Search results

1

Dn 1-6 – pareneza czy eschatologia?

100%

Homerski J.

The Biblical Annals

|

1982

|

vol. 29

|

issue 1

17-27

PL

Der Verfasser forscht und prüft ein Problem der literarischen Form des Textes in Daniel Buch 1–6. Die Analyse der Leitgedanken der einzelnen Erzählungen, die dieser Text enthält, sowie Inhalt solcher Begriffsbestimmungen wie: Eschatologie, Apokalyptik führten ihn zur Schlussfolgerung, dass der erste Teil des Daniel Buches ein Werk ist, dass die apokalyptisch-eschatologische Elemente enthält und was den Inhalt anbelangt über entsprechende Einführung in zweiten Teil des Daniel Buches (7-12) bestimmt.

2

"Dworzanin polski" Łukasza Górnickiego wobec sympozjonu literackiego. Chatakterystyka gatunkowa

84%

Bedyniak J.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2014

|

vol. 57/113 z. 1

213-233

PL

"Dworzanin polski" Łukasza Górnickiego realizuje poetykę sympozjonu literackiego (łac. convivium). W niniejszej pracy wskazano na obecność charakterystycznych elementów antycznego gatunku w strukturze polskiego przekładu Il Cortegiano Baltazara Castiglionego. Wśród wyznaczników gatunkowych występujących w przekładzie Górnickiego wymieniono: narrację zewnętrzną i wewnętrzną, porządek rozmów, podyktowany rytmem spożywanych posiłków, brak udziału kobiet w rozmowach, dużą liczbę interlokutorów (9), prowadzenie dysput pod kierunkiem wybranego w tym celu najstarszego spośród biesiadników, eksponowanie idei równości towarzyskiej oraz nawiązania w strukturze dzieła do starożytnych i renesansowych dialogów biesiadnych. Górnicki, nadając Dworzaninowi polskiemu wytworną formę sympozjonu, zdystansował się od wzorca oryginalnego. To wyznaczniki sympotycznego gatunku najmocniej zaważyły na zmianach, jakich dokonał starosta tykociński wobec ramy narracyjnej włoskiego pierwowzoru.

EN

A Polish Courtier (Dworzanin polski) by Łukasz Górnicki reflects the poetics of a literary symposium (Lat. convivium). In this thesis I indicate the presence of characteristic features of the ancient genre in the structure of the Polish translation of Cortegiano II Baldassare Castiglione. Genre determinants, which appear in the Górnicki’s translation include the following: external and internal narration, the order of the talks dictated by the rhythm of food consumption, the absence of women in the talks, significant number of interlocutors (9), carrying out disputes under the direction of the oldest feaster especially elected for this purpose, exposing the idea of social equality and references to the ancient and renaissance regale dialogues in the structure of the work. Górnicki created Dworzanin polski with the use of a refined form of symposium. He went away from the original pattern. The determinants of the genre of a symposium are the factors, which mostly influenced the changes introduced by the governor of Tykocin in the narrative frame of the Italian original.

3

Жанравы аспект адлюстравання самаiдэнтыфiкацыi асобы ў “малой” прозе М. Гарэцкага i Л. Андрэева

84%

Глазман Л.

Białorutenistyka Białostocka

|

2015

|

vol. 7

PL

Wartykule analizowana jest „mała” proza jako forma odzwierciedlająca samoidentyfikację osoby w utworach M. Hareckiego i L. Andriejewa. Specyfika samoidentyfikacji warunkowana jest poprzez szeroką reprezentację samoidentyfikacyjnych typów, sformowanymi charakterami i różnorodnością gatunków literackich „małej” prozy autorów. Głównymi cechami utworów M. Hareckiego są ich dokumentalność, obecność narratora identyfikującego się z autorem, koncentrującego się na narodowo-kulturalnej i społecznej identyfikacji; zaś dla „małej” prozy L. Andriejewa charakterystyczny jest alegoryczny, ekspresyjny oraz moralno-filozoficzny wydźwięk jego utworów dotyczących problemu samoidentyfikacji.

EN

The article deals with short stories as the form of representation of selfidentification in M. Haretsky’s and L. Andreyev’s works. The specificity of selfidentification of characters is conditioned by multitude of identity types, formed characters, and genre diversity of the authors’ short stories.Main features of M. Haretsky’s oeuvre are its documentary orientation, presence of the narrator, whose self-identification is close to the author’s one, concentration on national and social identity. Allegorical and expressive narration, moral and philosophical components of identity are characteristic features of L. Andreyev’s prose.

4

Смерть и власть в литературной антиутопии

84%

Lanin B.

Slavica Wratislaviensia

|

2018

|

vol. 167

249-262

EN

Death and power in anti-utopian literature In the article, through the prism of the hero’s peculiar approach to death, Russian anti-utopian literature of the twentieth and twenty-first century is discussed. The author focuses primarily on the novel by Yevgeny Zamyatin We, a short story by Vladimir Makanin Escape Hatch and the work of Vladimir Nabokov Invitation to a Beheading. The author also mentions following publications: S.N.U.F.F. of Viktor Pelevin, Leningrad of Mikhail Kozyrev as well as Moscow 2042 — anti-utopian novel by Vladimir Voinovich and Telluria, a book by Vladimir Sorokin. The researcher emphasizes that the genre structure of the plot in Russian anti-utopian literature is based on two basic pillars: death and power. Those in power manipulate subordinates by threatening them with death, thus maintaining society under their brutal control. Death becomes the best way to escape for the anti-utopian heroes from the “mandatory happiness for all” announced by the authorities. According to the author, the anti-utopian saints and all anti-utopian hagiography demonstrate a sarcastic approach to death and life in this type of society.

PL

Śmierć i władza w literaturze antyutopijnej W artykule rosyjska literatura antyutopijna XX i XXI wieku analizowana jest przez pryzmat szczególnego podejścia bohaterów do śmierci. Autor skupia się przede wszystkim na powieści Eugeniusza Zamiatina My, opowiadaniu Władimira Makanina Właz oraz dziele Vladimira Nabokova Zaproszenie na egzekucję. Wspomina również utwory: S.N.U.F.F. Wiktora Pielewina, Leningrad Michaiła Kozyriewa, powieść antyutopijną Moskwa 2042 Władimira Wojnowicza oraz książkę autorstwa Władimira Sorokina zatytułowaną Telluria. Badacz podkreśla, że główna struktura fabuły w rosyjskiej literaturze antyutopijnej opiera się na dwóch podstawowych filarach: śmierci i władzy. Posiadający władzę manipulują podwładnymi, grożąc im śmiercią, utrzymując tym samym społeczeństwo pod swoją brutalną kontrolą. Śmierć staje się jednak najlepszym sposobem ucieczki antyutopijnych bohaterów od ogłoszonego przez władze „obowiązkowego szczęścia dla wszystkich”. Według autora antyutopijni święci oraz cała antyutopijna hagiografia demonstrują sarkastyczne podejście do śmierci i życia w tego typu społeczeństwach.

5

Literacki gatunek mowy św. Szczepana (Dz 7, 2-53)

84%

Szymik S.

The Biblical Annals

|

1997

|

vol. 44

|

issue 1

103-115

PL

Gattungsmäßig stellt die Stephanusrede eine Besonderheit in der Apostelgeschichte dar, denn sie ist weder eine Missionsrede noch eine kerygmatische Rede. Im Aufsatz wird die Frage nach ihrer literarischen Gattung gestellt. Es wird ein Forschungsbericht gegeben; dann folgt eine Beschreibung der stylistischen, syntaktischen und strukturellen Merkmalen der Stephanusrede, unter dem synchronischen Aspekt. Am Ende werden biblische und außerbiblische Parallelen genannt und kurz besprochen [AT, Apokryphen, Qumran, Josephus]. Die Stepahnusrede ist ein christlicher Geschichtsüberblick der Geschichte Israels in der neuen heilsgeschichtlichen Situation, chrystologisch und ekklesiologisch gezielt.

6

Studium gatunku literackiego opowiadania o uwolnieniu Piotra z więzienia (Dz 12, 7-10)

84%

Rakocy W.

The Biblical Annals

|

1994

|

vol. 41

|

issue 1

85-97

PL

L’autore analizza il genere letterario degli Atti 12, 7-10 (liberazione di Pietro dalla prigionia). Il testo degli Atti 12, 7-10 può essere classificato come una „epifania”. Il genere letterario chiamato „epifania” si descrive come un sistema dei motivi letterari attraverso i quali si narra di una improvvisa ed inaspettata apparizione di una persona celeste in forma visibile e figurativa. Questa rivelazione è diretta alle persone elette da Dio ed in essa viene comunicato un messaggio di salvezza. Nella fase finale dell’epifania viene spesso descritta una improvvisa sparizione di un personaggio celeste. L’analisi degli Atti 12, 7-12 prova che l’apparizione dell’Angelo del Signore appartiene al genere letterario dell’epifania. Nel centro del racconto si trova un intervento del personaggio celeste che nel nome di Dio svolge una opera salvifica al riguardo della comunità primitiva.

7

Testament Jezusa (J 19, 25-27). Nowe trendy interpretacyjne

84%

Kudasiewicz J.

The Biblical Annals

|

1990

|

vol. 37

|

issue 1

49-61

PL

The author presents the Testament of Jesus in the light of investigations that has been carried out mainly by Roman language exegetes in the last 20 years. The paper consists of four parts: a) The context of the Testament of Jesus. The further context is sign in Cana (Jn 2, 1-11). There is a clear-cut terminological parallelism between Jn 19, 25-27 and Jn 2, 1-11 (e.g. "hour", "woman") and a parallelism in respects of contents (the same figurer Jesus, His Mother, disciples). Since the marriage at Cana bore a messianic sense, the also the Testament of Jesus bears a messianic and not private sense. The immediate context is Jn 19,23-24: the scene with Jesus’ tunic. The that was not torn has an ecclesiological sense: it sheds light on a more profound understaning of the Testament. b) Contemporary investigations proved (De Godet) that Jn 19,25-27 is the so-called "literary scheme of revelation" which occurs four times in John (1,29; 1,36; 1,47; 19,25-27). Thanks to this literary genre the Testament of Jesus bean a revelatory character. From the hights of the cross Jesus reveals a new dimension of Mary’s motherhood and sonshig of the beloved disciple. c) The sense of the Testament. Mary and John standing by the cross bear a character of concrete persons who have their own role in the history of redemption. At the same time however, they have a representative and symbolic sense. Mary is a personification of the Church-Mother; John, on the other hand, represents all disciples of Jesus. d) The execution of the Testament. Contemporary investigations pinpoint particularly three element: "hour", "take" and "to his own home". At the hour of death which was the hour of redemption, to the spiritual goods that had already been given to His disciples (faith, grace, God’s word, God’s Spirit) Jesus added yet His Mother as a type and symbol of the Church. The disciple took her into his interior, i.e. his spiritual life, the life of faith.

8

Literatura tłumaczona jako naturalny etap historii gatunku? Projekt Stefana Minczewa Iz istorja na Byłgarskija Roman

84%

Pytlak M.

Przekłady Literatur Słowiańskich

|

2014

|

vol. 5

|

issue 1

160-173

BG

Статията представя работата на българския литератур Стефан Минчев (1874—1912) — Из история на българския роман — като своеобразен проект. В публикуваната между 1908 и 1912 година студия авторът включва не само оригиналните български произведения, но също така преводите, както и побългарените съчинения. Статията резюмира проекта на Минчев и се стреми да отговори на въпроса за мотивация на неговия подход. Дали за изследователя преводът е натурален етап в равитие на един жанр? Дали чрез включването на преводите изследователят повишава стойността на млад език и литература, а може обратно — показва тяхната слабост? И дали той базира на вече съществуващ метод, или подходът му изпреварва времето, не само в контекста на българските и славяските преводни студии?

EN

The paper presents the work of Bulgarian literary critic and scholar Stefan Minchev (1874—1912). In his work Iz istorija na bylgarskija roman (From the History of Bulgarian Novel) created in 1908—1912, the author includes not only Bulgarian pieces, but also translated and adapted (pobalgareni) ones. The paper recounts Minchev’s project and attempts to answer the question about motivation of the literary scholar. Was it unreflective gesture, or rather treating it as a natural stage in history of the literary genre? Was it to gentrify young literature and language, or to show its weakness? And finally — was it based on already existing model or it was innovate, groundbreaking not only in the context of Bulgarian or Slavonic literary translation studies.

9

Testowanie gatunku, testowanie gatunkiem

84%

Korwin-Piotrowska D.

Tematy i Konteksty

|

2022

|

vol. 17

|

issue 12

11-30

EN

The article refers to current genological problems in literary studies. When the author talks about ‘testing a genre’, she has in mind literary and theoretical trails of old and new literary forms. When she talks about ‘testing with a genre’, shemeans attempts to look at contemporary culture and its changes through the prism of a genre. The discussed issues include, among others, anamorphism of genologicalterms, the phenomenon of genre irony, inadequacy of old classification and ways of conducting research in the richness and distinctness of contemporary phenomena,necessity of taking into account comprehensive changes occurring in culture and cyberspace in the genological reflection.

PL

Artykuł odnosi się do bieżących problemów genologicznych w literaturoznawstwie. Przez „testowanie gatunku” autorka rozumie literackie i teoretyczne wypróbowywanie dawnych oraz nowych form literackich. Przez „testowanie gatunkiem” – próby przyglądania się współczesnej kulturze i jej przemianom przez pryzmat gatunku. Omawiane zagadnienia to m.in.: anamorficzność pojęć genologicznych, zjawisko ironii gatunkowej, nieadekwatność dawnej klasyfikacji i sposobu prowadzenia badań wobec bogactwa i odmienności współczesnych zjawisk, konieczność uwzględnienia w refleksji genologicznej całościowych zmian, które zachodzą w kulturze oraz cyberprzestrzeni.

10

Podmiot gatunkowo usytuowany. Sonet i bajka w twórczości poetyckiej Adama Wiedemanna

84%

Dalasiński T., Redakcja pisma „Inter-Literatura-Krytyka-Kultura”, Tomasz Dalasiński – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa (dysertacja obroniona w 2014 roku na UMK w Toruniu) p., tdalasinski@gmail.com

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2015

|

vol. 04

PL

Artykuł porusza problem gatunkowego usytuowania podmiotu mówiącego w wierszach Adama Wiedemanna. Problem ten analizowany jest w odniesieniu do tradycyjnych form gatunkowych: stricte literackich oraz sytuujących się na przecięciu literatury „oficjalnej” i tradycyjnej (oralnej), tj. sonetu i bajki ezopowej. Autor artykułu wskazuje, że reorientacje gatunkowych wzorców wypowiedzi lokalizują „ja” mówiące w wierszach Wiedemanna w obszarze dialektyki: między świadomością konieczności odnoszenia się do tradycji a jej dekonstruowaniem, między generowaniem literackich inwariantów a podleganiem wpływowi konwencji literacko-kulturowych, wreszcie – między aprobatą własnej fikcjonalności a poszukiwaniem autentyzmu w przekraczaniu ustalonych reguł.

EN

The article addresses the issue of the genre of the speaking “I” in the poems by Adam Wiedemann. The issue is analysed in relation to traditional genre forms: both purely literary and those that are the cross between “official” and traditional (oral) literature, namely the sonnet and the Aesopian fable. The article indicates that the reorientation of genremodels of expression locate the speaking “I” in Wiedemann’s poetry in the field of dialectics: between the awareness of the need to refer to tradition and its deconstruction, between generating literary invariants and being subject to the influence of literary and cultural conventions, and finally – between approving of its own fictionality and the search for authenticity in crossing the established rules.

11

Раманы Людмiлы Рублеўскай як мастацкi дыялог з жанравай традыцыяй

67%

Бароўка В.

Białorutenistyka Białostocka

|

2015

|

vol. 7

PL

Artykuł analizuje interakcyjne powieści L. Rublewskiej w kontekście tradycyjnych form gatunkowych prozy białoruskiej. Mówi się o tym, że rozwój artystycznych form gatunkowych w jej twórczości podlega pewnym algorytmom: autorka w zasadzie wybiera znaną formę i za pomocą transformacji motywów tworzy nową artystyczną całość, różniącą się od poprzedników literackich.

EN

The article analyzes the interaction novels of L. Rublevskaya with the traditions of genre specific forms. Artistic development known genre forms is subject to certain algorythm: the author select some stable form, using its main themes, motifs, but the principle of complete artistic whole of Rublevskaya your original, it is fundamentally different from the literary predecessors.

12

Od męki translacji do piekła logosu. O przekładzie w „Przekładzie” Pabla De Santisa

67%

MAJDZIK PAPIĆ K.

Forum Filologiczne Ateneum

|

2019

|

vol. 7

|

issue 1

143-166

PL

W artykule przedstawiono najistotniejsze koncepcje translatologiczne, do których odwołuje się powieść Pabla De Santisa pt. Przekład (La traducción, 1998; wyd.pol. 2006). Wśród tych koncepcji najbardziej znaczące są rozważania dotyczące granic i mechanizmów translatorskiej interpretacji, istoty językowego rozproszenia ludzkości czy idei języka uniwersalnego. Problemy te metaforycznie skupia w sobie mit o upadku wieży Babel. Kontekst interpretacyjny dla twórczości De Santisa wyznaczają prace Jacques’a Derridy, Julii Kristevej, Hansa-Georga Gadamera. Istotnym problemem badawczym jest także związek kategorii przekładu z gatunkową hybrydycznością powieści kryminalnej autorstwa De Santisa.

EN

The article presents how the novel The Translation by Pablo De Santis reffers to the most important concepts of theory and philosophy of translation. Among these concepts the most significant are those which consider the boundaries and mechanisms of interpretation in the act of translation. These ideas are metaphorically expressed by the myth of the fall of the Tower of Babel. The interpretative context for the novel by De Santis is determined by the works of Jacques Derrida, Julia Kristeva and Hans-Georg Gadamer. An important research problem is also the relationship between the category of translation and the hybrid genre of the crime novel by De Santis.

13

Idee genologiczne Mariana Maciejewskiego

67%

Seweryn D.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 1: Literatura Polska

147-155

PL

Szkic dotyczy wybranych aspektów myśli teoretycznoliterackiej Mariana Maciejewskiego. Jakkolwiek Uczony był przede wszystkim historykiem literatury, jednak w jego naukowym pisarstwie nietrudno dostrzec niejaką inklinację do twórczego podejmowania zagadnień z zakresu teorii literatury, o tyle przynajmniej, o ile okazywało się to potrzebne do rozwiązywania historycznoliterackich problemów, jakie wyłaniały się w trakcie jego pracy badawczej. Zainteresowanie Maciejewskiego budziła zwłaszcza problematyka genologiczna – pewne godne uwagi propozycje, jakie w tym zakresie przedstawił, jeśli nawet nie tworzą uniwersalnej teoretycznej konceptualizacji, to zasługują na ujęcie w kategoriach „idei genologicznych”. Do tak rozumianych idei należy sposób operowania przez Maciejewskiego kategorią obrazu, w znaczeniu nie ograniczonym bynajmniej do `obrazowania poetyckiego'. W zastosowaniu do Sonetów krymskich, a także liryków lozańskich Mickiewicza, obraz staje się synonimem szerzej rozumianego widzenia poetyckiego, które z kolei – podbudowane czy to „teorią widzenia” Władysława Strzemińskiego (w przypadku cyklu krymskiego), czy to tradycjami teologii mistycznej (w przypadku lozańskim) – zyskuje operacyjną użyteczność, jako kluczowa kategoria analityczno-interpretacyjna, formując zarazem nadspodziewanie niekiedy złożone układy odniesienia. W polu pojęciowym tak rozumianego obrazu jako terminu technicznego mieści się zarówno „obraz autora”, jak i problematyka genologiczna – oba te aspekty łączą się w dyskursie Maciejewskiego na temat powieści poetyckiej oraz romantycznej gawędy. W ujęciu Badacza nośnikiem obrazu (w wymiarze jednostkowo-egzystencjalnym równie dobrze, jak w wymiarze idei programowych literackiego prądu) może być bowiem nie tylko tekst literacki, rozumiany jako aktywizacja i aktualizacja określonego systemu reguł; nośnikiem obrazu może być także sam gatunek literacki. Innymi słowy, semantyka struktury występuje nie tylko po stronie parole, lecz także po stronie langue. Konsekwencją takiego podejścia jest założenie, przyjęte i zastosowane zwłaszcza w badaniach Maciejewskiego nad gawędą, że w pewnych szczególnych przypadkach pojedynczy utwór może realizować normy gatunkowe w taki sposób, że jego struktura znaczeniowa daje się wyłożyć w kategoriach metagatunkowego dyskursu. Takie właśnie założenie sugeruje nawet tytuł rozprawy Gawęda o gawędzie. Ową gawędą o gawędzie jest wstęp do antologii, to oczywiste; lecz jako gawęda o gawędzie jawi się także Maciejewskiemu Kazanie konfederackie Rzewuskiego. Analogiczne przesłanki pozwoliły Uczonemu rozstrzygnąć kwestię historycznogatunkowego statusu Marii Malczewskiego jako tekstu bez reszty przynależnego do epoki romantycznej.

EN

The sketch is concerned with selected aspects of Marian Maciejewski's thought about theory of literature. Although the scholar was first of all a historian of literature, it is not hard to notice some inclination towards creative exploration of issues connected with theory of literature in his academic writings, at least to the degree needed to solve the historico-literary problems that appeared in the course of his research. Especially genological problems aroused Maciejewski's interest − some noteworthy propositions that he presented with respect to them, even if they do not form a universal theoretical conceptualization, still they do deserve to be approached in the categories of “genological ideas”. Ideas understood in this way include the way Maciejewski uses the category of image, in the meaning that is by no means limited to “poetical imagery”. Applied to Mickiewicz's Crimean Sonnets, as well as to his Lausanne lyrics, the image becomes a synonym of more broadly understood poetical vision, that, in turn − supported either by Władysław Strzemiński's “theory of vision” (in the case of the Crimean series), or by traditions of mystical theology (in the case of the Lausanne poems) − gains operational utility, as a key analytical-interpretative category, at the same time forming often unexpectedly complex frames of reference. In the notional field of so understood image as a technical term both the “image of the author” and the genological issue are contained - both these aspects are joined in Maciejewski's discourse about the poetical novel and the Romantic tale. This is because in the scholar's approach not only a literary text, understood as activation and actualization of a defined system of rules may be the carrier of the image (in the individual-existential dimension as well as in the dimension of program ideas of a literary current): also the very literary genre may be the carrier. In other words, the semantics of the structure occurs not only on the side of the parole, but also on the side of the langue. The consequence of such an approach is the ssumption, made and applied especially in Maciejewski's studies of the tale, that in certain particular cases an individual work may realize genre norms in such a way that its meaning structure can be explained in the categories of a meta-genre discourse. It is exactly this assumption that is suggested by the very title of the treatise A Tale About the Tale”. This tale about the tale is an introduction to an anthology, which is obvious; however, also Rzewuski's A Confererate Sermon appears to Maciejewski as a tale about the tale. Analogical premises have allowed the scholar to decide the question of the historico-literary status of Malczewski's Maria as of a text completely belonging to the Romantic epoch.

14

Martin Kessels aphoristische Anthropologie im Kontext von Roman und Essay

67%

Spicker F.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2013

197-220

PL

Artykuł ma charakter monograficzny z uwzględnieniem problematyki genologicznej z zakresu teorii aforyzmu literackiego. Prezentuje on twórczość aforystyczną Martina Kessela (1901-1990) w kontekście jego prozy powieściowej i eseistycznej, w tym jego powieści Herrn Brechers Fiasko i tomów Aphorismen i Gegengabe. Autor skupia się na opisie ewolucji myślowych konstruktów werbalno-obrazowych, na których opiera się antropologia Kessela. Przy pomocy pojęć kontekst i antropologia nawiązuje autor do aktualnej debaty teoretyków aforyzmu o granicach gatunku, ilustrując swe tezy przykładami z twórczości Kessela.

EN

The essay deals with the monographic topic as well as theoretical questions of the genre. It presents Martin Kessel (1901-1990) mainly by analysing his aphorisms in his novel Herrn Brechers Fiasko and in his essays. It addresses the transformation/rearrangement of those aphorisms in Kessel’s books Aphorisms (1948) and Gegengabe (1960) respectively. Motifs like the ghost and the devil form the foundations of the author’s anthropology. Context and anthropology are two key issues in the current research on the genre and the author provides deeper insight into these topics.

DE

Der Aufsatz ist an der Nahtstelle von monographischem Thema und gattungstheoretischem Problem angesiedelt. Er stellt den Aphoristiker Martin Kessel (1901-1990) vor, indem er sich vornehmlich dessen Aphorismen im Kontext seines Romans Herrn Brechers Fiasko (1932) sowie seinen Essays widmet und ihre Umgestaltung in den Aphorismen (1948) bzw. der Gegengabe von 1960 untersucht. Auf der Grundlage von Denkbildern wie dem Gespenst oder dem Teufel werden Grundzüge der Anthropologie des Autors entwickelt. Mit den Stichworten Kontext und Anthropologie greift der Beitrag aktuelle Fragestellungen der Gattungsforschung exemplarisch auf und entwickelt sie fort.

15

Dialog sokratyczny jako dramat

59%

Paczkowski P.

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

|

2014

|

issue 14

95-102

RU

Автор приравнивает сократовские диалоги Платона к драме. Он указывает на возможный литературный источник жанра logoi Sokratikoi и на за-имствования с греческой трагедии. Сократ из диалогов Платона (например из Апологии и Критона) – это персонаж, который стоит перед нравственным конфликтом: какому праву человек обязан подчиняться? Классическая греческая трагедия превратила такого типа конфликт в одну из своих главных тем (см. Филоклет и Антигона Софокла), определяя человеческое существование как драму, в которой выступает необходимость примирения спорных моральных истин. Сократ Платона, как герой этической трагедии (это один из видов трагедии, выделенных Аристотелем в Поэтике), может выиграть в этой борьбе (agon), то есть спасти единство своей позиции, или проиграть, подвергнувшись нравственной деструкции.

EN

The author considers the similarity of Plato’s dialogues to dramas. He analyses the probable literary sources of Socratic dialogues and borrowings from the genre of drama. In Plato’s dialogues (eg. Apology and Crito) Socrates is a man standing in the face of a moral conflict: what kind of law a man is ought to be obedient to? Such a conflict was one of the most important themes of the classical Greek tragedy. Greek tragedies have defined human existence as drama, as the man must reconcile many moral truths in his life that are inconsistent. Plato’s Socrates is indeed the hero of the “ethical tragedy” (one of the types of tragedy Aristotle had highlighted in his Poetics), the topic of which is the fight for the con-sistency of his moral attitudes.

16

The Book of Job as a Drama: Interpretation Possibilities

59%

Szepe A.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2018

|

vol. 9

|

issue 3

51-66

PL

Artykuł bada możliwości interpretacyjne struktury Księgi Hioba jako struktury dramatu. Pokazuje, że niektóre pozorne paradoksy i sprzeczności mogą być rozumiane jako wewnętrzna logika dramatu. Pozorna niespójność Prologu i późniejszych twierdzeń Hioba może być zniwelowana, gdy uważnie prześledzi się ciąg przyczynowo-skutkowy oraz będzie się rozumieć wydarzenia jako dziejące się w ciągle aktualizowanej teraźniejszości. Podejście dramatyczne pozwala widzieć spotkanie Boga i Szatana jako nieudaną próbę poczynienia zakładu. Dramat jako pozbawiony wszechwiedzącego narratora pokazuje różnorodne postawy, bez bezpośredniego wskazania, która z nich jest najlepsza. Styl wypowiedzi głównego bohatera jest pełen paradoksów i wykluczających się nawzajem stwierdzeń. Może on być porównany ze współczesną techniką literacką strumienia świadomości. Punkt kulminacyjny dramatu pokazuje trwałą zmianę w postawie bohatera i prowadzi do zaskakujących zmian na poziomie metalingwistycznym.

EN

The article examines an interpretation possibility to read the structure of the Book of Job as a drama structure. It shows that some of the apparent paradoxes and contradictions in the text can be understood as an inner logic of a drama. The seeming incoherence of narrative Prolog and Job's later statements can be easily reconciled by following through the dramatic cause-effect sequences and seeing the events as happening in permanently changing present. The dramatic approach enables to see the meeting between God and Satan as an unsuccessfully attempt to make a bet. Deprived from omniscient narrator’s perspective, the drama shows various attitudes, without pointing directly which is the best one. Full of paradoxes and contradictory statements, the main hero’s style can be compared with a modern stream of consciousness. The culminating point of the drama shows a durable change in Jobs posture and leads to surprising changes on a metalinguistic level.

17

The Literary Form and the Message of John 8:31-36

51%

Kubiś A.

The Biblical Annals

|

2014

|

vol. 4

|

issue 1

121-145

PL

The paper deals with the relationship between the literary form and the message of the pericope John 8:31-36 (along with its immediate literary context). Our examination of five different possible literary forms demonstrated that identifying the precise form bears directly on grasping the correct semantics and pragmatics of this Johannine passage. John 8:31-36 actually reflects the merging of at least two different literary forms: misunderstanding (also called riddle and test) and the covenantal offer of freedom. The ultimate meaning of the text, taken as a whole, should be seen as the offer of freedom. This, however, is misunderstood and eventually rejected by Jesus’ interlocutors, who failed to recognize in Jesus God, the Redeemer and Liberator, and thus did not pass the test of being his true disciples.

18

Eight and a half theses on utopia

51%

Wróbel S.

Beyond Philology: An International Journal of Linguistics, Literary Studies and English Language Teaching

|

2017

|

issue 14/4

9-25

EN

This text constitutes an intellectual exercise of sorts whereby the author is expected to assume a certain position on the issue of utopia and, consequently, adopts a new way to see the concept of “utopia”. Instead of offering a historical account of the concept, the author has decided to articulate the principal theses underlying it, which so far have often been veiled in unnecessary erudition and “over-burdened” with excessive details about the genealogy of the concept. The author proposes eight theses concerning utopia and falsifies them successively. However, the task of the article is not purely destructive and polemical, for every falsification makes it possible to formulate a positive thesis on utopia as an instrument of thought. Therefore, the article is not a purely analytical or sophistic exercise, nor is it intended as an empty intellectual game. The study bears the title of “Eight and a half theses on utopia”, mainly because the author regards the last thesis as unfinished and conflicted within.

PL

Artykuł stanowi swoiste ćwiczenie intelektualne, w ramach którego autor stawia przed sobą zadanie ustosunkowania się do zagadnienia utopii i w rezultacie przyjmuje pewien sposób rozumienia pojęcia „utopii”. Autor podjął decyzję, by nie przedstawiać zarysu historii pojęcia utopii, w zamian za to sformułować główne tezy dotyczące utopii, które dotychczasowy stan badań przesłaniał erudycyjnością oraz zbyt dużym ładunkiem wiadomości na temat genealogii konceptu. Autor stawia osiem tez na temat utopii, które następnie dezawuuje. Jednakże zadanie, jakiego się podejmuje nie jest czysto destruktywnej i polemicznej natury, bowiem każda falsyfikacja pozwala autorowi sformułować tezę pozytywną dotycząca utopii jako narzędzia myślowego. Zatem artykuł nie jest czysto analitycznym lub sofistycznym ćwiczeniem, ani też nie jest pustą zabawą intelektualną. Studium zatytułowane jest „Osiem i pół tezy na temat utopii” głównie z tego względu, że ostatnia teza wysunięta przez autora wydaje mu się niedokończona oraz sprzeczna wewnętrznie.

19

Dokumentaryzm i literackość wybranych zbiorów reportaży Mariusza Szczygła

43%

KAROLINA PASZEK K.

Dydaktyka Polonistyczna

|

2021

|

issue Dydaktyka Polonistyczna

117-128

PL

Autorka snuje rozważania dotyczące cech charakterystycznych współczesnych reportaży. Artykuł koncentruje się na przedstawieniu hybrydycznej natury gatunku i jego silnie literackiego ukierunkowania. Polem analiz jest twórczość Mariusza Szczygła. Refleksja prowadzona jest dwutorowo. Zasygnalizowana zostaje zarówno dystynktywność dokumentaryzmu jako cechy kanonicznej reportażu w ogóle, jak również znamienność pojawiających się w tekście motywów beletrystycznych. Jak się okazuje, nadrzędny, dokumentalny charakter reportaży nie uniemożliwia rozpatrywania twórczości Szczygła w kategoriach utworów literackich. Autorka artykułu wykorzystuje do analizy trzy zbiory – Gottland, Zrób sobie raj i Nie ma. Wnioski dowodzą, że wybrane teksty reportażowe są międzygatunkowymi hybrydami, mozaikami stylów, w których kondensują się doświadczenia związane z poznawaniem prawdy (faktów) oraz fikcji literackiej.

EN

The author deliberates on the characteristics of contemporary reportages. The paper focuses on presenting the hybrid nature of the genre and its strongly literary orientation. The field of analysis is the work of Mariusz Szczygieł. The study is conducted in two ways. Both the distinctive character of documentarism as a canonical feature of reportage in general, and the significance of fictional motifs appearing in the text, are highlighted. As it turns out, the canonical documentary nature of the reportages does not make it impossible to consider Szczygieł’s texts in terms of literary works. The author of the paper uses three collections of reportages: Gottland, Zrób sobie raj, and Nie ma. The conclusions show that the selected materials are inter-species hybrids and mosaics of styles in which the experiences related to discovering the truth (facts) and literary fiction are condensed.

Refine search results

Dn 1-6 – pareneza czy eschatologia?

"Dworzanin polski" Łukasza Górnickiego wobec sympozjonu literackiego. Chatakterystyka gatunkowa

Жанравы аспект адлюстравання самаiдэнтыфiкацыi асобы ў “малой” прозе М. Гарэцкага i Л. Андрэева

Смерть и власть в литературной антиутопии

Literacki gatunek mowy św. Szczepana (Dz 7, 2-53)

Studium gatunku literackiego opowiadania o uwolnieniu Piotra z więzienia (Dz 12, 7-10)

Testament Jezusa (J 19, 25-27). Nowe trendy interpretacyjne

Literatura tłumaczona jako naturalny etap historii gatunku? Projekt Stefana Minczewa Iz istorja na Byłgarskija Roman

Testowanie gatunku, testowanie gatunkiem

Podmiot gatunkowo usytuowany. Sonet i bajka w twórczości poetyckiej Adama Wiedemanna

Раманы Людмiлы Рублеўскай як мастацкi дыялог з жанравай традыцыяй

Od męki translacji do piekła logosu. O przekładzie w „Przekładzie” Pabla De Santisa

Idee genologiczne Mariana Maciejewskiego

Martin Kessels aphoristische Anthropologie im Kontext von Roman und Essay

Dialog sokratyczny jako dramat

The Book of Job as a Drama: Interpretation Possibilities

The Literary Form and the Message of John 8:31-36

Eight and a half theses on utopia

Dokumentaryzm i literackość wybranych zbiorów reportaży Mariusza Szczygła