Search results

1

Transformatywny intelektualista w polskiej tradycji pedagogicznej i politycznej przełomu XIX i XX wieku

100%

Bień D.

Przegląd Pedagogiczny

|

2020

|

issue 1

9-32

PL

Celem artykułu jest rekonstrukcja myśli pedagogicznej i politycznej trzech przedstawicieli polskiej radykalnej inteligencji rozpoczynających swoją działalność na przełomie XIX i XX wieku. Ich poglądy są konfrontowane z założeniami teorii krytycznej, w szczególności pedagogiki krytycznej i koncepcji transformatywnego intelektualisty stworzonej przez Henry’ego Giroux. W artykule dokonano analizy wybranych tekstów Edwarda Abramowskiego, Jana Władysława Dawida oraz Heleny Radlińskiej, skupiając się na ich ocenie ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej (w tym edukacji), wizji przyszłości i sposobie przekształcenia rzeczywistości. Szczególną uwagę poświęcono roli nauczyciela w twórczości wymienionych postaci. Powyższe działania pozwoliły na wskazanie punktów stycznych w myśli politycznej i pedagogicznej Abramowskiego, Dawida i Radlińskiej oraz wskazanie na ich przynajmniej częściowe podobieństwo z teorią krytyczną.

EN

The aim of the article is reconstruction the pedagogical and political thought of three representatives of the Polish radical intellectualist starting their activities at the turn of the XIX and XX century. Their views are confronted with the assumptions of critical theory, in particular critical pedagogy and the concept of transformative intellectual created by Henry Giroux. The article analyzes selected texts of Edward Abramowski, Jan Władysław Dawid and Helena Radlińska focusing on their assessment of the then socio-political situation (including education), the vision of the future and the way of transforming reality. Particular attention was paid to the role of the teacher in the articles of the above-mentioned characters. The actions allowed for the identification of contact points in the political and pedagogical thought of Abramowski, Dawid and Radlińska, as well as their at least partial similarity with critical theory.

2

Desakralizacja myśli politycznej w czasach nowożytnych

72%

Szymański Ł.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

|

2018

|

vol. 65

|

issue 2

EN

The subject of this article is the demonstration of the changes that occurred in modern times in the perception of the goal of the state and politics and desirable attitudes of the ruler. The article presents a comparison of the medieval political thought and the thought developed by later political writers: N. Machiavelli, J. Bodin, H. Grotius, and T. Hobbes. The conclusion that follows from the considerations is that, in the Renaissance and Baroque times, the deprivation of the political thought of the sacral themes became evident. What is interesting is that the causes of transformations were at the same time found in the contradictions existing in the Middle Ages. The reception of Aristotelianism, undermining the authority of the papacy and the creation of sovereign states thoroughly and permanently changed the perception of politics and the functioning of the state.

PL

Przedmiotem artykułu jest ukazanie zmian, jakie nastąpiły w czasach nowożytnych, w postrzeganiu celu państwa, polityki i pożądanych postaw władcy. W pracy przedstawiono porównanie myśli politycznej średniowiecza z tą, która była autorstwem późniejszych pisarzy politycznych: N. Machiavellego, J. Bodina, H. Grotiusa i T. Hobbesa. Nasuwającym się wnioskiem z rozważań jest konstatacja, że w czasach renesansu i baroku uwidoczniło się pozbawienie dotychczasowej myśli politycznej wątków sakralnych. Interesującym zagadnieniem jest to, że przyczyny przeobrażeń tkwiły również w samych sprzecznościach istniejących w średniowieczu. Recepcja arystotelizmu, podkopanie autorytetu papiestwa i powstanie suwerennych państw dogłębnie i trwale zmieniły postrzeganie polityki i funkcjonowania państwa.

3

Skinner and Rosanvallon: Reconciling the History of Political Thought with Political Philosophy*

58%

Horcher F.

Przegląd Politologiczny

|

2015

|

issue 4

177-189

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie czy właściwa historia myśli politycznej powinna wystrzegać się wszelkiego kontaktu z poważną filozofią polityczną, którego to stanowiska żarliwie bronili wcześniej historycy myśli politycznej z Cambridge, czy też nie. Przedstawiono tu pogląd, że silna stronniczość w dziedzinie polityki czy filozofii może zniszczyć wiarygodność miarodajnej historii myśli politycznej, ale uprawiając tę naukę z definicji nie sposób uchronić się przed rozważaniami polityczno-filozoficznymi. Artykuł próbuje także wykazać związek filozofii politycznej z historią myśli politycznej i vice versa. Artykuł szczególnie koncentruje się na następujących dwóch twierdzeniach: (a) wszelka rekonstrukcja historii myśli politycznej pozbawiona własnej pozycji polityczno-filozoficznej jest nieokreślona i dlatego nie stanowi źródła wiedzy, (b) bez przyjrzenia się historii myśli politycznej filozofia polityczna jest ślepa, wyobcowana, nieuzasadniona teoretycznie, a tym samym nawet potencjalnie niebezpieczna. Z metodologicznego punktu widzenia w artykule podjęto próbę ponownego ujęcia niektórych wniosków z rozważań na temat związku obu dyscyplin ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu francuskiego i angielskiego (a konkretnie dzieł Rosanvallona i Skinnera).

EN

This paper addresses the issue of whether a proper history of political thought should avoid any contact with substantive political philosophy, as it was vehemently claimed earlier by Cambridge historians of political thought, or not. It argues that (A) a strong political or philosophical bias might kill the credibility of a reliable history of political thought, but (B), in this genre, it is by definition impossible to avoid taking on board politico-philosophical concerns. What is more, the paper also tries to show (C) the relevance of political philosophy for the history of political thought and vice versa. In particular, it will argue along the following two lines: (a) Without a political philosophical self-positioning any reconstruction of the history of political thought remains underdetermined and therefore uninstructive, and (b) without a look at the history of political thought political philosophy remains blind, alienated, theoretically unfounded and therefore potentially even dangerous. Methodologically, the paper aims to recapture some of the conclusions of the debates of the relationship of the two disciplines, with special attention to the French and British contexts (more particularly to the oeuvres of Rosanvallon and Skinner).

4

Dissenting voices within political theory Voegelin’s quest for symbols and Strauss’s search for the philosopher

58%

Kuź M.

Przegląd Politologiczny

|

2016

|

issue 4

7-18

PL

Artykuł opisuje metodologiczne podejścia Erica Voegelina oraz Leo Straussa w zakresie studiów nad historią myśli politycznej, zwłaszcza zaś historią zachodniej myśli politycznej. Artykuł stawia tezę, iż obaj myśliciele oddalają się od głównego nurtu metodologicznego, który jest obecnie reprezentowany przede wszystkim przez przedstawicieli kontekstualizmu. W swoich poszukiwaniach obaj podążają jednak zupełnie odmiennymi drogami. Voegelin skupia się na badaniu symboli politycznych i ich zakorzenienia w metafizycznych doświadczeniach ludzi je tworzących. Strauss natomiast bada raczej odwieczne pytania filozofii, stosuje też pojęcie klasycznej dyskursywnej racjonalności jako kryterium oceny odpowiedzi na kluczowe zagadnienia filozoficzne. Obaj myśliciele różnią się też w sposobie postrzegania roli filozofa polityki. Dla Voegelina miałby on/ona konserwować lub współtworzyć swego rodzaju wiary polityczne. Dla Straussa zaś filozof to nauczyciel politycznie rozwiniętej młodzieży, a przede wszystkim obrońca samej filozofii, jako najszlachetniejszej formy działalności umysłowej. W końcowej części artykuł opisuje znaczenie obu autorów dla współczesnej myśli politycznej.

EN

The paper summarizes the nature of Eric Voegelin’s and Leo Strauss’s methodological approaches to the study of the history of political thought, in particular, the Western political thought. The paper concludes that in both cases the thinkers stray away from the mainstream, which is currently represented by contextualism. However, in their dissenting voices both authors take very different routes. Voegelin focuses on political symbols which are grounded in the metaphysical experience of their creators, and Strauss focuses on the perennial question of philosophy and classical, discursive rationality as the criterion of philosophical inquiry. They also differ in their opinions on the role of the political philosopher. For Voegelin, the philosopher is a defender or a co-creator of political creeds. For Strauss s/he is mainly the educator of politically savvy youths and, above all, the defender of philosophy as the most noble pursuit of the mind. The paper concludes by pointing out the importance and prominence of both thinkers.

5

“The Pure Teachings of Jesus”: On the Christian Language of Wilhelm Weitling’s Communism

58%

Jansson A.

Praktyka Teoretyczna

|

2018

|

vol. 29

|

issue 3

30-48

PL

Relacja komunizmu i religii stanowi obszerne i budzące spory zagadnienie. W artykule odnoszę się do tej kwestii, przywołując specyficznego myśliciela, mianowicie: Wilhelma Weitlinga (1808-1871). Badacze jego idei interpretowali religię w różny sposób, traktując ją jako to, co stanowiło sam fundament jego poglądów, lub, dla odmiany, jako nieznaczący dodatek do jego świeckich teorii. W niniejszym studium argumentuję, że prace Weitlinga powinny być rozumiane jako wyrażające chrześcijański język polityczny w sensie, jaki nadał temu terminowi historyk J.G.A. Pocock. Wychodząc z tego założenia, artykuł zmierza ku ujawnieniu sposobów wyrazu chrześcijańskiego języka Weitlinga i do wskazania, w jaki sposób manifestował się on w jego trzech najważniejszych pracach.

EN

The relation between communism and religion is a complex and contested question. In this article I will engage with this question concerning one specific thinker, namely Wilhelm Weitling (1808-1871). Weitling researchers have interpreted religion differently and have seen it as everything from the foundation of all his thought, to a negligible addition to a basically secular theory. In this article I argue that Weitling’s work needs to be understood as expressing a Christian political language, in the sense suggested by the intellectual historian J. G. A. Pocock. Departing from this, this article seeks to unpack the Christian political language of Wilhelm Weitling and to sort out how it is expressed in his three main works.

Refine search results

2 Przegląd Politologiczny

1 Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)

1 Praktyka Teoretyczna

1 Przegląd Pedagogiczny

1 Bień D.

1 Horcher F.

1 Jansson A.

1 Kuź M.

1 Szymański Ł.

1 2020

2 2018

1 2016

1 2015

Transformatywny intelektualista w polskiej tradycji pedagogicznej i politycznej przełomu XIX i XX wieku

Desakralizacja myśli politycznej w czasach nowożytnych

Skinner and Rosanvallon: Reconciling the History of Political Thought with Political Philosophy*

Dissenting voices within political theory Voegelin’s quest for symbols and Strauss’s search for the philosopher

“The Pure Teachings of Jesus”: On the Christian Language of Wilhelm Weitling’s Communism