Search results

1

Koncepcja globalnych dóbr publicznych we współczesnych stosunkach międzynarodowych: od teorii do praktyki

100%

Kopiński D.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 498

149-158

PL

Koncepcja globalnych dóbr publicznych (GDP) od dłuższego czasu intryguje badaczy stosunków międzynarodowych i ekonomistów jako potencjalna odpowiedź na liczne problemy globalne oraz transgraniczne wyzwania współczesnego świata. Jednakże mimo wzmożonej debaty akademickiej zaangażowanie społeczności międzynarodowej w produkcję GDP pozostaje wysoce niesatysfakcjonujące. Niniejszy artykuł, wychodząc od problemów definicyjnych i rozbieżności w interpretowaniu GDP, stawia sobie za cel znalezienie odpowiedzi na następujące pytania. (1) Jakie właściwości GDP wyjaśniają ich niedobór (i niedostateczną konsumpcję)? (2) Dlaczego finansowanie GDP okazuje się w praktyce trudne? (3) Z jakimi dylematami odnośnie do preferencji wiąże się dostarczanie GDP? (4) Jacy aktorzy stosunków międzynarodowych posiadają cechy predestynujące ich do świadczenia globalnych dóbr publicznych?

2

Ochrona zdrowia matek oraz dzieci jako globalne dobro publiczne, na przykładzie działań ONZ

100%

Kelm H.

Horyzonty Polityki

|

2017

|

vol. 8

|

issue 24

79-98

PL

CEL NAUKOWY: Celem naukowym artykułu jest odpowiedź na pytanie badawcze: czy, oceniając działania Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie ochrony zdrowia matek i dzieci, można uznać, że ochrona ta spełnia kryteria globalnego dobra publicznego, którego dostawcą jest ONZ? PROBLEM I METODY BADAWCZE: W pracy wykorzystano głównie metody badań niereaktywnych, tj. metodę analizy oficjalnych dokumentów i danych statystycznych, metodę analizy treści oraz metodę porównawczą. Zastosowana została także analiza przypadku w celu zbadania roli Organizacji Narodów Zjednoczonych w globalnej ochronie zdrowia matek i dzieci. PROCES WYWODU: W pierwszej części artykułu przedstawiona została koncepcja globalnego dobra publicznego oraz miejsca ochrony zdrowia wśród globalnych dóbr publicznych. W drugiej części przeanalizowano dotychczasowe działania ONZ na rzecz poprawy zdrowotności matek i dzieci. Działania te zostały również poddane ocenie pod kątem ich skuteczności oraz dalszych perspektyw realizacji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Organizacja Narodów Zjednoczonych dostarcza globalne dobro publiczne, jakim jest zapewnianie ochrony zdrowia matek i dzieci, a działania w tym zakresie spełniają założenia przyjętej w analizie definicji globalnych dóbr publicznych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Dotychczasowa działalność ONZ związana z ochroną zdrowia matek i dzieci w skali globalnej (odbywająca się głównie poprzez realizację Milenijnych Celów Rozwoju) okazała się skuteczna. Coraz szerszy zakres planowanych przez ONZ działań, związanych ze zrównoważonym rozwojem, oraz rosnące w związku z tym koszty realizacji tych celów mogą jednak w przyszłości prowadzić do zmniejszenia skuteczności ich realizacji. Z oceną sytuacji należy jednak poczekać do pojawienia się pierwszych rezultatów wdrażania Celów Zrównoważonego Rozwoju.

3

Rola UNESCO w ochronie dziedzictwa kulturowego w konfliktach zbrojnych

100%

Wiktor-Mach D.

Horyzonty Polityki

|

2017

|

vol. 8

|

issue 24

29-51

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jaką rolę odgrywa Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) w ochronie dobra globalnego, jakim jest dziedzictwo światowe, w sytuacjach konfliktów zbrojnych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem dotyczy możliwości i zakresu współpracy międzynarodowej w ochronie dziedzictwa kulturowego. Przeanalizowano ewolucję podejścia i działalności UNESCO w zakresie ochrony kultury w kontekście wojen i konfliktów od czasu powstania organizacji do 2015 r. oraz uwarunkowania tej zmiany. W odpowiedzi na pytania badawcze przeprowadzona została krytyczna analiza treści dokumentów UNESCO oraz literatury przedmiotu. PROCES WYWODU: Artykuł złożony jest z czterech części. Na początku dokonano analizy dziedzictwa kulturowego z perspektywy koncepcji globalnych dóbr publicznych. Następnie opisana jest historia działań UNESCO i ewolucja podejścia do ochrony kultury w razie konfliktów. Trzecia część przedstawia wyzwania dla ochrony dziedzictwa w XXI w. W części czwartej omówiona jest strategia UNESCO z 2015 r. będąca próbą wzmocnienia działań w zakresie ochrony kultury. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W obliczu nowych wyzwań dla ochrony dziedzictwa jako dobra globalnego, takich jak rosnąca liczba zagrożonych obiektów światowego dziedzictwa, udział aktorów niepaństwowych w konfliktach zbrojnych czy specyfika współczesnych konfliktów, system stworzony przez UNESCO wymaga reform. Chociaż UNESCO nie ma możliwości zapewnienia pełnej ochrony dziedzictwu kulturowemu, jednak na różne sposoby dąży do wzmocnienia współpracy międzynarodowej i włączenia do swoich działań odpowiednich interesariuszy. Dziedzictwo jest coraz częściej przedstawiane jako narzędzie budowy pokoju, wzmacniania rozwoju zrównoważonego czy zwalczania propagandy grup terrorystycznych. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Skuteczność działań UNESCO w sytuacji konfliktów zbrojnych jest ograniczona. Nie może zapobiec grabieży dóbr kultury ani uchronić różnorodność kulturową na terenach objętych walkami. Jednocześnie obecne konflikty uświadamiają państwom konieczność współpracy międzynarodowej w tym zakresie, co wzmacnia mandat UNESCO jako lidera w ochronie dziedzictwa światowego.

4

Zarządzanie migracjami jako dobro publiczne: rola Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji

100%

Brzozowski J.

Horyzonty Polityki

|

2017

|

vol. 8

|

issue 24

11-28

PL

CEL NAUKOWY: Podstawowym celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jaką rolę odgrywa Międzynarodowa Organizacja do spraw Migracji (IOM) w zakresie zarządzania międzynarodowymi migracjami. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł ten wykorzystuje koncepcje globalnych dóbr publicznych w celu weryfikacji, w jakim aspekcie zarządzanie migracjami i zapewnianie usług z nimi powiązanych może stanowić dobro publiczne w skali międzynarodowej. Autor posługuje się analizą studium przypadku, przedstawiając historię i ewolucję działalności IOM oraz sposób, w jaki organizacja usiłuje w swojej bieżącej aktywności pogodzić rozbieżne interesy państw przyjmujących, wysyłających, tranzytowych, a także samych osób migrujących, zgodnie ze swoją maksymą: „zarządzanie migracjami dla dobra wszystkich”. PROCES WYWODU: Artykuł złożony jest z trzech części. W pierwszej wprowadzono koncepcję globalnych dóbr publicznych, wiążąc ją z problematyką zarządzania migracjami w skali międzynarodowej. W drugiej części opisano historię IOM, analizując ewolucję organizacji i jej działalności. Trzecia część przedstawia wybrane przykłady najnowszych aktywności IOM w zakresie zarządzania migracjami, wskazując na próby godzenia często przeciwstawnych interesów uczestników tego procesu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Doświadczenia IOM wskazują, że tworzenie globalnego dobra publicznego w przypadku usług zarządzania migracjami jest zadaniem bardzo trudnym, ale jednak możliwym. Mimo pewnych kontrowersji powiązanych z działalnością IOM i podnoszonych przez niektórych jej krytyków organizacja ta – biorąc pod uwagę realne możliwości finansowe i polityczne – realizuje swoje zadania, próbując uwzględnić potrzeby zarówno osób migrujących, jak i państw uwikłanych w ten proces. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zarzuty stawiane IOM wydają się zadziwiająco podobne do krytyki pod adresem ONZ. W obu jednak przypadkach nie bierze się pod uwagę konkretnych możliwości realizowania zadań, które postawiono przed tymi organizacjami. W obliczu narastającej presji demograficznej na kontynencie afrykańskim i częściowo w Azji oraz w związku z powiązanymi z nią natężeniami fal migracyjnych już w nieodległej przyszłości wystąpi naturalna konieczność wzmocnienia finansowego obu tych organizacji.

5

Internet jako globalne dobro publiczne in statu nascendi

100%

Pędziwiatr K.

Horyzonty Polityki

|

2017

|

vol. 8

|

issue 24

99-119

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie czy internet może być aktualnie postrzegany jako globalne dobro publiczne jak sugeruje zapis z Karty Praw Internetowych z 2001 (APC 2001). PROBLEM i METODY BADAWCZE: Internet jest jednym z głównych elementów rewolucji technik informacyjnych która przeobraża współczesne społeczeństwa w takich sposób, iż wytwarzanie, przetwarzanie i transmisja informacji stają się w nich fundamentalnymi źródłami produktywności i władzy (Castels 2000, 2008). Pod koniec 2016 doświadczyliśmy globalnego przejścia internetyzacji, gdy ponad połowa ludności ziemskiej uzyskała dostęp do internetu (Internet Statistics 2016), a Międzynarodowy Związek Telekomunikacyjny badających poziom globalnej cyfryzacji ogłosił, iż ludzie przestali wchodzić do sieci tylko w niej są (ITU 2016). Odwołując się do koncepcji globalnych dóbr publicznych oraz bazując na analizie najnowszych danych cyfryzacji i metodzie studium przypadków artykuł odpowiada na ww. pytanie badawcze. PROCES WYWODU: Artykuł składa się z trzech części. We wstępie zarysowuje przebieg rozwoju społeczeństwa informacyjnego z perspektywy globalnej oraz internetu jako światowego dobra wspólnego. W dalszej części szczegółowo analizuje najważniejsze bariery stojące na przeszkodzie by internet w pełni osiągnął status dobra publicznego o charakterze globalnym. Ostatnia część artykułu poświęcona jest analizie wybranych instytucji międzynarodowych dążących do popularyzacji internetu i niwelowania wielowymiarowych podziałów cyfrowych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Artykuł pokazuje między innymi, iż dynamiczny rozwój społeczeństwa informacyjnego dotyczy tylko niektórych części globu oraz jedynie pewnych grup społecznych i nie jest zjawiskiem uniwersalnym. Wskazuje na to kto najczęściej wchodzi w skład około 3,5 miliarda ludzi na świecie, którzy wciąż są pozbawieni dostępu do internetu. Identyfikuje również główne problemy na które natrafiają organizacje walczące z wykluczeniem cyfrowych w skali globalnej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W części podsumowującej artykuł konstatuje, iż internet posiada wielki potencjał by w przyszłości stać się dobrem publicznym o charakterze globalnym ale z pewnością nie jest nim aktualnie.

6

Polityka edukacyjna prowadzona przez UNESCO jako globalne dobro publiczne

88%

Kędzierski M.

Horyzonty Polityki

|

2017

|

vol. 8

|

issue 24

53-78

PL

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ocena działalności Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO) jako organizacji międzynarodowej kreującej globalną politykę edukacyjną. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł ten wykorzystuje koncepcję globalnych dóbr publicznych w celu weryfikacji, w jakim aspekcie polityka edukacyjna może stanowić dobro publiczne w skali międzynarodowej. Autor posługuje się przeglądem literatury oraz analizą danych statystycznych w zakresie rekonstrukcji zmian zachodzących współcześnie w edukacji oraz studium przypadku w zakresie opisu globalnej polityki edukacyjnej prowadzonej przez UNESCO. PROCES WYWODU: Artykuł złożony jest z czterech części. We wstępie przedstawiony został opis procesów takich jak komodyfikacja, prywatyzacja, globalizacja i cyfryzacja oraz ich wpływ na zmiany zachodzące we współczesnej edukacji. W pierwszej części artykułu opisano proces wyłaniania się globalnego rynku „usług edukacyjnych”. W drugiej wskazano niesprawności tego rynku, które wymagają odpowiedzi na poziomie globalnym. W trzeciej części przedstawiono studium przypadku, w którym przeanalizowano dotychczasowe działania z zakresu edukacji prowadzone przez UNESCO oraz przeprowadzono krytykę współczesnego klasyfikowania edukacji jako dobra publicznego. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że: 1) na skutek procesu komodyfikacji co najmniej od lat 90. XX w. mamy do czynienia z globalnym rynkiem „usług edukacyjnych”, który wraz z liberalizacją handlu w ramach GATS rozszerza się na coraz niższe poziomy kształcenia; 2) prywatyzacja edukacji prowadzi do problemów zarówno z dostępnością do edukacji, jak i jej jakością, co wymaga globalnych odpowiedzi; 3) dotychczasowe działania UNESCO, mające w zamyśle przeciwdziałać zdiagnozowanym niesprawnościom rynku, odznaczały się umiarkowaną skutecznością; 4) edukację należy uznać raczej za globalne dobro wspólne niż dobro publiczne, w przeciwieństwie do globalnej polityki edukacyjnej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Działania podejmowane przez UNESCO wobec trzech podstawowych wyzwań – poprawy jakości kształcenia, międzynarodowej uznawalności kwalifikacji zawodowych oraz stworzenia zaplecza analitycznego do projektowania globalnej polityki edukacyjnej opartej na dowodach ‒ są skuteczne z wyjątkiem pierwszego, choć najważniejszego z wyzwań, gdzie lepsze rezultaty mogą odnieść standardy wdrażane przez globalne organizacje normalizacyjne (np. ISO). UNESCO powinno z kolei zintensyfikować swoje działania w zakresie regulacji międzynarodowych rankingów instytucji edukacyjnych – mogą one bowiem wprowadzać w błąd kandydatów oraz mieć szkodliwy wpływ na proces tworzenia polityki edukacyjnej, zwłaszcza w państwach rozwijających się i mniej zamożnych państwach rozwiniętych.

7

Multilateralizm i organizacje międzynarodowe: zasady i instrumenty

51%

Surdej A.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2018

|

vol. 80

|

issue 4

185-196

EN

The article discusses the rationale for global public policies and the role of international organisations in their designing, implementation and evaluation. It commences with the recognition of the growing global interdependencies and the usefulness of the concept of global public goods in identifying the areas of common problems. Then, it points to the need for global collective actions to solve global problems and sees multilateralism as a principle helping to guide global collective actions. Subsequently, international organisations are discussed as agents serving to stabilise global collective actions in their multiple, and differentiated forms.

PL

Artykuł analizuje uzasadnienie dla globalnych polityk publicznych i rolę organizacji międzynarodowych w ich projektowaniu, wdrażaniu i ewaluacji. Opracowanie wskazuje na rosnące globalne współzależności i pokazuje użyteczność pojęcia globalnych dóbr publicznych w identyfikacji obszarów potencjalnej współpracy. Następnie, pokazana jest specyfika globalnych działań zbiorowych, które są niezbędne dla rozwiązania globalnych problemów. Multilateralizm jawi się jako zasada przewodnia dla zorientowanych na globalne problemy publiczne działań zbiorowych. W konkluzjach opracowanie wskazuje na rolę organizacji międzynarodowych w stabilizowaniu globalnych działań zbiorowych w ich wielu, różnorodnych postaciach.

Refine search results

5 Horyzonty Polityki

1 Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 2018

6 2017

1 Brzozowski J.

1 Kelm H.

1 Kopiński D.

1 Kędzierski M.

1 Pędziwiatr K.

1 Surdej A.

1 Wiktor-Mach D.

Koncepcja globalnych dóbr publicznych we współczesnych stosunkach międzynarodowych: od teorii do praktyki

Ochrona zdrowia matek oraz dzieci jako globalne dobro publiczne, na przykładzie działań ONZ

Rola UNESCO w ochronie dziedzictwa kulturowego w konfliktach zbrojnych

Zarządzanie migracjami jako dobro publiczne: rola Międzynarodowej Organizacji do Spraw Migracji

Internet jako globalne dobro publiczne in statu nascendi

Polityka edukacyjna prowadzona przez UNESCO jako globalne dobro publiczne

Multilateralizm i organizacje międzynarodowe: zasady i instrumenty