Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 13

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  funkcje poznawcze
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W artykule zaprezentowano podstawową terminologię z zakresu spektrum autyzmu oraz aktualne kryteria diagnostyczne. Następnie autorka skupiła się na przedstawieniu wyników badań dotyczących ograniczeń i możliwości osób ze spektrum autyzmu w zakresie funkcji poznawczych i zdolności matematycznych. Kwestią nierozstrzygniętą nadal pozostaje pytanie o zdolności osób z autyzmem. Czy zdolności osób ze spektrum autyzmu są mechanicznie wyuczoną zdolnością, dominacją tylko i wyłącznie czynnika mechanicznego, czy można dopatrzeć się w tego rodzaju umiejętnościach czynnika twórczego? Autorka jest zainteresowana nabywaniem umiejętności liczenia przez dzieci z autyzmem. Jest to ważny element rozwoju osób dorosłych i dzieci z autyzmem, a nie jest on do końca poznany. Brakuje badań w tym zakresie. Zaprezentowane rozważania być może pozwolą zainteresowanym osobom oraz przyszłym badaczom podjąć ten temat w różnych jego aspektach i obszarach.
EN
Computer games are important area of culture. It has been presen-ted that computer games may have positive impact on cognitive functions and personality development. Moreover, computer games are no longer categorised mainly negativly as behavioral addictions.The aim of this article is to present the results of publications focused on im-pact of computer games on the psychosocial functioning of children and adults.
PL
Gry komputerowe stanowią istotny obszar kultury nowych me-diów. W ostatnim czasie prezentowane są badania skupiające się na pozytywnym wpływie gier komputerowych na rozwój poznawczy oraz osobowościowy. Zmie-nia się ponadto dominująca narracja badaczy, gry komputerowe nie są omawiane już głównie przez pryzmat uzależnień behawioralnych.Celem artykułu jest prezentacja wyników badań obejmujących wpływ gier komputerowych na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci oraz dorosłych.
EN
Computer games are important area of culture. It has been presen-ted that computer games may have positive impact on cognitive functions and personality development. Moreover, computer games are no longer categorised mainly negativly as behavioral addictions.The aim of this article is to present the results of publications focused on im-pact of computer games on the psychosocial functioning of children and adults.
PL
Gry komputerowe stanowią istotny obszar kultury nowych me-diów. W ostatnim czasie prezentowane są badania skupiające się na pozytywnym wpływie gier komputerowych na rozwój poznawczy oraz osobowościowy. Zmie-nia się ponadto dominująca narracja badaczy, gry komputerowe nie są omawiane już głównie przez pryzmat uzależnień behawioralnych.Celem artykułu jest prezentacja wyników badań obejmujących wpływ gier komputerowych na funkcjonowanie psychospołeczne dzieci oraz dorosłych.
PL
Niniejszy artykuł poświęcony jest specyfice funkcjonowania poznawczego niewidomych dzieci i nastolatków w zakresie postrzegania, uwagi, pamięci, przetwarzania informacji oraz Teorii Umysłu. Poruszone jest też zagadnienie jej wpływu na naukę języków obcych. Omówione są badania empiryczne dotyczące wpływu niepełnosprawności wzrokowej na funkcje poznawcze, a proces nauki języka obcego jest przedstawiony z punktu widzenia teorii, według których jest on wynikiem działań poznawczych zorientowanych na rozwijanie kompetencji komunikacyjnych. Sytuacja niewidomego ucznia na lekcji języka obcego jest omówiona zarówno z perspektywy trudności stojących przed niewidzącą osobą, ale także z punktu widzenia możliwości zmniejszenia luki pomiędzy osobami widzącymi i niewidzącymi dzięki treściom zawartym w podręcznikach do nauki języków obcych.
EN
This paper deals with the specific character of cognitive functioning of blind children and adolescents with respect to perception, attention, memory, information processing and Theory of Mind. It also discusses the impact of this specificity on foreign language learning. Empirical research on the influence of visual impairment on cognitive functions is discussed, and foreign language learning is presented from the viewpoint of theories which look upon this process as a result of cognitive operations, oriented towards developing communicative competence. The situation of a blind learner in a foreign language class is discussed both from the perspective of challenges a blind student has to face and also from the perspective of opportunities to diminish the gap between the blind and the sighted thanks to the content included in foreign language textbooks.
5
63%
PL
E-sport jest zjawiskiem, w którym przedmiotem działań zawodników (pro-graczy) są gry komputerowe. Odnoszący sukcesy na arenie międzynarodowej pro-gracz powinien odznaczać się wysoko rozwiniętymi funkcjami wykonawczymi. W przedstawianym tu eksperymencie przebadano 60 mężczyzn: pro-graczy, i dwie grupy kontrolne – amatorów oraz osób, które nie grają na komputerze. Wszyscy oni rozwiązywali testy sprawdzające pamięć prospektywną, a także funkcje wykonawcze. Pro-graczy charakteryzowała lepsza niż w grupach kontrolnych pamięć prospektywna, większa odporność na dystraktory i umiejętność utrzymania kontroli poznawczej, a przez to – skuteczniejsze funkcjonowanie wykonawcze. Wymienione umiejętności są prawdopodobnie wynikiem codziennego intensywnego reżimu treningowego, który wymaga od pro-graczy przetwarzania złożonych i szybko się zmieniających informacji pojawiających się w grach komputerowych.
EN
E-sport is a phenomenon where e-sport athletes (pro-players) compete by playing computer games. A successful pro-player should have well developed executive functions (EF). Therefore a set of prospective memory (PM) and EF tests were assigned to 60 subjects: pro-players, amateurs and those who do not play video games (Control₁ & Control₂). The research showed that pro-players demonstrate better PM functioning, greater resistance to distractors and the ability to maintain cognitive control, and thus more effective EF than the controls. These advantageous characteristics are likely the result of pro-players’ daily intense training regime, which necessitates processing of the complex and rapidly evolving information present in modern computer games.
6
Publication available in full text mode
Content available

Deficyty poznawcze w alalii

63%
Logopedia
|
2019
|
vol. 48
|
issue 2
205-222
PL
Artykuł jest próbą syntetycznego ujęcia trudności ujawniających się w sferach poznawczych u dzieci z alalią. Prezentowane wyniki stanowią wycinek szerzej zakrojonych badań prowadzonych od 2015 roku z udziałem dzieci z tym zaburzeniem w różnym wieku. W niniejszym tekście zostały zaprezentowane studia nad rozwojem dzieci z alalią pomiędzy 36. a 42. miesiącem życia. Do badania wykorzystano dwa narzędzia: Snijders-Oomen Nonverbal Intelligence Test SON-R 2½-7 – autorstwa T.J. Tellegen, M. Winkel, B.J. Wijnberg-Williams, J.A. Laros i SWM. Przesiewowy test do badania zagrożenia dysleksją dzieci od 3. do 7. roku życia – Jagody Cieszyńskiej i Marty Korendo. Oprócz analizy wyników badań własnych przedstawiono też istotne wnioski płynące z badań funkcji poznawczych prowadzonych w innych ośrodkach na świecie.
EN
The article is an attempt at a synthetic approach to the difficulties revealed in cognitive functions in children with Specific Language Impairment. It is based on the autor`s studies on the development of children between 36 and 42 months of age affected by SLI. The results indicated here are a part of more extensive research conducted since 2015 on children with that disorder. Two tools were used for the study: The Snijders-Oomen Nonverbal Intelligence Test SON-R 2½-7 – by T.J. Tellegen, M. Winkel, B.J. Wijnberg-Williams, J.A. Laros and The SWM Screening tool for the risk for dyslexia in children from 3 to 7 years old by Jagoda Cieszyńska and Marta Korendo. In addition to the analysis of the results of own research, significant conclusions from the study of cognitive functions are also shown.
PL
W funkcjonowaniu nauki o polityce w Polsce narasta mocne napięcie między wymogami naukowości, praktycznego nastawienia i zaprogramowania oraz regułami medialności w popularyzacji dorobku i analitycznych kompetencji politologów. Nasze środowisko nie umie sobie z tym poradzić. Politologia zachowuje naukowy charakter pod tym warunkiem, że jej funkcje poznawcze mają charakter autoteliczny, choć nie wyklucza to praktycznych zastosowań uzyskanej wiedzy. W praktyce dominują jednak wąsko utylitarne, wulgarnopragmatyczne wyobrażenia o pożytkach z nauki. Skutkiem ich narzucania przez polityków i urzędników jest redukcja poznawczych ambicji politologów, doraźny horyzont i banalizacja badań, powielanie ideologiczno-propagandowych pseudoaksjomatów, zanik krytycznej refleksji nad głębszą treścią gry politycznej. Prezentacja dorobku i kompetencji politologów w mediach przeważnie sprowadza się do bieżącego i jałowego komentatorstwa. Paradoksalnie, wykorzystanie potencjału nauk politycznych zarówno przez rządzących, jak i przez dowolne inne siły z establishmentu politycznego jest odwrotnie proporcjonalne do potrzeb społecznych i do możliwej oferty politologów.
EN
As regards the functioning of the political science in Poland there is a strong tension growing between requirements of the scientific nature, the practical attitude and programming and convenience of media in the process of popularization of achievements and analytical competence of political scientists. The field’s experts cannot cope with this properly. The political science is able to keep its scientific nature provided that its cognitive purposes remain autotelic, although it does not rule out practical usage of the knowledge gained through the scientific process. In practice however narrowly utilitarian, vulgar-pragmatic ideas of benefits from the political science are dominating. The effect of this is the reduction in cognitive ambitions of political scientists as a result of imposing them by politicians and clerks, temporary horizons and banal level of research, repeating ideological-propaganda pseudoaxioms, the disappearance of critical reflection over the deeper content of the political game. Presentation of achievements and competence of political scientists in the media brings barren attempts at commenting current political affairs. Paradoxically, using the potential of the political science both through the class of the ruling, as well as by any other forces of the political Establishment is inversely proportional to social needs and to the available offer of political scientists.
EN
One of the features of autism spectrum disorder (ASD) is the difficulty in social interaction, including communication deficits, emotional reciprocity and social skills. Problems in establishing and maintaining social relations and functioning in a group of peers are also a problem, what can lead to a feeling of loneliness. The aim of the study was to investigate the relationship between the feeling of loneliness, traits of autism spectrum disorders and cognitive functioning – primarily in terms of verbal fluency. The study involved 50 adolescents with autism spectrum disorders aged 13 to 19 years and 50 adolescents with typical development. The study was conducted using questionnaire methods – Polish versions of De Jong Gierveld’s Sense of Loneliness Scale and Baron-Cohen's Autism Quotient Questionnaire. Cognitive functioning was also assessed. The results of the study showed that the feeling of loneliness is associated with both the occurrence of autism spectrum disorders and their severity. Moreover, the link between the feeling of loneliness and the results of cognitive tests in a group of teenagers with autism spectrum disorders was found. The results suggest that the perception of loneliness in the case of adolescents with autism spectrum disorders may be moderated by their level of cognitive functioning. These conclusions, however, require further research including additional measurements of cognitive functioning.
PL
Jedną z cech zaburzeń ze spektrum autyzmu (Autism Spectrum Disorder, ASD) są trudności w zakresie interakcji społecznych, uwzględniające deficyty w komunikacji, odwzajemnianiu emocjonalnym oraz umiejętnościach społecznych. Częste są również problemy w nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji społecznych oraz funkcjonowaniu w grupie rówieśników, mogące prowadzić do wysokiego poczucia samotności. Celem badania było zbadanie zależności pomiędzy poczuciem samotności, natężeniem cech zaburzeń ze spektrum autyzmu oraz funkcjonowania poznawczego – przede wszystkim w zakresie płynności słownej. W badaniu wzięło udział 50 adolescentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w wieku od 13 do 19 lat oraz 50 adolescentów o typowym rozwoju. Badanie prowadzone było za pomocą metod kwestionariuszowych – użyto polskich wersji skali do pomiaru poczucia samotności Jenny De Jong Gierveld oraz kwestionariusza Autism Quotient Simona Barona-Cohena w wersji dla nastolatków. Przeprowadzono również próby mające na celu ocenę funkcjonowania poznawczego badanych, które były wykonywane podczas spotkania indywidualnego. Wyniki badania pokazały, że poczucie samotności związane jest zarówno z samym występowaniem zaburzeń ze spektrum autyzmu, jak i z ich nasileniem. Wykazano również pewne powiązania pomiędzy poczuciem samotności oraz wynikami prób poznawczych w grupie nastolatków z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że postrzeganie samotności w przypadku adolescentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu może być moderowane przez ich poziom funkcjonowania poznawczego. Wnioski te wymagają jednak przeprowadzenia dalszych badań z uwzględnieniem dodatkowych pomiarów dotyczących funkcjonowania poznawczego.
PL
Dzieci w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym oraz ich opiekunowie tworzą w Polsce i na świecie potężną grupę konsumentów mediów oraz powiązanych z nimi produktów (np. gadżety, zabawki, produkty spożywcze, kosmetyki pielęgnacyjne, farmaceutyki, ubranka, książeczki i rysowanki, audiobooki, filmy na DVD). Jednocześnie adresowana do nich oferta przekazów audiowizualnych często nie jest dostosowana do ich możliwości poznawczych oraz kompetencji społecznych, choć jest reklamowana jako pełniąca funkcje edukacyjne. Na podstawie reklamy jawnej i ukrytej opiekunowie dzieci podejmują decyzję o zakupie określonych produktów i usług, kierując się także w swoich działania dowodem społecznej słuszności oraz własną wygodą. Telewizja i ekrany różnych technologii od przeszło 50 lat, z roku na rok, z większą intensywnością towarzyszą rozwojowi dziecka, w ostatnich 15 latach – także w formie zminiaturyzowanej, mobilnej, a w ostatnich 5 – również taktylnej oraz interaktywnej i wyposażonej w symulatory mowy. Analiza konkretnych przekazów pod względem ich formy i zawartości pozwala określić, jakie kompetencje audiowizualne wpisane są w projekt odbiorcy idealnego, postulowanego przez przekaz. Na tej podstawie można, w dalszej kolejności stwierdzić, jakich funkcji poznawczych wymaga jego rozumienie i interpretacja oraz, w jakim stosunku pozostaje figura odbiorcy idealnego w relacji do realnego widza. Badania tego rodzaju mają więc konkretne znaczenie praktyczne, ponieważ pozwalają skutecznie walczyć z podwójną dezinformacją: w odniesieniu do opiekunów i w stosunku do ich podopiecznych. Pierwsza grupa żywi często naiwne przekonanie, że dzieci mają kontakt z przekazami dostosowanymi do ich wieku, drudzy – w efekcie nieprzemyślanych decyzji i działań dorosłych – mają często takie doświadczenia w kontakcie z mediami, które wcale nie służą ich optymalnemu rozwojowi poznawczemu, społecznemu, emocjonalnemu, językowo-komunikacyjnemu, a wręcz skutkują dla niego negatywnie. Artykuł odnosi się do pierwszego etapu badania rozumienia przekazów audiowizualnych przez dzieci na wskazanym etapie rozwoju. Autorka wykorzystuje analizy: literatury zastanej i cząstkowych badań własnych dedykowanych temu zagadnieniu.
EN
Children in toddlers and pre-school ages create a powerful group of media consumers and related media products in Poland and around the world (eg gadgets, toys, food products). At the same time, the audiovisual broadcast offer addressed to them is often not adapted to their cognitive abilities and social competences, although it is advertised as performing educational functions. On the basis of public and hidden advertising, children’s guardians make decisions about the purchase of specific products and services, also guided by their proof of social equity and their own convenience. Television and screens of various technologies for more than 30 years, from year to year, with greater intensity accompany the development of the child, also in the form of miniaturized and mobile. The analysis of specific messages in terms of their form and content allows to determine what audiovisual competencies are included in the ideal recipient’s project, postulated by the message. On this basis, it can be further determined which cognitive functions its understanding and interpretation requires, and in what relation the figure of the ideal recipient remains in relation to the real viewer. Research of this kind has a specific practical meaning, because it allows to effectively fight with double disinformation: in relation to carers and their charges. The first group is convinced that children have contact with messages tailored to their age, others often have such experiences in contact with the media, which do not at all serve their optimal cognitive, social, emotional and even negative results. The article refers to the first stage of the study of the understanding of audiovisual communications by children at the indicated stage of development and refers to the analysis of existing literature and partial own research.
EN
The enormous progress of knowledge and medical technologies allows now to rescue extremely immature newborns, i.e. those weighing less than 1000 g, born of a pregnancy with a duration of less than 28 weeks. The prevalence of premature babies weighing 1,000–1,500 g from a pregnancy lasting 28–32 weeks is about 1% in Poland. Premature termination of pregnancy is a serious problem, especially in the aspect of the future fate of the child. Threats, however, are subject to some evolution along with the advancement of pregnancy. The diseases and complications of the neonatal period, being an important element affecting the prognosis as to the life and health of the baby born prematurely, include brain damage, breathing disorders, circulatory disorders, digestive disorders and irregularities within the sensory organs. Speech therapists face more and more often problems affecting prematurely born children concerning the dysfunction of sensory analyzers, which in a significant way translates into cognitive functioning and, consequently, the process of language acquisition. Premature babies require diagnostics and stimulation as prevention of cognitive and communication disorders should be implemented as soon as possible. The combination of early medical intervention and early stimulation or, in extreme cases, of consistently conducted neurobiological therapy seems to have the greatest impact on the developmental chances of the quality of life of this group of children and their families.
PL
Dzięki ogromnemu postępowi wiedzy i technologiom medycznym ratuje się obecnie skrajnie niedojrzałe noworodki – nawet te o masie ciała poniżej 1000 g, urodzone z ciąży o czasie trwania krótszym niż 28 tygodni. Częstość urodzeń wcześniaków o masie ciała 1000–1500 g z ciąży trwającej 28–32 tygodnie wynosi w Polsce około 1%. Przedwczesne zakończenie ciąży stanowi poważny problem, szczególnie w aspekcie dalszych losów dziecka. Zagrożenia podlegają jednak pewnej ewolucji wraz z zaawansowaniem ciąży. Do powikłań okresu noworodkowego, będących istotnym elementem wpływającym na rokowania dotyczące życia i zdrowia noworodka urodzonego przedwcześnie, należą: uszkodzenia mózgu, zaburzenia oddychania, krążenia, zaburzenia pokarmowe, nieprawidłowości w obrębie narządów zmysłów. W praktyce logopedycznej spotykamy się coraz częściej z problemami dotykającymi dzieci przedwcześnie urodzonych, dotyczącymi między innymi dysfunkcji analizatorów zmysłów, co w istotny sposób przekłada się na funkcjonowanie poznawcze, a w konsekwencji na proces nabywania języka. Wcześniaki wymagają jak najwcześniejszej diagnostyki oraz stymulacji jako profilaktyki zaburzeń poznawczych i komunikacyjnych. Połączenie wczesnej interwencji medycznej i wczesnej stymulacji lub w skrajnych przypadkach konsekwentnie prowadzonej terapii neurobiologicznej zdaje się mieć największy wpływ na szanse rozwojowe i jakość życia tej grupy dzieci i ich rodzin.
EN
The aim of this article is to review current research on relationship between physical activity and chosen aspects of psychological status of elderly adults. Among many psychological aspects cognitive functions and anxiety and depression as emotional aspects were chosen. The results suggest that physical activity correlates with higher cognitive performance and lower rates of anxiety and depression.
PL
Celem poniższego artykułu jest dokonanie przeglądu aktualnych badań na temat związku aktywności fizycznej z wybranymi aspektami kondycji psychicznej osób starszych. Spośród licznych aspektów psychicznych wybrano następujące: funkcje poznawcze oraz lęk i depresję jako wybrane aspekty funkcjonowania emocjonalnego seniorów. Wyniki analizy sugerują, że aktywność fizyczna koreluje z lepszym poziomem funkcjonowania poznawczego oraz niższym poziomem depresji i lęku.
PL
Uzależnienie od alkoholu jest przewlekłą chorobą powodującą wieloukładowe i wielonarządowe uszkodzenia. Toksyczne oddziaływanie alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy prowadzi do trwałego zmniejszenia się liczby i rozmiaru neuronów oraz połączeń neuronalnych, szczególnie w obrębie struktur czołowych, układu limbicznego i móżdżku, a w konsekwencji do zaburzeń poznawczych, w tym funkcji wykonawczych i pamięci oraz zaburzeń przetwarzania informacji emocjonalnych. Powstałe dysfunkcje poznawcze wpływają na sposób pojmowania rzeczywistości przez człowieka oraz na możliwość reprezentowania jej w zachowaniach językowych. Diagnoza zaburzeń mowy osób uzależnionych od alkoholu może dokonać się poprzez ocenę sprawności narracyjnych, które odzwierciedlają tkwiącą w ludzkim umyśle wiedzę o świecie, czyli sposób poznawczego reprezentowania świata. Artykuł jest nowatorską (na gruncie logopedii) próbą określenia metodologii badawczej, pozwalającą opisać zaburzenia językowe w chorobie alkoholowej.
EN
Alcohol dependence is the chronic disease which damages many systems and organs. The toxic influence of alcohol on the central nervous system leads to durable numbers and size reduction of neurons and neural connections, especially within the frontal structures, the limbic system and the cerebellum. These changes have the consequence in cognitive impairments including executive cognitive impairments and memory deficits as well as emotional information processing disorder. Cognitive deficits, in turn, affect the way of understanding human reality and the opportunity to represent it in the language behavior. Diagnosis of speech disorders in the persons depended on alcohol can be accomplished by evaluating the narrative skills that reflect the knowledge of the world included in the human mind, what is more – the way of cognitive world representation. The article is an innovative (on the ground of logopedia) attempt to define the research methodology, that will allow to describe the language disorder in alcoholism.
EN
Summary Thanks to tremendous advances in knowledge and medical technology, extremely immature newborns are now being saved. Premature termination of pregnancy is a serious problem, especially in terms of the child’s subsequent fate. In speech therapy practice, we increasingly encounter problems affecting children born prematurely, including dysfunction of the sensory analyzers but also generalized developmental disharmony, which significantly affects cognitive functioning and, consequently, the process of language acquisition. Premature babies require the earliest possible diagnosis and stimulation as prevention of cognitive and communication disorders. A combination of early medical intervention and early stimulation or, in extreme cases, consistently administered neurobiological therapy , seems to have the greatest impact on the developmental chances and quality of life of this group of children and their families. Long-term monitoring of the development of the premature child also in terms of cognitive development (including language) seems to be an opportunity for the educational success of any premature child.
PL
Streszczenie Dzięki ogromnemu postępowi wiedzy i technologiom medycznym ratuje się obecnie skrajnie niedojrzałe noworodki. Przedwczesne zakończenie ciąży stanowi poważny problem, szczególnie w aspekcie dalszych losów dziecka. W praktyce logopedycznej spotykamy się coraz częściej z problemami dotykającymi dzieci przedwcześnie urodzone, dotyczącymi między innymi dysfunkcji analizatorów zmysłów, ale i uogólnionej dysharmonii rozwoju, co w istotny sposób przekłada się na funkcjonowanie poznawcze, a w konsekwencji na proces nabywania języka. Wcześniaki wymagają jak najwcześniejszej diagnostyki oraz stymulacji jako profilaktyki zaburzeń poznawczych i komunikacyjnych. Połączenie wczesnej interwencji medycznej i wczesnej stymulacji lub w skrajnych przypadkach konsekwentnie prowadzonej terapii neurobiologicznej, zdaje się mieć największy wpływ na szanse rozwojowe i jakość życia tej grupy dzieci i ich rodzin. Długofalowe monitorowanie rozwoju dziecka przedwcześnie urodzonego również w aspekcie rozwoju poznawczego (w tym językowego) wydaje się być szansą na osiągnięcie sukcesu edukacyjnego każdego wcześniaka.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.