Search results

1

O życiu i działalności naukowej Eugenii Piaseckiej-Zeylandowej

100%

Siciński H.

Acta Medicorum Polonorum

|

2018

|

vol. 8

|

issue 1

67-71

PL

Artykuł przedstawia życie i działalność badawczą Eugenii Piaseckiej-Zeylandowej, wybitnej znawczyni problematyki prątka gruźlicy, docent Uniwersytetu Poznańskiego. Dla historii medycyny szczególną wartość mają informacje o jej ostatnich latach życia.

EN

The article describes Eugenia Piasecka-Zeylandowa, her life and research on the tubercle bacillus. Piasecka-Zeylandowa, reader of Poznan University, was an outstanding expert of issues of tuberculosis and BCG vaccination. This article provides information on her last years

2

Szczepienia przeciw ospie prawdziwej oraz przeciw gruźlicy w opiniach lekarzy polskich w świetle wybranych tytułów polskiego czasopiśmiennictwa lekarskiego (1801–1900)

75%

Adamowicz A., Płonka-Syroka B.

Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki

|

2018

|

vol. 27

|

issue 1(52)

157-204

EN

This article discusses the Polish doctors’ views on the issue of smallpox vaccine and tuberculosis vaccine. The cognitive aim of the study was to present the history of introducing both vaccines on the territory of Europe, show the Polish doctors’ opinions on this background and catch the similarities and differences in attitudes to both vaccines. Important factor is that smallpox vaccine was introduced before formulating the standard of microbiology, whereas tuberculosis vaccine was introduced after formulating this standard. Smallpox vaccine was introduced on the territory of Poland in 1801. Thanks to its effectiveness, the vaccine became a regular part of the prevention of infectious diseases. Polish doctors have frequently taken the subject of vaccination in periodicals, writing not only about its advantages and values, but also about many issues related to it. Tuberculin was accepted by the medical community as a revelation and miracle drug. However, after several months of trials, it exposed its imperfections, such as some complications (deterioration of the patient’s condition, death) and no cases of complete cure. For these reasons tuberculin was criticized by doctors and withdrawn from use.

3

Dziennik pacjenta izolatorium gruźliczego podczas okupacji niemieckiej. 48 dni spośród trzech miesięcy

75%

Początek M.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2019

|

vol. 82

35-48

PL

Wątkiem przewodnim opracowania są fragmenty niepublikowanego pamiętnika polskiego pacjenta przebywającego w izolatorium gruźliczym w wielkopolskiej Obrze k. Wolsztyna. Młody człowiek, pochodzący ze Swarzędza trafił tam w 1943r. podczas okupacji hitlerowskiej. W codziennych zapiskach przedstawia monotonię życia w warunkach odosobnienia i dramatyczne losy pacjentów. Widoczne są niedostatki i nieefektywność stosowanych działań leczniczych. Dziennik stanowi przyczynek do długiej historii zmagań z gruźlicą oraz społecznej i kulturowej percepcji tej rozpowszechnionej do niedawna choroby.

EN

The main part of work is based on excerpts of diary unpublished until now, written by one man stayed in isolation ward for consumptive patients in Obra near Wolsztyn(Great Poland region). This young Polish arrived there in 1943, during nazi occupation of Poland, from his family town- Swarzędz. In everyday's notes, he shows monotony of then life and dramatic stories of other patients. We can see shortages and uneffectivity of medical treatment, severity of care. The diary i another. especial addition to a long history of human strugglings with consumption. It has a close connections also, with social and cultural (public) perception of dangerous disease, frequent in previous centuries.

4

Odmowa lub opóźnienie szczepień obowiązkowych noworodków.

63%

Petryka K., Baranowska B., Duda T.

Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia

|

2019

|

issue 1

27-29

PL

Wstęp. Szczepienia są jedną z metod profilaktyki przeciw wielu chorobom zakaźnym. Podczas analizy różnic w realizacji podstawowych szczepień u noworodków w poszczególnych krajach Unii Europejskiej wyłania się istotny problem braku ujednolicenia tego rodzaju programów profilaktycznych. W Polsce na rodziców nałożony jest obowiązek szczepień noworodków. W pierwszej dobie życia dziecka obowiązkowe są dwa szczepienia: przeciw gruźlicy i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Obecnie w Polsce zwiększa się liczba rodziców, którzy odmawiają zaszczepienia swoich dzieci.

EN

Background. Vaccinations are one of the methods of prevention against many infectious diseases. During the analysis of differences in the implementation of basic vaccinations in newborns in individual countries of the European Union, there emerges the significant problem of the lack of unification of such types of prevention programs. In Poland, parents are obliged to vaccinate newborns. In the first day of the child’s life, two vaccinations are obligatory: against tuberculosis and hepatitis B. Currently, the number of parents who refuse to vaccinate their children is increasing in Poland.

5

Historical Sanatoriums in West Pomeranian Voivodeship– 100 years ago. Part 1 – Sanatoriums for Tuberculosis, Scrofula and Rickets

51%

Juttemann A., Strugała N.

Acta Medicorum Polonorum

|

2020

|

vol. 10

|

issue 1

5-13

EN

In the early 1900s, European citizens, especially from the working class, suffered from diseases caused by nutrient deficiencies. In addition to tuberculosis, which was spreading in poor city quarters, so called skrofula (a lymphadenitis of the cervical lymph nodes associated with tuberculosis) and rickets were also spread. Houses for weakened and malnourished residents were built on the Baltic coast for preventive or rehabilitation purposes. That is why these spas were called "Seehospiz" or "Heilstätte" in German. The article presents the most important objects that existed about 100-125 years ago in the territory of the present West Pomeranian Voivodeship.

PL

Na początku XX wieku obywatele europejscy, zwłaszcza ci z klasy robotniczej, cierpieli choroby spowodowane niedoborami substancji odżywczych. Oprócz gruźlicy, która szerzyła się w biednych dzielnicach miast, rozpowszechniły się także skrofuloza (tak zwana gruźlica węzłów chłonnych) i krzywica. W celach profilaktycznych lub rehabilitacyjnych wzdłuż wybrzeża Bałtyku na Pomorzu Zachodnim budowano domy dla osłabionych i niedożywionych mieszkańców. Dlatego też sanatoria te nazywano w języku niemieckim "Seehospiz" lub "Heilstätte". Poniżej przedstawiamy najważniejsze obiekty, które istniały około 100-125 lat temu na terenie obecnego województwa zachodniopomorskiego.

6

Od gruźlicy do elektrycznego oka. Medycyna, niepełnosprawność i technologia w Polskiej Kronice Filmowej

51%

Kołos S.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2018

|

vol. 102

|

issue 3

91-97

EN

The author of the text draws on the Polish Film Chronicle (PKF, Polska Kronika Filmowa) in which the subject of disability and illnesses is presented in a very original manner compared to the Chronicle’s typical propaganda contents. Appearing as early as in the first episodes after World War II, with minor exceptions, it remains free of propaganda accents. Instead a stronger emphasis is put on issues related to advancements in medicine, medical technologies and therapies. One of the most interesting topics addressed in the Chronicle are Polish health resorts and sanatoriums, among which the ones intended for children were of particular importance. The article also discusses the poetics of the films, ways of presenting the diseases and therapies in the PKF. The author examines popular episodes about disabilities, medicine and physical therapy, exploring what and how was accentuated by the filmmakers, what characters, patients and convalescents, they were particularly interested in, and how the narrative of the chronicles changed between the 1940s and 1970s.

7

Utajone zakażenie gruźlicą u polskich funkcjonariuszy służby więziennej

51%

Filipek-Czerska A., Karczewski J. K., Gładysz I.

Medycyna Pracy

|

2021

|

vol. 72

|

issue 4

415-422

EN

Tuberculosis is a chronic infectious disease caused by acid-fast mycobacteria from the Mycobacterium tuberculosis complex group. The disease spreads when people with pulmonary tuberculosis excrete bacteria when they cough, sneeze, laugh or speak. Prisons are often called reservoirs of patients with tuberculosis, posing a great threat to their staff. Longer working hours in prison and penitentiary facilities aid latent contamination among the prison staff. So far, there have been few works discussing latent tuberculosis infection issues among the prisoners and prison staff.Material and MethodsA total of 84 employees of penitentiary facilities located in the Lublin Voivodship were examined using the QuantiFERON-TB Gold In-Tube (QFT-GIT) test which was approved for use in 2005 by the U.S. Food and Drug Administration as an aid in the diagnosis of Mycobacterium tuberculosis. The material for the research included blood samples collected using the QFT-GIT.ResultsPositive test results of latent tuberculosis infections were found in 16.6% of officers. The highest percentage with positive results of tuberculosis infections was found among the surveyed single women aged 36–57, working in penitentiary facilities. There have been no statistically significant differences between the position of officers and the risk factors increasing the chance of the latent tuberculosis infection. Work experience and contact with inmates were found to have an impact on tuberculosis infection.ConclusionsThe obtained results partially confirm other authors’ observations concerning the influence of the risk factors of latent tuberculosis infections in prisons. Work experience and contact with inmates have an impact on tuberculosis infections among the prison staff in the Lublin Voivodeship. Med Pr. 2021;72(4):415–22

PL

Gruźlica jest chorobą zakaźną wywoływaną przez prątki kwasooporne z grupy Mycobacterium tuberculosis complex. Choroba rozprzestrzenia się, gdy chorzy na gruźlicę płucną wydalają bakterie podczas kaszlu, kichania, śmiania się czy mówienia. Więzienia, które są często nazywane rezerwuarami chorych na gruźlicę, stwarzają duże zagrożenie dla zatrudnionych w nich osób. Dłuższy czas pracy w więzieniu i ośrodkach penitencjarnych sprzyja zakażeniu latentnemu wśród personelu więziennego. Dotychczas opublikowano niewiele prac dotyczących zagadnienia latentnego zakażenia prątkami gruźlicy wśród pracowników zakładów karnych.Materiał i metodyPrzebadano łącznie 84 pracowników zakładów karnych zlokalizowanych w województwie lubelskim. Zastosowano test QuantiFERON-TB Gold In-Tube (QFT-GIT), który w 2005 r. został zatwierdzony do użytku przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków jako pomoc w diagnozowaniu zakażenia M. tuberculosis. Materiał do badań stanowiły próbki krwi pobrane metodą testu QFT-GIT.WynikiLatentne zakażenie gruźlicą stwierdzono u 16,6% funkcjonariuszy. Największy odsetek wyników dodatnich zaobserwowano wśród badanych funkcjonariuszek z zakładu karnego, w wieku 36–57 lat, stanu cywilnego wolnego. Nie wykazano istotnych statystycznie różnic między stanowiskiem pracy funkcjonariuszy służby więziennej a czynnikami ryzyka zakażenia gruźlicą latentną. Okazało się, że na ryzyko zakażenia gruźlicą wpływają staż pracy i kontakt z osadzonymi.Wnioski Wyniki badań częściowo potwierdzają obserwacje innych autorów dotyczące oddziaływania czynników ryzyka latentnego zakażenia gruźlicą pracowników zakładów karnych. W badanych zakładach karnych staż i kontakt miały wpływ na zakażenie. Med. Pr. 2021;72(4):415–422

8

Obraz choroby w powieści "Koncert muzyki Bacha" Hortensji Papadat-Bengescu

51%

Teodorowicz J.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

179-192

EN

The article discusses the problem of illness in the novel A Concert of Bach’s music by Hortensia Papadat-Bengescu, a Romanian interwar writer considered to be a precursor of Romanian psychological prose. Illness, being one of the major themes in her writings, has usually been interpreted as a reflection of Romanian declining society. In the present article, we analyse the most interesting example of a sick character in Hortensia Papadat-Bengescu’s novels, that is prince Maxentiu, who suffers from tuberculosis. We suggest some possible interpretations of his case in the context of contemporary scientific research, especially in the domain of the sociology of illness. We discuss, among others, illness as a biographical disruption, the problem of character’s personal and social identity in chronic illness, as well as his attitude towards death.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie choroby w powieści Koncert muzyki Bacha rumuńskiej pisarki okresu międzywojennego, Hortensji Papadat-Bengescu, uważanej za prekursorkę rumuńskiej prozy psychologicznej. Choroba jako jeden z głównych motywów jej twórczości była zwykle interpretowana jako obraz chylącego się ku upadkowi rumuńskiego społeczeństwa. W niniejszym artykule analizujemy najciekawszy przypadek chorobowy w powieściach Hortensji Papadat-Bengescu, jakim jest chory na gruźlicę książę Maksenty. Proponujemy możliwe interpretacje jego choroby w kontekście współczesnych badań naukowych, szczególnie w dziedzinie socjologii choroby. Omawiamy między innymi zagadnienie choroby jako zakłócenia biograficznego, problem osobowej i społecznej tożsamości bohatera w chorobie przewlekłej oraz jego postawę wobec śmierci.

9

Prątka Jednodniówka (1931–1935): an ephemeral satirical TB sanatorium magazine

51%

Samborska-Kukuć D., Goniewicz J.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2022

|

issue 2

10

Powstanie i działalność zakładu leczniczego dla dzieci chorych na gruźlicę („skrofulicznych”) w Zakopanem od kwietnia 1917 roku do lutego 1922 roku

51%

Młudzik A.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

|

2014

|

vol. 77

63-66

PL

W wyniku działań wojennych w latach 1914–1917 oraz wojny sowiecko-polskiej 1919–1921 do najbardziej rozpowszechnionych chorób zakaźnych należały przede wszystkim dur plamisty (dur osutkowy), dur brzuszny i dur rzekomy, odra, ospa prawdziwa, jaglica, a także gruźlica. Choroby te dotykały ludność polską wyniszczoną wojną i głodem, a przede wszystkim dotykały dzieci. Dzięki staraniom Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny w 1917 r. w Zakopanem w willach „Orla” i „Nosal” powstały Zakłady Lecznicze dla dzieci chorych na gruźlicę. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Zakład Leczniczy w willi „Nosal” stał się własnością Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W okresie od kwietnia 1917 r. do końca lutego 1922 r. w zakładach tych łącznie przebywało na leczeniu 569 dzieci chorych na gruźlicę.

EN

The most common infectious diseases encountered as a result of the First World War (1914–1917) and the Polish-Soviet war (1919–1921) were typhus, typhoid and paratyphoid fever, measles, smallpox, trachoma and tuberculosis. These illnesses affected the population of Poland, devastated by war and famine, and mainly affected children. Thanks to the efforts of the Cracovian Episcopal Committee to Help Victims of World War I, the Medical Unit for children with tuberculosis was formed in 1917 in Zakopane in the “Orla” and “Nosal” villas. After Poland regained independence, the medical unit in the “Nosal” villa became the property of the Jagiellonian University of Kraków. Between April 1917 and the end of February 1922, a total of 569 children were treated for tuberculosis by the unit.

11

Miasto chorych - sytuacja mieszkaniowa wrocławian a zachorowalność na gruźlicę płuc w okresie Republiki Weimarskiej (1919-1933)

51%

Kotrys N. M.

Wieki Stare i Nowe

|

2019

|

vol. 14

|

issue 19

246-260

PL

W artykule poruszono kwestię sytuacji mieszkaniowej we Wrocławiu i jej wpływu na rozwój gruźlicy płuc w okresie Republiki Weimarskiej. Ukazano działania władz miasta na rzecz walki z gruźlicą poprzez poprawę warunków życia jego mieszkańców. Tekst opiera się w głównej mierze na źródłach z epoki. Wrocław ukazano jako miasto, w którym walczono o poprawę zdrowia oraz jakości życia ludności.

EN

The article aims at showing the housing situation of Breslauers (Wrocław inhabitants) against the backdrop of incidence of pulmonary tuberculosis in the period of Weimar Republic. Amongst the issues discussed are those related to reasons for contracting tuberculosis, the city authoriries’ attemps to fight the disease, protection of Wrocław inhabitants against tuberculosis, and the hoausing conditions of Breslauers.In the period of Weimar Republic, Wrocław was an industrial city serving a vital function of administrative, commarcial, and trade centre. The proletariat, factory workers were often housed in cramped, crowded appartments with no access to light. Especially high incidence of tuberculosis appeared in overcrowded districts, where rooms were usually occupied by several people. One may conclude that the larger a given district’s population and overcroding of apartments, the higher the risk of contracting tubercles (tuberculosis nodules).The city hall tried to handle the complex housing situation, and that is why in the period of Weimar Republic the city authorities’ policy was aimed at the city sprawl. Thanks to inclusing within the city borders some of the suburban villages, in the years 1928 new housing estates could have erected, where housing for many Breslauers was provided. Due to the foregoing, the overpopulation of Wrocław’s inner city was decreased and the expence of adjecent areas.

12

Living in the modern society of colonial Joseon as a patient: a study on Yi Sang’s literature focusing on diseases and physical sicknesses

51%

Kim G.

International Journal of Korean Humanities and Social Sciences

|

2022

|

vol. 8

43-69

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przeanalizowanie odmalowanego w twórczości Yi Sanga obrazu chorób i fizycznych dolegliwości, których ludzkie ciała doświadczały w warunkach nowoczesnego społeczeństwa koreańskiego i w ówczesnych realiach. Do tej pory badania literackie nad dziełami Yi Sanga koncentrowały się na impulsie śmierci podmiotu (Tanatos) i obrazie śmierci w jego utworach. Niniejsze badanie zakłada jednak nowe spojrzenie na literaturę Yi Sanga. Niniejszy tekst analizuje dzieła, które ukazują choroby takie jak kiła i gruźlica oraz bada subiektywną świadomość autora. Tekst zatem omawia przywiązanie Yi Sanga do życia, które jawi się jako impuls seksualny (Eros), analizując wśród prac pisarza te narracje, które mówią o prostytucji i syfilisie. Artykuł ten ma również ujawnić poczucie winy Yi Sanga w związku z jego spowodowaną kiłą niemożnością prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Tekst także pokazuje, jak Yi Sang przedstawiał swoje chore ciało, które doświadczało realiów ówczesnego społeczeństwa Joseon okresu kolonialnego, opisując, w jaki sposób traktowane jest ciało chorego na gruźlicę. Dlatego na każdym etapie analizy niniejsze badanie odczytuje tylko określone teksty Yi Sanga, aby ułatwić zrozumienie jego ezoterycznego świata i literackiego obrazu poprzez odwoływanie się do jego wybranych dzieł. Artykuł zakłada również, że Yi Sang jako pacjent ujawniał w swojej niezależnej twórczości literackiej i brutalnym dyskursie na temat higieny swój krytycyzm wobec ówczesnego nowoczesnego społeczeństwa.

EN

This study aims to discuss the body experiencing modern society and modernity realized through the body by analyzing the disease and physical sicknessness depicted in Yi Sang’s literature. Until now, Yi Sang’s literary research has focused on the subject’s death impulse (Thanatos) and the image of death in his works, so this study aims to present a new perspective on Yi Sang’s literature. Specifically, this paper explores works that illustrate diseases such as syphilis and tuberculosis and examines the author’s subjective consciousness. In short, this paper discusses Yi Sang’s attachment to life, which appears as a sexual impulse (Eros), by analyzing narratives that mention prostitution and syphilis among Yi Sang’s works. Meanwhile, this article reveals the author’s guilt about his inability to function properly due to syphilis. Furthermore, this paper manifests how Yi Sang presents his sick body that experiences the modern society of colonial Joseon by describing how he implements the body with tuberculosis. Therefore, in each analysis process, this study reads Yi Sang’s specific texts by referencing his various works to understand his esoteric world and literary image. Moreover, this paper reveals that the author reflects on his critical reasons for such a modern society and violent hygiene discourse in his independent literary world and identity as a patient.

13

History of the Prussian tuberculosis sanatorium movement, 1863 – 1934. The brief history of the “Prussian tuberculosis sanatorium movement” in today Western Polish landscapes and its first site in Sokołowsko, the Lower Silesia

45%

Jüttemann A.

Acta Medicorum Polonorum

|

2015

|

vol. 5

|

issue 1

5-14

EN

The history of the „Heilstätte“ (tuberculosis sanatoria) in Prussia begins with the young physician Dr. Hermann Brehmer. He established a sanatorium in the Silesian mountain village of Sokolowsko in which he developed his “hygienic-dietetic” program. Brehmer believed that the causes of tuberculosis were a small heart and large lungs and not just malnutrition and badly ventilated and unhygienic flats. Only suitable dietary treatment in an area with good climatic conditions with no history of tuberculosis could aid recovery. Regional retirement and disability insurance was founded in the German Empire in the last quarter of 19th century. The Prussian disability insurance companies provide facilities for the treatment of tuberculosis patients in order to prevent the spread of the disease wherever possible. Because of this, the construction of sanatoria offering Brehmers hygienic-dietetic program became a trend, the number of sanatoria in today Western Poland regions increased. Medical progress brought an end to the sanatorium movement and led to a change in the use of the facilities. Because the sites were still known as “Heilstätte” and many of them still used traditional practices, the question of the later fate of these institutions required detailed examination. Some of the former Prussian sanatoria in Western Poland are still today, in part, specialized institutions for the treatment of tuberculosis and lung diseases.

PL

Powstawanie sanatoriów przeciwgruźliczych w Prusach było zasługą młodego lekarza, dr. Hermanna Brehmera. Założył sanatorium w położonej w Kotlinie Sokołowskiej wiosce Sokołowsko, w którym realizował własny program „higieniczno-dietetyczny“. Uważał, że przyczyną gruźlicy jest małe serce przy dużych płucach, a nie niedożywienie i niehigieniczne i pozbawione dopływu świeżego powietrza mieszkania. Do wyzdrowienia konieczne było zatem zachowanie odpowiedniej diety i pobyt w odpowiednich warunkach klimatycznych, tam gdzie gruźlica nie występowała. W ostatniej ćwierci dziewiętnastego wieku w Imperium Niemieckim wprowadzono ubezpieczenia emerytalne i na wypadek inwalidztwa. Pruskie towarzystwa ubezpieczeń od inwalidztwa organizowały zakłady leczenia gruźlików, aby ograniczyć szerzenie się choroby. Dlatego na obecnych Ziemiach Zachodnich Polski wznoszono gmachy sanatoriów oferujących leczenie według programu higieniczno-dietetycznego Brehmera. Postęp medycyny sprawił, że ruch sanatoryjny zamarł, a budynki sanatoriów zyskały nowe przeznaczenie. Dalsze losy gmachów dawnych pruskich sanatoriów przeciwgruźliczych stanowią ciekawy problem badawczy, ponieważ znajdują się w miejscowościach uzdrowiskowych i w niektórych z nich nadal leczy się tradycyjnymi metodami gruźlicę i choroby płuc.

14

Choroby i ich leczenie w stalinowskich więzieniach i obozach w Polsce w latach 1944–1956

38%

Wolsza T.

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

|

2017

|

issue 15

PL

Artykuł traktuje o opiece medycznej, w tym o rozwoju medycyny ludowej w warunkach więziennych w latach 1944–1956. Jej rozwój był spowodowany kilkoma problemami: niskim stanem higieny więźniów i powszechnie panującym brudem w zakładach karnych, brakiem szpitali i ambulatoriów oraz lekarstw i personelu medycznego, w końcu polityką komunistów wobec więźniów, w tym tzw. antypaństwowych (czyli więźniów politycznych, którzy stanowili około 30–35% wszystkich skazanych). Komunistom nie zależało na ich leczeniu. Choroby i dolegliwości, nieleczone, były jedną z kolejnych represji wobec uwięzionych w zakładach karnych, obozach pracy przymusowej i ośrodkach pracy więźniów. Diseases and their treatment in Stalinist prisons and camps in Poland in the years 1944–1956In post-war Stalinist prisons and labour camps in Poland (to 1956) several diseases and ailments were treated with the help of the so-called folk or traditional medicine. Inmates, with all means at their disposal, tried to treat themselves as efficiently as possible, for example curing scabies with their own urine, a toothache and scurvy with garlic, or hyperacidity with chalk and lime scratched off walls. They could also soothe the itching in infestation with lice and ailments in furunculosis. But they could do nothing in the case of epidemic of typhus, tuberculosis, and venereal diseases. Only in 1945 ca. five thousand inmates went down with typhus. In the labour camp of Świętochłowice– Zgodna at least 1855 inmates died of diseases. Surgeons, feldshers, and other medical personnel were helpless in the face of diseases and epidemics in prisons and camps. Medical treatment, when it was possible, was hampered by dirt, insects, chronic shortages of food and medicines. This was further enhanced by a small number of hospital beds, but first of all by insufficient number of medical staff. Only a handful of surgeons decided to treat inmates.

15

Stanisław Grzesiuk w objęciach cenzury

38%

Pachocki D.

|

2022

|

vol. 64

|

issue 1

379-397

EN

The article presents issues related to the publishing fate of the entire literary output of Stanisław Grzesiuk. It consists of three autobiographical novels: Pięć lat kacetu [Five years of a camp], Boso, ale w ostrogach [Barefoot, but in spurs] and Na marginesie życia [On the Margins of Life]. The editions that were published during the writer’s lifetime were subjected to various types of interference. The most important factor that influenced the final form of the text was institutional censorship. In addition, the author changed his works under the pressure of the publisher, the family and as part of the implementation of the court settlement. The editors of the new edition of Grzesiuk’s works, which was published in 2018 by the Pruszyński i S-ka publishing house, made an attempt to reconstruct texts from before non-author’s changes. The comparison of these editions with the first editions and manuscripts proves that the publishing house has made many incomprehensible decisions that may have an impact on the incorrect reception of the author’s message.

PL

W artykule prezentowane są zagadnienia związane z wydawniczymi losami całości literackiego dorobku Stanisława Grzesiuka. Składają się nań trzy autobiograficzne powieści: Pięć lat kacetu, Boso, ale w ostrogach oraz Na marginesie życia. Wydania, które ukazały się za życia pisarza były poddawane różnego typu ingerencjom. Najważniejszym czynnikiem, który miał wpływ na ostateczna postać tekstu była instytucjonalna cenzura. Ponadto autor zmieniał swoje utwory pod wpływem nacisków wydawcy, rodziny oraz w ramach realizacji sądowej ugody. Redaktorzy nowej edycji dzieł Grzesiuka, która ukazała się w 2018 roku w wydawnictwie Pruszyński i S-ka, podjęli próbę rekonstrukcji tekstów sprzed pozaautorskich zmian. Zestawienie tych wydań z pierwodrukami i rękopisami dowodzi, iż wydawnictwo podjęło wiele niezrozumiałych decyzji, które mogą mieć wpływ na błędną recepcję autorskiego przekazu.

16

Tuberculose, petite vérole et choléra : d’une contamination isolée à la pandémie. Les maladies infectieuses mortelles dans les Mémoires de l’abbé Pochard (1800–1831)

26%

Fischer J.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2021

|

issue 38

219-234

PL

Artykuł przedstawia trzy przykłady z pism francuskiego emigranta - Księdza Pocharda. Ukazuje reakcje współczesnych na pojedynczy przypadek gruźlicy, epidemię ospy w skali wiejskiej, a następnie obserwowaną w Polsce międzynarodową pandemię cholery. 190 lat po przejściu drugiej pandemii cholery w Polsce warto zauważyć, że polityka zdrowotna władz, a także reakcje indywidualne i zbiorowe bardzo przypominają te, których doświadczamy dzisiaj, kiedy Europa jest dotknięta drugą falą Covid-19.

EN

The article presents three examples from the writings of the French émigré - Father Pochard. Through individual tuberculosis, the smallpox epidemic on a village scale and then the international cholera pandemic observed in Poland, the article shows the reactions of contemporaries. 190 years after the passage of the second cholera pandemic in Poland, it is interesting to note that the health policy of the authorities, but also the individual and collective reactions, closely looked like those we experience today in Europe affected by the second wave of Covid-19.

FR

Cet article de Jérémie Fischer intitulé Tuberculose, petite vérole et choléra : d’une contamination isolée à la pandémie. Les maladies infectieuses mortelles dans les Mémoires de l’abbé Pochard (1800-1831), présente trois exemples issus des écrits de l’émigré français. A travers une tuberculose individuelle, une épidémie de petite vérole à l’échelle d’un village puis une pandémie internationale de choléra observée depuis la Pologne, l’article montre les réactions des contemporains. 190 ans après le passage de la deuxième pandémie de choléra en Pologne, il est intéressant de constater que la politique sanitaire des autorités, mais aussi les réactions individuelles et collectives, ressemblent de près à celles dont nous faisons l’expérience aujourd’hui, alors que l’Europe est touchée par la deuxième vague de la Covid-19.

17

Zwischen Leben und Tod – Existenzielle Grenzerfahrungen in Paul Heyses Novelle „Unheilbar" (1862)

26%

Fassel M.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2023

|

vol. 7

1-16

PL

Autor artykułu analizuje nowelę Unheilbar Paula Heyse pod kątem granicznych doświadczeń głównej bohaterki Marie. Przebywająca w sanatorium protagonistka jest przekonana, że umiera – błędnie zdiagnozowano u niej gruźlicę płuc. Celem artykułu jest z jednej strony analiza przestrzeni, w której porusza się bohaterka, oscylująca między sztuką życia a sztuką umierania. Z drugiej strony samo sanatorium jawi się jako przestrzeń graniczna, zawieszona między życiem a śmiercią, w rozumieniu heterotopii Foucaulta. Przedmiotem refleksji jest przede wszystkim związek rysujący się między przestrzenią a pierwszoosobową narratorką Marie. Protagonistka postrzega samotność jako nowy rodzaj wolności. W sanatorium – miejscu heterotopicznym – Marie poszukuje wyzwolenia od społecznych ograniczeń i przestarzałych koncepcji moralności.

EN

The article examines Paul Heyse’s novella Incurable with regard to the borderline experiences of the supposedly dying Marie. She has been incorrectly diagnosed with pulmonary tuberculosis by a doctor and henceforth stays in a sanatorium. On the one hand, the article sheds light on the extent to which Marie prepares herself for her supposed death between the art of living and the art of dying. On the other hand, the sanatorium is also understood as a borderline space between life and death and examined under Foucault’s implications of heterotopia. Here, the interplay between spatiality and the first-person narrator Marie is focused on more closely. She sees her new freedom in her loneliness. She strives to free herself from social constraints and outdated moral concepts in the heterotopic place of the sanatorium.

DE

Der Artikel untersucht Paul Heyses Novelle Unheilbar hinsichtlich der Grenzerfahrungen der vermeintlich sterbenden Marie. Von einem Arzt hat sie die fehlerhafte Diagnose einer Lungentuberkulose bekommen und hält sich fortan in einem Sanatorium auf. Der Beitrag beleuchtet zum einen, inwiefern sich Marie zwischen Lebens- und Sterbekunst auf den vermeintlichen Tod vorbereitet. Zum anderen wird das Sanatorium ebenfalls als Grenzraum zwischen Leben und Tod verstanden und als Heterotopie im Sinne Foucaults untersucht. Dabei wird das Wechselspiel zwischen Räumlichkeit und der Ich-Erzählerin Marie näher fokussiert. In ihrer Einsamkeit sieht sie ihre neue Freiheit. Sie strebt danach, sich im heterotopen Ort des Sanatoriums von gesellschaftlichen Zwängen und überholten Moralvorstellungen zu befreien.

Refine search results

O życiu i działalności naukowej Eugenii Piaseckiej-Zeylandowej

Szczepienia przeciw ospie prawdziwej oraz przeciw gruźlicy w opiniach lekarzy polskich w świetle wybranych tytułów polskiego czasopiśmiennictwa lekarskiego (1801–1900)

Dziennik pacjenta izolatorium gruźliczego podczas okupacji niemieckiej. 48 dni spośród trzech miesięcy

Odmowa lub opóźnienie szczepień obowiązkowych noworodków.

Historical Sanatoriums in West Pomeranian Voivodeship– 100 years ago. Part 1 – Sanatoriums for Tuberculosis, Scrofula and Rickets

Od gruźlicy do elektrycznego oka. Medycyna, niepełnosprawność i technologia w Polskiej Kronice Filmowej

Utajone zakażenie gruźlicą u polskich funkcjonariuszy służby więziennej

Obraz choroby w powieści "Koncert muzyki Bacha" Hortensji Papadat-Bengescu

Prątka Jednodniówka (1931–1935): an ephemeral satirical TB sanatorium magazine

Powstanie i działalność zakładu leczniczego dla dzieci chorych na gruźlicę („skrofulicznych”) w Zakopanem od kwietnia 1917 roku do lutego 1922 roku

Miasto chorych - sytuacja mieszkaniowa wrocławian a zachorowalność na gruźlicę płuc w okresie Republiki Weimarskiej (1919-1933)

Living in the modern society of colonial Joseon as a patient: a study on Yi Sang’s literature focusing on diseases and physical sicknesses

History of the Prussian tuberculosis sanatorium movement, 1863 – 1934. The brief history of the “Prussian tuberculosis sanatorium movement” in today Western Polish landscapes and its first site in Sokołowsko, the Lower Silesia

Choroby i ich leczenie w stalinowskich więzieniach i obozach w Polsce w latach 1944–1956

Stanisław Grzesiuk w objęciach cenzury

Tuberculose, petite vérole et choléra : d’une contamination isolée à la pandémie. Les maladies infectieuses mortelles dans les Mémoires de l’abbé Pochard (1800–1831)

Zwischen Leben und Tod – Existenzielle Grenzerfahrungen in Paul Heyses Novelle „Unheilbar" (1862)