is the key to success, because the human body is able to change quickly and flexibly under the influence of learned new experiences. As a result, people with a high degree of openness to experience choose situations and events that positively affect their overall development. The analysis was based on two contemporary plays: Requiem for the hostess by Wiesław Myśliwski and The Fourth Sister by Janusz Głowacki. The research aimed to determine whether there is a relationship between the desire to reduce the interpersonal distance between the sender and the recipient of the message and the degree of openness to experience. Another research task was to assess the effectiveness of the original research construct and to answer the question whether the theory of interpersonal distances presented in this article can be used in real terms in relation to individuals. The analyzed statements of the heroes of the two selected dramas indicate the correlation between the desire to reduce the interpersonal distance and the degree of openness to experience.

PL

W artykule podjęta została próba zastosowania koncepcji dystansów interpersonalnych, wyrażanych w tekstach literackich poprzez formy adresatywne, do pomiaru stopnia otwartości na doświadczenia (zgodnie z teorią Carla R. Rogersa) u wybranych bohaterów tekstów literackich. Zdaniem C. Rogersa, otwartość na doświadczenie jest kluczem do sukcesu, gdyż organizm człowieka – pod wpływem przyswajanych nowych doświadczeń – jest w stanie szybko i elastycznie się zmieniać. W efekcie osoby o wysokim stopniu otwartości na doświadczenia wybierają sytuacje i zdarzenia pozytywnie wpływające na ich ogólny rozwój. Punkt wyjścia dla proponowanych rozważań stanowi teoria dystansów personalnych, dystansu psychofizycznego oraz koncepcja Carla Rogersa. Celem podrzędnym artykułu jest ocena skuteczności konstruktu badawczego i odpowiedź na pytanie, czy prezentowana w niniejszym artukule koncepcja dystansów interpersonalnych może być realnie wykorzystywana w stosunku do jednostek ludzkich, jak również odpowiedź na pytanie, czy istnieje zależność pomiędzy dążeniem do zmniejszenia dystansu interpersonalnego między nadawcą i odbiorcą komunikatu a stopniem otwartości na doświadczenia C. Rogersa.

13

„Stopnie wojskowe to nie rzeczowniki, dlatego też nie mają rodzaju” . Socjolingwistyczne aspekty dyskusji o feminizacji stopni wojskowych w Niemczech

63%

Mikołajczyk B.

Socjolingwistyka

|

2021

|

vol. 35

391-406

EN

The article analyses internet comments concerning feminised forms of address triggered as a result of the discussion that took place in German media in September 2020 regarding the plans of German Federal Ministry of Defence to introduce feminised equivalents of existing military ranks. The article presents the collected research material and discusses its social and linguistic arguments that have led to the decision of not introducing top-down planned changes. The analysis deals with relevant sociolingustic aspects incl. relations that currently take place in processes both within German society and in standard language vs the development of military sociolect. Moreover, the article indicates crucial dependencies between constitutive values for military community and communicative practices of this community. Those dependencies, on the one hand, influence the choice of linguistic forms used daily in military communication and, on the other hand, determine factors that have an impact on the development of the sociolect (its linguistic forms and behavioral scripts). The article also presents historical determinants that provoke certain approach to feminised forms in the military. Furthermore, the article highlights the character of communicative community which creates the opportunity to introduce crucial changes (also in linguistic routines such as the discussed introduction of feminised equivalents of existing military ranks) in a formal, top-down manner. The conducted analysis of internet comments displays a significant linguistic awareness of military community members also related to behavioral scripts that tend to be difficult to change. The said analysis allows to define the specificity of how the addressing system functions in military sociolect and its impact on creating feminised forms of address.

PL

W artykule przedstawiono analizę komentarzy internetowych odnoszących się do feminizacji rzeczowników tytularnych w ramach dyskusji, która przetoczyła się przez niemieckie media we wrześniu 2020 roku na temat planów Federalnego Ministerstwa Obrony dotyczących wprowadzenia żeńskich odpowiedników dotychczasowych stopni wojskowych. Na zebranym obszernym materiale badawczym pokazano i przedyskutowano argumenty natury społecznej oraz lingwistycznej, przy czym wskazano te, które nie dopuściły do wprowadzenia zmian planowanych odgórnie. Analiza dotyczyła relewantnych aspektów socjolingwistycznych,w tym – relacji między procesami zachodzącymi współcześnie zarówno w niemieckim społeczeństwie, jak i w języku ogólnym a rozwojem socjolektu wojskowego. Ponadto wskazano na istotne związki wartości konstututywnych dla wspólnoty wojskowej i praktyk komunikacyjnych w jej obrębie. Te zależności wpływają – z jednej strony – na wybór form językowych używanych w codziennej praktyce komunikacji w wojsku, z drugiej natomiast – determinują czynniki istotnie wpływające na rozwój socjolektu (jego form językowych oraz skryptów zachowań). W dyskusji zarysowano również historyczne determinanty stosunku do feminatywów w wojsku. Podkreślono specyfikę wspólnoty komunikatywnej, która stwarza możliwość formalnego, odgórnego wprowadzenia istotnych zmian także w rutynach językowych (jak choćby omawiana feminizacja stopni wojskowych). Przeprowadzona analiza komentarzy sformułowanych online wykazuje dużą świadomość językową członków wspólnoty wojskowej, także w odniesieniu do – trudno poddających się zmianom – skryptów zachowań. Przeprowadzona analiza pozwoliła nakreślić specyfikę funkcjonowania sytemu adresatywnego w socjolekcie wojskowym oraz sformułować wnioski na temat jej wpływu na feminizację rzeczowników tytularnych.

14

Relacja na ty w świetle tekstów z Narodowego Korpusu Języka Polskiego

63%

Kawamoto Y.

Socjolingwistyka

|

2021

|

vol. 35

303-317

EN

The article presents an analysis of corpus texts describing the relation on a first-name basis in Polish society. The research is based on over 600 texts with the phrases na ty and per ty (eng. on a first-name basis) taken from the linguistic corpus of Polish. Such texts allow the author to illustrate the general frame of the relation on a first-name basis. The analysis has shown that the interlocutors in this type of relation share one or more bonds of the following kinds: a bond for benefits, a bond for ease of communication, and an emotional bond. The bond for benefits connects interlocutors in order to achieve a common goal, which can sometimes be observed as a relation on a first-name basis among politicians. Some texts have shown that people decide to switch to a first-name basis to simplify their interaction. The emotional bond, which also connects people addressing each other on a first-name basis, may be related to family groups or a long- term relation between interlocutors. Transition to a first-name basis can be treated as an act confirming the existence of one or more of the above-mentioned bonds, which does not always mean permission to cross the border of privacy. The results of the analysis have also shown that social markers such as age, hierarchy, and gender may cause uncomfortable feeling when switching to a first-name basis. The elements indicated by this analysis provide an important perspective for further research.

PL

Artykuł przedstawia analizę tekstów korpusowych opisujących relację na ty w polskim społeczeństwie. Materiał badawczy stanowi ponad 600 tekstów z hasłem na ty oraz per ty zaczerpniętych z Narodowego Korpusu Języka Polskiego, które pozwalają zobrazować ogólny zarys relacji na ty. Zaprezentowana analiza pokazuje, że w relacji na ty istnieje jedna lub więcej z trzech więzi między rozmówcami: więź dla korzyści, więź dla swobody oraz więź uczuciowa. Więź dla korzyści łączy interlokutorów w realizowaniu wspólnego celu i taką relację na ty czasami można obserwować w środowisku politycznym. Niektóre teksty pokazały, że w dążeniu do swobody w interakcji również rodzi się więź łącząca osoby przechodzące na ty, a więź uczuciowa może dotyczyć rodziny czy długo znających się rozmówców. Przejście na ty można traktować jako akt potwierdzający istnienie jednej lub kilku z wyżej wymienionych więzi, nie zawsze jest on jednak równoznaczny z pozwoleniem na przekroczenie granicy prywatności. Wyniki analizy dowiodły również, że wyznaczniki społeczne takie jak wiek, hierarchia czy płeć mogą spowodować poczucie skrępowania przy przejściu na ty. Zasygnalizowane przez niniejszą analizę elementy stanowią istotną bazę do dalszych badań przedmiotu.

15

Formy adresatywne jako element interkulturowy kompetencji interakcyjnej i dyskursywnej w świadomości studentów języka francuskiego

51%

Grabowska M.

Neofilolog

|

2012

|

issue 38/2

165-181

EN

The present paper seeks to determine how French philology students eval-uate their intercultural interactive and discursive competence based on their use of address forms in the mother tongue and in the target language. It al-so attempts to establish the impact of students’ knowledge of address forms on classroom interaction and the effectiveness of educational dis-course. The analysis of the data, collected by means of a survey, made it possible to identify prototypical address forms in Polish and French, estab-lish their functions and reveal situations in which they have real relevance.

16

Demokracja i grzeczność we współczesnym języku szwedzkim

51%

Miodek W.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2017

|

issue 1

115-125

EN

The author of this article aims at discussing the notion of linguistic democracy and presenting several significant manifestations of linguistic politeness in contemporary Swedish. The phenomenon of linguistic democracy has been illustrated using the examples of greeting and parting formulas, and addressative forms in Swedish. The term of linguistic politeness has been analysed on the examples of the usage of forms of the imperative and its equivalents, and thanking forms. The linguistic phenomena presented in this article are unambiguously indicative of the thesis concerning the existence of linguistic democracy in Swedish, and simultaneously they are unambiguously interpreted as courteous and polite. Both phenomena ought to be incorporated by the foreigners in both private and professional contacts. Their usage indicates a good knowledge of the language, culture, customs, and traditions of the particular society, which results in acceptance, appreciation, and proper, positive treatment from the native speakers.

DE

Der Autor des Beitrages setzt sich zum Ziel, den Begriff „sprachliche Demokratie“ zu erklären und einige Beispiele für die sprachliche Höflichkeit im modernen Schwedisch darzulegen. Die Erscheinung „sprachliche Demokratie“ wurde am Beispiel der Begrüßungs- und Abschiedsformeln und der Anredeformen im Schwedischen verdeutlicht. Die sprachliche Höflichkeit wurde am Gebrauch des Imperativs und seiner Äquivalente und an Danksagungen mit Beispielen belegt. Die im Beitrag präsentierten sprachlichen Erscheinungen zeugen eindeutig von der Richtigkeit der gestellten These, dass sie im heutigen Schwedisch existieren und als höflich zu interpretieren sind. Beide oben genannten Sprachphänomene sollten von Ausländern während privater wie dienstlicher Kontakte gebraucht werden. Ihre Anwendung ist ein Beweis für die gute Kenntnis der Sprache, der Kultur und der Sitten und Bräuche der jeweiligen Sprachgemeinschaft und reflektiert sich in Akzeptanz, Anerkennung und entsprechender positiver Betrachtungsweise seitens der schwedischen Muttersprachler.

PL

Autor artykułu stawia sobie za cel omówienie pojęcia demokracji językowej oraz przedstawienie kilku znaczących przejawów grzeczności językowej we współczesnym języku szwedzkim. Zjawisko demokracji językowej zostało zobrazowane na przykładzie formuł powitań i pożegnań oraz form adresatywnych w języku szwedzkim. Pojęcie grzeczności językowej zanalizowano na przykładzie użycia form trybu rozkazującego i jego ekwiwalentów oraz na formach podziękowań. Zaprezentowane w artykule zjawiska językowe świadczą jednoznacznie o stawianej tezie o istnieniu demokracji językowej w języku szwedzkim, a zarazem są jednoznacznie interpretowane jako zachowania grzecznościowe i grzeczne. Oba te zjawiska winny być uwzględniane przez obcokrajowców w kontaktach prywatnych ale i służbowych. Ich użycie świadczy o dobrej znajomości języka, kultury, zwyczajów i obyczajów danego społeczeństwa i pociąga za sobą akceptację, uznanie i odpowiednie pozytywne traktowanie ze strony rodzimych użytkowników języka.

17

Polska a chorwacka grzeczność językowa – uwarunkowania kulturowe różnic i podobieństw

51%

Rypel A., Wełna A.

Poznańskie Spotkania Językoznawcze

|

2016

|

issue 31

EN

The aim of the article is to present the socio-cultural factors that influenced the differentiation of current models of politeness in the Croatian and Polish language. The analysis has been subject to verbal behaviors and their corresponding non-verbal behaviors and the evaluation of these behaviors by Croatian speakers. Formal and informal greetings, farewells and modes of address were used as examples.

PL

Celem artykułu jest ukazanie czynników socjokulturowych, które wpłynęły na zróżnicowanie aktualnych modeli grzeczności w języku chorwackim i języku polskim. Analizie poddane zostały zachowania werbalne i korespondujące z nimi zachowania niewerbalne, a także ocena tych zachowań przez chorwackich użytkowników języka. Jako materiał egzemplifikacyjny posłużyły powitania, pożegnania oraz formy adresatywne w rejestrze oficjalnym i nieoficjalnym.

18

Miły Sowietniku, szary Kocie, zielona Żabko, kochana Betsy…, czyli jak Henryk Sienkiewicz zwracał się w listach do Jadwigi Janczewskiej

51%

Sicińska K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2016

|

vol. 50

199-222

EN

The paper discusses forms used by Henryk Sienkiewicz to address his sister-in-law, Jadwiga Janczewska, in his letters from 1879–1916. A special bond between the writer and the addressee (family-based, friendly, full of warmth and manly adoration), as well as the literary talent and linguistic creativity were reflected in the abundance and diversity of addressative expressions used by Henryk Sienkiewicz (about 200 lexical units). The basic group consists of unofficial (diminutive, hypocoristic and augmentative) forms of the addressee’s name, such as Dzinka, Dzinia, Dzidek, Dziduś, Dzid. The second, more numerous, group comprises affectonyms, that is intimate names, which generally are motivated by addressee’s physical or mental features, e.g. Żaba, Mgła, Kot, stworzenie, dziecko, figurka, hadziuś. The writer used some affectonyms in multiple phonetic and morphological variants, e.g. Żaba, Żabka, Żabeczka, Żabeusz, Ziaba.

PL

-

19

Drodzy Redaktorzy, Hej!, Szanowni… Grzecznościowe formuły inicjalne używane na Facebooku w grupie dyskusyjnej dla korektorów i redaktorów językowych

51%

Ginter J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2022

|

vol. 56

255-267

EN

This article presents how the politeness norms are followed by proofreaders and language editors who are talking to each other in a professional discussion group (the most representative among the groups for editors and proofreaders in Poland) on the Facebook social networking site. The material comes mainly from April and May 2021 and includes addressative forms and greetings formulas - with particular emphasis on the phrase witam. Moreover, there are discussed the preferences of this professional group’s representatives regarding the choice of the type of relationship (per ty ‘you’ or per pan/pani ‘sir/madam’). The analysis of the material allows us to conclude that members of the self-help community are more likely than in other groups to choose the per pan/pani relationship (although still with the advantage of the per ty relationship) and most often give up traditional greetings and addressative formulas.

PL

W artykule przedstawiono, jaki stosunek do norm grzecznościowych prezentują korektorzy i redaktorzy językowi konwersujący ze sobą w zawodowej grupie dyskusyjnej (najbardziej reprezentatywnej spośród grup skupiających redaktorów i korektorów) na portalu społecznościowym Facebook. Badany materiał pochodzi przede wszystkim z kwietnia i maja 2021 r. i obejmuje zwroty adresatywne oraz formuły powitalne - ze szczególnym uwzględnieniem formuły witam. Ponadto omówiono preferencje przedstawicieli tej grupy zawodowej dotyczące wyboru typu relacji (na ty czy na pan/pani). Analiza materiału pozwala wysnuć wniosek, że członkowie samopomocowej społeczności redaktorów i korektorów chętniej niż w innych grupach wybierają relację na pan/pani (choć nadal można obserwować przewagę relacji na ty) i najczęściej rezygnują z tradycyjnych powitań i formuł adresatywnych.

Refine search results

Jak zwracamy się do małych dzieci

„Coś dla każdego książkoholika” – zwroty adresatywne i inne wyznaczniki językowe facebookowych fanpage'y oraz grup poświęconych książkom

Użycie form adresatywnych w tekstach literackich jako odzwierciedlenie otwartości na doświadczenia Carla Rogersa

Udział tytulatury standardowej w konwersacyjnych wołaczowych formach adresatywnych doby średniopolskiej

Podstawy etykiety językowej w wybranych podręcznikach do nauki języka polskiego jako obcego

Formy adresatywne jako środek jawnej i ukrytej deprecjacji kobiet polityków w polskim dyskursie polityczno-medialnym

Formy adresatywne w nagłówkach listów Adama Mickiewicza

Formy adresatywne i gender w dyskursie politycznym (na przykładzie języka greckiego, kazachskiego i rosyjskiego)

Od „proszę łaski pana” do „proszę pana”

Norskkompetanse som navigasjonskunst

Formy adresatywne a otwieranie się społeczeństwa. Analiza norweskich dramatów XX wieku

Użycie form adresatywnych w tekstach literackich jako odzwierciedlenie otwartości na doświadczenia Carla Rogersa

„Stopnie wojskowe to nie rzeczowniki, dlatego też nie mają rodzaju” . Socjolingwistyczne aspekty dyskusji o feminizacji stopni wojskowych w Niemczech

Relacja na ty w świetle tekstów z Narodowego Korpusu Języka Polskiego

Formy adresatywne jako element interkulturowy kompetencji interakcyjnej i dyskursywnej w świadomości studentów języka francuskiego

Demokracja i grzeczność we współczesnym języku szwedzkim

Polska a chorwacka grzeczność językowa – uwarunkowania kulturowe różnic i podobieństw

Miły Sowietniku, szary Kocie, zielona Żabko, kochana Betsy…, czyli jak Henryk Sienkiewicz zwracał się w listach do Jadwigi Janczewskiej

Drodzy Redaktorzy, Hej!, Szanowni… Grzecznościowe formuły inicjalne używane na Facebooku w grupie dyskusyjnej dla korektorów i redaktorów językowych