Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  human act
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

OCENA ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA DZIAŁANIE OSÓB W STARSZYM WIEKU

100%
Ciuła G.
Forum Teologiczne
|
2016
|
vol. 17
131-141
PL
Pośród wielu okoliczności wpływających na funkcjonowanie człowieka, istnieją również te, wpisane w cykl życia indywidualnego, czyli wiek osoby, a także przypisane do niego cechy i przypadłości. Pośród nich na szczególną uwagę zasługuje okres starzenia się człowieka. W artykule opisano szereg zmian przyjmowanych za symptomy starzenia się i starości, badania potwierdzają bowiem, że mimo czasem znacznych różnic indywidualnych, można mówić o występowaniu pewnych znamiennych cech, określanych jako psychika starcza. Celem prezentowanego wystąpienia jest próba odpowiedzi na pytanie o wpływ zmian, których doświadcza człowiek w starszym wieku, na odpowiedzialność za podejmowane czyny. Poszukiwaniu temu pomaga m.in. przywołanie podstawowych informacji dotyczących czynu ludzkiego, a przede wszystkim ważne rozróżnienie na starzenie się patologiczne i fizjologiczne.
EN
Among many circumstances affecting a person’s functioning there are also those inscribed in the individual life cycle, i.e. person’s age, as well as features and ailments connected with it. The time of ageing is especially interesting. The article describes a set of changes considered to be the symptoms of ageing and age itself, since research confirms that in spite of many individual differences, there is such a thing as a set of features called “the old age psyche”. The aim of this paper is to try to answer the question about the impact of changes experienced by an older person on the responsibility for actions taken. In this research, among other things, the recall of basic information about human acts, and the distinction between ageing pathologically and physiologically is very helpful
2
Publication available in full text mode
Content available

“Culture of the Person” and “Culture of Works” According to Karol Wojtyła

100%
Radziechowski D.
Logos i Ethos
|
2021
|
vol. 56
|
issue 1
87-100
EN
This article presents basic features of the philosophical concept of culture in the thought of Karol Wojtyła. In particular, it aims to highlight the distinction between the “culture of the person” and “culture of works,” which seems to be fundamental for the whole anthropology and ethics of the philosopher from Wadowice.On one hand, the designators of culture are the works and creations of man, on the other hand, the value of man himself as a person, his inner life, and who he is as a man. As Wojtyła emphasized, the latter is the most internal and profound dimension of culture because it is expressed in morality. The very ability to produce certain objects or produce certain effects, e.g. a work of art or a technical device, does not determine the “culture” of its creator. The decisive factor is acting according to the criterion of moral good and evil, which shapes the personality of the creator, who he is “as a person,” and not only “as an engineer or a composer.”
PL
Niniejszy artykuł przedstawia zasadnicze rysy filozoficznej koncepcji kultury Karola Wojtyły. Szczególnie zaś zmierza do podkreślenia rozróżnienia na „kulturę osoby” (culture of the person) i „kulturę dzieł” (culture of works), które wydaje się być fundamentalne dla całej antropologii i etyki filozofa z Wadowic.Z jednej strony desygnatami kultury są dzieła i wytwory człowieka, z drugiej – wartość samego człowieka-osoby, jego życie wewnętrzne, to, kim jest jako człowiek. To drugie znaczenie jest, jak podkreślał Wojtyła, najbardziej wewnętrznym i głębokim wymiarem kultury, gdyż wyraża się w moralności. Sama umiejętność wytwarzania określonych przedmiotów czy wywoływania określonych skutków, np. dzieło sztuki czy urządzenie techniczne, nie przesądza o „kulturze” jej twórcy. Rozstrzygające jest działanie zgodnie z kryterium dobra i zła moralnego, które kształtuje osobowość twórcy, to kim jest on „jako człowiek”, nie zaś wyłącznie „jako inżynier czy kompozytor”.
3
Publication available in full text mode
Content available

Znaczenie zwrotu „humano modo” w kan. 1061 § 1 KPK/83

100%
Dzierżon G.
Ius Matrimoniale
|
2023
|
vol. 34
|
issue 1
45-62
EN
In the presented article, the subject of the Author’s attention became the designator of the normative phrase humano modo, appearing in can. 1061 § 1 of the Code of Canon Law 1983. The author is of the opinion that the meaning of this phrase cannot be understood without taking into account a broader context related, on the one hand, to the evolving perception of the matrimonial act in canonistics and, on the other hand, to the assumptions of the theory of the legal act. He showed that the consummation of marriage has the character of a bilateral legal act. In his opinion, the meaning of the phrase humano modo remains in close connection with the personalistic vision of the matrimonial act related to the category of a human act (actus humanus). He expressed the view that the application of the assumptions of the theory of the legal act on the subject of its defects (violence, fear, malice) became a stimulus for a deeper reflection of the doctrine on the issue of conjugal living in the canonical legal order.
PL
W prezentowanym artykule przedmiotem uwagi Autora stał się desygnat zwrotu normatywnego humano modo, występującego w kan. 1061 § 1 Kodeksu prawa kanonicznego z 1983 roku. Autor jest zdania, że znaczenia tego zwrotu nie można zrozumieć bez uwzględnienia szerszego kontekstu związanego z jednej strony z ewoluującym postrzeganiem aktu małżeńskiego w kanonistyce, a z drugiej strony z założeniami teorii czynności prawnej. Wykazał, że skonsumowanie małżeństwa ma charakter dwustronnej czynności prawnej. Jego zdaniem znaczenie zwrotu humano modo pozostaje w ścisłym związku z personalistyczną wizją aktu małżeńskiego, związaną z kategorią aktu ludzkiego (actus humanus). Wyraził pogląd, że zastosowanie założeń teorii aktu prawnego na temat jego wad (przemoc, bojaźń, złośliwość) stało się impulsem do głębszej refleksji doktryny nad zagadnieniem pożycia małżeńskiego w kanonicznym porządku prawnym.
4

Dzieje kształtowania się koncepcji sumienia

100%
Greniuk F.
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
|
2005
|
vol. 1
|
issue 1 Prawo
7-22
DE
Das Gewissen kann man vielseitig betrachten. Seine Interpretation kann auf verschiedene Ebene: biologische, soziologische, psychologische, ethnographische, ethische und theologische untersucht werden. Der Verfasser bedrängt sich an diese letzte Möglichkeit. Die Literatur auf Thema des Gewissens ungeheuer ist so auch über die Geschichte der Gestaltung der seine Konzeption. Es ist klar, dass sie das Wesen jedes ethischen- oder moralischen Systems bildet. Der Begriff des Gewissens von einem in der konkreten Lehrmeinung des Menschenverstehung abhängig ist. Die Heilige Schrift das Gewissen in der Kontext der biblischen Anthropologie behandelt. Sie beweist, dass das Gewissen begreift ist als etwas was mit Gott konfrontiert und dass in seinem Urteil nicht nur einige seine psychische Kräfte aber den ganzen Mensch engagiert. Die Lehre über das Gewissen des hl. Apostels Paulus kann man so abfassen: jeder soll gemäß seines Gewissens leben. Der Gewissensurteil man kann von objektiven Wahrheit zu unterscheiden und dass es in der Relation zu Prinzipien des Zusammenlebens in der Gemeinschaft verstehen soll. Philosophische und theologische Vertiefung Gewissenskenntnisse fand in der Epoche der Väter statt, besonders bei hl. Ambrosius und hl. Augustinus. Im Mittelalter entwickelte sich zwei Konzeptionen: die intellektuelle Konzeption der Dominikanerschule (hl. Thomas von Aquin) und voluntaristische Konzeption in der Franziskanerschule (Alexander von Hales, hl.Bonaventura). In der Zeit nach dem Konzil in Trident fand grundsätzliche Wendung der Gewissenskonzeption statt. Bisher verstanden man, dass man soll – in jedem Rechtszweifel – die sicherste Meinung immer folgen. Dagegen Bartholomäus von Medina seinem Standpunkt klargemacht hat, dass im diesem Fall wenige sichere Meinung genug ist, wenn aber sie ist genügend solide und begründet. Zeit XIX. Jahrhundert fand in der Verstehen des Gewissens besondere Abschätzung des emotionellen- und affektiven Aspektes statt. Das hat den ersten Anstoß gegeben zur Subiektiviesierung des Gewissens. Die modernen Moraltheologen überstimmend sind, dass das Gewissen nicht nur eine Funktion der Wissenschaft, des Willens oder der emotionellen und soziologischen Faktoren ist. Soll man das moralische Gewissen betrachten unter Beziehung an die Ganzheit der christlichen Person. Deshalb ist es nicht die Stimme der Natur aber gerade der ganzen Person. „Das Gewissen – das ist die Person in seinem wesentlichen Dynamismus, der zur seinem Höhepunkt eingerichtet ist” (M. Vidal).
5

Struktura aktu moralnego w ujęciu Mieczysława Krąpca

80%
Karaś A.
Studia Philosophiae Christianae
|
2011
|
vol. 47
|
issue 2
157-173
EN
The article analyzes the structure of the moral act as understood by Mieczysław Albert Krąpiec. He bases the structure of the moral act on the structure of the human being. In his analysis of the moral act, he enumerates three elements that constitute it internally; these are the cognitive, volitional and motivating (relating to some real or seeming value) elements. These elements are analyzed in the article. The article shows that the structure of the moral act as understood by Krąpiec is expressed in the concrete content of a practical judgment, which is an element of the act of decision. A practical decisive judgment may be consistent or inconsistent with theoretical judgment(s) about the world of things and people. An act is morally positive when the practical decisive judgment is consistent with the theoretical one.
PL
W artykule podjęto analizę struktury aktu moralnego w ujęciu Mieczysława Krąpca, który strukturę tę opiera na strukturze bytu ludzkiego. W analizie aktu moralnego Krąpiec wymienia trzy elementy, które go wewnętrznie konstytuują: poznawczy, wolitywny i umotywowania, czyli związania z jakąś realną lub pozorną wartością. Elementy te wyznaczają poszczególne części artykułu i stanowią przedmiot analiz. Artykuł ukazuje, że struktura aktu moralnego w ujęciu M. Krąpca wyraża się w konkretnej treści sądu praktycznego, która jest składnikiem aktu decyzji. Praktyczny sąd decyzyjny może być zgodny lub niezgodny z sądem (sądami) teoretycznym, jaki ma człowiek o świecie rzeczy i ludzi. Pozytywna moralność aktu decyzji zachodzi wówczas, gdy sąd praktyczny decyzyjny jest zgodny z sądem teoretycznym człowieka.
6
Publication available in full text mode
Content available

Educational Relationship in the Context of Karol Wojtyła’s Moral Teaching about the Human Act

80%
Jeziorański M.
Roczniki Pedagogiczne
|
2021
|
vol. 13(49)
|
issue 1
25-34
EN
The article deals with the issue of understanding the educational relationship from the perspective of K. Wojtyła’s moral teaching about human act. It consists of three parts. The first one presents the understanding of the educational relationship, which is the material subject of the main article. The second part operationalizes the issue of moral teaching about the human act as understood by K. Wojtyla, which is the formal subject. The last part presents the conditions of the educational relationship presented in a new theoretical context. The main conclusions include the fact that the essential condition for so interpreted relationship between the educator and the pupil must be the existence of the so-called ‘moment of causation,’ i.e. the educator’s free and conscious involvement in the process of upbringing.
PL
Relacja wychowawcza w świetle nauczania moralnego Karola Wojtyły o akcie człowieka Artykuł podejmuje problematykę rozumienia relacji wychowawczej z perspektywy moralnej nauki K. Wojtyły o akcie człowieka. Składa się z trzech części. W pierwszej przedstawiono interpretację relacji wychowawczej, stanowiącą przedmiot materialny artykułu. Druga część operacjonalizuje problematykę nauczania moralnego o akcie człowieka w rozumieniu Wojtyły, stanowiącą przedmiot formalny artykułu. Ostatnia część przedstawia warunki relacji wychowawczej przedstawionej w nowym kontekście teoretycznym. Wśród najważniejszych wniosków znalazł się fakt, że podstawowym warunkiem tak interpretowanej relacji między wychowawcą a uczniem musi być istnienie tzw. momentu przyczynowego, czyli wolnego i świadomego zaangażowania wychowawcy w proces wychowania.
7
Publication available in full text mode
Content available

Miejsce "osoby" w decyzji medycznej. Analiza zagadnienia w świetle personalizmu Jacques'a Maritaina

80%
Gliniecki W.
Studia Pelplińskie
|
2019
|
vol. 53
163-180
EN
The motion of medical decision refers to the foundational moment of the relationship between the patient and the care provider (a doctor, a nurse, a chaplain etc.) As such, it is based on the specific principles and the ethical standards. We discuss it from the perspective of Jacques Maritain’s personalism. Examining the main anthropological assumptions, the French philosopher shows that the medical depends on how we picture reality, including the concept of a being human. The decision making process comes from an integral and complex view of humanity with its physical and spiritual dimension. Then we analyse the human actions to show that the decisions are related to the normative dimension of what we do. We may conclude that the concept of human dignity is not purely ontological, but it has its consequences in the day-to-day practice. It allows us to improve the patient’s conditions and to enable the therapeutic value of the decision making. We must bear in mind that the human being transcends its own intellect and is still open to knowledge (intellect) and love (will). Any medical decision is therefore closely related to the natural human abilities. Therefore, because of our nature and with the help of others, we can make decisions based on objective premises.
PL
Pojęcie decyzji medycznej stanowi moment konstytutywny relacji między pacjentem a opiekunem (np. lekarzem). To spotkanie dwóch osób opiera się na konkretnych zasadach i normach etycznych. W niniejszym artykule autor dokonuje analizy owej problematyki w oparciu o personalizm Jacques’a Maritaina. Badając jego główne założenia antropologiczne, autor konkluduje, że decyzja zależy od tego, jaki mamy obraz rzeczywistości, w tym obraz człowieka. Następnie autor studiuje pojęcie czynu ludzkiego, aby pokazać, iż decyzja pozostaje w ścisłej relacji z wymiarem normatywnym każdego czynu. Analiza zagadnienia doprowadziła do następujących wniosków: godność ludzka nie może być ujęta tylko ontologicznie, lecz także praktycznie (powinny być stosowane dla chorego godne warunki), a moment spotkania powinien mieć wartość terapeutyczną. 
8
Content available remote

Problem wewnętrznej spójności medycznej klauzuli sumienia w kontekście sporu o aborcję

71%
Jaworski K.
Diametros
|
2016
|
issue 47
84-97
PL
Artykuł podejmuje problem wewnętrznej spójności medycznej klauzuli sumienia, obecnej w polskim porządku prawnym. Pierwsza część pracy nakreśla koncepcję sumienia jako ostatecznej normy moralności. W części drugiej zreferowano sens medycznej klauzuli sumienia i jej prawny status. Część trzecia podejmuje krytykę klauzuli sumienia w jej obecnym kształcie. Główną osią tej krytyki jest samozwrotność klauzuli sumienia, która w pewnych sytuacjach prowadzi do absurdu.
EN
he article describes the problem of the consistency of the medical conscience clause in the Polish legal system. In the first part of the paper, I outline an account of conscience as the ultimate norm of morality. In its second part, I discuss the meaning of conscience clause and its legal status. Part three examines some criticisms of the clause in its present form. The main criticism is that the clause is self-referential, which in some cases leads to absurdity.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.