Search results

1

Jak wyglądały późnośredniowieczne kuchnie?

100%

Marciniak-Kajzer A.

Vox Patrum

|

2013

|

vol. 59

449-461

EN

The Polish word „kuchnia” (kitchen, cooker, cuisine, cooking in English) has at least a few colloquial meanings. Most frequently it is associated with a collection of recipes. Another meaning of the word is a device for cooking, e.g. a gas or an electric cooker or until recently a coal-burning stove. It is also a room, where food is prepared. The word sounds similar in most of the European languages. It might have originated from the German etymon „küch” which means cooking. In many languages the room for food preparation and device for cooking have the same source word. Therefore it is worth considering why there are so few expressions with reference to this important sphere of our life. Historical sources containing information that would render it possible to reconstruct kitchens are scarce and relatively late. It may be suspected that for contemporary people an issue of such a self-evident nature was not worth noting. The paper treats both on written and iconographic sources. On their basis it can be assumed that kitchen as a room functioned only in large castles and monasteries, where meals were prepared for a large number of people. In other residences or even at knights’ manor houses or wealthy bourgeois houses, food was cooked in living (day) rooms, whereas initial preparation might have taken place in front of the building. The development of constructions used for cooking is another issue discussed in this paper. Iconographic sources reveal that meals were most often cooked in open hearths that were initially built on the ground level and subsequently they were placed higher. Another essential concern was smoke removal from above the hearth. Based on iconography it can be claimed that most frequently there was a hood protruding from a wall, the purpose of which was mainly protection against sparks. Not always do we know whether this hood was connected with chimney ducts. Today such a construction is called a fire place and it is used mainly for heating. It seems that placing a hearth in the so-called „wide chimney” was an essential stage in the development of a kitchen as a separate room. As a consequence the entire room „in the chimney” became a kitchen and this may give an answer to the question why there is a lack of extensive vocabulary with reference to the kitchen. Another problem mentioned in the paper are difficulties that archeologists face when they attempt to reconstruct equipment used for cooking on the basis of archeological records obtained during excavations.

2

Ośrodek warzelniczy ludności kultury łużyckiej w Baryczy – nowe spojrzenie na materiały archiwalne

80%

Fraś J. M., Kolebuk E., Blajer W.

Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce

|

2019

|

vol. 33

10-111

EN

This article contains the results of research conducted on site 5 in Barycz. The structures and materials discovered there significantly complement the knowledge of the problems of obtaining evaporated salt by the community of the classical phase of the Lusatian culture. The results are related to environmental conditions of the region and contrasted with previous findings in the current literature. Apart from the standard catalogue and technology, formal and stylistic analyses, it also proposes a reconstruction process based on salt extraction studies in experimental archaeology. The article presents the hitherto unknown form of atypical briquettage.

PL

Niniejszy artykuł zawiera opracowanie wyników badań prowadzonych na stanowisku 5 w Baryczy. Odkryte tam struktury i materiały w istotny sposób uzupełniają wiedzę dotyczącą problematyki pozyskiwania soli warzonej przez społeczności klasycznej fazy kultury łużyckiej. Uzyskane wyniki zostały odniesione do warunków środowiskowych regionu oraz skonfrontowane z dotychczasowymi ustaleniami obecnymi w literaturze. Poza standardowym katalogiem oraz analizą technologiczną i formalno-stylistyczną zaproponowano również rekonstrukcję przebiegu procesu warzelniczego opartą na studiach z zakresu archeologii doświadczalnej. Artykuł prezentuje także nieznane dotąd formy nietypowych brykietaży.

3

Starotestamentowe, judaistyczne i grecko-rzymskie pojęcie sumienia

80%

Szymik S.

Forum Teologiczne

|

2014

|

vol. 15

7-21

PL

Artykuł przynosi systematyczne omówienie kwestii sumienia w Starym Testamencie, w pismach żydowskich okresu Drugiej Świątyni i literaturze grecko-rzymskiej. Taki jest bowiem literacki i kulturowy kontekst tego terminu przejętego następnie przez chrześcijan. Stary Testament zna rzeczywistość sumienia, choć najczęściej przedstawia je za pomocą metafor. Szczególne miejsce autorzy biblijni przypisują sercu (hebr. lēb lub lēbāb), którego funkcje są analogiczne do aktywności sumienia. Niektóre teksty Septuaginty zdradzają wpływ myśli greckiej (Hi 27,6; Koh 10,20; Mdr 17,10). Również literatura żydowska wczesnego judaizmu zna fenomen sumienia. Obok nawiązań do pojęć biblijnych, w pismach głównie autorów judeo-hellenistycznych pojawiają się terminy greckie. Najpełniejsze studium sumienia przedstawił w swoich pismach Filon Aleksandryjski. Podobnie w literaturze grecko-rzymskiej natrafiamy na obrazowy sposób mówienia o sumieniu (por. Homer, Sofokles). Jednak autorzy greccy i potem łacińscy wypracowali terminologię opisującą wewnętrzną umiejętność ocenienia moralnej wartości czynów (gr. syneidos, syneidēsis; łac. conscientia). Przeprowadzona analiza pozwoliła stwierdzić, iż brak w tekstach biblijnych i pozabiblijnych jednego terminu na nazwanie sumienia. Co więcej, brak jednolitego przedstawienia sumienia zarówno przez autorów żydowskich czy autorów greckich i łacińskich.

EN

The aim of the paper is to analyse the concept of human conscience developed in the Old Testament, in the writings of Early Judaism and in the Greek and Roman literature as literary, religious and cultural background of New Testament theology. The three parts of the article embrace a broad panorama of the notion of conscience and its terminology. In the first part the author discusses the most important texts of the Hebrew Bible and Septuagint, especially the figurative and metaphorical use of the “heart” as conscience (hebr. lēb, lēbāb) as well as the use of Greek terminology in the Septuagint (Job 27:6; Ecc 10:20; Wis 17:10). The Jewish writings of the Second Temple period also reflected the concept of conscience. There are links in their writings either to the Hebrew Bible (cf. Qumran, Pseudepigrapha) or at the same time to biblical and Greek ideas (Philo of Alexandria, Josephus Flavius); the works of Philo contain the best elaboration of conscience. An investigation of the topic in the Greek and Roman literature concludes the analysis. The figurative and metaphorical appearance of conscience is known in the Greek literature (cf. Homer, Sophocles and others). On the other hand, the Greek and Latin authors formed their own special terminology (gr. syneidos, syneidēsis; lat. conscientia) and different opinions on the subject under discussion. However, it must be said, there is among the ancient authors no uniform, constant notion or description (definition) of human conscience.

XX

Der Artikel ist eine systematische Besprechung des Themas des Gewissens im Alten Testament, in jüdischen Schriften aus der Zeit des Zweiten Tempels sowie in der griechisch-römischen Literatur. Dies ist der literarische und kulturelle Kontext dieses Begriffs, der später von den Christen übernommen wurde. Das Alte Testament kennt die Wirklichkeit des Gewissens, wenngleich sie mit Hilfe der Metapher dargelegt wird. Einen besonderen Platz räumen die biblischen Autoren dem Herzen (hebr. lēb lub lēbāb) ein, dessen Funktionen deren des Gewissens analog sind. Einige Texte der Septuaginta verraten schon den Einfluss des griechischen Denkens (Hi 27,6; Eccl 10,20; Weish 17,10). Genauso kennt das Gewissensphänomen die Literatur des frühen Judaismus. Neben den Verweisen auf biblische Begriffe, tauchen vor allem bei den judenhellenistischen Autoren griechische Benennungen auf. Ein überaus ausführliches Studium des Gewissens wurde durch Philo von Alexandrien dargelegt. Zudem treffen wir in der griechisch-römischen Literatur auf eine bildliche Sprechweise über das Gewissen (vgl. Homer, Sophokles). Die griechischen und dann auch die lateinischen Autoren haben jedoch eine Terminologie erarbeitet, welche die innere Urteilsfähigkeit über den moralischen Wert des Handelns beschreibt (gr. syneidos, syneidēsis; lat. conscientia). Die durchgeführten Analysen erlauben die Feststellung, dass in den biblischen und außerbiblischen Texten ein einheitlicher Gewissensbegriff fehlt. Mehr noch, es fehlt eine einheitliche Darstellungsweise und dies sowohl bei jüdischen, als auch bei griechischen und lateinischen Autoren.

Refine search results

1 Forum Teologiczne

1 Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce

1 Vox Patrum

1 Blajer W.

1 Fraś J. M.

1 Kolebuk E.

1 Marciniak-Kajzer A.

1 Szymik S.

1 2019

1 2014

1 2013

Jak wyglądały późnośredniowieczne kuchnie?

Ośrodek warzelniczy ludności kultury łużyckiej w Baryczy – nowe spojrzenie na materiały archiwalne

Starotestamentowe, judaistyczne i grecko-rzymskie pojęcie sumienia