Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  granice nauki
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

An attempt at the categorization of the limits of science

100%
Buczkowska J.
Studia Philosophiae Christianae
|
2011
|
vol. 47
|
issue 3
19-36
EN
The paper makes a (non–exhaustive) attempt to indicate various categories of limits faced by science. It is also demonstrated that investigation of the limits may be an additional source of knowledge about the essence of science. The general question about “the limits of science” is ambiguous and we need to detail which limits are concerned. Science encounters several limits. Some mark the boundaries of its capabilities, while others determine its character. One may ask, what is the limit of current science, or ask whether there is a domain of phenomena, which, by its own internal rule, science will never be able to investigate. Yet another question is how far we can change present research methods to still be able to define the results attained through them as scientific? These are the questions about the limits of science as a whole. Philosophy has frequently attempted to identify and sometimes demarcate those science limits. The question of limits of a specific theory has a different reference. It concerns the issue of how adequate the laws of a particular scientific theory are, e.g. the classic theory of gravity, the biological brain's neuronal theory etc. Those limits are not placed on science by philosophy or culture, but are defined by science itself. In this paper these kinds of limits are just shortly mentioned. In the paper the author concentrates on this type of scientific limits, which characterizes science as a whole. The limits of science taken as a whole follow from the types of postulates set for the ideal of science. Each specified kind of limit is related to some philosophical dispute, which indicates that science transcends those limits and a model of science, which does not account for this and imposes strict limitations, is inadequate. The main subject of this paper is to show that philosophy tries to discover the nature of science by defining the limitations for scientific knowledge. Confrontation of these philosophical expectations with real science leads to a development of our knowledge about science as such. The image of science revealed through this analysis demonstrates that it is a certain dynamic entirety of theories and methods, constantly evolving and developing in accordance with its internal laws. It is not completely homogenous in terms of methodology or scope. It has some kind of hierarchical structure, but there is a certain kind of internal non–contradiction between theories of various levels. Various areas of knowledge in the scope of the entirety of science interact and inspire each other. As is demonstrated, getting to know the limits of science is a way to better understanding its nature.
PL
W artykule podjęto próbę (niewyczerpującą), wskazania różnych kategorii granic, z jakimi mierzy się nauka. Pokazano też, że badanie granic może być dodatkowym źródłem poznania istoty nauki. Ogólne pytanie o „granice nauki” jest wieloznaczne i potrzebuje doprecyzowania o jakie granice chodzi. Nauka napotyka bowiem na cały szereg ograniczeń. Jedne wyznaczają kres jej możliwości, inne natomiast determinują jej charakter. Można pytać jaki jest kres nauki aktualnej lub pytać czy istnieje jakaś dziedzina zjawisk, których nauka ze swej wewnętrznej zasady nigdy nie będzie w stanie zbadać. Innym pytaniem jest, jak dalece można zmienić obecne metody badawcze aby wyniki uzyskane za ich pomocą określać jeszcze mianem naukowych? Są to pytania o granice nauki ujętej jako całość. Te granice nauki często próbowała rozpoznać a czasem wytyczyć filozofia. Inne odniesienie ma pytanie o granice konkretnej teorii. Dotyczy ono problemu jak daleko adekwatne są prawa określonej teorii naukowej, np. klasycznej teorii grawitacji, biologicznej teorii neuronalnej mózgu itd. Tych granic nie stawia nauce filozofia czy kultura ale wyznacza je sama nauka. W tym artykule tylko krótko wspomina się o tym rodzaju ograniczeń ale nie przeprowadza się ich głębszej analizy. W artykule skoncentrowano się szczególnie na tym rodzaju ograniczeń, jakie charakteryzują nauką jako całość. Wyodrębnienie wskazanych typów granic wynika z rodzaju postulatów stawianych ideałowi nauki. Z każdym określonym rodzajem granic łączy się jakiś spór filozoficzny, który wskazuje, że nauka przekracza te granice a model nauki który tego nie uwzględnia i narzuca ścisłe ograniczenia jest nieadekwatny. Głównym przedmiotem artykułu jest pokazanie, że filozofia próbowała odkryć naturę nauki przez wyznaczanie granic, których wiedza, aby być naukowa, nie może naruszyć. Konfrontacja oczekiwań filozofów i realnej nauki prowadzi do rozwoju wiedzy na temat nauki jako takiej. Obraz nauki jaki wyłania się z przeprowadzonej analizy ukazuje, że jest ona pewną dynamiczną całością teorii i metod, ciągle ewoluującą i rozwijającą się według swoich wewnętrznych praw. Nie jest ona do końca jednorodna ani metodologicznie ani zakresowo, przejawia pewien rodzaj struktury hierarchicznej, istnieje jednak wysoki stopień wewnętrznej niesprzeczności pomiędzy teoriami różnych poziomów. Różne obszary wiedzy oddziałują na siebie i się inspirują. Poznanie ograniczeń nauki jest droga prowadzącą do lepszego zrozumienia jej natury.
2
Publication available in full text mode
Content available

Lewą ręką. Polscy teoretycy poezji konkretnej jako konkretyści (Józef Bujnowski, Tadeusz Sławek, Piotr Rypson)

100%
Bogalecki P.
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
|
2018
|
issue 36
EN
For an abstract in Polish, scroll down.Piotr BogaleckiDepartment of Comparative LiteratureInstitute of Polish LiteratureUniversity of Silesia in Katowice With the Left Hand. Polish Theoreticians of Concrete Poetry as Concrete Poets (Józef Bujnowski, Tadeusz Sławek, Piotr Rypson) Abstract: The present article, inscribing itself into the field of literary anthropology (as projected by Danuta Ulicka) and attempting at a neo-avant-guard re-interpretation of Polish post-war poetry (inspired chiefly by H. Foster's propositions), is dedicated to the oeuvre of three notable scholars of concrete poetry in Poland. Even though the theoretical propositions put forth by Józef Bujnowski (especially those presented in 1970s), Tadeusz Sławek (1980s) and Piotr Rypson (1990s) would determine the directions of the reception of concrete poetry over three subsequent decades, their intermedial, visual and auditory poetic experiments either remain unknown or have been forgotten. Bringing them back to the forefront of the academic attention and subjecting them to an analysis, the author of this article argues that taking such text into account in the diachronic study of the Polish literary culture does not only enrich the existing narratives oscillating around Polish concrete poetry and allow their reinterpretation, but also makes visible a number of research problems, of which the most important are related to the role played by authors who simultaneously are involved in literary scholarship and in writing, especially in the context of the neo-avant-guard shift of the borders between institutionalized scholarship and art.Keywords: concrete poetry, essayist literary scholarship, limits of art, limits of scholarship Piotr BogaleckiKatedra Literatury PorównawczejInstytut Nauk o Literaturze PolskiejUniwersytet Śląski w KatowicachLewą ręką. Polscy teoretycy poezji konkretnej jako konkretyści (Józef Bujnowski, Tadeusz Sławek, Piotr Rypson) Abstrakt: Wpisujący się w projektowaną przez D. Ulicką antropologię literaturoznawstwa oraz stanowiący próbę neoawangardowej reinterpretacji polskiej poezji powojennej (inspirowanej głównie propozycjami H. Fostera) artykuł Lewą ręką poświęcony jest artystycznej działalności trzech ważnych badaczy poezji konkretnej w Polsce. Chociaż ich teksty teoretyczne określały kierunki jej recepcji przez trzy kolejne dekady – propozycje Józefa Bujnowskiego zwłaszcza w latach 70., Tadeusza Sławka w 80., a Piotra Rypsona w 90. – podejmowane przez nich intermedialne, wizualne i dźwiękowe, eksperymenty poetyckie pozostają albo nieznane, albo zapomniane. Przypominając je i omawiając, autor artykułu argumentuje, że ich uwzględnienie nie tylko wzbogaca i zreinterpretować pozwala istniejące narracje poświęcone kształtowaniu się polskiego konkretyzmu, ale i uwidocznia kilka niebagatelnych problemów badawczych, spośród których najistotniejsze związane są z rolą autorów uprawiających zarówno pisarstwo literaturoznawcze, jak i literackie, w neoawangardowym przemieszczaniu zastanych granic instytucji nauki i sztuki. Słowa kluczowe: poezja konkretna, pisarstwo literaturoznawcze, granice sztuki, granice nauki 
PL
For an abstract in Polish, scroll down.Piotr BogaleckiDepartment of Comparative LiteratureInstitute of Polish LiteratureUniversity of Silesia in Katowice With the Left Hand. Polish Theoreticians of Concrete Poetry as Concrete Poets (Józef Bujnowski, Tadeusz Sławek, Piotr Rypson) Abstract: The present article, inscribing itself into the field of literary anthropology (as projected by Danuta Ulicka) and attempting at a neo-avant-guard re-interpretation of Polish post-war poetry (inspired chiefly by H. Foster's propositions), is dedicated to the oeuvre of three notable scholars of concrete poetry in Poland. Even though the theoretical propositions put forth by Józef Bujnowski (especially those presented in 1970s), Tadeusz Sławek (1980s) and Piotr Rypson (1990s) would determine the directions of the reception of concrete poetry over three subsequent decades, their intermedial, visual and auditory poetic experiments either remain unknown or have been forgotten. Bringing them back to the forefront of the academic attention and subjecting them to an analysis, the author of this article argues that taking such text into account in the diachronic study of the Polish literary culture does not only enrich the existing narratives oscillating around Polish concrete poetry and allow their reinterpretation, but also makes visible a number of research problems, of which the most important are related to the role played by authors who simultaneously are involved in literary scholarship and in writing, especially in the context of the neo-avant-guard shift of the borders between institutionalized scholarship and art.Keywords: concrete poetry, essayist literary scholarship, limits of art, limits of scholarship Piotr BogaleckiKatedra Literatury PorównawczejInstytut Nauk o Literaturze PolskiejUniwersytet Śląski w KatowicachLewą ręką. Polscy teoretycy poezji konkretnej jako konkretyści (Józef Bujnowski, Tadeusz Sławek, Piotr Rypson) Abstrakt: Wpisujący się w projektowaną przez D. Ulicką antropologię literaturoznawstwa oraz stanowiący próbę neoawangardowej reinterpretacji polskiej poezji powojennej (inspirowanej głównie propozycjami H. Fostera) artykuł Lewą ręką poświęcony jest artystycznej działalności trzech ważnych badaczy poezji konkretnej w Polsce. Chociaż ich teksty teoretyczne określały kierunki jej recepcji przez trzy kolejne dekady – propozycje Józefa Bujnowskiego zwłaszcza w latach 70., Tadeusza Sławka w 80., a Piotra Rypsona w 90. – podejmowane przez nich intermedialne, wizualne i dźwiękowe, eksperymenty poetyckie pozostają albo nieznane, albo zapomniane. Przypominając je i omawiając, autor artykułu argumentuje, że ich uwzględnienie nie tylko wzbogaca i zreinterpretować pozwala istniejące narracje poświęcone kształtowaniu się polskiego konkretyzmu, ale i uwidocznia kilka niebagatelnych problemów badawczych, spośród których najistotniejsze związane są z rolą autorów uprawiających zarówno pisarstwo literaturoznawcze, jak i literackie, w neoawangardowym przemieszczaniu zastanych granic instytucji nauki i sztuki. Słowa kluczowe: poezja konkretna, pisarstwo literaturoznawcze, granice sztuki, granice nauki 
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.