Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: gmina miejska

Sort By:

Limit search:

Lokacja Lublina na prawie magdeburskim i jego droga ku świetności w XIV w.

100%

Szczygieł R.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

2017

vol. 72

Zu Beginn des 14. Jahrhunderts erreichte die Bewegung der Lokation von Dörfern und Städten nach deutschem Recht auch das Lubliner Land. Die erste Stadt auf diesem Territorium, die nach dem Lokationsmodell modernisiert wurde, war Lublin. Die Rechtsgrundlage dieser Investition, die von Maciej (Matthias) durchgeführt wurde, dem Landhauptmann von Krakau und Sandomir und zugleich Erbvogt in der Stadt Opatowiec (Sandomirer Land), bildete das Lokationsprivileg des Herzogs Władysław Łokietek (Ellenlang), das am 15. August 1317 „bei Krakau“ ausgestellt wurde.Bis zu dieser Zeit war Lublin ein Siedlungsensemble, das aus mehreren, auf Hügeln gelegenen Siedlungsbereichen bestand: auf dem Schlosshügel (die Burg), dem Altstadthügel (eine protostädtische Siedlung), Czwartek und Żmigród. Die Stadtinvestition wurde auf dem Altstadthügel mit einer Fläche von 7 Hektar in schachbrettartiger Ordnung geplant und durchgeführt. Es entstand auch eine Stadtgemeinde, die sich nach Magdeburger Recht regieren sollte; an ihrer Spitze stand der Erbvogt Maciej. Die Bewohner der Stadt erhielten zahlreiche Privilegien, u.a. eine zwanzigjährige Freistellung von Steuern für den Herzog sowie die Befreiung von Zollgebühren auf dem Territorium seines Staates.Der Lokationsprozess dauerte auch unter der Herrschaft von König Kasimir dem Großen fort. Damals entstanden zahlreiche gemauerte Gebäude, und es wurden auch Wehrmauern errichtet. Lublin war damals ein grenznahes Etappenziel für den Großhandel und eine Basis für Kriegszüge des Königs gegen die Rus‘. Die Rolle der Stadt wuchs rapide nach der Polnisch-Litauischen Union in den Jahren 1385–1386, als sie sich im Zentrum der Monarchie von Władysław Jagiełło zwischen Polen, Litauen und der Rus‘ befand und als Zentrum für den Handelsaustausch und für Hoftage der politischen Eliten beider Staaten – des polnischen und des litauischen – fungierte. Im Verlauf des 15. Jahrhunderts stieg Lublin in die Liga der wichtigsten Städte der Jagiellonenmonarchie auf.

At the beginning of the 14th century the German town laws, spread of Lublin region prompted the development of villages and cities. The Lublin was the first city of region which implemented The Law of Magdeburg. The legal ground of this investment, led by Maciej, the Cracow- and of Sandomierz governer and also the first hereditary vogt (advocatus) in town Opatowiec (the Sandomir), was the location privilege the prince of Ladislaus the Elbow-high, issue “under Cracow” on August 15, 1317.Till then Lublin was a community, composite from several settlements, situated on hills: Castle-Hill, Old Town-Hill, Thursday, Żmigród. The municipal investment was led on the Old Town-Hill about the area 7 ha, where space was arranged as the chessboard-layout, superbly integrated into the shape of this hill. Municipality was also founded, which use Magdeburg municipal law, at the head which became the hereditary vogt Maciej. Citizens received numerous privileges, i.a. the dismissal from taxes in the interest of the prince during 20 years and the freedom from the payment of the customs duty on the states.The process of implementation of Magdeburg municipal law was continued under the reign of the king of Kazimir the Great. In this time a number of buildings with stone also defense walls were made. Lublin was a then frontier stage-center of the great trade and the base for expeditions of Russia. The role of Lublin quickly grew up after the union Polish-Lithuanian from 1385–1386, when the city was found in the center of the monarchy of Ladislaus Jagiełło. Lublin situated between Poland, Lithuania, and Russia, performing functions as a center of the commercial exchange and a place of meeting of political elites of both states, Polish and Lithuanian. During the 15th century, the city was promoted to the group of the most important cities of the Jagiellonian Monarchy.

W początkach XIV stulecia ruch lokacyjny wsi i miast na prawie niemieckim dotarł do ziemi lubelskiej. Pierwszym miastem tego terytorium, które zostało zmodernizowane według modelu lokacyjnego, był Lublin. Podstawę prawną tej inwestycji, prowadzonej przez Macieja, wielkorządcę krakowskiego i sandomierskiego, a zarazem wójta dziedzicznego w mieście Opatowiec (ziemia sandomierska), był przywilej lokacyjny księcia Władysława Łokietka, wystawiony „pod Krakowem” 15 sierpnia 1317 r.Do tego czasu Lublin był zespołem osadniczym, złożonym z kilku osad zlokalizowanych na wzgórzach: Zamkowym (gród), Staromiejskim (osada protomiejska), Czwartek, Żmigród. Inwestycja miejska była prowadzona na Wzgórzu Staromiejskim o obszarze 7 ha, gdzie przeprowadzono rozplanowanie według układu szachownicowego, znakomicie wkomponowane w kształt tego wzgórza. Powstała też gmina miejska, która miała się rządzić prawem magdeburskim, na czele której stał wójt dziedziczny Maciej. Obywatele miasta otrzymali liczne przywileje, m.in. zwolnienie na 20 lat od podatków na rzecz księcia i wolność od opłaty cła na terenie jego państwa.Proces lokacyjny trwał także za panowania króla Kazimierza Wielkiego. Wówczas powstały liczne budowle murowane, zbudowano też mury obronne. Lublin był wtedy nadgranicznym ośrodkiem etapowym wielkiego handlu oraz bazą dla wypraw króla na Ruś. Jego rola szybko rosła po unii polsko-litewskiej z lat 1385–1386, gdy znalazł się w centrum monarchii Władysława Jagiełły, między Polską, Litwą a Rusią, pełniąc funkcje centrum wymiany handlowej oraz zjazdów elit politycznych obydwu państw, polskiego i litewskiego. W ciągu XV w. awansował do grupy najważniejszych miast monarchii Jagiellonów.

Gminy miejskie w średniowiecznych Prusach i Inflantach – pomiędzy władzą rady a uczestnictwem mieszczan

100%

Czaja R.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

2017

vol. 72

Der Artikel präsentiert Forschungen zum Modell der Stadtgemeinde, wie es sich im Selbstbild der wichtigsten Städte in Preußen und Livland im Mittelalter herausbildete, und seinen Verbindungen mit der sozialen und politischen Wirklichkeit. Eine Analyse der in der Korrespondenz und in den Dokumenten angewandten gewohnheitsmäßigen Praktiken ergab, dass sich die preußischen und livländischen Städte im 13. Jahrhundert als Stadtgemeinden präsentierten, die mit Hilfe von Organe der Gemeindeherrschaft (Ortsverwalter, Stadtrat) funktionierten. Mit Beginn des 14. Jahrhunderts wurde in den wichtigsten preußischen Städten eine Tendenz zur Betonung der Oberrigket des Stadtrates gegenüber der Bürgergemeinschaft erkennbar. In Livland galt das Bild einer egalitären Gemeinschaft bis in die zweite Hälfte des 14. Jahrhunderts. Trotz der dominierenden politischen Rolle der oligarchischen Stadträte überwogen die Ideen des Gemeinwohls und der Beteiligung der Bürger an der Herrschaftsausübung. Der Autor zeigt, dass die Stadträte in Zeiten des Konflikts mit dem Territorialherrscher und jedesmal, wenn es zu inneren Kämpfen kam, unabhängig von der politischen Wirklichkeit versuchten, das Bild einer egalitären Gemeinschaft zu kreieren, die an den meisten politischen und administrativen Entscheidungen beteiligt war. In Livland sollen die Gilden im 15. Jahrhundert eingeladen worden sein, über Stadtgemeinden (Riga, Reval) betreffende Angelegenheiten mitzuentscheiden. Die als Teil des Selbstbildes der Städte geschaffenen Bilder sollten als Kommunikationsmittel betrachtet werden, die dem Erreichen bestimmter politischer und sozialer Ziele dienten. In beschränktem Maße würden sie die wirkliche politische Kondition der preußischen und livländischen Städte widerspiegeln.

The article presents the research on the model of an urban municipality as created in the self-image of major cities in Prussia and Livonia in the Middle Ages and its connection with the social and political reality. The analysis of the habitual practices used in correspondence and documents indicates that in the 13th century, Prussian and Livonian towns presented themselves as civil communities acting through the bodies of the communal authority (the head of the village, the city council). From the beginning of the 14th century in the major Prussian cities there arose a tendency to highlight the supreme authority of the city council over the community of citizens. In Livonia the image of the egalitarian community remained valid until the second half of the 14th century. Despite the dominant political role of the oligarchic city councils, the ideas of the common good and the citizens’ participation in governing the city prevailed. The author indicates that in periods of conflict with the territorial ruler and whenever internal infighting occurred, the city councils, irrespective of the political reality, tried to create a picture of an egalitarian community that took part in the most important political and administrative decisions. In Livonia in the 15th century, guilds would be invited to the process of making decisions concerning the urban municipalities (Riga, Tallin). The pictures created as part of the cities’ self-image should be treated as a means of communication serving to achieve certain political and social aims. They only reflected the actual political conditions of Prussian and Livonian towns to a limited extent.

Artykuł przedstawia badania nad modelem gminy miejskiej, jaki uformował się we własnym wizerunku głównych miast w Prusach i Inflantach w wiekach średnich, oraz jego powiązania z rzeczywistością społeczną i polityczną. Analiza zwyczajowych praktyk stosowanych w korespondencji i dokumentach wskazuje, że w XIII w. pruskie i inflanckie miasta przedstawiały się jako wspólnoty miejskie działające poprzez organy władzy gminnej (zarządca miejscowości, rada miejska). Wraz z początkiem XIV stulecia w głównych miastach pruskich pojawiła się tendencja do podkreślania zwierzchniej władzy rady miejskiej nad społecznością mieszczan. W Inflantach wizerunek egalitarnej wspólnoty obowiązywał do drugiej połowy XIV stulecia. Mimo dominującej roli politycznej oligarchicznych rad miejskich, przeważały idee dobra wspólnego i udziału mieszczan w sprawowaniu rządów. Autor wskazuje, że w okresach konfliktu z władcą terytorialnym i za każdym razem, kiedy pojawiały się walki wewnętrzne, rady miejskie, niezależnie od rzeczywistości politycznej, próbowały wykreować obraz społeczności egalitarnej, która uczestniczyła w podejmowaniu większości decyzji politycznych i administracyjnych. W Inflantach w XV w. gildie miały być zapraszane do podejmowania decyzji dotyczących gmin miejskich (Ryga, Tallin). Obrazy wytworzone jako część autowizerunku miast powinny być rozpatrywane jako środki komunikacji służące osiąganiu określonych celów politycznych i społecznych. W ograniczonym stopniu odzwierciedlały one rzeczywistą kondycję polityczną miast pruskich i inflanckich.

Refine search results

2 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

2 2017

1 Czaja R.

1 Szczygieł R.

Search results

Lokacja Lublina na prawie magdeburskim i jego droga ku świetności w XIV w.

Gminy miejskie w średniowiecznych Prusach i Inflantach – pomiędzy władzą rady a uczestnictwem mieszczan