Search results

1

Theofried Baumeister, Martyrium, Hagiographie und Heiligenverehrung im christlichen Altertum, Römische Quartalschrift für Christliche Altertumskunde und Kirchengeschichte. Supplementband 61, Rom – Freiburg – Wien 2009, Herder, ss. 352.

100%

Kochanek P.

Vox Patrum

|

2009

|

vol. 53

777-780

PL

nie dotyczy

2

[Recenzja]: Źródła franciszkańskie. Pisma świętego Franciszka • Źródła biograficzne świętego Franciszka • Pisma świętej Klary i źródła biograficzne • Teksty ustalające normy dla Braci i Sióstr od Pokuty, red. Roland Prejs OFMCap, Zdzisław Kijas OFMConv

80%

Prokop K. R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2009

|

vol. 91

387-390

3

Jan Mikołaj Wolski, Kultura monastyczna w późnośredniowiecznej Bułgarii, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018, ss. 225 [= Byzantina Lodziensia, t. XXX].

80%

Hołasek A. R.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

|

2018

|

vol. 25

351-357

PL

.

4

Felix saeculum Cracoviae – Krakow’s happy age: legend and reality

61%

Łatak K.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

79-94

FR

Artykuł jest refleksją nad fenomenem nazwanym w historiografii polskiej felix saeculum Cracoviae – szczęśliwy wiek Krakowa. Samo pojęcie pojawiło się w połowie XVI w. w żywocie błogosławionego Michała Giedroycia (+1489), spisanym przez Jana z Trzciany, profesora Uniwersytetu Krakowskiego. Pojęcie łączyło się bezpośrednio z grupą sześciu świętych duchownych, którzy żyli i działali w aglomeracji krakowskiej w XV wieku: Janem Kantym, Izajaszem Bonerem, Szymonem z Lipnicy, Stanisławem Kazimierczykiem, Michałem Giedroyciem i Świętosławem Milczącym. Na początku XVII wieku pojęcie stało się osnową dla wielowarstwowego konstruktu hagiograficznego, który z biegiem czasu zaczęto odnosić również do dziejów miasta w XV wieku, ukazując je jako okres niezwykły, okres intensywnego życia religijnego oraz „wielką epokę w jego duchowych dziejach”. Studium pogłębione nad fenomenem nie pozostawia jednak wątpliwości, że jest to tylko piękna legenda daleka od rzeczywistości historycznej.

EN

This article is a reflection on the phenomenon referred to in Polish historiography as felix saeculum Cracoviae, i.e., Krakow’s happy age. The concept first appeared in the mid-16th century, in a hagiography of blessed Michał Giedroyć (+1489) written by Jan of Trzciana, a professor at the University of Krakow. It was directly associated with a group of six saints/clerics who lived and worked in 15th century Krakow metropolitan area: Jan Kanty, Izajasz Boner, Szymon of Lipnica, Stanisław Kazimierczyk, Michał Giedroyć and Świętosław Milczący. In the early 17th century, the notion laid the foundation for a multi-layer hagiographic construct, which with time began to be used also in reference to the city’s 15th century history, presented as a remarkable period of thriving religious life and a “great era in its spiritual history”. However, an in-depth study of the phenomenon leaves no doubt that the ‘happy age’ is only a beautiful legend far removed from historical reality.

5

Dzieci w kulturze duchowej prawosławia: wprowadzenie

61%

Naumow A.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2020

|

vol. Dzieci w kulturze duchowej Prawosławia

|

issue 11

9-16

EN

The issue of children in Orthodoxy is extremely rich and varied, we discover it in all the components of spiritual culture. In the introduction to the volume, the primary figures of children in the Old Testament and the motifs associated with them, will be discussed. Later, the attention will turn to the New Testament, which places the image of the child at the center of the story of salvation – the incarnation of the Logos, the nativity and childhood of Jesus, of Virgin Mary, and of S. John the Baptist, Jesus’ attitude towards children who are seen as a rule model – is the first group of motifs. Then, the martyrdom of children will be presented, from massacre of the Innocents of Bethlehem to victims of the latest persecutions. Next, attention will be paid to the saints’ childhood and youth in hagiology and iconography, indicating that they can be presented as examples of the fulfillment of prophecies, continuation of biblical history or testimonies of social life. The world of children has always particularly concerned the Church, leading to the expansion of the rituals associated with them. But the dynamics of the present day also poses several tasks and challenges for the Church, which often finds right solutions, sometimes just halfway solutions, every so often the issues reveal discrepancies. However, modern times are no exception in this regard, and researching the past, discovering and studying the old processes, attitudes and models often reveals unexpected perspectives. Upbringing in the Orthodox Church, for the Church, by the Church, teaching the truths of faith and religion, the problem of the language of prayer and of catechism, a solid ethical foundation, building authority – all this requires both adults and young people to feel responsible, and the condition is knowledge and experience coming also from a scientific view of the past. Studies, such as those collected in this volume, should contribute to this.

6

РЕЦЕПЦІЯ ПОЕТИЧНОЇ ТВОРЧОСТІ В. СТУСА В СУЧАСНІЙ ПОЛЬЩІ: ОСТАННІЙ ІНТЕЛЕКТУАЛ, ЯКИЙ ПОДОЛАВ ШЛЯХ ВІД “ЛЮДИНИ ПРИНЦИПОВОЇ” ДО “ЛЮДИНИ БЕЗКОМПРОМІСНОЇ”

57%

Нахлік О.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2019

|

vol. 7

|

issue 1

197-207

EN

The article analyzes the receptive strategies of the Polish researchers in the process of V. Stus's poetic heritage interpreting and its introducing into the Polish cultural space. The common / different dominant models of the perception of the poet's work in the native national culture and outside of Ukraine have been also defined.

PL

W artykule zostały przeanalizowane receptywne strategie polskich badaczy w interpretacji poetyckiej spuścizny W. Stusa oraz jej wprowadzenia do polskiej przestrzeni kulturowej. Określono także wspólne / odmienne modele dominujące w odbiorze twórczości poety w rodzimej kulturze narodowej i poza granicami Ukrainy.

7

Czy na pewno UT SUPRA? Sylwetka duchowa św. Jana z Kęt w parenetycznej narracji Fabiana Birkowskiego

57%

Rowińska-Szczepaniak M.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2020

|

vol. 27

|

issue 2

74-88

EN

The article is an attempt at reconstructing the spiritual profile of St. Jan of Kęty, which emerges from the speech in Latin delivered by Fabian Birkowski. In his literary narration, the 17th-century preacher referred, among others, to the words Ut supra, which were meant to constitute the life motto of the medieval Professor. Attributing the above expression to Jan of Kęty, however, was erroneous. As it is proved in the present text, the mistake resulted from a wrong understanding of these words in the reading of the translation of Kronika (Chronicle) by Maciej Miechowita, which – in turn – Piotr Skarga attached to Żywot (The Life) of the Saint. This mistake is significant insofar as it was made by other authors, too; in consequence the expression is inscribed in the history of the Krakow Professor’s cult.

PL

Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji duchowej sylwetki św. Jana z Kęt, jaka wyłania się z poświęconej mu łacińskiej mowy Fabiana Birkowskiego. W swojej literackiej narracji XVII-wieczny kaznodzieja odwołuje się m.in. do mających stanowić życiową dewizę średniowiecznego profesora słów Ut supra. Przypisywanie Janowi z Kęt powyższego wyrażenia było jednak błędem. Jak wykazane zostaje w niniejszym tekście, wynikał on z niewłaściwego odczytania wspomnianych słów podczas lektury tłumaczenia Kroniki Macieja Miechowity, które Piotr Skarga dołączył do Żywotu świętego. Błąd ten jest o tyle istotny, że popełnili go również inni twórcy, przez co słowa te wpisały się w dzieje kultu krakowskiego profesora.

8

Prymat historyczności czytań hagiograficznych w księdze Liturgii godzin. Kwestie redakcyjne

57%

Stefański J.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2011

|

vol. 64

|

issue 4

EN

Nine groups, the largest number for any one liturgical book, were established among those in the first series for the reform of Roman Office, or “Breviary,” as it was designated. These groups, numbered as designed in the general plan, were Group 1, the calendar; Group 2, revision of the Psalter; Group 3, distribution of the psalms; Group 4, biblical readings of the Office; Group 5, patristic readings; Group 6, hagiographic readings; Group 7, hymns; Group 8, chants of the Office; Group 9, general structure of the Divine Office. Both members and relators of Group 6 approved six principles to govern the selection of hagiographic readings. The principles, as presented by Fr. Agostino Amore, relator of Group 6, were the following: (1) Legends are to be expunged altogether; (2) true “acts” are to be used if available; (3) if acts are not available, an exposition from the Fathers regarding the saint will be used, or (4) a writing of the saint, if available, will be presented; (5) for saints of the Middle Ages or of modern times, a new reading, historically true and spirituality profitable, will be provided; and (6) at the beginning of a reading, in the manner of a rubric and as related to the reading, will be put some chronological and biographical elements regarding the saint.

PL

Za nową redakcję czytań hagiograficznych dotychczasowej księgi Breviarium Romanumodpowiedzialna była Grupa studyjna nr 6 De lectionibus historicis, jeden z jedenastu zespołów konsultorów Consilium pracujących nad reformą Brewiarza rzymskiego. Podstawowe kryteria reformy tych czytań określiła konst. Sacrosanctum Concilium w art. 92c: „opisy męczeństwa i żywoty świętych uzgodnić z prawdą historyczną”. W doborze czytań hagiograficznych zauważyć możemy następujące zasady ich wyboru: święty przemawia własnym, autorskim tekstem; Acta Martyrum, czyli zapisy procesu sądowego zastępują często dotychczasowe Passiones (opisy męczeństwa), ze względu na ich małą historyczną wiarygodność; święty (autor) pisze o innym sobie współczesnym świętym; teksty patrystyczne, które jakkolwiek nie odnoszą się do nominalnej osoby świętego, podkreślają jednak typiczny charyzmat jego świętości; homilie i pisma papieskie odnoszące się do kanonizacji danego świętego, względnie opisujące z określonej racji (np. rocznicy) jego podstawowy charyzmat; dokumenty Soboru Watykańskiego II nawiązujące do stylu życia świętego; różne kompilacje czerpane z pewnych źródeł historycznych, ukazujące figurę świętego i jego aktualność dla dzisiejszego wierzącego.

9

O przedstawieniach natury w średniowiecznych żywotach św. Wojciecha

51%

Starowicz A.

Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura

|

2015

|

vol. 2(3)

5-22

XX

The paper attempts to examine nature as a theme in the five oldest hagiographical texts on St. Adalbert: “The First Life of St. Adalbert” (Sancti Adalberti Pragensis episcopi et martyris vita prior), “The Second Life of St. Adalbert” (Vita et passio s. Adalberti altera), “The Martyrdom of St. Adalbert” (Pasio Sancti Adalperti martiris), the life on the “Tempore illo” incipit (De sancto Adalberto episcopo), and “The Miracles of St. Adalbert” (Miracula sancti Adalberti). A short introduction into the topic of the medieval perception of nature is followed by a characteristic of the texts. The core of the paper is an analysis of the fragments of the texts where nature is being described. In approximately 30,000 words, a couple of dozen uses of nature-related motifs are counted. Their metaphorical, symbolic, and rhetorical interpretation is discussed. The conclusion of the paper consists of the observation of the medieval concept of depicting sanctity: from relative realism to idealisation and conventionalisation.

10

"Vida de la madre Teresa de Jesús" Francisca de Ribery w przekładzie ks. Sebastiana Nuceryna

51%

Frąkała K.

Tematy i Konteksty

|

2023

|

vol. 18

|

issue 13

260-281

EN

The article focuses on the analysis of the first Polish translation of the life of St. Teresa of Ávila by the Spanish Jesuit Francisco de Ribera. This translation was made at the beginning of the seventeenth century by the Krakow preacher Rev. Sebastian Nuceryn. This interesting and hitherto unexplored translation is both the first evidence of the cult of St. Teresa in Poland-Lithuania and a vehicle for the transmission of new and, for many, controversial religious ideas. The article profiles both the original author and the translator, and discusses the circumstances under which the translation was produced. Through a comparative analysis of three language versions of the text – Spanish (the original), Italian (which was the basis of Nucerin’s translation), and Polish – the author discusses the translator’s attempt to confront the mystical discourse and to present a new model of holiness, represented by the figure of St. Teresa, then little known in Poland–Lithuania. This study partially fills the gap in historical-literary research, which lacks any analytical work devoted to the works of Nucerinus, the promoter of Carmelite mysticism in the Commonwealth during the time of the Vasas.

PL

Artykuł koncentruje się na analizie pierwszego polskiego przekładu żywota św. Teresy z Ávila pióra hiszpańskiego jezuity – Francisca de Ribery. Translację tę sporządził na początku XVII wieku krakowski kaznodzieja ks. Sebastian Nuceryn. To interesujące i niebadane dotychczas w literaturze przedmiotu tłumaczenie jest zarówno pierwszym w Polsce świadectwem kultu św. Teresy, jak i narzędziem transmisji nowych, a dla wielu kontrowersyjnych idei religijnych. Artykuł przedstawia sylwetki zarówno autora oryginału, jak i tłumacza, a także opisuje okoliczności sporządzenia przekładu. Za pomocą analizy porównawczej trzech wersji językowych tekstu – hiszpańskiej (oryginalnej), włoskiej (która była podstawą translacji Nuceryna) oraz polskiej – autorka omawia podjętą przez tłumacza próbę zmierzenia się z dyskursem mistycznym oraz ukazania nowego modelu świętości, reprezentowanego przez wówczas mało jeszcze znaną w Rzeczypospolitej postać św. Teresy. Niniejsze studium częściowo uzupełnia lukę w badaniach historycznoliterackich, w których brakuje jakichkolwiek prac analitycznych poświęconych twórczości Nuceryna, promotora karmelitańskiego mistycyzmu w Rzeczypospolitej Wazów.

11

Krzyż jako symbol władzy kosmicznej w bizantyńsko-słowiańskiej tradycji literackiej

51%

Stradomski J.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2017

|

issue 7(10)

205-215

EN

The image of a cross appearing in the sky has been present in Christian literature not only in the body of texts related to several saints, but it has also become one of the most favourite motives of Christian apocryphal literature, especially in its apocalyptic and eschatological section. Revelation of Pseudo-Methodius Patarensis, which is very popular in Medieval literature, is an example of using the motive of a cross as a symbol of cosmic power to illustrate the scenario of the apocalypse and the second advent awaited by Christians. In the apocryphal text, the image of the cosmic cross serves, inter alia, the purpose of graphic and suggestive presentation of the fundamental axiom of that period concerning the existence and co-dependence of two intermingling parallel worlds, namely the earthly (material, mundane) and the heavenly one (divine, eternal). The text constitutes an example of building apocryphal narrative on the basis of a precise semantic code of the Christian vision of times (the past and also the future) testifying to its multi-faceted mythological, biblical, historical and literary implications.

12

Dekretał papieża Piusa XII źródłem do dziejów życia św. Małgorzaty Węgierskiej OP

51%

Stefaniak P.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2009

|

vol. 91

323-341

13

"Żywot Sługi Bożej Reginy Protmann" na tle hagiografii okresu potrydenckiego

51%

Puchalska-Dąbrowska B.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2014

|

vol. 13

|

issue 2

EN

The aim of the article is to present "The Life of the Servant of God Regina Protmann" (1623) as an example of Post-Trent hagiography. Its main heroine is the foundress of the Congregation of Saint Catherine, Virgin and Martyr (died 1613). The author’s goal is to construct a role model acceptable to contemporary readers. He relies on the authority of the Scripture, personal accounts of the meetings with the Blessed and her own writings. Following the principles of the new hagiography, he does not insert miracles or other fantastic motives to make his work more credible. They are replaced by detailed descriptions of Regina’s actual deeds and virtues.

14

Ситуация „преставления” в старообрядческой агиографии

51%

Zhuravel O.

Slavica Wratislaviensia

|

2018

|

vol. 167

63-72

EN

The situation of death in Old Believers’ hagiography The article was written based on Old Russian and Old Believers’ literature. The author places special emphasis on the Old Believers’ Hagiography, especially on the Ural-Siberian Paterik (created in the 1940–1990s), which was recently discovered by Siberian scientists. The author is researching the structure and topic of a plot situation related to dying of a saint or an ascetic. A complex of the key motifs, that define the death situation, is revealed. Amongst them is the motif of mystery, prophecy and the prediction of saint’s own death. It was noted that the topos of disease is of great importance — a detailed presentation of the physical suffering of the person. The motif of prayer and Communion was described next. It has been noted that the presentation of thedeparture of a saint is accompanied by his visions of afterlife. In addition, the theme of a “quiet demise” (death depicted as falling asleep) and few posthumous toposes, such as the transfiguration of a face after death or imperishable relics and miracles associated with them, were distinguished. It is noted that the revealed motifs, that are intrinsic to the plot topic, are reflected in the oeuvre of the leading Russian authors.

PL

Okoliczności „umierania”w hagiografii staroobrzędowców Artykuł napisano, opierając się na dziełach literatury staroruskiej oraz twórczości staroobrzędowców. Skoncentrowano się na hagiografii staroobrzędowców, a przede wszystkim na Pateryku Uralsko-Syberyjskim (stworzonym w latach 1940–1990), niedawno odkrytym przez syberyjskich uczonych. Badaniom poddano strukturę i tematykę wątków fabularnych związanych z „umieraniem” świętego lub ascety. Wybrano zbiór motywów kluczowych dla przedstawień sytuacji śmierci. Spośród nich wyłoniono motyw tajemnicy, proroctwa oraz przewidywania przez świętych własnej śmierci. Zauważono, iż ogromne znaczenie przypisuje się toposowi choroby — szczegółowemu przedstawieniu cierpienia fizycznego chorego. Następnie opisano motywy modlitwy i przyjmowania komunii. Odnotowano, że przedstawieniu odejścia świętego towarzyszą jego wizje życia pozagrobowego. Ponadto wyróżniono motyw „cichego odejścia” (śmierć przedstawiona jako zasypianie) oraz kilka toposów pośmiertnych, takich jak zmiana wyglądu twarzy zmarłego czy niezniszczalne relikwie oraz wiążące się z nimi cuda. Zauważono, iż wskazane motywy, charakterystyczne dla danego narodu, znalazły swoje odzwierciedlenie w twórczości czołowych pisarzy rosyjskich.

15

Wzorce świętości w Fortecy duchownej Królestwa Polskiego Piotra Hiacynta Pruszcza.

51%

Binko K.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 2: Historia

029-50

PL

Od końca XVI wieku w Polsce i Europie zaczęto tworzyć liczne katalogi i zbiory żywotów świętych, które miały propagować kult rodzimych świętych. Piotr Hiacynt Pruszcz w Fortecy duchownej Królestwa Polskiego opisał życie, działalność i świętość 312 osób, które według niego cieszyły się fama sanctitatis i mogły być wzorem dla innych. Bohaterów Fortecy duchownej podzielić można na dwie podstawowe grupy: męczenników, którzy dowiedli swej świętości poprzez śmierć męczeńską, oraz wyznawców – ludzi, którzy na co dzień realizowali ideały ewangeliczne. Spośród licznego grona męczenników wyodrębnić można trzy zasadnicze podgrupy: tych, którzy ponieśli śmierć w wyniku prześladowań wiary katolickiej; misjonarzy ginących w czasie głoszenia słowa Bożego i męczenników, którzy popadli w konflikt z władzą świecką. Drugą, po męczennikach, grupę świętych tworzą wyznawcy. W dziele Pruszcza znaleźć można wzór biskupa, model mnicha – ascety, misjonarza, dobroczyńcy, księżnej i wreszcie wzór małżonków. Wszystkie modele osobowe zamieszczone w Fortecy duchownej Królestwa Polskiego wskazują, że świętość może i powinna być realizowana w codziennym życiu poprzez praktykowanie modlitwy, ascezy i miłosierdzia. Podkreślona została wartość czystości, cnota ubóstwa, pokory i posłuszeństwa. Wzory osobowe realizowane były poprzez różne praktyki religijne, takie jak nabożeństwa okołoliturgiczne, związane z kultem tajemnic Chrystusowych, nabożeństwa ku czci Najświętszego Sakramentu oraz kult maryjny, charakterystyczny zwłaszcza dla polskiej duchowości. Przedstawiony przez Pruszcza wybór portretów osobowych odzwierciedlał tendencje ideologiczne w kulturze religijnej polskiego baroku. Wzory te nie wyczerpywały istniejących i obowiązujących w XVII wieku modeli postaw i zachowań ludzkich, ale były propozycją dla czytelnika. Każdy mógł znaleźć świętego swego stanu i na jego wzór dążyć do zbawienia.

EN

Starting from the end of the 16th century in Poland and in Europe numerous catalogues and collections of lives of saints were compiled that were supposed to promote the cult of native saints. Piotr Hiacynt Pruszcz in his The Spiritual Fortress of the Polish Kingdom described the lives and sainthood of 312 people who, in his opinion, enjoyed fama sanctitatis and could be models for others. The protagonists of The Spiritual Fortress may be divided into two fundamental groups: martyrs, who proved their sainthood by their martyr's death, and confessors – people who realized the evangelical ideals in their everyday life. Among the numerous martyrs three basic subgroups may be distinguished: those who died as result of prosecutions of the Catholic faith; missionaries killed when they preached God's Word, and martyrs who came into conflict with the lay authorities. The second group, next to martyrs, is constituted by confessors. In Pruszcz's work we can find the model of bishop, the model of monk-ascetic, of a missionary, a benefactor, a princess, and finally the model of a married couple. All the personal models contained in The Spiritual Fortress of the Polish Kingdom show that sainthood may and should be realized in one's everyday life by practicing prayer, asceticism and charity. The value of chastity is emphasized as well as of the virtue of poverty, of humility and obedience. Personal models were realized through various religious practices, like services connected with the cult of Christ's mysteries, services in honor of the Blessed Sacrament, and the Marian cult that is especially characteristic of the Polish spirituality. The selection of personal portraits presented by Pruszcz reflected the ideological tendencies in the religious culture of Polish Baroque. The models did not exhaust the existing and obligatory models of people's attitudes and behaviors of the 17th century, but they were a proposal presented to the reader. Anybody could find a saint belonging to his state and to strive after salvation according to his model.

16

„Nowe niebo duchowne [...]” – dzieło Tomasza Nargielewicza OP? Atrybucja autorstwa

51%

Cybulski Ł.

Pamiętnik Literacki

|

2022

|

vol. 113

|

issue 2

239-260

PL

Artykuł prezentuje nieznany manuskrypt „Nowego nieba duchownego”, które przypisywano Tomaszowi Nargielewiczowi OP, pomijając autopsję przekazu. Zasadniczą treść artykułu stanowi omówienie odnalezionego zabytku i porównanie dzieła, rękopisu oraz kodeksu, w jakim je utrwalono, z twórczością dominikanina. Przeprowadzone analizy pozwoliły ustalić autora „Nowego nieba” oraz postawić nowe hipotezy dotyczące okoliczności powstawania dzieł Nargielewicza.

EN

The paper presents an unknown manuscript of “Nowe niebo duchowne [...]” (“New Spiritual Heaven [...]”) ascribed to Tomasz Nargielewicz OP, disregarding the inspection of the piece. The essential part of the article consists of a description of the regained relic and a comparison of the work—the manuscript and the codex where it was recorded—with Nargielewicz’s output. The analyses allow to settle the author of “New Spiritual Heaven [...]” and to suggest new hypotheses about the circumstances of Nargielewicz’s works composition.

17

Macrina the Younger - the invented saint

51%

Przyszykowska M.

Studia Pelplińskie

|

2018

|

vol. 52

323-344

EN

Scholars usually treat writings about Macrina the Younger as sources of information about historical events and persons. In my opinion, all four sources about Macrina were written according to the rules of literary genres that do not have as their objective to report history but have other purposes such as edification, polemics or honouring somebody. In addition to that, Macrina did not appear in many other sources in which she should have been mentioned if she had been an inspirer and leader of monasticism in Pontus. I think that Macrina, as described by Gregory of Nyssa and Gregory of Nazianzus, was invented by them in order to substitute the true inspirer and leader of asceticism in Pontus – Eustathius of Sebastea.

PL

Badacze zwykle traktują dzieła dotyczące Makryny Młodszej jako skarbnicę informacji na temat historycznych wydarzeń i osób. Moim zdaniem jednak każde z tych czterech pism zostało napisane zgodnie z zasadami gatunków literackich, których celem nie było i nie miało być opisywanie historii, ale które miały zupełnie inne zadania takie jak zachęta moralna, polemika czy uhonorowanie kogoś. Z drugiej strony Makryna Młodsza nie pojawia się w wielu innych źródłach, w których z pewnością zostałaby wspomniana, gdyby rzeczywiście była inspiratorką i liderką monastycyzmu w Poncie. Sądzę, że Makryna opisana przez Grzegorza z Nyssy i Grzegorza z Nazjanzu została przez nich wymyślona po to, by zastąpić prawdziwego inspiratora i lidera ascetyzmu pontyjskiego – Eustacjusza z Sebasty.

18

Współczesny stan badań nad prawosławną hagiologią

51%

Charkiewicz J.

ELPIS

|

2013

|

vol. 15

129-137

EN

Hagiology is relatively young branch of theology. It deals with issues related to the study of holiness from theological perspective. The modern state of research on Orthodox hagiology in Poland is not advanced. The study on holiness in our country essentially boils down to the issues connected to the lives of saints. Therefore it is usually limited to the hagiography and is conducted more from literately than theological perspective. A bit more advanced study in the field of Orthodox hagiology than in Poland can be observed abroad. The researches in this area deal mainly by a few Russians, Greeks and Serbs. Some hope for the development of Orthodox hagiology can be associated with organized more frequently, mainly in Russia, in the beginning of this century, scientific conference on this subject. Favorable, although slow, changes can be seen also in the curricula of some universities of theology, where the subject named “hagiology” appeared recently.

19

Potrydencki ideał życia zakonnego na przykładzie staropolskich żywotów św. Teresy od Jezusa

51%

Puchalska-Dąbrowska B.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2015

|

vol. 14

|

issue 1

EN

The aim of the article is to present the figure of St. Therese of Jesus as a role model of religious life in selected works of post-Trent hagiography. The source material comprises of a biography included in the 1780 edition of Peter Skarga’s lives of saints and a collection of the lives of Carmelite saints by Fr. Philip of the Holy Trinity (1746). Besides the basic biographical content, the texts under discussion include characteristic features of Therese as a role model of a religious, following the Trent Council regulations. The article is published to commemorate the 500th anniversary of St. Therese’s birthday (1515-2015).

20

Brat Albert i jego czasy w naszych czasach. Marek Sołtysik „Znak miłości. Opowieść o Adamie Chmielowskim – Świętym Bracie Albercie”

51%

Głąb G.

Zeszyty Naukowe KUL

|

2018

|

vol. 61

|

issue 2

145-165

EN

Sołtysik’s story is devoted to the life and activity of Brother Albert Chmielowski. It is also a work about the phenomenon of holiness, which the author tries to diagnose and describe its distinctive features. Reading The Sign of Love allows us to say that the author of the work depended on the objective and material presentation of the figure of the Father of the Poor, so most of the descriptions and dialogues constructed by him were based on archival materials - documents, letters and opinions of Brother Gray or people directly knowing him. The storyline of this biographical setting is governed by the chronology of events, but the author first explores the themes of the Holy Life, which allow for a spiritual portrait of the hero, as well as answering questions about the source of his conversion, spiritual calling and holiness. Marek Sołtysik, developing the thesis that saints express their times and at the same time overtakes them, tries to convince readers that Brother Albert is also a man of our age, because his spiritual profile and apostolate indicate timeless and cross-generational values – faith, loveand human dignity.

PL

Powieść Marka Sołtysika poświęcona jest życiu i działalności brata Alberta Chmielowskiego. Jest to także dzieło o fenomenie świętości, które autor próbuje zdiagnozować i opisać jego charakterystyczne cechy. Lektura Znaku Miłości pozwala na stwierdzenie, że jej twórcy zależało na obiektywnej, rzeczowej, a tym samym wiarygodnej prezentacji postaci Ojca Ubogich, dlatego większość tworzonych przez niego opisów i dialogów opierała się na materiałach archiwalnych – dokumentach, listach i opiniach Szarego Brata lub osób bezpośrednio go znających. Fabuła tej biograficznej opowieści motywowana jest chronologią wydarzeń, ale autor najpierw bada tematy Świętego Życia, które pozwalają ukazać duchowy portret bohatera, a także odpowiada na pytania o źródło jego nawrócenia, duchowego powołania i świętości. Marek Sołtysik, rozwijając tezę, że święci wyrażają swoje czasy, a zarazem te czasy wyprzedzają, próbuje przekonać czytelników, że Brat Albert jest również człowiekiem naszej epoki, gdyż jego profil duchowy i apostolstwo wskazują na wartości ponadczasowe i ponadpokoleniowe – wiarę, miłość, godność osoby ludzkiej.

Refine search results

Theofried Baumeister, Martyrium, Hagiographie und Heiligenverehrung im christlichen Altertum, Römische Quartalschrift für Christliche Altertumskunde und Kirchengeschichte. Supplementband 61, Rom – Freiburg – Wien 2009, Herder, ss. 352.

[Recenzja]: Źródła franciszkańskie. Pisma świętego Franciszka • Źródła biograficzne świętego Franciszka • Pisma świętej Klary i źródła biograficzne • Teksty ustalające normy dla Braci i Sióstr od Pokuty, red. Roland Prejs OFMCap, Zdzisław Kijas OFMConv

Jan Mikołaj Wolski, Kultura monastyczna w późnośredniowiecznej Bułgarii, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2018, ss. 225 [= Byzantina Lodziensia, t. XXX].

Felix saeculum Cracoviae – Krakow’s happy age: legend and reality

Dzieci w kulturze duchowej prawosławia: wprowadzenie

РЕЦЕПЦІЯ ПОЕТИЧНОЇ ТВОРЧОСТІ В. СТУСА В СУЧАСНІЙ ПОЛЬЩІ: ОСТАННІЙ ІНТЕЛЕКТУАЛ, ЯКИЙ ПОДОЛАВ ШЛЯХ ВІД “ЛЮДИНИ ПРИНЦИПОВОЇ” ДО “ЛЮДИНИ БЕЗКОМПРОМІСНОЇ”

Czy na pewno UT SUPRA? Sylwetka duchowa św. Jana z Kęt w parenetycznej narracji Fabiana Birkowskiego

Prymat historyczności czytań hagiograficznych w księdze Liturgii godzin. Kwestie redakcyjne

O przedstawieniach natury w średniowiecznych żywotach św. Wojciecha

"Vida de la madre Teresa de Jesús" Francisca de Ribery w przekładzie ks. Sebastiana Nuceryna

Krzyż jako symbol władzy kosmicznej w bizantyńsko-słowiańskiej tradycji literackiej

Dekretał papieża Piusa XII źródłem do dziejów życia św. Małgorzaty Węgierskiej OP

"Żywot Sługi Bożej Reginy Protmann" na tle hagiografii okresu potrydenckiego

Ситуация „преставления” в старообрядческой агиографии

Wzorce świętości w Fortecy duchownej Królestwa Polskiego Piotra Hiacynta Pruszcza.

„Nowe niebo duchowne [...]” – dzieło Tomasza Nargielewicza OP? Atrybucja autorstwa

Macrina the Younger - the invented saint

Współczesny stan badań nad prawosławną hagiologią

Potrydencki ideał życia zakonnego na przykładzie staropolskich żywotów św. Teresy od Jezusa

Brat Albert i jego czasy w naszych czasach. Marek Sołtysik „Znak miłości. Opowieść o Adamie Chmielowskim – Świętym Bracie Albercie”