Search results

1

(Mgliste) miejsca w poezji Paula Celana. Żydostwo pneumatyczne i geopoetyka pneumatyczna

100%

Roszak J.

Porównania

|

2012

|

vol. 11

277-290

EN

The fact of taking up themes of not being settled, of escapes and of painful returns into the places of trauma, connotes issues of the witness and rhetoric of the memory obsession, its „revenge”. The article is aimed at analyzing Paul Celans poetry through a geopoetic prism that allows me to construct an interpretation around the indicated place: Gewiddert, in which Drohobych is mentioned. Therefore, Celan gives one an obvious excuse for geopoetic research. In addition, as it appears to me, a type of lyric poetry, especially firmly related to “geo” in Celan’s case, is an elegy; one might even venture to create a sub-genre: elegies of place – a famous poem by Antoni Słonimski would be among them. My reflection on 'the Jewish fate', articulated by a Jewish voice, will concentrate on biographical signals (chronotopic) encrypted in a poem (geopoetry), also understood from a geopoetic perspective – connected with the (new) biographism (hermeneutics of the place and the situation), indicating various concepts of places.

PL

Fakt podejmowania tematów niemożności zakorzenienia, bolesnych ucieczek i powrotów do miejsc traumy konotuje tematy związane ze świadkiem, retoryką i obsesją pamięci, jej „zemstą”. Artykuł poświęcam badaniu przez pryzmat geopeotyczny wierszy Paula Celana, zbudowanych wokół konkretnego miejsca geograficznego lub topograficznego (np. Gewiddert, w którym mowa o Drohobyczu). Sam poeta daje zatem oczywisty pretekst do badań geopoetycznych). Gatunkiem lirycznym szczególnie mocno związanym w jego przypadku z „geo” jest elegia, wiersz pisany w obliczu straty; można by wręcz pokusić się o stworzenie odmiany gatunkowej: elegie miejsca – znalazłby się wśród nich słynny wiersz Antoniego Słonimskiego. Nieuniknione, że wraz z popularnością lektur geopoetycznych i ze zwrotem topograficznym powraca także biografizm. Moja refleksja o „żydowskim losie” skupia się wokół sygnałów biograficznych (chronotopicznych) zakodowanych w wierszu, odczytywanych także z połączonej z (nowym) biografizmem – perspektywy geopoetycznej (hermeneutyka miejsca i sytuacji).

2

Próba określenia i uporządkowania znaczeń związanych z geopoetyką

75%

Weretiuk O.

Porównania

|

2012

|

vol. 12

25-42

EN

The meanings of geopoetry were considered in its relation with: ecology and ecocriticism, geopolitics, regional literature, urbanism, space semantic studies, globetrotterism, with the help of exemplification of the selected fragments from Ukrainian, Russian, Polish and Canadian literature, as well as references to American literature. Six basic meanings of geopoetry were distinguished: (1) the original White’s geopoetics as study of Man-Earth relation; (2) the international intellectual and artistic literary movement (France, Scotland, Belgium, Germany, Switzerland, Italy, Canada, Russia, Ukrainian Crimea, Serbia), which was initiated by Kenneth White in France in 1989; (3) a certain way of perception of the world and artistic creation (artistic technique, designed for the poetry of the earth and understanding of one’s land); (4) works of literary art which were created with the help of such technique (geopoetry, which is not at all times identical with geographical/geological poetry – wider – with literary works created by geologists, geophysicists, etc. who disclose their professional subject – the earth (geo) on the thematic level of their literary works). (3) and (4), taken together, perform also the implementation of White’s ideas; (5) geocriticism, a method of literary analysis and interpretation (in Bertrand Westphal’s and Robert T. Tally’s meaning, which is the creative continuation of White’s conception); (6) teaching activity.

PL

W artykule podjęto próbę zdefiniowania pojęcia „geopoetyka”. W celu określenia i uporządkowania znaczeń związanych z geopoetyką wykorzystano przykłady z literatury ukraińskiej, rosyjskiej, polskiej, amerykańskiej i kanadyjskiej, jak też stosowano kilka wybranych relacji: geopoetyka – ekologia, ekokrytyka, geopoetyka – geopolityka, geopoetyka – regionalizm. Wyodrębniono sześć podstawowych znaczeń geopoetyki: (1) „studium związków intelektualnych i zmysłowych pomiędzy człowiekiem a Ziemią, pierwotna geopoetyka Kennetha White’a; (2) rozwijający się ruch intelektualny, artystyczno-literacki, kulturowy o wymiarze międzynarodowym (Francja, Szkocja, Belgia, Niemcy, Szwajcaria, Włochy, Kanada, Rosja, Ukraiński Krym, Serbia), zapoczątkowany przez szkockiego poetę, nauczyciela akademickiego i myśliciela Kennetha White’a we Francji w 1989 r.; (3) pewien sposób postrzegania świata i tworzenia dzieła sztuki (właściwa poetyka, warsztat, zespół środków ideowo-tematycznych podporządkowanych poetyce ziemi); (4) dzieła powstające w wyniku stosowania takiej praktyki (geopoezja, która nie zawsze jest tożsama z poezją geograficzną/geologiczną, czyli dziełami literackimi tworzonymi przez geologów, geofizyków etc. tematycznie ujawniających przedmiot ich zainteresowań profesjonalnych); (5) podejście badawcze, praktyka interpretacyjna, krytyczna (właściwie geokrytyka, m.in. w koncepcjach Bertranda Westphala, Roberta T. Tally’ego); (6) działalność dydaktyczna. Komplikują identyfikację geopoetyki zarówno jej wielowymiarowy status ontologiczny, jak jej interdyscyplinarny charakter, skłonność do zmian, hybrydowość i otwartość na obszary badań i obszary kultury związane z ich wspólnym przedmiotem zainteresowania (ziemia). Mimo to da się zauważyć, jak różni się ona od nich odmiennością punktów widzenia, kierunków zadawania pytań i akcentów w udzielaniu odpowiedzi.

3

Barokowy hortus ludi w perspektywie geopoetyki (na wybranych przykładach literackich)

45%

Krawiec-Złotkowska K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2016

|

issue 26

21-45

EN

The article shows a baroque hortus ludi (the garden of entertainment) in the perspective of geopoetics. The subject of explorations are chosen works of seventeenth century’s poets in the base of which there was considered this studied phenomenon. There was demonstrated to what extent real places could inspire authors who were writing about noble or baronial patios and on the other hand, there was made a try of designation how the literary creation builds subjected places for a potential receiver (reader). As a result of analysis it was alleged that descriptions of baroque hortus ludi – creations of places processed in poet’s mind, characterised by aspect of being painterly, which can inspire not only landscape architects, but also painters and other artists.In the article there was also considered a genesis of baroque gardens of entertainment and distinctive features of park-garden assumptions, starting with medieval times to baroque. Hortus ludi present in poetry of seventeenth century was shown in new, geopoethical conceptualization.

PL

Artykuł ukazuje barokowy hortus ludi (ogród zabaw) w perspektywie geopoetyki. Przedmiotem eksploracji są wybrane utwory poetów XVII wieku, na podstawie których badane zjawisko zostało poddane refleksji. Wykazano, na ile rzeczywiste miejsca mogły inspirować autorów opisujących szlacheckie bądź magnackie wirydarze, a z drugiej strony podjęto próbę określenia, w jakim stopniu kreacja literacka buduje miejsca poddane deskrypcji u potencjalnego odbiorcy dzieła literackiego (czytelnika). W wyniku analizy stwierdzono, że opisy barokowych hortus ludi to kreacje miejsc przetworzone w umyśle poety, odznaczające się aspektem malarskości, który może inspirować nie tylko architektów krajobrazu, ale również malarzy i innych artystów.W artykule uwzględniono także genezę barokowych ogrodów zabaw i cechy charakterystyczne parkowo-ogrodowych założeń począwszy od średniowiecza po barok. Obecny w poezji XVII wieku hortus ludi ukazano w nowym, geopoetycznym ujęciu.

Refine search results

2 Porównania

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

1 2016

1 2013

1 2012

1 Krawiec-Złotkowska K.

1 Roszak J.

1 Weretiuk O.

(Mgliste) miejsca w poezji Paula Celana. Żydostwo pneumatyczne i geopoetyka pneumatyczna

Próba określenia i uporządkowania znaczeń związanych z geopoetyką

Barokowy hortus ludi w perspektywie geopoetyki (na wybranych przykładach literackich)