Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 19

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  heurystyki
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
XX
Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule jest podejmowanie decyzji w rachunkowości. Rozważania rozpoczęto od przedstawienia głównych założeń teorii decyzji. Następnie autorka przedstawiła umiejscowienie rachunkowości w świetle omawianej teorii. W ostatniej części artykułu przedstawiono kluczowe aspekty dotyczące badań nad osądem i podejmowaniem decyzji w rachunkowości.
PL
Podczas podejmowania decyzji ludzie kierują się uproszczonymi zasadami rozumowania. Nadmiar informacji starają się przetwarzać jak najefektywniej, ale generuje to wysiłek poznawczy. Szybkie tempo życia przyczynia się do korzystania z nawyków i uproszczonych metod podejmowania decyzji. Niestety myślenie automatyczne często prowadzi do powstawania licznych błędów poznawczych. Celem artykułu jest omówienie tematyki, która dotyczy pracy osób zajmujących się zarządzaniem marketingiem w przedsiębiorstwie. W obecnych czasach, na skutek zmian prawnych dotyczących prywatności w Internecie i nowych trendów w marketingu cyfrowym wywołanych pandemią COVID-19, tematyka ta ma kluczowe znaczenie w organizacji. Metody badawcze zastosowane w celu opracowania wniosków to analiza literatury, a także przegląd portali internetowych, ze zwróceniem uwagi na wdrożone przykłady, omówione w pracy. Jak dało się zauważyć, w marketingu oraz zarządzaniu pozwalają one w jasny sposób wpływać na decyzje. Odnosi się to zarówno do form tradycyjnych, jak i online.
PL
W pracy zaprezentowano wyniki badań dotyczących wpływu błędów postrzegania i przetwarzania informacji oraz myślenia heurystycznego, obecnych na etapie budowy systemu oceny ofert negocjacyjnych, na porozumienie końcowe w dwustronnych negocjacjach elektronicznych. Do analizy wykorzystano dane negocjacji elektronicznych prowadzonych w Inspire. Wyniki badań wskazują na potrzebę uwzględnienia heurystyk w procesie prenegocjacyjnego przygotowania analitycznego negocjatorów oraz opracowania narzędzi wsparcia negocjatora odpornych na te heurystyki lub redukujących negatywne ich skutki
PL
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o wzajemne relacje między globalnymi megatrendami a procesami decyzyjnymi współczesnego człowieka. Rozważania koncentrują się wokół nowych trendów, zachowań ludzkich i przemian, zachodzących w procesie decyzyjnym. Autorka stawia tezę, że ludzie w turbulentnej rzeczywistości wykorzystują coraz więcej skrótów myślowych – heurystyk, zarówno w osobistym, jak i rynkowym procesie decyzyjnym. Uproszczone myślenie to znak czasów i jednocześnie ochrona dla przeciążonego bodźcami umysłu ludzkiego.
EN
The aim of this article is to attempt to answer the question regarding the relationship between global megatrends and decision-making processes of a person nowadays. The considerations revolve around new trends, human behavior and transformations taking place in the decision-making process. The author argues that people in the turbulent reality use increasingly more mental shortcuts: heuristics in decision-making processes both personal and market choice situations. Simplistic thinking is a sign of the times and also a mechanism protecting human mind from excessive stimulation.
EN
The main aim of the article is an attempt to show the phenomenon of excessive optimism on capital market on the example of recommendations provided by the brokerage houses in Poland. The structure of recommendations indicates that there is more positive recommendations than negative and neutral ones. It would be reasonable statistically in constant market growth conditions, meanwhile, stock market is characterized by bull, bear and horizontal trend periods. The question is, why then, in the changing conjuncture there outweigh of the positive recommendation over the negative and neutral ones is observed. To achieve the research aim, the companies from the Warsaw Stock Exchange were selected and recommendations describing them were compared. Research results indicate that positive recommendations are dominant. The next stage was to compare the stock quotation at recommendation issue date with the price achieved by the company a year after. Research results indicate that despite positive recommendations of the brokerage houses, significant number of recommendations have overestimated the price in relation to real value achieved by the particular company on the Warsaw Stock Exchange. In addition, I compared selected companies’ financial projections with real reports. This analysis also showed the existence of an excessive optimism among analysts.
PL
Celem artykułu jest pokazanie zjawiska nadmiernego optymizmu na rynku kapitałowym na przykładzie rekomendacji i wycen przygotowywanych przez domy maklerskie w Polsce. W strukturze tych rekomendacji jest więcej rekomendacji pozytywnych niż negatywnych i neutralnych. Statystycznie byłoby to zasadne przy stałym rynku wzrostowym, ale należy wziąć pod uwagę, iż na giełdzie są hossa, bessa oraz okresy trendu horyzontalnego. Dlaczego w takim razie w zmieniającej się koniunkturze zawsze przeważają rekomendacje pozytywne? Bazą dla rekomendacji są wyceny przedsiębiorstw, często wykonywane metodą DCF. Aby zrealizować badanie, wybrano spółki z GPW w Warszawie i porównano wydane dla nich rekomendacje w danym okresie. Badania wskazały, że dominują rekomendacje pozytywne. Następnie porównano cenę notowań w dniu wydania rekomendacji pozytywnych do ceny, jaką spółka osiągnęła po roku notowań. Uzyskane wyniki wskazują, że pomimo pozytywnych rekomendacji domów brokerskich znacząca część rekomendacji w spółkach podaje za wysoką cenę w stosunku do realnie uzyskiwanej przez przedsiębiorstwo na GPW. Ponadto porównano w wybranych firmach prognozy finansowe z realnymi sprawozdaniami. Ta analiza również wykazała istnienie nadmiernego optymizmu wśród analityków.
EN
The main aim of the article is an attempt to show the phenomenon of excessive optimism on capital market on the example of recommendations provided by the Brokerage Houses in Poland. The structure of recommendations indicates that there is more positive recommendations than negative and neutral ones. It would be reasonable statistically in constant market growth conditions, meanwhile, stock market is characterized by bull, bear and horizontal trend periods. The question is, why then, in the changing conjuncture the outweigh of positive recommendation over the negative and neutral ones is observed. To achieve the research aim, the companies from the Warsaw Stock Exchange were selected and recommendations describing them were compared. Research results indicate that positive recommendations are dominant. The next stage was to compare the stock quotation at recommendation issue date with the price achieved by the company a year after. Research results indicate that despite positive and negative recommendations of Brokerage Houses, significant number of recommendations have overestimated the price in relation to real value achieved by the particular company on the Warsaw Stock Exchange.
PL
Celem artykułu jest pokazanie zjawiska nadmiernego optymizmu na rynku kapitałowym na przykładzie rekomendacji i wycen przygotowywanych przez Domy Maklerskie w Polsce. W strukturze przygotowywanych rekomendacji jest więcej rekomendacji pozytywnych niż negatywnych i neutralnych. Statystycznie byłoby to zasadne przy stałym rynku wzrostowym. A przecież na giełdzie jest hossa, bessa oraz okresy trendu horyzontalnego. Dlaczego w takim razie w zmieniającej się koniunkturze zawsze przeważają rekomendacje pozytywne? Bazą dla rekomendacji są wyceny przedsiębiorstw, często wykonane metodą DCF. Aby zrealizować badanie, wybrano spółki z GPW w Warszawie i porównano wydane dla nich rekomendacje w danym okresie. Badania wskazały, że dominują rekomendacje pozytywne. Następnie porównano cenę notowań w dniu wydania rekomendacji pozytywnych i negatywnych do ceny, jaką spółka osiągnęła po roku notowań. Uzyskane wyniki wskazują, że pomimo rekomendacji domów brokerskich znacząca część rekomendacji w spółkach podaje za wysoką cenę w stosunku do realnie uzyskiwanej przez przedsiębiorstwo na GPW.
EN
In examining the justifications of accounting decisions which refer to measuring the value of the inventory for the purposes of financial accounts, the role of the person in the creation of accounting information is argued. The role of such research is to show that accounting theory assumes ideal circumstances when preparing information that is meant to represent economic phenomena in words and numbers. However, it is influenced by the behavior of the accounting practitioners and their perception of the economic reality in which the decision is made. The activities of these practitioners are silent but influential in terms of the quality of financial information. The study on 274 young practitioners focuses on the essence of their justifications and analyzes the relationship between the arguments raised by the individuals and decision stability after a group discussion. According to the results, the participants who justified their choice using sound, substantive points less often changed their decision during the group discussion. Our findings develop an understanding that, in the application of accounting principles, and, furthermore, in producing financial reports, substantive and non-substantive (biased) justifications play a role in the stability of accounting choice. Incorporating cognitive biases into the process of developing the justification can influence the accounting choice and alter future decision-making processes, because such a person is more likely to succumb to the pressure of the group.
PL
Artykuł prezentuje wyniki badania roli czynnika ludzkiego w tworzeniu informacji w systemie rachunkowości przez analizę uzasadnień podejmowanych decyzji, które odnoszą się do pomiaru wartości zapasów na potrzeby rachunkowości finansowej. Teoria rachunkowości zakłada istnienie idealnych warunków przygotowywania informacji finansowych, które mają odzwierciedlić sytuację finansową jednostki za pomocą liczb oraz opisu. Wartość opisanych w artykule badań polega na wskazaniu, że w warunkach rzeczywistych na informacje tworzone w systemie rachunkowości mają wpływ zachowanie praktyków rachunkowości i subiektywny odbiór rzeczywistości ekonomicznej, w której jednostka prowadzi działalność gospodarczą. Zachowanie księgowych stanowi niedostrzegalny, ale wpływowy czynnik, szczególnie w kontekście jakości informacji tworzonych w systemie rachunkowości. Badanie 274 młodych księgowych skupia się na uzasadnieniach podejmowanych decyzji oraz analizuje relacje między argumentami uwzględnionymi przez osobę podejmującą decyzję a niezmiennością podjętej decyzji po grupowej dyskusji problemu. Uzyskane wyniki wskazują, że osoby uzasadniające decyzję klarownymi, merytorycznymi przesłankami znacznie rzadziej zmieniały ją po dyskusji w grupie. Wkład przeprowadzonych badań w dotychczasową literaturę dotyczy wskazania roli merytorycznych i pozamerytorycznych (heurystycznych) uzasadnień w aplikacji zasad rachunkowości (a w dalszym kroku w przygotowywaniu sprawozdań finansowych), jak również w stabilności podjętych decyzji. Heurystyczne wnioskowanie w procesie podejmowania decyzji może wpłynąć na dokonany wybór oraz zmienić przyszłe decyzje, ponieważ stosowanie heurystyk zwiększa podatność na presję ze strony członków grupy, w której dyskutuje się problem z zakresu rachunkowości.
PL
Artykuł dotyczy zasady ostrożności. Celem tekstu jest jej zdefiniowanie, interpretacja oraz powiązanie z polityką gospodarczą. Punktem wyjścia jest stwierdzenie istnienia niepewności sensu largo oraz naukowej niepewności sensu stricte. Te elementy sprawiają, że we współczesnej, coraz bardziej zglobalizowanej gospodarce pewne zagrożenia nabierają charakteru systemowego. Konieczne jest unikanie tego rodzaju niebezpieczeństw, jednak istniejące narzędzia analityczne konstruowane w ramach teorii decyzji czy zarządzania ryzykiem są do tego niewystarczające. Stwarza to przestrzeń dla zasady ostrożności, która w zależności od specyfiki sytuacji decyzyjnej przybiera postać heurystyki strachu bądź heurystyki odwagi.
EN
The main goal of the article is to deliver a definition, interpretation and a potential application of precautionary principle in the field of political economy. Uncertainty in general, and scientific uncertainty in particular make a contemporary, increasingly globalized economy much more vulnerable. On the top of that, the very nature of certain risks is changing from local to systemic. It is necessarry to avoid such threats, but the existing risk management tools are insuficient and/ or inadequate to do so. Such a situation creates a potencial space for a concept of precautionary principle which, depending on the nature of decision, manifest itself as a heuristics of fear or as a heuristics of courage.
LogForum
|
2015
|
vol. 11
|
issue 3
295-303
EN
Background: A key element of the evaluation of warehouse operation is the average order-picking time. In warehouses where the order-picking process is carried out according to the "picker-to-part" rule the order-picking time is usually proportional to the distance covered by the picker while picking items. This distance can by estimated by simulations or using mathematical equations. In the paper only the best described in the literature one-block rectangular warehouses are considered. Material and methods: For the one-block rectangular warehouses there are well known five routing heuristics. In the paper the author considers the return heuristic in two variants. The paper presents well known Hall's and De Koster's equations for the average distance traveled by the picker while completing items from one pick list. The author presents own proposals for calculating the expected distance. Results: the results calculated by the use of mathematical equations (the formulas of Hall, De Koster and own propositions) were compared with the average values obtained using computer simulations. For the most cases the average error does not exceed 1% (except for Hall's equations). To carry out simulation the computer software Warehouse Real-Time Simulator was used. Conclusions: the order-picking time is a function of many variables and its optimization is not easy. It can be done in two stages: firstly using mathematical equations the set of the potentially best variants is established, next the results are verified using simulations. The results calculated by the use of equations are not precise, but possible to achieve immediately. The simulations are more time-consuming, but allow to analyze the order-picking process more accurately.
PL
Wstęp: Kluczowym elementem oceny funkcjonowania magazynu jest średni czas kompletacji zamówień. W magazynach, w których kompletacja odbywa się wg zasady "człowiek do towaru" czas kompletacji zazwyczaj jest proporcjonalny do dystansu pokonanego przez magazyniera, który może być oszacowany za pomocą symulacji lub z wykorzystaniem wzorów matematycznych. W artykule rozpatrywane są najlepiej opisane w literaturze magazyny prostokątne jednoblokowe. Metody: Dla magazynów prostokątnych jednoblokowych znanych jest 5 heurystyk wyznaczania trasy magazyniera. W artykule autor rozpatruje jedną z nich: metodę return (w dwóch wersjach). Przedstawione są wzory na średnie dystanse pokonywane przez magazyniera podczas procesu kompletacji zamówień znane z prac Halla i De Kostera. Autor przedstawia też własne propozycje. Rezultaty: Wyniki uzyskane w wyniku zastosowania wzorów matematycznych (wzory Halla, De Kostera i autora artykułu) porównano z rezultatami symulacji komputerowych. Dla większości wzorów średni błąd szacunku nie przekracza 1% (wyjątkiem są wzory Halla). Do przeprowadzenia symulacji wykorzystano program Warehouse Real-Time Simulator. Wnioski: Czas kompletacji zamówień jest funkcją wielu zmiennych i jego optymalizacja nie jest zadaniem łatwym. Może być jednak przeprowadzana dwuetapowo: najpierw korzystając ze wzorów matematycznych wybiera się zbiór wariantów potencjalnie najlepszych, następnie wyniki weryfikuje się za pomocą symulacji. Wyniki uzyskane za pomocą wzorów nie są dokładne, ale możliwe do uzyskania natychmiast. Symulacje są bardziej czasochłonne, ale umożliwiają pełniejszą analizę czasu kompletacji zamówień.
PL
Artykuł przedstawia wyniki przeglądu literatury dotyczącej procesu podejmowania decyzji prawniczych, ze szczególnym uwzględnieniem procesu ustalania wymiaru kary. Pierwsza część artykułu poświęcona jest dyrektywom wymiaru kary, czyli w języku teorii decyzji wagom nadawanym pewnym charakterystykom czynu i sprawcy. Autorzy zwracają uwagę, iż ustawodawca nie zdefi niował precyzyjnie hierarchii owych wag decyzyjnych, co sprzyja rozbieżnościom wyroków wydawanych przez różne sądy w przypadku oceny tych samych przestępstw. Co więcej, niejednokroć wagę niezerową otrzymują czynniki, które z natury nie powinny być brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o wymiarze kary. W pierwszej części autorzy wskazują również metody mogące posłużyć do identyfi kacji rzeczywistych wartości wag decyzyjnych, stosowanych przez� sędziów. W drugiej części artykułu autorzy dyskutują wpływ naturalnych skłonności poznawczych (wynikających z praw psychofi zyki i heurystyk poznawczych) na ustalony sądowy wymiar kary. Szczególny nacisk został położony na wpływ heurystyki zakotwiczenia oraz prawa Webera na� ońcowy wymiar kary oraz na wpływ inklinacji wynikających z teorii perspektywy na skłonność do zawierania ugody jeszcze przed postępowaniem sądowym
EN
The aim of the article is to describe the phenomena of the cognitive reflection test which is a unique predictor and actual measure of rational thought. The CRT is designed to measure the tendency to override a prepotent response alternative that is incorrect and to engage in further reflection that leads to correct response. The author describes also the correlation between CRT and heuristics and the influence of religion and sex on CRT results.
PL
Artykuł wprowadza w tematykę automatycznych i kontrolowanych procesów myślenia. Autorka opisuje test świadomego myślenia (Cognitive Reflection Test – CRT), który – jak pokazuje literatura z zakresu finansów behawioralnych – jest świetnym narzędziem sprawdzającym zdolność jednostek do myślenia racjonalnego. W opracowaniu przedstawiono również badania opisujące zależność pomiędzy wynikami z testu CRT a skłonnością do ulegania heurystykom oraz wpływ myślenia intuicyjnego na religię i płeć.
PL
Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, jakie emocjonalne i poznawcze czynniki wywierają wpływ na zdolności analityczne i percepcyjne człowieka w kontekście socjotechnicznego wpływu mediów. Autor w eklektyczny sposób odnosi się do wybranych modeli, teorii i perspektyw dotyczących mechanizmów ludzkiego myślenia, emocji i dokonywanych wyborów. Analizie zostają poddane dwa tryby działania umysłu, automatyzmy myślenia, heurystyki oceniania, błędy poznawcze oraz wpływ emocji na percepcję.
EN
This article attempts to answer the question: which emotional and cognitive factors affect analytical and perceptual abilities of the individual in the context of socio-technical impact of the media? The author refers to a wide range of models, theories and perspectives connected with mechanisms of human thinking, emotions and choices. The author presents an analysis of two modes of brain activity, automatic modes of thinking, judgment heuristics, cognitive biases and the impact of emotion on human perception.
EN
The traditional (neoclassical) economics assumes that every individual is egoistically oriented towards achieving its main goal (its own interest), which is to maximize utility. However, in many studies referring to various aspects of human behavior, behavioral economics proves that human choices vary depending on the circumstances, place, time, norms and social influences, emotional judgments, cognitive distortions and biases, simplifying reasoning principles applied (heuristics) and at the same time on how and in what circumstances the choice is made (the choice architecture). The objective of the article is to define the concepts of behavioral economics which are the most interesting from the point of view of increasing the effectiveness of social campaigns. The implementation of this goal was carried out based on literature studies. They allowed to determine that among the concepts of behavioral economics, the greatest impact on campaign effectiveness have: an appeal to social norms, financial incentives and appropriate framing of messages. Although they do not exhaust the list of possibilities for influencing the behavior of individuals, their use by architects of choice (creators of social campaigns) may contribute to directing people to make more reasonable (in their own and social assessment) decisions and to make better choices, without forcing anyone to make specific results.
PL
Tradycyjna (neoklasyczna) ekonomia zakłada, że każda jednostka jest egoistycznie zorientowana na osiągnięcie swojego głównego celu, którym jest maksymalizacja użyteczności. Ekonomia behawioralna w wielu badaniach odnoszących się do różnych aspektów ludzkiego zachowania dowodzi, że ludzkie wybory różnią się w zależności od okoliczności, miejsca, czasu, wyznawanych norm i wpływów społecznych, emocjonalnych osądów, skrzywień i błędów poznawczych, stosowanych upraszczających reguł wnioskowania (heurystyk), a jednocześnie od tego, w jaki sposób i w jakich okolicznościach wybór jest dokonywany (architektury wyboru). Celem artykułu jest zdefiniowanie pojęć ekonomii behawioralnej, które są najbardziej interesujące z punktu widzenia zwiększenia skuteczności kampanii społecznych. Cel osiągnięto dzięki przeprowadzeniu studiów literaturowych, które pozwoliły na określenie, że wśród koncepcji ekonomii behawioralnej mających największy wpływ na skuteczność kampanii można wyróżnić przede wszystkim: odwołanie się do norm społecznych, zachęty finansowe oraz odpowiednie ramowanie komunikatów. Chociaż nie wyczerpują one możliwości wpływania na zachowania jednostek, to ich zastosowanie przez architektów wyboru (twórców kampanii społecznych) może się przyczyniać do nakierowania ludzi na podejmowanie bardziej rozsądnych (w ich własnej i społecznej ocenie) decyzji i dokonywania lepszych wyborów, nie zmuszając nikogo do uzyskania określonych rezultatów.
PL
Niepowodzenia audytu towarzyszące skandalom finansowym z ostatnich lat (Enron, WorldCom, Parmalat i inne) przypisuje się najczęściej świadomemu działaniu audytorów. Analizując przyczyny tych spektakularnych porażek, zwraca się zwykle uwagę na kwestię braku niezależności audytorów, którzy, wbrew etyce zawodowej, formułują opinie zgodne z oczekiwaniami klienta. Badania psychologiczne sugerują jednak, że główną przyczyną porażek audytorów są nie tyle zaniechania czy świadoma korupcja, ile raczej błędy poznawcze. W artykule omówione zostały podstawowe ograniczenia poznawcze w procesach formułowania sądów i podejmowania decyzji przez audytorów: błędy wynikające ze stosowania heurystyk dostępności, reprezentatywności i zakotwiczenia, konsekwencje nadmiernej pewności siebie, zjawisko eskalacji zaangażowania oraz proces rozumowania zmotywowanego przez cel. Przedstawiono ponadto cechy strukturalne branży audytorskiej, sprzyjające występowaniu ograniczeń poznawczych. Omówiono wskazywane w literaturze propozycje zwiększania skuteczności audytu zewnętrznego.
EN
Spectacular financial reporting scandals of last years (cases of Enron, WorldCom, Parmalat and others) are usually attributed to conscious actions of auditors. When analyzing the reasons of audit failures scholars point at the lack of independence of auditors, who act against professional ethics and issue opinions which are in line with the expectations of the clients. Psychological studies suggest however, that the main reasons of audit failures are not negligence or conscious corruption, but cognitive biases. The article presents the main cognitive limitations which affect judgment and decision-making process of auditors: heuristics (availability, representativeness and anchoring), overconfidence, escalation of commitment and motivated reasoning. We present structural characteristics which make the auditing industry prone to cognitive biases. We also discuss possible measures aimed at reducing the number of audit failures.
EN
The paper conducts the collective specification of fallacies in the perception of reality made by market participants. It is based on the Daniel Kahneman and Amos Tversky’s esseys and it proves that the paradigm of rationality in human behaviour is actually a purely idealistic assumption and is often not reflected in the factual decisions made by consumers. The article pointed out numerous examples of so-called heuristics and biases, which cause the wrong estimation of the probability of certain events and thus are the reason of making non-optimal choices. The studies provide the evidence that unconscious, irrational, emotional and psychological factors are crucial in decision-making situations and to make the forecasts and projections more realistic they should be taken into account in the development of econometric models, business strategies or human resources management policy.
EN
Heuristics used in financial decision process in polish and international papers are commonly linked to intuitive, automatic, habitual and consequently to irrational decisions. As presented in the paper, heuristics may become a very optimal decision strategy, especially from the decision’s environmental perspective. It is postulated to normalize this approach as ecological rationality in decision making theory. The aim of the paper is to present theoretical and practical arguments which support the following thesis: In the context of financialisation and financial development, heuristic approach to decision making may become the leading and optimal decision strategy. It is essential due to fact that heuristics have a high predictive and explanatory effectiveness as well as the number of practical applications.
EN
The article deals with the precautionary principle. A hypothesis was formulated that the actions of decision-makers during the COVID-19 epidemic prove that this principle is a useful and valuable instrument for supporting decisions. The experience of a pandemic, associated with the need to justify drastic preventive actions, neutralizes a large part of the arguments critical of the precautionary principle. At the same time, the same research material enables new conclusions to be drawn about the practical application of the precautionary principle. The first part of the article discusses the concept of the precautionary principle, its definition, and the most important voices critical of it. The second one demonstrates that the observed current practice of applying this principle neutralizes a significant part of the charges made against it. Moreover, starting from the same observations, new areas of reflection on the precautionary principle in the context of making economic decisions in the conditions of uncertainty have been identified.
PL
Artykuł dotyczy zasady ostrożności. Postawiono w nim hipotezę, że poczynania decydentów w okresie epidemii COVID-19 dowodzą, że zasada ta jest przydatnym i wartościowym instrumentem wspomagającym decyzje. Doświadczenie pandemii, związane z koniecznością usprawiedliwiania drastycznych działań prewencyjnych, neutralizuje znaczną część argumentów krytycznych względem zasady ostrożności. Jednocześnie, ten sam materiał badawczy umożliwia wyciągnięcie nowych wniosków na temat praktyki stosowania zasady ostrożności. W pierwszej części artykułu została omówiona koncepcja zasady ostrożności, jej definicja oraz najważniejsze głosy względem niej krytyczne. W drugiej wykazano, że obserwowana aktualnie praktyka stosowania tej zasadyneutralizuje istotną część zarzutów formułowanych pod jej adresem. Ponadto, wychodząc od tych samych obserwacji, zostały wskazane nowe, niedostatecznie przebadane jeszcze obszary refleksji nad zasadą ostrożności w kontekście podejmowania decyzji gospodarczych w warunkach niepewności.
PL
Po krótkim przypomnieniu, na czym polega tzw. problem Lindy oraz jego rozwiązania przez Kahnemana i Tversky’ego (KT), wskazuję na implikacje ich rozwiązania tego problemu. Pośród tych implikacji podkreślam znaczenie relacji pomiędzy prawdopodobieństwami przypisanymi zdaniom: „Linda is active in a feminist movement” (F) oraz „Linda is a bank teller and active in a feminist movement” (T∧F); Kahneman i Tversky kładli główny nacisk na relację pomiędzy prawdopodobieństwami przypisanymi zdaniom: „Linda is a bank teller” (T) and „Linda is a bank teller and active in a feminist movement” (T∧F). Idąc po tej linii, formułuję hipotezę badawczą H0 o postaci: „co najmniej 85% respondentów wybierze zdanie F, jako bardziej prawdopodobne niż zdanie (T∧F), a możliwość przeciwna zostanie, konsekwentnie, wybrana jedynie przez co najwyżej 15% respondentów”, którą to hipotezę zerową formułuję na podstawie wyników badań samych Kahnemana i Tversky’ego. Następnie przytaczam wyniki badań sondażowych wykonanych wśród studentów (N0.1. i N0.2.), które częściowo odrzucają sformułowaną hipotezę, zgodnie z metodologią badań statystycznych. Na koniec prezentuję pewne rozumowanie wspierające osiągnięte rezultaty i formułuję krytyczne uwagi względem koncepcji heurystyk KT.
EN
After a brief reminder of the, so called, Linda problem and its solution by Kahneman & Tversky (KT) (the tame solution), I point out the implications of the solution adopted by the KTs. Among these implications, I emphasize the importance of the relation of probability between the sentences: ‘Linda is active in a feminist movement’ (F) and ‘Linda is a bank teller and active in a feminist movement’ (T∧F); while in KT’s paper the main emphasis was put on considering the relationship between the probability of sentences: ‘Linda is a bank teller’ (T) and ‘Linda is a bank teller and active in a feminist movement’ (T∧F). I offer a critical argument against the zero hypothesis H0 that ‘at least 85% of the respondents will choose the sentence F as more likely than the sentence (T∧F), and the opposite consequently will be selected at most by 15% of the respondents;’ being drawn from the assumptions made by Kahneman and Tversky. This hypothesis will be further partially refuted by means of results from the surveys N0.1. and N0.2. Then the reasoning supporting the result of surveys is presented and finally critical conclusions will be derived.
EN
The article analyses what determinants of the entities’ decisions can influence the accuracy of entrepreneurs’ survey forecasts according to behavioral economics. As crucial seem: quick and slow thinking, anchoring and adjustments, loss aversion and endowment effect. The example of the food processing enterprises in Poland describes their forecasts and real investments. The results show that when estimating the investment dynamics the entrepreneurs forecast a lower value than it actually achieves. When they evaluate their ex post investments, they rate them as higher than they were in practice.
PL
Celem artykułu jest określenie, jakie uwarunkowania decyzji podmiotów mogą, zgodnie z nurtem ekonomii behawioralnej, wpływać na dokładność ankietowych prognoz przedsiębiorców. Kluczowe wydają się: myślenie szybkie i wolne, zakotwiczenia i dostosowania, awersja do strat i efekt posiadania. Na przykładzie przedsiębiorstw branży przetwórstwa spożywczego i napojów w Polsce przedstawiono, jak kształtują się ich prognozy i rzeczywiste inwestycje. Wyniki pokazują, że szacując dynamikę inwestycji przedsiębiorcy prognozują wartość niższą niż osiąga ona w rzeczywistości. Kiedy oceniają swoje inwestycje ex post, postrzegają je natomiast jako wyższe niż były w praktyce.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.