Search results

1

Blaski i cienie reprezentacji historycznej

100%

Falkowski T.

Rocznik Antropologii Historii

|

2013

|

issue 1(4)

101-118

EN

In my paper I point out both the advantages and disadvantages of thinking about historiography as "a historical representation". According to Ankersmit, historians always tend to represent the past in their texts. However, there are some historical works and even movements which would rather prefer to formulate and resolve a problem than create representations of the reality. I also analyse the consequences of Ankersmit’s propositions on historiography. In my opinion, "the logic of representation" involves this discipline in a crisis which is – as M.P. Markowski claims – permanent for the history of representation. Moreover, in such a situation historiography has to reach an impossible ideal: to make the past real in the present. On the other hand, a comparison made by Ankesmit between a painter and a historian, suggesting that the latter represents the reality in a similar way that the former renders his model, allows us to rethink the function of fact in the historical narration. In both cases a realistic element becomes a sign of "deeper" layers of represented reality. In consequence, it is possible to distinguish the "poetic truth" within the best historical works.

2

Walka o prawdę jako jeden z głównych problemów polskiej polityki historycznej

86%

Tylus E.

Seminare. Poszukiwania naukowe

|

2019

|

vol. 40

|

issue 3

107-120

EN

The importance of reflection on the most important aspects of political history and its goals should be strongly emphasized. The main role of that history is not just cultivating and remembering the historical truth by such acts as building monuments and organizing various marches and parades commemorating historical events, but it rather consists in defending and proclaiming the truth about those events. It is worth considering how it is possible that historical truth can be so distorted today and what role different views and concepts play in the study of history.

PL

Artykuł próbuje odpowiedzieć na pytanie, jakie są obecnie najważniejsze zadania polityki historycznej. Jej rolą nie jest wyłącznie i w dużej mierze upamiętnianie i kultywowanie prawdy historycznej – stawianie pomników i organizowanie obchodów rocznic ważnych wydarzeń, ale bardzo często obrona prawdy. Warto zastanowić się nad tym, jak dochodzi do tego, że prawda historyczna jest zniekształcana i jaką rolę odgrywają różne poglądy i koncepcje w badaniu historii.

3

Sienkiewicz – interpretacyjne spory (do jubileuszowego roku 1900)

72%

Bujnicki T.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2017

|

vol. 3

229-243

EN

Almost at the beginning of Sienkiewicz’s career he was thought to be a controversial writer. First controversy appeared in connection with a story entitled Charcoal Sketches [Szkice węglem] and their fundamental assumptions. Author himself was sure the reaction would be strong but he did not excpect it from positivist critics. Nevertheless, the attack published in “Weekly Review” [„Przegląd Tygodniowy”] met not only Bolesław Prus’ but also Aleksander Świętochowski’s objections. Such an attitude of the latter towards Sketches encouraged Sienkiewicz to another project – writing a series of a similar pamphlet tone, but he resigned from this idea. Next dispute – much broader – aroused because of issuing the first historical novel With Fire and Sword [Ogniem i mieczem] by Sienkiewicz. The debate revealed distinctly contrary opinions between ideological wings – conservatist and positivist ones. Two great debates came out: by Stanisław Tarnowski and Bolesław Prus. As a matter of fact this dispute expressed the essential differences of views on the Sienkiewcz’s masterpiece and formed a stereotype in a process of his output evaluation, which the later critics first of all refered to. Since that time the extreme poles of the attitude towards Sienkiewicz have fluctuated from worship to anathema. The novelist himself attempted to neutralize any controvercies by specyfying his ideological-artistic position as antidoctrinal one (in a letter to Stanisław Witkiewicz). Another controversy was marked at the beginning of XX century, during the jubilee of Sienkiewicz’s 25 years writing activity celebration and also afterwards. In the “Voice” [“Głos”], the first opinions criticizing the whole of Sienkiewicz’s works appeared. Stanisław Brzozowski’s essays became the most famous. Completely different notes were presented by Sienkiewicz’s admirers with Józefat Nowiński at the head. Why did Sinkiewicz stimulate his adherents? What aroused criticism and, on the other hand, apotheosis? One of the most important problems seems to be Sienkiewicz’s impact on identity precesses. As Józef Chałasiński claimed, Sienkiewicz created a stable nobility ethos of Polish inteligentsia. Therefore, the dispute about the writer is a dispute over the genealogy of Polish intelligentsia and the vision of the national past. However, there is one more question – does it correspond with images beeing evoked by the works of the writer?

PL

Niemal od początku Sienkiewicz był pisarzem kontrowersyjnym. Pierwszy spór rozegrał się wokół opowiadania Szkice węglem i wokół założeń tego utworu. Sam pisarz był pewien ostrej reakcji, ale nie spodziewał się jej ze strony pozytywistycznych krytyków. Atak w „Przeglądzie Tygodniowym” spotkał się jednak ze sprzeciwem nie tylko Bolesława Prusa, ale także Aleksandra Świętochowskiego. Reakcja na Szkice zachęciła Sienkiewicza do projektu napisania cyklu o podobnym pamfletowym tonie, z którego jednak zrezygnował. Kolejny spór – o wiele szerszym zasięgu – wywołało ukazanie się pierwszej powieści historycznej Sienkiewicza Ogniem i mieczem. Tutaj szczególnie mocno zarysowały się kontrowersje między skrzydłami ideowymi: konserwatyzmem a pozytywizmem. Na czoło wysunęły się dwa wielkie omówienia: Stanisława Tarnowskiego i Bolesława Prusa. Ten spór właściwie sformułował zasadnicze różnice poglądów na dzieło Sienkiewicza i uformował stereotyp oceny jego twórczości, do którego przede wszystkim zaczęli się odnosić późniejsi krytycy. Od tego momentu zasadnicze bieguny stosunku do Sienkiewicza oscylowały wokół kultu i anatemy. Sam pisarz starał się neutralizować spory, określając swoje ideowo-artystyczne stanowisko jako antydoktrynalne (w liście do Stanisława Witkiewicza). Kolejny spór wybuchł na początku XX wieku w czasie obchodów jubileuszowych 25-lecia twórczości pisarza i później; na łamach „Głosu” pojawiły się pierwsze opinie krytycznie oceniające całokształt twórczości Sienkiewicza. Najsłynniejsze stały się eseje Stanisława Brzozowskiego. Na biegunie przeciwnym znalazły się wystąpienia adoratorów Sienkiewicza z Józefatem Nowińskim na czele. Dlaczego Sienkiewicz tak animował adherentów? Co budziło krytycyzm, a co wpływało na apoteozę? Jedną z zasadniczych kwestii jest wpływ Sienkiewicza na procesy tożsamościowe. Jak twierdził Józef Chałasiński, Sienkiewicz stworzył trwały szlachecki etos polskiej inteligencji. Spór o pisarza jest zatem sporem o genealogię polskiej inteligencji i wizję przeszłości narodowej. Pozostaje jednak pytanie, o ile jest to zgodne z wyobrażeniami ewokowanymi przez twórczość samego pisarza?

4

Czejenów „droga przez mękę” (na podstawie przekazów historycznych, literackich i filmowych)

72%

Bobowski S.

Media – Kultura – Komunikacja Społeczna

|

2013

|

issue 9

114-130

EN

In the autumn of 1878, nearly 300 of the north Cheyennes, under the leadership of Little Wolf and Dull Knife, decided to escape from the nightmarish reservation in Oklahoma and to return to their homeland in Yellowstone (Wyoming). They had to march almost 2,000 kilometres to return to their beautiful country. But it was to be a road through hell. Especially for the part where Dull Knife tried to shelter from the severe winter at Fort Robinson, where the Indians of the group were slaughtered. This essay presents four works describing the dramatic and tragic moment of the history of this beautiful and proud tribe of Cheyennes: a famous historical account by Dee Brown, a historian and writer who has been interested in the fate of American Natives for nearly his whole life (Bury My Heart at Wounded Knee , 1970), the novel The Last Frontier (1941) written by the leftist writer, Howard Fast, a documentary novel by Mari Sandoz titled The Cheyenne Autumn and the famous movie under the same title by John Ford (1964).

5

On the Usefulness of Historical Truth in the Public Discourse on Contemporary History

72%

Napora M.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2018

|

vol. 48

6

Literackie kreacje postaci historycznych w cyklu książek dla młodych czytelników „Zdarzyło się w Polsce”

72%

Morawska I.

Filoteknos

|

2022

|

issue 12

333-344

EN

The paper focuses on and discusses some chosen strategies of creating historical heroes in the series of books for young readers: “It has happened in Poland” (published by Literatura). The analysis of the solutions, linguistic and stylistic means used by the authors will allow to reconstruct the methods of creating and evaluating a literary form with a historical origin implied in the text. The subject of the arrangements will also be references to contexts that may shape the functioning of this type of books and their heroes in the reading circulation.

7

Książę Radziwiłł Karol Stanisław „Panie Kochanku” w twórczości Zygmunta Krasińskiego i innych romantyków. Dylematy edytora i historyka literatury

58%

Kulczycka D.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2016

|

vol. 2

159-175

EN

The content of the study concerns the presence of Karol Stanisław Radziwiłł “Panie Kochanku” motive in Polish romantic literature especially in the works by Zygmunt Krasiński. The authoress describes the issues of his story [Panie Kochanku. Story – Panie Kochanku. Powiastka] and considers their editorial and artistic values, moreover searches alleged sources of a young poet’s (Krasiński) knowledge about the eccentric magnate. She also ponders if Krasiński might have known the story from Mickiewicz – a friend to Henryk Rzewuski who was retelling chats about both Radziwiłł and his indispensable companion Włodkowic. The other thread of the article concentrates on reflections regarding Mickiewicz and his opinions on the two erstwhile Sarmatians.

PL

Treścią artykułu jest obecność motywu Karola Radziwiłła „Panie Kochanku” w polskiej literaturze romantycznej, w szczególności zaś w twórczości Zygmunta Krasińskiego. Autorka omawia wydania jego powiastki, zastanawia się nad ich wartością edytorską i artystyczną, snuje refleksje na temat domniemanych źródeł wiedzy młodego poety na temat ekscentrycznego magnata. Zastanawia się, czy Krasiński mógł znać historię od Mickiewicza, który z kolei przyjaźnił się z Henrykiem Rzewuskim, opowiadającym gawędy tak o Radziwille, jak i jego nieodżałowanym przyjacielu – Włodkowicu. Osobnym wątkiem dyskursu jest refleksja samego Mickiewicza na temat owych dwóch niegdysiejszych Sarmatów.

8

Recepcja twórczości Ericha Hackla w krajach niemieckojęzycznych i w Polsce

44%

ŁAWNIKOWSKA-KOPER J.

Transfer. Reception studies

|

2016

|

vol. 1

131-159

PL

Przedmiotem artykułu jest recepcja twórczości Ericha Hackla w krajach niemieckiego obszaru językowego i w Polsce w ujęciu kontrastywnym. Autorka przedstawia sylwetkę pisarza i jego utwory z uwzględnieniem kwestii gatunkowych (dokumentaryzm) i problemowych (wpływ reżimów totalitarnych na losy jednostki), a następnie odnosi się do różnych obiegów recepcji w Polsce i w krajach niemieckiego obszaru językowego. W krajach niemieckojęzycznych twórczość Hackla jest obecna w obiegu akademickim i krytycznym, a przede wszystkim w obiegu popularnym i w mediach cyfrowych, czego dowodem są liczne wpisy na blogach literackich, dyskusje na forach i strony internetowe poświęcone pisarzowi. W Polsce znane są tylko dwa opowiadania pisarza: Pożegnanie z Sydonią i Wesele w Auschwitz, dlatego recepcja twórczości pisarza ogranicza się głównie do tych utworów. Jednocześnie w polskim obiegu akademickim omawiana jest cała jego twórczość. To, co łączy recepcję twórczości Ericha Hackla w Polsce i krajach niemieckojęzycznych, to włączenie jego utworów do programów edukacyjnych na rzecz tolerancji i prawdy historycznej.

EN

The paper researches the reception of the works of Erich Hackl in the German language speaking countries and in Poland in the contrastive aspect. The author presents the author and his works along with the genre (documentarism) and problem (influence of the totalitarian regimes on an individual) issues , then it refers to various circulations of reception in Po-land and German speaking countries. In German speaking countries, Hackl’s works are pre-sent in academic and critical circulation and, first of all, in the popular one, which is con-firmed by numerous entries at literary blogs, discussions at forums and Internet pages de-voted to the writer. There are only two short stories by the writer that are well-known in Po-land – these are, Farewell to Sydonia and Wedding in Auschwitz, that is why the reception of the writer’s works is limited mainly to these works.. At the same time, all his works are being discussed in the Polish academic circulation. What connects the reception of Hackl’s works in Poland and the German language speaking countries is the inclusion of his works into the educational programmes for the sake of tolerance and historical truth.

DE

Das Thema des Aufsatzes ist die Rezeption der Werke von Erich Hackl im deutschsprachigen Raum und in Polen, dargestellt aus kontrastiver Sicht. Die Verfasserin erinnert an die Gestalt des Autors und an sein literarisches Schaffen im Hinblick auf dessen Gehalt (Einfluss der totalitären Regime auf die Schicksale der Einzelmenschen) und auf die Gattungsfragen (Dokumentarismus), und setzt sich anschliessend mit verschiedenen Rezeptionswegen dieser Literatur in den Ländern des deutschsprachigen Raums und in Polen aus. In Deutschland, Österreich und in der Schweiz wird Hackls Werk Gegenstand akademischer und kritischer Lektüre, vor allem wird sein Schaffen aber von den Lesern diskutiert. Davon zeugen zahlreiche Eintragungen auf den Leseblogs und auf den Leserforen. In Polen sind nur zwei Erzählungen des Autors bekannt Der Abschied von Sydonie, mit der sein Name in der Literaturwelt zum Begriff wurde, und Die Hochzeit von Auschwitz. Auf diese zwei beschränken sich die polnischen Besprechungen, von denen die meisten im Internet erscheinen. Gleichzeitig umfaßt die akademische Rezeption das ganze Werk des Schriftstellers. Der Rezeption Hackls im deutschsprachigen Raum und in Polen ist Präsenz seiner Werke in den Unterrichtsprogrammen und in Projekten zum Thema Toleranz und historische Wahrheit gemeinsam.

Refine search results

2 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Filoteknos

1 Historyka Studia Metodologiczne

1 Media – Kultura – Komunikacja Społeczna

1 Rocznik Antropologii Historii

1 Seminare. Poszukiwania naukowe

1 Transfer. Reception studies

1 2023

1 2019

1 2018

1 2017

2 2016

2 2013

1 Bobowski S.

1 Bujnicki T.

1 Falkowski T.

1 Kulczycka D.

1 Morawska I.

1 Napora M.

1 Tylus E.

1 ŁAWNIKOWSKA-KOPER J.