Search results

1

Gatunki tekstów odnoszących się do przyszłości

100%

ŻMIGRODZKA B.

Stylistyka

|

2007

|

vol. 16

531-540

PL

The paper deals with a group of text genres in contemporary Polish, like prognoza (fo- recast), przepowiednia, proroctwo (prophecy), augury (wróżba) and horoskop (horoscope). These genres are deeply set in culture and their specifity is perfectly identified in so- cial linguistic conciousness. The most generał definition of the five genres can be as fol- lows: „I know that Y will happen/1 say this because I think you want to know, what will hapen”. The two characteristic features of these genres are: 1) all events presented are si- tuated in the futurę, after the act of lingual performance of these text; 2) primarily infor- mational character ot texts.All these genres, being assertives referring to the futurę, can be called „predictional genres”. Even though they have their roots in magie and religion, nowadays they func- tion also in other parts of social life, i.e. in science and popular culture. Prophecy, horo- scope and augury in magie orastrology have mostly informatic and therapeutic functions. When they occur in popular culture, the ludic function plays a part, and the informatical funtion is suspended.

2

The axiological potential of astrological terminology

67%

Turashbek Y.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

issue 2 (182)

233-245

RU

Аксиологический аспект языковых явлений находится в поле зрения настоящего исследования, поскольку он тесно связан не только с семантикой, но и с прагматикой лексических единиц, а также с сопутствующими лингвокультурными факторами. Так, представленный в статье материал из сферы астрологической терминологии свидетельствует о том, что такие лексические единицы, как гороскоп и астрология, имеют схожую динамику частоты употребления. Кроме того, в течение рассматриваемого периода (с конца XX до начала XXI века) наблюдается преобладание негативной оценки, связанной с этими понятиями, что можно рассматривать как свидетельство иронического отношения к лексико-семантической группе в целом. Для достижения целей и задач исследования нами использованы данные из Национального корпуса русского языка (НКРЯ); фрагменты текста извлечены из корпуса с помощью сплошной выборки, что позволило объективизировать исследование, а также применить элементы статистического анализа, основанные на количественных данных НКРЯ. Процедура исследования включала (1) анализ фрагментов текста, содержащих упомянутые выше лексические единицы; (2) анализ корреляции между лексическими единицами, с одной стороны, и положительной/отрицательной/нейтральной частями оценочной шкалы – с другой стороны.

PL

W centrum zainteresowania niniejszego opracowania znajduje się aksjologiczny aspekt zjawisk językowych, który jest ściśle powiązany nie tylko z semantyką, ale także z pragmatyką jednostek leksykalnych oraz towarzyszących mu czynników językowych i kulturowych. Materiał przedstawiony w artykule z zakresu terminologii astrologicznej wskazuje, że jednostki leksykalne, takie jak horoskop i astrologia, mają podobną dynamikę częstotliwości używania. Ponadto w analizowanym okresie (od końca XX do początku XXI wieku) dominuje negatywna ocena związana z omawianymi pojęciami, co można uznać za dowód ironicznego stosunku do leksykalno-semantycznej jako całości. Do przeprowadzenia badań zostały wykorzystanie dane z Korpusu Narodowego Języka Rosyjskiego; fragmenty tekstu zostały wyodrębnione z korpusu za pomocą analizy całościowej, co wpłynęło na obiektywność badań, a także wykorzystanie elementów analizy statystycznej opartej na danych ilościowych. Procedura badawcza obejmowała (1) analizę fragmentów tekstu zawierających ww. jednostki leksykalne; (2) analizę korelacji między jednostkami leksykalnymi oraz ich oceną (pozytywną/negatywną/neutralną).

EN

Axiological aspect shows a reflection over the phenomena associated not only with semantics, but also with pragmatics, as well as with linguacultural factors. As it can be shown by means of the materials represented in the paper, such lexical units as horoscope and astrology have similar dynamics in terms of increasing/falling popularity. In addition, at the present time, including the period between the late XX and early XXI century, there is a predominance of negative emotions related to these concepts, and this fact can be considered as the evidence of ironic attitude to the LE horoscope and astrology, as well as to this lexical and semantic group in general. To achieve our main goal and objectives, the author used data from the National Corpus of the Russian Language; text fragments were extracted from the corpus by means of continuous sampling technique. The data excerpted from the language corpus allows us to objectify the study, as well as to use elements of statistical analysis based on the quantitative data presented in the corpus. Research procedure included (1) analysis of text fragments containing lexical units mentioned above; (2) analysis of the correlation between those words, on one hand, and positive/negative/neutral parts of the evaluation scale, on the other hand.

3

Almanach pro Reverendissimo Domino Cardinali Fryderyka Jagiellończyka - historyczne źródło warsztatu astrologa

59%

Śnieżyńska-Stolot E.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2013

|

vol. 63

5-70

EN

The Almanach (BJ, MS 8) consists of a title page (photo no. 1), the Astrological tables for the year 1501, two horoscopes for Fryderyk Jagiellończyk, i.e. the birthday one from 1568 (photo no. 2) and the anniversary one (photo no. 3), which was cast on the day when the Sun marked the Cardinal’s 33rd birthday in 1501, twelve monthly forecasts for that year and an interpretation of those graphs. In the final part of the Astrological tables, the years are not marked (p. 48) and the work closes (p. 50) with a quotation from Ovid’s poem (Tristia 5, 8, 15). The article concerning that part of the Almanach which contains the horoscopes and forecasts for Cardinal Fryderyk Jagiellończyk (p. 28–46), is supplemented by two annexes. The first of these contains the whole text of the Almanach, deciphered by Ryszard Tatarzyński and translated into Polish by Anna Kozłowska, with a comment by Ewa Śnieżyńska-Stolot. The Almanach was written by several people, the most notable of whom was the author of the graphs and forecasts, probably identical with Maciej Karpiga, also called Miechowita, an astrologer, doctor, historian and geographer, and an eight-time rector of the Cracow Academy. In all probability, he hired a scribe who copied the Astrological tables for the year 1501, the graphs, and the whole text. It was also him that, some time after the manuscript was completed, wrote down his own observations on its margins as well as on the Astrological tables and on the charts. The text of the Almanach reveals the workshop of a medieval astrologer who interpreted horoscope graphs in accordance with the order of the horoscope houses (I Vita, II Lucrum, III Fratres, IV Parentes, V Filii, VI Valetudo, VII Nuptiae, VIII Mors, IX Peregrinationes, X Honores, XI Amici, XII Inimici). He also used astrolabium. His work is based on Matheseos libri VIII, written by the 4th-century Christian astrologer from Sicily, Julius Firmicus Maternus, and published in print in Venice in 1497, and, like its prototype, involves mythological characters such as Esculap (i.e. Asklepios), the patron god of doctors, and Mercury (i.e. Hermes Trismegistos) as well as the historical ones such as the Egyptian priest Petosiris and the Neo-Platonic philosophers, Plotinus and Porphyrius. He also quotes Abenragl (Abû l-Hasan ‘Ali ibn Abi l-Rijâ), an Arabic astrologer who died after 1037, whose work entitled Liber de iudiciis stellarum was translated in the 15th century into vernacular languages. In the marginal notes, however, he mentions Rasi (Abū Barkr Muhammed ibn Zakariya al-Razi), a Persian doctor and alchemist who died in 925, and his work entitled Liber ad Almansorem, which was translated into Latin by Gerardus of Cremona. During the process of binding, the following elements were glued to the title page of the Almanach: a folio with the coat of arms of Fryderyk Jagiellończyk (i.e. the crownless Eagle of the Jagiellons below a cardinal’s hat and an archbishop cross, against the bacground of a shield) and shields with the Kotwicz and Abdank coats of arms together with a third one, so far unidentified, in the form of a heraldic lily, with the letters M.N.C.b.c.A. next to it. The Kotwicz coat of arms belonged to the Cracow Canon and Fryderk Jagiellończyk’s vice-treasurer, Mikołaj Krzycki, while tha Abdank one, to Fryderyk Jagiellończyk’s court marshal, Jan Konarski, who later became the bishop of Cracow. The letters M.N.C.b.c.A. can be read as Magister Nicolaus Cricius benigniter curavit Almanach and may also refer to Mikołaj Krzycki, if we assume that the Almanach was written at his bidding. However, Karpiga assures that he has undertaken this work out of his own initiative.

PL

Almanach (BJ, rkps 8) składa się ze strony tytułowej (fot. 1), Tablic astrologicznych na rok 1501, dwóch horoskopów Fryderyka Jagiellończyka, urodzinowego z roku 1468 (fot. 2) i rocznicowego (fot. 3), to znaczy postawionego w chwili wejścia Słońca w datę 33 urodzin w roku 1501, dwunastu prognostyków miesięcznych na ten rok oraz tekstu będącego interpretacją tych wykresów. Na końcu zaczęto wpisywać Tablice astrologiczne bez oznaczenia roku (s. 48), a całość zamyka (s. 50) cytat z utworu Owidiusza (Tristia 5, 8, 15). Obecne opracowanie dotyczy części Almanachu (s. 28–46), zawierającej horoskopy i prognostyki kardynała Fryderyka Jagiellończyka. Artykuł uzupełniony jest dwoma aneksami. Aneks I zawiera cały tekst Almanachu, odczytany przez Ryszarda Tatarzyńskiego i przełożony na język polski przez Annę Kozłowską, z przypisami opracowanymi przez Ewę Śnieżyńską-Stolot. Przy wykonywaniu Almanachu pracowało kilka osób, wśród których najważniejszy był autor wykresów horoskopowych i prognostyków, można go identyfikować z Maciejem Karpigą zwanym Miechowitą, astrologiem i lekarzem, historiografem i geografem, a także ośmiokrotnym rektorem uniwersytetu krakowskiego. On zapewne zatrudnił skrybę, który przepisał Tablice astrologiczne na rok 1501, wykresy horoskopowe i cały tekst. On także jakiś czas po powstaniu rękopisu wpisywał swoje uwagi na marginesach rękopisu, a także w Tablice astrologiczne i wykresy horoskopowe. Tekst Almanachu odsłania warsztat średniowiecznego astrologa, który interpretował wykresy horoskopowe zgodnie z charakterem domów horoskopowych (I Vita, II Lucrum, III Fratres, IV Parentes, V Filii, VI Valetudo, VII Nuptiae, VIII Mors, IX Peregrinationes, X Honores, XI Amici, XII Inimici) i posługiwał się astrolabium. Opierał się na żyjącym w wieku IV sycylijskim astrologu i chrześcijaninie, Juliuszu Firmicusie Maternusie i jego dziele Matheseos libri VIII, wydanym drukiem w Wenecji w roku 1497, a także wspomnianych w tym dziele postaciach mitologicznych, jak Eskulap, czyli Asklepios, bóg lekarzy i Merkury, czyli Hermes Trismegistos, oraz postaciach historycznych, jak egipski kapłan Petorisis i filozofowie późnoplatońscy Plotyn i Porfiriusz. Odwoływał się także do Abenragla (Abû l-Hasan ‘Ali ibn Abi l-Rijâ) astrologa arabskiego zmarłego po 1037 roku, którego dzieło Liber in iudiciis stellarum było tłumaczone w wieku XV na języki wernakularne. W dopiskach na marginesach powołał się natomiast do Rasiego (Abū Barkr Muhammed ibn Zakariya al-Razi), perskiego lekarza i alchemika, zmarłego około 925 roku, autora Liber ad Almansorem przełożonego na łacinę przez Gerarda z Kremony. W czasie wykonywania oprawy Almanachu na kartę tytułową naklejono wtórnie kartę z herbem Fryderyka Jagiellończyka (Orzeł Jagielloński bez korony pod kapeluszem kardynalskim i krzyż arcybiskupi w tle tarczy herbowej) oraz tarcze z herbami Kotwicz, Abdank i niezidentyfikowany, w postaci lilii heraldycznej, koło którego dopisano litery M.N.C.b.c.A. Herb Kotwicz należał do Mikołaja Krzyckiego, kanonika krakowskiego i podskarbiego Fryderyka Jagiellończyka, Abdank do Jana Konarskiego, marszałka dworu Fryderyka Jagiellończyka, późniejszego biskupa krakowskiego. Dopisane litery M.N.C.b.c.A można odczytać jako: Magister Nicolaus Cricius benigniter curavit Almanach i odnieść także do Mikołaja Krzyckiego, uznawszy go za domniemanego inicjatora wykonania Almanach, chociaż Karpiga pisze, że podjął się pracy z własnej inicjatywy.

4

Almanach Pro Reverendissimo Domino Cardinali for Fryderyk Jagiellończyk: The Historical Evidence of an Astrologer’s Workshop

59%

Śnieżyńska-Stolot E., Rossowski D.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2020

|

vol. Special Issue

65-136

EN

Almanach (BJ, MS 8) consists of a title page (Fig. 1), the Astrological tables for the year 1501, two horoscopes for Fryderyk Jagiellończyk, i.e. the birth chart from 1568 (Fig. 2) and the anniversary chart (Fig. 3), which was cast on the day when the Sun marked the Cardinal’s 33rd birthday in 1501, twelve-monthly predictions for that year and an interpretation of those charts. In the final part of the Astrological tables, the years are not marked (p. 48) and the work closes (p. 50) with a quotation from Ovid’s poem (Tristia 5, 8, 15). The article concerning that part of the Almanach which contains the horoscopes and prognostics for Cardinal Fryderyk Jagiellończyk (pp. 28–46), is supplemented by two annexes. The first of these contains the whole text of Almanach, deciphered by Ryszard Tatarzyński and translated into Polish by Anna Kozłowska, annotated by Ewa Śnieżyńska-Stolot. Almanach was written by several people, the most notable of whom was the author of the charts and prognostics, probably identical with Maciej Karpiga, also called Miechowita, an astrologer, physician, historian and geographer, and an eight-time rector of the University of Kraków. In all probability, he hired a scribe who copied the Astrological tables for the year 1501, the charts, and the whole text. It was also him that, some time after the manuscript was completed, wrote down his own observations on its margins as well as on the Astrological tables and on the charts. The text of Almanach reveals the workshop of a medieval astrologer who interpreted charts in accordance with the order of the horoscopic houses (I Vita, II Lucrum, III Fratres, IV Parentes, V Filii, VI Valetudo, VII Nuptiae, VIII Mors, IX Peregrinationes, X Honores, XI Amici, XII Inimici). He also used astrolabium. His work is based on Matheseos libri VIII, written by the 4th-century Christian astrologer from Sicily, Julius Firmicus Maternus, and published in print in Venice in 1497, and, like its prototype, involves mythological characters such as Esculap (i.e. Asklepios), the patron god of physicians, and Mercury (i.e. Hermes Trismegistos) as well as historical figures such as the Egyptian priest Petosiris and the Neoplatonic philosophers Plotinus and Porphyrius.

PL

Almanach (BJ, rkps 8) składa się ze strony tytułowej (fot. 1), Tablic astrologicznych na rok 1501, dwóch horoskopów Fryderyka Jagiellończyka, urodzinowego z roku 1468 (fot. 2) i rocznicowego (fot. 3), to znaczy postawionego w chwili wejścia Słońca w datę 33 urodzin w roku 1501, dwunastu prognostyków miesięcznych na ten rok oraz tekstu będącego interpretacją tych wykresów. Na końcu zaczęto wpisywać Tablice astrologiczne bez oznaczenia roku (s. 48), a całość zamyka (s. 50) cytat z utworu Owidiusza (Tristia 5, 8, 15). Obecne opracowanie dotyczy części Almanachu (s. 28–46), zawierającej horoskopy i prognostyki kardynała Fryderyka Jagiellończyka. Artykuł uzupełniony jest dwoma aneksami. Aneks I zawiera cały tekst Almanachu, odczytany przez Ryszarda Tatarzyńskiego i przełożony na język polski przez Annę Kozłowską, z przypisami opracowanymi przez Ewę Śnieżyńską-Stolot. Przy wykonywaniu Almanachu pracowało kilka osób, wśród których najważniejszy był autor wykresów horoskopowych i prognostyków, można go identyfikować z Maciejem Karpigą zwanym Miechowitą, astrologiem i lekarzem, historiografem i geografem, a także ośmiokrotnym rektorem uniwersytetu krakowskiego. On zapewne zatrudnił skrybę, który przepisał Tablice astrologiczne na rok 1501, wykresy horoskopowe i cały tekst. On także jakiś czas po powstaniu rękopisu wpisywał swoje uwagi na marginesach rękopisu, a także w Tablice astrologiczne i wykresy horoskopowe. Tekst Almanachu odsłania warsztat średniowiecznego astrologa, który interpretował wykresy horoskopowe zgodnie z charakterem domów horoskopowych (I Vita, II Lucrum, III Fratres, IV Parentes, V Filii, VI Valetudo, VII Nuptiae, VIII Mors, IX Peregrinationes, X Honores, XI Amici, XII Inimici) i posługiwał się astrolabium. Opierał się na żyjącym w wieku IV sycylijskim astrologu i chrześcijaninie, Juliuszu Firmicusie Maternusie i jego dziele Matheseos libri VIII, wydanym drukiem w Wenecji w roku 1497, a także wspomnianych w tym dziele postaciach mitologicznych, jak Eskulap, czyli Asklepios, bóg lekarzy i Merkury, czyli Hermes Trismegistos, oraz postaciach historycznych, jak egipski kapłan Petorisis i filozofowie późnoplatońscy Plotyn i Porfiriusz. Odwoływał się także do Abenragla (Abû l-Hasan ‘Ali ibn Abi l-Rijâ) astrologa arabskiego zmarłego po 1037 roku, którego dzieło Liber in iudiciis stellarum było tłumaczone w wieku XV na języki wernakularne. W dopiskach na marginesach powołał się natomiast do Rasiego (Abū Barkr Muhammed ibn Zakariya al-Razi), perskiego lekarza i alchemika, zmarłego około 925 roku, autora Liber ad Almansorem przełożonego na łacinę przez Gerarda z Kremony. W czasie wykonywania oprawy Almanachu na kartę tytułową naklejono wtórnie kartę z herbem Fryderyka Jagiellończyka (Orzeł Jagielloński bez korony pod kapeluszem kardynalskim i krzyż arcybiskupi w tle tarczy herbowej) oraz tarcze z herbami Kotwicz, Abdank i niezidentyfikowany, w postaci lilii heraldycznej, koło którego dopisano litery M.N.C.b.c.A. Herb Kotwicz należał do Mikołaja Krzyckiego, kanonika krakowskiego i podskarbiego Fryderyka Jagiellończyka, Abdank do Jana Konarskiego, marszałka dworu Fryderyka Jagiellończyka, późniejszego biskupa krakowskiego. Dopisane litery M.N.C.b.c.A można odczytać jako: Magister Nicolaus Cricius benigniter curavit Almanach i odnieść także do Mikołaja Krzyckiego, uznawszy go za domniemanego inicjatora wykonania Almanach, chociaż Karpiga pisze, że podjął się pracy z własnej inicjatywy.

5

Символіка Зодіакального Кола в єврейському мистецтві Східної Галичини XVIII – першої третини ХХ ст.

43%

Levkovych N.

Studia Żydowskie. Almanach

|

2016

|

vol. 6

|

issue 6

195-211

PL

W ostatnich latach obserwuje się coraz większe zainteresowanie badaniem sztuki jako systemu zintegrowanego, w poszukiwaniu elementów zmiennych, które umożliwiają analizę natury i schematów całości procesu oraz poszczególnych zjawisk. Prowadzi to nieuchronnie do poszukiwania symbolu, który pozwala określić cechy sztuki kultur narodowych, opowieści duchowej i ideologii. Sztuka odnosi się do postaci jako jednego ze środków artystycznego wyrazu, wyobrażeniowego myślenia i języka, w którym zawarta jest zakodowana historia i mity, pozwalające odczuwać ją przez pokolenia. Postacie zakodowane w zabytkach sztuki i rzemiosła żydowskiego odzwierciedlają wiodącą ideologię estetyczną ludzi. Wyniki badań potwierdzają pogląd, że używanie symboli astralnych w judaizmie ma bardzo głęboką tradycję. Teksty Tory dość często odwołują się do ciał niebieskich, ich wygląd związany jest z boskim planem [Breishit 1: 14-17]. Zgodnie z wolą Wszechmogącego Słońce zostało stworzone, aby kontrolować pory roku na Ziemi, a Księżyc wyznacza święta. Każdy nowy miesiąc zaczynał się od nowej fazy – nowiu. Te dni były szczególnie obchodzone wśród Żydów w okresie biblijnym. Ludzie składali specjalne ofiary do świątyń, trąbiąc w rytualny róg [Ps. 80.4-5.] Gwiazdy są wspomniane pod koniec procesu tworzenia, ale Tora nie wyjaśnia, dlaczego zostały stworzone; w Talmudzie ich rola w życiu ludzi jest niewystarczająca w przeciwieństwie do Słońca i Księżyca. W komentarzach do Tory Raszi nazywa konstelację „sługami miesięcy”, a Tora z ich pomocą opisuje czas; znaki zodiaku służą do określenia miesięcy w roku. W ten sposób model wszechświata jest wyraźnie ukształtowany w astrologii, a ciała niebieskie stały się integralną częścią kultury żydowskiej, pełniły szereg zasadniczych funkcji. Podział na 12 plemion Izraela odpowiada podziałowi na 12 miesięcy. Biblia opisuje położenie rodów synów Izraela podczas wyjścia z Egiptu wokół Pawilonu Objawienia z czterech stron świata [Bemidbar 2: 2-32]. Znaczenie ciał niebieskich, planet i gwiazd w życiu Żydów jest również wskazywane w tradycyjnych hebrajskich pozdrowieniach, takich jak „Mazel Tov” – „mazel” jest tłumaczone jako konstelacja, znak zodiaku, planeta i los oraz „ tov” oznacza dobry. W pozdrowieniach znaczenie sukcesu i dobrej gwiazdy to podstawa. O znaczeniu żydowskich znaków zodiaku wspomina modlitwa recytowana przez 9 Ave. W dniu, w którym Żydzi zbierają się w synagogach, by opłakiwać zniszczoną Świątynię, wszyscy czytali „Keane” – modlitwę pogrzebową, która opiera się na sekwencji znaków zodiaku. Astronomiczna ideologia Żydów ukształtowała się pod wpływem Babilonu, nauk zoroastryzmu, platonizmu i nauki rzymskiej, które miały znaczący wpływ na cały Bliski Wschód. Ambiwalencja praw do obrazowania ciał niebieskich, planet i znaków zodiaku w debatach teologicznych czołowych europejskich diaspor rowińskich różnych czasów nie doprowadziła do odrzucenia ich reprodukcji we wschodniej Halicynie w XVIII-I tercji XX wieku. Dyski słoneczne, symbole znaków zodiaku, tradycyjnie zdobią najważniejsze miejsca i przedmioty sakralne: ściany synagog i Aron-ha-kodesz, Korony Tory, naczynia rytualne na ceremonię noworodkową. W kompozycji Aron-ha-Kodesz wprowadzono obraz dysku słonecznego z promieniami, często pokrytymi złotem. Boskie światło, głównie zdobiące ogólny projekt, jest symbolem boskiej obecności, a w niektórych przypadkach uzupełnione tetragramem. Również w synagogach wschodniej Halicyny powszechna staje się praktyka zastępowania obrazu Słońca „boskim światłem”, co realizuje się za pomocą okrągłego okna znajdującego się nad aron-ha-kodesz. Przykładem tego rozwiązania jest Aron-ha-Kodesz w synagodze w Żółkwi, Chorostkowie, Podhajcach, Gusiatynie, Samborze. Należy zauważyć, że taka tradycja była typowa dla kościołów chrześcijańskich. Dochodzimy do wniosku, że koło zodiaku jest jednym z najważniejszych elementów w filozofii żydowskiej, która ucieleśnia podstawowe idee kosmologiczne, jest boskim darem ludu Izraela, który kodyfikuje główne punkty orientacyjne historyczne i etapy duchowe. Pojawienie się ciał niebieskich w judaizmie jest aktem woli Bożej, a wizerunki opisane są w drugim przykazaniu Dkadeloha oraz licznych komentarzach czołowych łazików i filozofów. Symbole i znaki zodiaku oraz ikonografię ich wizerunków w kulturze żydowskiej ukształtowała astronomia starożytnego Babilonu. Ideologia procesu tworzenia i wszechświata, sens miesięcy życia Żydów i życzenie powodzenia zostały ucieleśnione w znakach zodiaku. W końcu obrazy symboli zodiaku tracą głębokie znaczenie i nabierają cech ikonicznego motywu zdobniczego.

EN

In recent years, there has been an increasing interest in the study of art as an integrated system, in the search of variable elements that make it possible to analyse the nature and patterns of an overall process and individual phenomena. This inevitably leads to the research of a symbol, which allows to define the features of national cultures art, spiritual story and ideology. Art refers to a character as one of the means of artistic expression, imaginative thinking and language, which includes encoded history and myths that enables to feel it through generations. Characters, encoded in the monuments of Jewish arts and crafts reflect leading aesthetic ideology of people. The results of the research support the idea that using astral symbols in Judaism has a very deep tradition. The Torah texts quite often appeal to the heavenly bodies, their appearance is connected with the divine plan [Breishit 1: 14-17]. According to the will of Almighty, the Sun was created to control the seasons on the Earth and the Moon determines the holidays. Every new month began with a new phase - the new moon. These days were especially celebrated among the Jews during the biblical period. People brought special sacrifices to temples, trumpeted in a ritual horn [Ps. 80.4-5.] The stars are mentioned at the end of the creation process but the Torah does not explain why they were created; in the Talmud their role in people’s life is not sufficient as opposed to the Sun and the Moon. In the comments to the Torah Rashi calls constellation “servants of months,” and the Torah with their help describes the time; the zodiac signs are used to determine the months of the year. Thus the model of the universe is clearly formed in astrology and the heavenly bodies have become an integral part of Jewish culture, they performed a number of essential functions. Division for 12 tribes of Israel corresponds to the division for 12 months. The Bible describes the location of the clans of sons of Israel during the exodus from Egypt around the Pavilion of Revelation from the four sides of the world [Bemidbar 2: 2-32]. The importance of the heavenly bodies, planets and stars in the lives of the Jews is also indicated in the traditional Hebrew greetings like “Mazel Tov” - “mazel” is translated as constellation, a zodiac sign, a planet, and fate, and “tov” means good. In the greetings the meaning of success and a good star is a basis. The importance of Jewish zodiac signs is mentioned in a prayer that is recited by 9 Aves. The day when Jews gather in synagogues to mourn the destroyed Temple, all read “Keane” – a funeral prayer, which is based on the sequence of zodiac signs. Astronomical ideology of Jews was formed under the influence of Babylon, teachings of Zoroastrianism, Platonism and Roman science that had a significant impact throughout the Middle East. Ambivalence of rights to picture the heavenly bodies, planets and zodiac signs in theological debates of the leading European ravinist diaspora of different times did not lead to the rejection of their reproduction in Eastern Halychyna in the XVIII - the first third of the XX century. The solar disks, symbols of the zodiac signs traditionally decorate the most important sacred sites and objects: synagogues’ walls and Aron-ha-Kodesh, the Crowns of Torah, ritual dishes for the new-born ceremony. An image of the solar disk with rays, often covered with gold, is introduced in the composition of Aron-ha-Kodesh. Mostly decorating an overall design, the divine light is a symbol of the divine presence and in some cases supplemented with Tetragrammaton. Also in the synagogues of Eastern Halychyna the practice to replace the image of the Sun with the “divine light” becomes common, which is implemented by using the round window located above the Aron-ha-Kodesh. The samples of this solution is Aron-ha-Kodesh in the Synagogue in Zhovkva, Khorostkiv, Pidhaitsi, Gusiatyn, Sambir. It should be noted that such a tradition was typical for the Christian churches. We conclude that a zodiacal circle is one of the most important characters in Jewish philosophy, which embodies basic cosmological ideas, it is the divine gift of the people of Israel, whereby codifying the major historical landmarks and spiritual stages. The appearance of the heavenly bodies in Judaism is an act of God’s will, and the images are described in the second commandment of Dkadeloh and numerous comments of the leading ravinists and philosophers. The symbols and signs of the zodiac and iconography of their images in Jewish culture were shaped by astronomy of ancient Babylon. The ideology of the process of creation and the universe, meaning of months in the life of Jews and a wish of good luck were embodied in the signs of zodiac. Eventually the pictures of zodiac symbols lose their deep meaning and acquire the features of an iconic ornamental motif.

Refine search results

2 Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

1 Przegląd Rusycystyczny

1 Studia Żydowskie. Almanach

1 Stylistyka

2 Śnieżyńska-Stolot E.

1 Levkovych N.

1 Rossowski D.

1 Turashbek Y.

1 ŻMIGRODZKA B.

1 2023

1 2020

1 2016

1 2013

1 2007

Gatunki tekstów odnoszących się do przyszłości

The axiological potential of astrological terminology

Almanach pro Reverendissimo Domino Cardinali Fryderyka Jagiellończyka - historyczne źródło warsztatu astrologa

Almanach Pro Reverendissimo Domino Cardinali for Fryderyk Jagiellończyk: The Historical Evidence of an Astrologer’s Workshop

Символіка Зодіакального Кола в єврейському мистецтві Східної Галичини XVIII – першої третини ХХ ст.