Search results

1

The Berlin plans of Kamianets-Podilskyi

100%

OPYRCHAŁ L., OPYRCHAŁ U., NAHNYBIDA R.

Historia i Świat

|

2021

|

vol. 10

405-421

EN

The article discusses five manuscript plans of Kamianets-Podilskyi which are present in Berlin. Four of them are available in the collections of the Staatsbibliothek zu Berlin (The Berlin State Library) and one – at the Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesits (Secret State Archive of Prussian Cultural Heritage). Despite the fact that the list of maps and plans of areas present in the former socialist countries in Europe was published in 1976, these plans remained unknown to both, Polish and Ukrainian researchers analysing the history of fortification. Three of the discussed four plans are especially important. The first one is the plan by Christian Dahlke, an engineer who fortified Kamianets-Podilskyi, the later commanding officer of this fortress. The second one is an anonymous plan from 1740, most probably created during the inspection of the fortress reinforcements which was carried out by Saxon engineers. The third one is the plan by G. de Hundt. Identical versions of this plan are located in Cracow, in Vienna and in Moscow. Due to the fact that both, Austria as well as Russia, conducted military activities in Podolia in the 18th century, nearly identical plans of the Kamianets-Podilskyi Fortress, present in the capitals of those countries, indicate that G. de Hundt worked not only for the Polish king, but also for foreign intelligences.

2

The plan of Kamianets-Podilskyi from 1773

100%

OPYRCHAŁ L.

Historia i Świat

|

2022

|

issue 11

361-371

EN

The paper discusses a plan of the Kamianets-Podilskyi fortress from the year 1773, which has not been known until now. The performed analyses of the biographical notes of the Reibnitz family, demonstrated that the most probable author is Ferdinand Friedrich Christoph von Reibnitz, a standard-bearer and later captain of the regiment of royal infantry. The descriptions in the plan and the legend were made in German. The shape of the city and of the castles is represented in a very deformed way, however, the plan includes many details of the city surroundings, such as the locations of windmills or of the Evangelical and Jewish cemeteries. The errors in the representation of both castles, the new one and the old one, suggest that the discussed plan is a copy of the plan kept in Berlin, at the Prussian Privy State Archives.

3

Zemský měřič Johann Glocksperger a jeho mapy krajů

75%

Močičková J.

Historická geografie (Historical Geography)

|

2013

|

vol. 39

|

issue 1

7-20

EN

This essay discusses a unique (and extant only in fragmentary form) collection of maps of the Czech lands. The maps were produced probably in the first half of the 18th century by the land surveyor Johann Glocksperger (1689–1771), who had not yet received substantial scholarly attention. The study also briefly outlines the life fortunes of this land surveyor and notes his cartographic works.

4

Ocena wiarygodności części tzw. szkiców parafialnych Karola Perthéesa na przykładzie sieci osadniczej powiatu gostyńskiego

75%

Królik T.

Studia Geohistorica

|

2022

|

issue 10

53-73

EN

This article evaluates the reliability of a part of the Geograficzno-statystyczne opisanie parafiów Królestwa Polskiego (Geographical-Statistical Description of the Parishes of the Kingdom of Poland, called Parish Sketches) on the example of the settlement network of the then Gostynin County (Greater Poland Province). The area under examination was made up of three deaneries with 23 parishes. Settlement network data were collected from the selected verification maps, and then a common database with all the acquired information was developed. The analysed Parish Sketches were compared with the special map of the Poznań Province and other cartographic materials in terms of their content. The resulting quantitative and qualitative analyses made it possible to assess the correctness of the Parish Sketches as a source document for developing a special map.

PL

W artykule dokonano oceny wiarygodności części Geograficzno-statystycznego opisania parafiów Królestwa Polskiego (zwanego szkicami parafialnymi) na przykładzie sieci osadniczej współczesnego powiatu gostyńskiego (woj. wielkopolskie). Badany obszar obejmował historycznie trzy dekanaty, w skład których wchodziły 23 parafie. Z wybranych map weryfikacyjnych zebrano dane o sieci osadniczej, a następnie opracowano wspólną bazę danych, w której zintegrowano pozyskane informacje. Zbadane szkice parafialne porównano z mapą specjalną województwa poznańskiego oraz innymi materiałami kartograficznymi pod kątem zawartości. Otrzymane w efekcie analizy ilościowe i jakościowe pozwoliły ocenić poprawność szkiców parafialnych jako źródła w procesie opracowania mapy specjalnej.

5

Problemy metodyczne w procesie opracowania „Atlasu przemian politycznych na świecie w XX i XXI wieku”

75%

Sobczyński M., Katedra Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych W. N. G.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2015

|

issue 21

PL

Od początku istnienia Katedry Geografii Politycznej i Studiów Regionalnych prowadzone są w niej studia nad stworzeniem „Atlasu przemian politycznych na świecie w XX wieku”, rozszerzone w ostatnich latach również na pierwsze dekady wieku XXI. Zgromadzone doświadczenie pozwala dokonać przeglądu przyjętej metodyki oraz omówić trudności i bariery z nią związane, występujące w toku zarówno gromadzenia materiału faktograficznego, jak i jego przetworzenia i prezentacji, tak w postaci tekstowej, jak i kartograficznej. W artykule, na podstawie własnych doświadczeń empirycznych, omówiono niektóre aspekty procesu przeprowadzania kwerend faktograficznych, krytycznej oceny wartości pozyskanych informacji, wiarygodności źródeł, trudności związanych z obowiązującymi w różnych częściach świata systemami pomiaru powierzchni oraz odmiennymi sposobami rachuby czasu (kalendarzami). Podjęto analizę rangi dokumentów uchwalanych w tej samej sprawie przez różne instytucje sprawcze, przy uwzględnieniu odmienności ustrojowych w poszczególnych państwach i okresach historycznych. Dokonano krytycznej analizy dostępnych źródeł, ukazując zarazem zmienność dostępności do nich wynikającą z postępu cywilizacyjnego, który nastąpił od czasu podjęcia badań nad „Atlasem” w końcu lat 70. XX wieku. Odniesiono się także do kwestii związanych z procesem prezentacji kartograficznej zmian politycznych w całej ich złożoności, podejmując krytykę niektórych już wydanych atlasów historycznych i wskazując na dobre i złe metody przedstawiania zjawisk na mapie, które mogą być zastosowane w przyszłej publikacji opracowywanego „Atlasu”. Czas, który upłynął od podjęcia studiów nad Atlasem, przyniósł w tej dziedzinie wiele nowoczesnych rozwiązań, które można dziś z powodzeniem zastosować, łącznie z rezygnacją z tradycyjnej drukowanej formy edycji i zastosowaniem formy elektronicznej, w której możliwa jest do uzyskania ruchomość obrazu. Rozważania zilustrowano konkretnymi przykładami opartymi na uzyskanych już wynikach badań i ich dotychczasowej (jakkolwiek w ograniczonej formie) prezentacji.

EN

Since the very beginning of the Department of Political Geography and Regional Studies the study of the creation of the “Atlas of political changes in the World in the 20th century” are conducted, expanded in recent years, also for the first decade of the 21st c. Accumulated experience allows us to revise the used methodology and the difficulties and barriers related thereto occurring during both the accumulation of factual material and its processing and forms of presentation both in text form and cartographic. The article based on own empirical experience discusses some aspects of the process of performing factual queries, critical appraisal of the value of the obtained information, the reliability of sources, difficulties associated with surface measurement systems existing in different parts of the world and different calendars. Author analyzed the rank of documents enacted in the same case by different institutions taking into account the political differences in individual countries and historical periods. There have been critical analysis of available resources and their variable availability resulting from the progress of civilization, which occurred since starting research on “Atlas” in the late 70s. Issues related to the process of cartographic presentation of political change in all their complexity were discussed, taking criticism already issued some historical atlases and pointing out the good and bad methods of presenting phenomena on the map that can be used in future publications of the “Atlas”.

6

The evaluation of archival maps in geohistorical research

75%

Panecki T.

Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development

|

2015

|

vol. 19

|

issue 4

72-77

EN

The array of archival maps from the 19th and 20th centuries is very large and, in order to assess their reliability for a particular analysis, some kind of evaluation form must be used. The proposed evaluation form comprises both formal and quantitative criteria, enriched with the maps’ elaboration circumstances, which may influence their reliability. These factors are also applied at both the spatial and attribute levels of information. Guidelines include: the scope of content, the map’s mathematical precision, the descriptive information correctness, the time reference of the content, and the information transfer efficiency.

7

Wykorzystanie numerycznych modeli terenu w badaniach zmian środowiska geograficznego miasta Mysłowice

75%

Manowska M., Szuba M., Uniwersytet Śląski W. N. o. Z.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica

|

2015

|

issue 22

PL

Celem niniejszego opracowania jest wykazanie przydatności metod analizy w oprogramowaniu GIS, w szeroko pojętych badaniach nad zmianami środowiska geograficznego miasta Mysłowice. Środowisko geograficzne tworzą elementy przyrodnicze oraz antropogeniczne, przedstawiane na mapach od stuleci. Przyjęta metoda badawcza wykazała bardzo duże możliwości zastosowania oprogramowania GIS do przeanalizowania zmian zachodzących na terenie miasta Mysłowice w latach 1883–1993. W tym celu wygenerowano dwa numeryczne modele terenu (NMT), przez zwektoryzowanie izohips oraz punktów wysokościowych. Pierwszy model wygenerowano na bazie starych niemieckich map topograficznych Messtischblatt w skali 1:25 000 z lat 1883–1942. Drugi model powstał z map topograficznych Polski w skali 1:10 000 z roku 1993. Wszystkie wyżej wymienione mapy zostały skalibrowane (zarejestrowane) do wspólnego układu współrzędnych Polska 1992. Wygenerowanie różnowiekowych NMT dało także możliwość śledzenia zmiany morfologii na wybranych liniach przekrojów. Mysłowice są miastem Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, w którym aktywność eksploatacyjna trwa już od ponad dwustu lat. Jednak ze względu na problem dostępności map, praca pokazuje jedynie 110-letnie skutki eksploatacji. Przydatność metody potwierdziła się w precyzyjnym określaniu rejonów miasta najmocniej dotkniętych skutkami eksploatacji górniczej, co zweryfikowano w terenie. Skutki podziemnej działalności górniczej są zatarte przez ślady eksploatacji powierzchniowej w kilku dużych kamieniołomach, jednak przy dokładnej analizie można je od siebie odróżnić. Dzięki oprogramowaniu GIS i precyzyjnej kalibracji starych map możliwym stanie się prześledzenie zmian zachodzących w elementach środowiska geograficznego, takich jak rzeki, zbiorniki wodne, drogi, rozwój zabudowy, zalesienie. Ponadto oprogramowanie umożliwi dokładną lokalizację niektórych nieistniejących już elementów środowiska, w tym starych wyrobisk surowców piasku, gliny i wapieni oraz śladów po dawnych hutach żelaza.

EN

The aim of the study is to demonstrate the usefulness of methods of analysis in GIS software, in broad studies of changes in the geographical environment of the city Myslowice. Geographical environment are created of natural and anthropogenic elements, concluded on maps for centuries. Assumed research method showed a very high possibility of using GIS software to analyze the changes, which took place in the town of Myslowice in the years 1883–1993. For this purpose, two digital elevation model (DEM) were generated by vectorization of izohips and altitude point. The first model was based on the old German Messtischblatt topographic maps at scale of 1:25 000 from the years 1883–1942. The second model was generated from Polish topographic maps at a scale of 1:10 000 from the year 1993. All these maps have been calibrated (registered) to a common coordinate system Poland 1992. Generating uneven-aged DEM also gave the opportunity to track changes in morphology on selected lines of cross-sections. Myslowice is a city of the Upper Silesian Coal Basin, in which the exploitation activity is dating back more than two hundred years. However, due to the limited number of maps the study only shows the effects of 110 years of exploitation. The usefulness of the method was confirmed in determining the precise areas of the city, which were hardest hit by the effects of mining activities. This fact was also verified in the field. As a result of the surface exploitation in several large quarries traces of underground mining operations are erased, but with a careful analysis they can be distinguished from each other. With GIS software and precise calibration of old maps is it possible to trace the changes in the components of the geographical environment, such as rivers, water reservoirs, roads, building development, afforestation. In addition, it enables the precise location of some elements of the environment that no longer exist such as old excavation of raw materials, sand, clay and limestone or traces of the former ironworks.

8

Glossing the past: the Fifth Dynasty sun temples, Abu Ghurab and the satellite imagery

63%

Nuzzolo M., Zanfagna P.

Pražské egyptologické studie (Prague Egyptological Studies)

|

2017

|

issue 19

110-123

EN

The sites of Abusir and Abu Ghurab, with their unique mingling of funerary and religious architecture, and the incredible heritage of written papyrus documents, represent a crucial area for the understanding of the historical, architectural and religious evolution of Old Kingdom Egypt. However, many of their topographical and archaeological features remain unclear, especially as regards the identification of the four missing sun temples, which are documented in textual sources of the time but have been never located. The present article wishes to further our knowledge of the sacred landscape of the area during the Fifth Dynasty thanks to the combined analysis of archaeological data, the historical cartography of the area, and new remote sensed imagery.

9

Miasta w Atlasie historycznym Polski XVI wieku

63%

Noga Z.

Studia Geohistorica

|

2022

|

issue 10

215-223

EN

The article analyses the completed eight-volume edition of the Historical Atlas of Poland. Detailed Maps of the 16th Century from the perspective of the history of towns and cities. In discussing the main maps and commentaries, special attention has been paid to the criteria for classifying settlements as towns, not only legal and systemic but also functional. A separate section is devoted to the published plans of 34 towns with the commentaries on them. It can be stated that methodological continuity and a relatively homogeneous research questionnaire were maintained in the volumes published between 1958 and 2021. The series has a collected edition (2021) and an English-language edition (2014).

PL

Artykuł zawiera analizę zakończonej edycji ośmiu tomów Atlasu historycznego Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku z perspektywy historii miast. Przy omawianiu map głównych i komentarzy zwrócono uwagę na kryteria kwalifikacji osiedli do kategorii miast, nie tylko prawnoustrojowe, ale również funkcjonalne. Osobne miejsce poświęcono opublikowanym planom 34 miast i komentarzom do nich. Stwierdzono zachowanie ciągłości metodologicznej i w miarę jednolitego kwestionariusza badawczego w tomach, które ukazywały się w latach 1958– 2021. Seria ukazała się też jako wydanie zbiorcze (2021) i anglojęzyczne (2014).

10

Religie i wyznania w Atlasie historycznym Polski XVI wieku

63%

Szady B.

Studia Geohistorica

|

2022

|

issue 10

200-214

EN

The article characterises the content pertaining to religious structures and their presentation methods in the Historical Atlas of Poland (AHP) programme. It identifies the causes and describes the circumstances of changes in the depiction of religious topics at various phases of the project. It also presents the paths of the AHP development, shaped by discussions around the role of historical cartography and socio-religious history, which influenced how religious issues were treated in the AHP programme and publishing series.

PL

Artykuł zawiera charakterystykę treści dotyczących struktur religijnych oraz metod ich prezentacji w programie „Atlasu historycznego Polski”. Identyfikuje przyczyny oraz opisuje okoliczności zmian w ujmowaniu tematyki wyznaniowej w poszczególnych fazach rozwoju projektu atlasowego. Ukazuje różne ścieżki rozwojowe AHP, kształtowane przez dyskusje wokół roli kartografii historycznej oraz historii społeczno-religijnej, które wpływały na sposób ujęcia problemów religijnych w programie i serii wydawniczej AHP.

11

Stavební a demografický rozvoj pražských předměstí v díle Alfreda Hurtiga

63%

Novotná E.

Urbanismus a územní rozvoj

|

2022

|

issue 5

8-21

EN

At the end of 19th century Prague was rapidly developing due to the process of industrialization. The demolition of the city walls enabled gradual connection of Prague and its suburbs. Redevelopment of Josefov, Old and New Town changed the character of poor quarters into luxurious districts with broad streets. A. Hurtig, as a head surveyor of Building Authority of the Capital City of Prague, published topographic plans of Prague and its outskirts on a large scale. These reflected not only new administrative arrangements and captured the current state of the city, but also contained building plots and planned or later realized constructions of streets and residential areas. The plans used to be supplemented with demographical data, which reflected dynamic growth of Prague’s suburbs. The city development is documented in Hurtig’s plans not only through the housing construction but also with the infrastructure and social amenities. The paper presents examples of this development using the case study of Královské Vinohrady district. The Greater Prague factually came to be in 1922.

CS

Cílem výzkumu je dokumentovat prostorový rozvoj Prahy s využitím kartografického díla pražského stavebního geometra Alfreda Hurtiga. Koncem 19. století dochází k rozvoji Prahy v důsledku industrializace. Bourání hradeb umožnilo postupné propojení Prahy a jejích předměstí. Asanace Josefova, Starého a Nového Města změnila charakter chudinských čtvrtí na luxusní oblasti s širokými třídami. Výzkum se věnuje polohopisným plánům Prahy a okolí ve velkém měřítku, které A. Hurtig jako vrchní geometr stavebního úřadu hlavního města Prahy publikoval v průběhu 33 let. Ty odrážely nejen nové správní uspořádání, zachycovaly stávající stav města, ale byly v nich zakresleny i stavební parcely a plánované nebo později realizované výstavby ulic a obytných čtvrtí. Plány bývaly doplněny i demografickými údaji, které vypovídaly o dynamickém růstu pražských předměstí. Rozvoj města je na Hurtigových plánech dokumentován nejen stavebně, ale i s infrastrukturou a sociální vybaveností. Článek uvádí příklady tohoto rozvoje na případové studii čtvrti Královských Vinohrad. Velká Praha pak fakticky vznikla až v roce 1922.

12

Cyfrowe edycje map dawnych: perspektywy i ograniczenia na przykładzie mapy Gaula/Raczyńskiego (1807–1812)

51%

Panecki T.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2020

|

vol. 58

EN

The article has two main goals. The first is to present the theoretical foundations in the field of cartographic sources editing, and the second is to discuss and present proposals for the model digital edition of old maps on the example of the Gaul/Raczyński map from the early 19th century. The most important questions concern relations between editing cartographic and written sources, diﬀerences between scientific and popular map editions, the role of digital tools in editing, diﬀerences and dependencies between map editing, cartography and historical map, and – finally – problems of sustainability of digital projects.

PL

Artykuł ma dwa zasadnicze cele. Pierwszym jest przedstawienie dotychczasowego dorobku teoretycznego w zakresie edytorstwa źródeł kartograficznych, a drugim omówienie i prezentacja propozycji modelu cyfrowych edycji dawnych map na przykładzie mapy Gaula/Raczyńskiego z początku XIX w. Najistotniejsze pytania, na które autor poszukuje odpowiedzi, dotyczą m.in. relacji między edycją mapy a edycją tekstu, różnic między naukowymi a popularnonaukowymi edycjami map, roli narzędzi cyfrowych w edytorstwie, różnic i zależności pomiędzy edycją mapy a kartografią i mapą historyczną, a także – na zakończenie – problemów stabilności i utrzymania cyfrowych projektów.

13

Atlas historyczny Polski XVI wieku. Fundamentalne dzieło polskiej kartografii historycznej

51%

Konopska B.

Studia Geohistorica

|

2022

|

issue 10

155-171

EN

The impressive factual content of the Historical Atlas of Poland. Detailed Maps of the 16th Century is the subject of reflection around the thesis that this Atlas is a fundamental work of Polish historical cartography. The thesis is based on the fact that an all-encompassing work has been produced, published in print and in the form of a digital source base. The extraordinariness of the work on the Atlas consists in the fact that the work is carried out by successive generations of researchers with full respect for the ideas of the originators. The digital form has naturally increased the availability of the content of the Atlas and facilitated access to historical sources. AtlasFontium.pl, as a WebGIS application, is cross-territorial and accessible without time limits.

PL

Imponująca zawartość merytoryczna Atlasu historycznego Polski. Seria A: Mapy szczegółowe XVI w. jest przedmiotem refleksji wokół tezy, że atlas ten jest fundamentalnym dziełem polskiej kartografii historycznej. U podstaw tej tezy leży fakt opracowania ze wszech miar obszernego dzieła, wydanego drukiem i w formie cyfrowej bazy źródeł. Fenomen prac nad atlasem polega na ich realizacji przez kolejne pokolenia badaczy z pełnym poszanowaniem idei pomysłodawców. Forma cyfrowa w naturalny sposób zwiększyła dostęp do treści Atlasu i ułatwiła wgląd w źródła historyczne. AtlasFontium.pl jako aplikacja WebGIS jest ponadterytorialny i dostępny bez ograniczeń czasowych.

Refine search results

The Berlin plans of Kamianets-Podilskyi

The plan of Kamianets-Podilskyi from 1773

Zemský měřič Johann Glocksperger a jeho mapy krajů

Ocena wiarygodności części tzw. szkiców parafialnych Karola Perthéesa na przykładzie sieci osadniczej powiatu gostyńskiego

Problemy metodyczne w procesie opracowania „Atlasu przemian politycznych na świecie w XX i XXI wieku”

The evaluation of archival maps in geohistorical research

Wykorzystanie numerycznych modeli terenu w badaniach zmian środowiska geograficznego miasta Mysłowice

Glossing the past: the Fifth Dynasty sun temples, Abu Ghurab and the satellite imagery

Miasta w Atlasie historycznym Polski XVI wieku

Religie i wyznania w Atlasie historycznym Polski XVI wieku

Stavební a demografický rozvoj pražských předměstí v díle Alfreda Hurtiga

Cyfrowe edycje map dawnych: perspektywy i ograniczenia na przykładzie mapy Gaula/Raczyńskiego (1807–1812)

Atlas historyczny Polski XVI wieku. Fundamentalne dzieło polskiej kartografii historycznej